هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال باید پاسخ بدهد که فاجعه رقم خورده تیم فوتبال نوجوانان حاصل کدام بازنگری بوده که سمیه دهقانیان بدون پیشینه در فوتبال در رأس امور تیمهای پایه باقی مانده است؟ آیا فرد یا افرادی در فدراسیون فوتبال حضور داشته و دارند که خواستار نرفتن سمیه دهقانیان از این سمت شدهاند؟
به گزارش سرویس ورزشی تابناک، تیم ملی فوتبال زیر ۱۷ سال ایران با شکست ۲ بر یک مقابل هند در ورزشگاه EKA آرهنا از صعود به جام ملتهای آسیا بازماند؛ شکستی که فراتر از یک نتیجه تلخ، به نمادی دیگر از سقوط فوتبال پایه ایران در دوره فعلی تبدیل شد. تیمی که پیشتر فرصت حضور در جام جهانی ۲۰۲۵ با حضور ۴۸ تیم را از دست داده بود، اکنون به دلیل عدم راهیابی به جام ملتها، شانس حضور در جام جهانی ۲۰۲۶ را هم از دست میدهد و این یعنی فوتبال ایران نه فقط امروز، بلکه فردای خود را نیز سوزاند. عملاً با نتایجی که در حال رقم خوردن است و فاجعه پشت فاجعهای که رقم میخورد، چیزی نمانده که فوتبالمان به زودی به سطح تیمهایی چون افغانستان، تاجیکستان، هندوستان و مالزی برسد که اکنون در همین رده نوجوانان از پس هندوستان هم بر نیامدیم.
روزی که برانکو داشت فوتبال ایران را ترک میکرد، به این موضوع اشاره داشت که به زودی فوتبال ایران به یک فوتبال آماتور تبدیل خواهد شد. با این حال شاید خیلیها به این صحبت باور نداشتند. نمونه آن علیرضا جهانبخش، کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران که در روزهای افول خود در فوتبال اروپا پیش از دیدار با ازبکستان در انتخابی جام جهانی ۲۰۲۶ میگفت بازیکنان آنها در حد ما نیستند و طولی نکشید که عبدالغدیر خوسانوف ۲۰ ساله ازبکستانی به منچسترسیتی رفت تا شاگرد گواردیولا شود و همزمان ائلدار شومورودوف هم در نوک حمله رم برای این تیم ایتالیایی توپ میزد. نتایج اخیر تیم ملی مقابل ازبکستان و عدم توانایی شکست دادن این تیم توسط شاگردان امیر قلعهنویی به رهبری علیرضا جهانبخش به خوبی نشان میدهد که سطح فوتبال ایران به شدت افت کرده و حالا به سمت و سوی خطرناکی کشیده میشود.
تیم زیر ۱۷ سال ایران در شرایطی حتی نتوانست به جام ملتهای آسیا راه پیدا کند که در ردههای سنی زیر ۱۷ و زیر ۲۰ سال، برخلاف تیم بزرگسالان، انتخابی مستقلی برای صعود به جام جهانی وجود ندارد و تیمها تنها با درخشش در جام ملتهای آسیا میتوانند سهمیه بگیرند. اما در حالی که آسیا ۸ سهمیه برای جام جهانی زیر ۱۷ سال دارد، سهم فوتبال ایران حذف در مرحله مقدماتی انتخابی جام ملتهای آسیا بود؛ اتفاقی که عمق بحران را آشکار میکند. این وضعیت زمانی بیشتر به چشم میآید که عملکرد ازبکستان را ببینیم؛ تیمی که در جام جهانی گذشته تا مرحله یک هشتم نهایی بالا رفت و در نهایت با شکست ۳ بر ۲ برابر ایتالیا حذف شد. ازبکستانی که در سالهای اخیر نهتنها در ردههای پایه، بلکه در سطح بزرگسالان نیز از ایران عبور کرده و در دو فینال کافا و العین با شکست ایران به قهرمانی رسیده است. حالا تیم زیر ۱۷ سال ایران با عدم راهیابی به جام ملتهای آسیا، در جام جهانی سال آینده هم که باز به میزبانی قطر و با حضور ۴۸ تیم برگزار میشود، غایب خواهد بود.
اما این سقوط ناگهانی نیست؛ ریشه آن به سالهایی بازمیگردد که فدراسیون فوتبال با همین ساختار مدیریتی با استفاده تبلیغاتی از عنوان «فدراسیون پنجستاره» تلاش کرد موفقیتهایی را که محصول برنامهریزی دورههای پیشین بود، به نام خود ثبت کند و در باد موفقیتهای آن دوره بخوابد. از صعودهای همزمان تیمهای زیر ۱۷ سال و زیر ۲۰ سال، تا تیم ملی فوتبال، فوتسال و فوتبال ساحلی به جامهای جهانی ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ که همه دستاورد ساختاری سالهای پیشتر بود، اما وقتی مهدی تاج به ریاست فدراسیون رسید و این اتفاقات رقم خورد، از آن بهره تبلیغاتی صورت گرفت و تیتر سایت فیفا به یک لوح افتخار تبدیل شد که «فدراسیون پنجستاره» به صورت لوح، تابلو و بنرهای تبلیغاتی از در و دیوار کوچه و خیابانها و ساختمانهای فدراسیون فوتبال و آکادمی ملی پایین نمیآمد.
نتیجه این بیبرنامگی در سالهای اخیر کاملاً قابل رؤیت است؛ تیم ملی بزرگسالان تا آستانه حذف در انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ پیش رفت. پس از صعود تیم ملی به جام جهانی، شاهد رقم خوردن یک فاجعه بودیم که دو بار به تیر دروازه انگلستان زدن به عنوان دستاورد مطرح شد. در کنار نتایج فاجعهبار تیم ملی در قطر، به عدم راهیابی فوتبال ساحلی به جام جهانی و حذف فوتسال با سابقه درخشان جهانی در مرحله یکهشتم مقابل مراکش هم باید توجه کرد. تیمهای پایه که روزی در آسیا مدعی بودند و صعودشان به جام جهانی دور از انتظار نبود، حالا حتی صعودش به جام ملتهای آسیا هم در حال تبدیل شدن به رویاست.
در این میان، ساختار تصمیمگیری در ردههای پایه نیز وضعیت بغرنجی دارد. کمیته و دپارتمان جوانان فدراسیون که باید محل تجمع متخصصان باشد، اکنون تحت مدیریت افرادی قرار گرفته که هیچ پیشینه جدی در این حوزه ندارند. سمیه دهقانیان که امروز رئیس دپارتمان جوانان فدراسیون است، نمونهای واضح از این انتصابهای بدون پشتوانه به شمار میرود؛ صندلیای که میتوانست در اختیار مربیان باتجربهای، چون حمید علیدوستی، علی دوستیمهر یا حسین فرکی باشد، امروز توسط فردی بدون سابقه تخصصی اشغال شده که اگر پیشینه ورودش به فوتبال و حضورش در این سمت بررسی شود، احتمالاً نتایج تلخی به دنبال خواهد داشت؛ هرچند تلخترین نتیجه آن را میتوان در شکستهای پیدرپی تیمهای پایه مشاهده کرد. طبیعتاً نحوه انتخاب ارمغان احمدی برای سرمربیگری تیم زیر ۱۷ سال هم از همان نقطهای رقم خورده که سمیه دهقانیان برای دپارتمان جوانان انتخاب شده است.
اما این پرسشهای مهم را باید از ریاست فدراسیون فوتبال به عنوان تصمیم گیرنده اصلی و مقصر این فجایع انجام داد و پس از او هیئت رئيسهای را مورد پرسش قرار داد که پس از حذف تیم زیر ۱۷ سال در جام ملتهای قبلی، چطور به این نتیجه رسیدند که با همین ساختار مدیریتی کار را دنبال کنند؟ چطور سمیه دهقانیان با فاجعه قبلی همچنان در رأس امور جوانان باقی ماند؟ مگر این هیئت رئیسه جدید فدراسیون فوتبال برای تغییر، تحول و بازنگری نیامده بود، پس الان فاجعه رقم خورده حاصل کدام بازنگری بوده که دهقانیان بدون پیشینه در فوتبال در رأس امور تیمهای پایه باقی مانده است؟ آیا فرد یا افرادی در فدراسیون فوتبال حضور داشته و دارند که خواستار نرفتن سمیه دهقانیان از این سمت شدهاند؟
در چنین شرایطی، احتمالاً باید نگران تیم امید هم باشیم که باید به زودی در جام ملتهای زیر ۲۳ سال آسیا در عربستان شرکت خواهد کرد و این تیم با هدایت امید روانخواه در این مسابقات شرکت میکند. مسابقاتی که دوره بعدی آن انتخابی المپیک ۲۰۲۸ لسآنجلس هم خواهد بود، اما شدت مشکلات در همین مدت کوتاه آنقدر زیاد بود که روانخواه تصمیم به استعفا گرفته بود و دوباره و احتمالاً با خواهش و تمنا به کار خود ادامه داد. این روزها بسیاری حتی به موفقیت تیم ملی در جام جهانی ۲۰۲۶ کانادا، مکزیک و ایالات متحده آمریکا که به زودی قرعهکشی آن برگزار میشود، باور ندارند و این عدم اطمینان از مدیریتی حاصل میشود که طی سالهای اخیر فقط عقبگرد و سقوط رقم زده و حالا هم پیشبینی ناکامیهای بیشتر کاری دشوار نیست. فاجعهها یکی پس از دیگری رخ میدهند، اما همچنان «هیچ گزندی» به رئیس فدراسیون وارد نمیشود و این یعنی روند نابودی فوتبال ایران ادامه دارد؛ روندی که امروز با عدم راهیابی تیم زیر ۱۷ سال به جام ملتها، عمق ویرانی را بیشتر از قبل نشان داد.
