بررسی توصیفی و نشانه‌شناسانه پوستر نمایشگاه کتاب
به گزارش سرویس فرهنگی تابناک، پوسترها، به عنوان رسانه‌ای تصویری، نقش مهمی در انتقال مفاهیم فرهنگی و اجتماعی ایفا می‌کنند. پوستر سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران (اردیبهشت ۱۴۰۴) نمونه‌ای گویا از پیوند هنر سنتی با پیام‌های معاصر فرهنگی ایران عزیز است. این پوستر نه تنها تبلیغی برای یک رویداد فرهنگی بزرگ و بین‌المللی است، بلکه حامل پیام‌هایی نمادین درباره‌ی جایگاه کتاب، خواندن، و هویت ایرانی نیز هست. اثری بسیار معناگرا و ترکیبی از عناصر سنتی و معاصر که توانسته مفاهیم ارزشمند ملی و ایرانی را به زیبایی منتقل کند.
1. ترکیب رنگی و ساختار زمینه
سه رنگ اصلی پوستر (سبز، سفید، قرمز) اشاره‌ی مستقیمی به پرچم ایران دارد. این استفاده از رنگ‌ها القاگر هویت ملی و تأکید بر کتاب به‌عنوان یک عامل تقویت‌کننده فرهنگ و وحدت ملی است. زمینه‌ی سبز با نقوش گلوبته و تذهیب‌گونه برگرفته از نگارگری اصیل ایرانی، نشان از پیوند این رویداد با سنت‌های زیبایی‌شناختی ایران دارد.
2. درِ باز نمادین در مرکز پوستر
درِ قرمز نیمه‌باز در مرکز پوستر، نمادی از ورود به دنیای دانش، بینش و آگاهی است. این در می‌تواند به‌عنوان استعارهای از کتاب یا نمایشگاه کتاب تعبیر شود که مخاطبِ سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را دعوت به ورود و کشف می‌کند. قرارگیری شخصیت‌های مینیاتوری اطراف این در، نشان‌دهنده جذابیت دنیای کتاب برای اقشار مختلف جامعه است. طراحی زیبا از افراد مختلفی که در حال کتاب‌خواندن یا درگیر با کتاب هستند. یکی ایستاده کتاب می‌خواند. دیگری در حال خم شدن و نگاه به کتاب است. گروهی نشسته‌اند و در خصوص کتاب در دست‌شان به گفت‌وگو پرداخته‌اند. مادری که نوزاد در آغوش دارد و در حال گرفتن کتاب است. این استفاده زیبا از مینیاتورهای سنتی ایرانی نشان‌دهنده‌ی پیوند دیرینه‌ی ایران با دانش، کتابت و فرهنگ است.
3. بازگشت به ریشه‌های فرهنگی
استفاده از شخصیت‌هایی با پوشش سنتی و فیگورهایی الهام‌گرفته از نگارگری دوره‌های صفوی و تیموری، به نوعی بازگشت به ریشه‌های فرهنگی ایران است. این چهره‌ها در حال خواندن یا حمل کتاب هستند و با حالتی آرام و متأمل به دانش احترام می‌گذارند. این عناصر، فرهنگ کتاب‌خوانی را جزئی از تاریخ و تمدن ایرانی معرفی می‌کند.
4. شعار تبلیغاتی: «بخوانیم برای ایران»
شعار «بخوانیم برای ایران» پشت در قرار گرفته و نگارگری بوستانی که تداعی کننده نقشه‌ی جغرافیای ایران عزیز را دارد دیده می‌شود. این شعار، پیام‌های زیبایی دارد: اول، تشویق فردی به کتاب‌خوانی به‌عنوان عملی آگاهانه؛ و دوم، تأکید بر تأثیر اجتماعی و ملی کتاب‌خوانی، یعنی ساختن آیندهای بهتر برای ایران از طریق ارتقای سطح دانش عمومی است. این جمله بر پیوند میان مسئولیت فردی و آینده‌ی جمعی تأکید دارد. این دعوت همگانی به خواندن کتاب راهی برای پیشرفت کشور است. گذشته‌مان با کتاب زنده بوده و آینده‌مان نیز با آن روشن خواهد شد.
5. جنبه اطلاعات رسمی
در بخش پایینی پوستر، اطلاعات نمایشگاه به‌صورت دو زبانه درج شده که ماهیت بین‌المللی آن را تقویت می‌کند. حضور کشور عراق به عنوان «مهمان ویژه» نیز بر بعد دیپلماسی فرهنگی و تعامل منطقه‌ای این رویداد بزرگ است.
در پایان
پوستر سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نمونه‌ای موفق از ادغام هنر سنتی با پیام فرهنگی معاصر است. از طریق بهره‌گیری از نگارگری زیبای ایرانی، ترکیب رنگی ملی، و شعار معنادار، پوستر توانسته است به‌صورت نمادین، اهمیت کتاب‌خوانی را در بستر هویت ملی و فرهنگی برجسته سازد. این پوستر نه فقط یک ابزار اطلاع‌رسانی، بلکه بیانیه‌ای بصری درباره‌ی جایگاه کتاب در جامعه هر ایرانی به شمار می‌رود. خواندن، وظیفه‌ای ملی برای ساختن آیندهای بهتر است و و آینده‌یمان را با آن روشن نگه داریم.
مهدی مرادی، طراح و فعال حوزه کتاب
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.