نکات مهمی که باید درباره سود مرکب بانکی بدانیم!
سود مرکب، سودی ترکیب شده و مضاعف است؛ به عبارت دیگر، در محاسبه سود مرکب علاوه بر محاسبه سودی که به اصل سرمایه تعلق می‌گیرد، سودی که به خود سود‌ها تعلق می‌گیرد هم در نظر گرفته می‌شود. در محاسبه سود ساده، فقط اصل سرمایه و سودی که به آن تعلق می‌گیرد، مهم است.
به گزارش «تابناک»؛ مرکب کردن بهره، یعنی دریافت بهره از محل بهره؛ نتیجه این کار، بهره مرکب نامیده می‌شود. در بهره ساده، بهره دریافتی سرمایه‌گذاری نمی‌شود و بنابراین بهره‌ای که در هر دوره دریافت می‌شود، فقط از محل سرمایه‌گذاری اولیه خواهد بود. اثر مرکب کردن در بلندمدت واضح‌تر است و سرمایه رشد زیادی خواهد کرد. برای آنکه تعریف دقیق‌تری ارائه دهیم می‌توانیم بگوییم که سود یا بهره مرکب (Compound Interest) به نوعی از سود گفته می‌شود که برای محاسبه آن علاوه بر اصل سرمایه، میزان سود حاصل از بهره‌های جمع شده از دوره‌های قبل سپرده یا وام نیز اضافه می‌گردد.
یکی از مباحث مورد اختلاف بانکها با مشتریان، مقوله سود مرکب است که در این خصوص باید پنج نکته مهم مورد توجه قرار گیرد. دکتر یاسر مرادی حقوقدان و پژوهشگر حوزه حقوق بانکی درباره وجه اشتراک سود ساده و مرکب معتقد است که به اعتقاد شورای نگهبان و استفتای رهبر معظم انقلاب وجه التزام علاوه بر اصل تسهیلات به سود متعلقه حاصله از عقود شرعی به عنوان اصل بدهی هم تعلق می‌گیرد؛ یعنی اگر به فرض فردی ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات در قالب عقد مضاربه یکساله با نرخ ۲۰ درصد سود بگیرد، در حالت سود ساده بعد از یک سال، باید ۱۲۰ میلیون تومان به بانک پرداخت کند، اما در صورت عدم بازپرداخت، در پایان سال دوم، ۲۶ درصد وجه التزام (مرکب از ۲۰ درصد سود پس از سررسید و ۶ درصد جزیمه) از ۱۲۰ میلیون تومان بدهی به بانک بدهکار خواهد بود که تا اینجای کار تفاوتی بین محاسبه سود ساده قانونی و مرکب وجود ندارد.
همچنین درباره اختلاف بین سود ساده و مرکب باید خاطرنشان کرد، این امر در پایان سال سوم رخ می‌دهد، چون در صورتی که بخواهیم بابت تسهیلات ۱۰۰ میلیون تومانی، در پایان سال سوم یا چهارم یا پنجم سود ساده دریافت کنیم، تنها همان ۲۶ درصد بایت ۱۲۰ میلیون تومان بدهی در پایان هر سال دریافت خواهد شد. در این حالت ۲۶ درصد وجه التزام ثابت فرض شده و به این رقم سود و وجه التزام دیگری تعلق نمی‌گیرد. با این حال در حالت سود مرکب در پایان سال سوم، به عنوان وجه التزام ۲۶ درصد سود از حدود ۱۵۱ میلیون تومان دریافت و در پایان سال چهارم ۲۶ درصد از حدود ۱۹۰ میلیون تومان دریافت می‌شود. این در حالی است که دریافت وجه التزام از وجه التزام حرام است و بانکها باید رقم وجه التزام را در کلیه سال‌های پس از سررسید فریز شده و ثابت در نظر بگیرند.
حالت دوم سود مرکب زمانی به وقوع می‌پیوندد که بانکها تسهیلات اخذ شده را تجمیع و تقسیط می‌کنند؛ بدین معنا که کل بدهی مشتری اعم از اصل و سود و وجه التزام را بدون تکیه بر بخش واقعی اقتصاد و داشتن موضوع فعالیت مشخص و صرفا با موضوع و هدف تسویه دیون سابق در قالب تسهیلات جدیدی به فرد تسهیلات گیرنده پرداخت می‌کنند که اینجا نیز حالت دوم ربح مرکب رخ می‌دهد.
این پژوهشگر حوزه بانکی درباره اعطای تسهیلات به منظور تسویه تسهیلات قبلی بر این نظر است در صورتی که بانک تسهیلاتی صوری و غیر واقعی مبتنی بر بخش غیرواقعی اقتصاد بدهد، از مصادیق ربای جاهلی و حرام است؛ با این حال در صورتی که تسهیلات گیرنده توان بازپرداخت اقساط خود را نداشته باشد، بانک می‌تواند در قالب پرداخت تسهیلات واقعی با موضوع مشخص به وی کمک کند مثلا محصولات تولیدی آن را به طور سلف پیش خرید یا چک‌ها و اسناد وی را خرید دین کرده و به میزان نیاز در قالب تسهیلات جدید به وی پرداخت کند و در این زمان می‌تواند بخشی از منابع تسهیلات جدید را با دیون سابق مشتری تهاتر کند.
مرادی در پایان به موضوع امهال مطالبات در سال ۹۹ اشاره کرده و تاکید میکند، بر اساس تصمیم شورای فقهی بانک مرکزی و دستورالعمل ابلاغی امهال مطالبات، وجه التزام (مرکب از سود پس از سررسید و ۶ درصد جریمه) باید تحت هر شرایطی فریز شود و هیچ امکانی برای دریافت سود از وجه التزام وجود ندارد؛ یعنی وجه التزام بر اساس دستورالعمل ابلاغی بانک مرکزی باید در قالب تقسیط بدون سود یا دریافت نقدی تعیین تکلیف شود و سیاست فعلی بانک مرکزی و شورای فقهی این است که بانکها امکان امهال و دریافت سود از وجه التزام را ندارند.
انقدر پیچیده می کنید تاعوام سر در نیاورند و هر طوری خواستید حساب کنید بانک ملی وام جعاله را که اقساطش دیر کرد داشت ولی سررسید نشده بود دین حال اعلام کرد و بافشار غیر عادی به خودم وضامن هامثل توقیف اموال کلا و ممنوع الخروجی برای 50میلیون هر سه نفرمان بیش از 100 میلیون کرفت مثل اینکه تصمیم بر این است تا موتور بانکها حسابی پیاده شود . مركب يا غير هرنامي كه دارد در اخر دوپهلو به نفع بانك ها ميباشد پس چرا میگیرند؟ از وام مسکن اینجانب علی رغم دستور بانک مرکزی سود مرکب گرفتند و با لطایف الحیل بخشنامه های دولتی را اجرا نکردند. اینها از وامی یک میلیونی که ظرف 10 دقیقه برای 17 میلیون نفر واریز شد، علی رغم فتوای مراجع 5 درصد سود گرفتند، آنوقت از سود مرکب میگذرند؟ به نظر من مسئولین عالی بانکها به دلیل سرپیچی از دستورات شرعی و فتوای صریح مراجع بایستی تحت پیگرد قرار گیرند. مرکب کردن بهره، یعنی دریافت بهره از محل بهره!!!!خسته نباشید بردارن اسلامی بانک مرکزی...یه ملا گذاشتین اونجا فقط اسم های رو به معادل عربی تغییر میده میگین بانکداری اسلامی!!! بسلامتی تلویزیون هم با همین فرمان قمار اسلامی (پیش بینی) راه انداخته و خوبداره کاسبی میکند