ریزش میلیونی تماشاگران سینما در هزار و سیصد و نود و هشت

شمار تماشاگران سینمای ایران در سالی که گذشت با ریزش یک میلیون تماشاگر همراه بود؛ ریزشی که بخش کوچکی از آن متاثر از کروناست و بخش اعظمی متاثر از مدیریت بد در چینش فیلم‌ها در نوبت‌های اکران و همچنین شرایط اقتصادی است که سینما را از سبد گروه دیگری از تماشاگران سینما خارج کرده است و گمان می‌رود این وضعیت در سال آینده تشدید شود و اقتصاد سینما در همه عرصه‌ها با آسیب جدی مواجه شود.

به گزارش «تابناک»؛ تماشاگران سینما در سال‌های اخیر به موازات توسعه زیرساخت‌ها و شمار پرده‌ها سینما نسبتاً روند صعودی داشت. تعداد تماشاگران در سال 95، 23 میلیون و 759 هزار بود و همین آمار در سال 96 به 23 میلیون و 243 هزار رسید اما در سال 97 این افت اندک جبران شد و شمار تماشاگران سینما بنابر آمارهای رسمی به 27 میلیون و 800 هزار رسید و پیش بینی برخی سینماداران و توزیع کنندگان مهم سینما چنین بود که در سال 98 شاهد تداوم افزایش تعداد تماشاگران سینما خواهیم بود اما سلسه عواملی باعث شد حتی رکورد سال قبل نیز تکرار نشود و تعداد تماشاگران سینما در سال جاری قریب به یک میلیون کاهش داشته باشد.

البته به باور ناظران این کاهش به منزله کاهش یک میلیون تماشاگر نیست و به باور آنها اساساً سینمای ایران این تعداد مخاطب ندارد، بلکه این تعداد بلیت فروخته شده سینما در سال‌های مختلف است که میان کمتر از ده میلیون نفر توزیع شده و حال بخشی از این گروه یا قید رفتن به سالن‌های سینما را زده‌اند و یا صرفاً فیلم‌های مهم یا آثاری که گمان می‌کنند ممکن است به شبکه نمایش خانگی نیایند را در سالن سینما تماشا می‌کنند و بدین ترتیب یک میلیون بلیت کمتر به فروش رفته است؛ هرچند با افزایش روزافزون قیمت بلیت سینما، این ریزش مخاطب به میزان کمتری مشهود می‌شود.

نخستین عامل این وضعیت، افزایش فشارهای اقتصاد بر عموم مردم و به خصوص طبقه متوسط به عنوان مشتری اصلی سینما در ایران است. این گروه به صورت طبیعی بخشی از هزینه‌های رفاهی‌شان را تقلیل می‌دهند که سینما یکی از در دسترس‌ترین گزینه‌ها برای حذف از سبد خانوار و جایگزینی با شبکه نمایش خانگی است. در این روش، تماشاگران همواره می‌توانند محصولات سینمای ایران را با فاصله چند ماه تماشا کنند و با توجه به آنکه همواره در حال تماشای آثار پیشین هستند، وقفه‌ای در دسترسی به آثار برای آنها حاصل نمی‌شود. سریال‌ها و فیلم‌های خارجی نیز سهم قابل توجهی از سبد مصرف این گروه را تشکیل می‌دهند و بدین ترتیب عادت می‌کنند به سینما نروند.

عامل موثر دیگر، چینش اشتباه فیلم‌ها توسط شورای صنفی اکران بود. مردم به سینما به عنوان یک سرگرمی می‌نگرند. با توجه به قدرت خرید محدود، اگر چند فیلم دارای ظرفیت فروش به صورت همزمان اکران شود، مردم یکی را انتخاب می‌کنند و بعید است در یک نوبت چندین فیلم تماشا کنند. بنابراین معمولاً فیلم‌های دارای ظرفیت فروش در ماه‌های مختلف توزیع می‌شوند اما در سالی که گذشت، عمده فیلم‌های دارای ظرفیت فروش در پنج ماه نخست سال به نمایش درآمد و دست سینماداران برای عرضه محصولات مخاطب‌پسند خالی شد که حاصلش افت محسوس تعداد بلیت‌های فروخته شده در سینمای ایران بود.

در واپسین هفته‌های سال کوشش شد با اکران فیلم‌های کمدی به ویژه «خوب بد جلف 2: ارتش سری» فروش سینما به سطح سال گذشته بازگردد اما یک میلیون بلیت فروشی در فصل مرده اکران تقریباً ناممکن بود. در این شرایط شیوع کرونا ضربه آخر را زد و هفته‌های آخر سال نیز از دست رفت تا سینمای ایران با افت فروش محسوس به استقبال سالی برود که برای نخستین بار از مهم‌ترین نوبت اکران یعنی اکران نوروزی در راستای حفظ سلامت و جلوگیری از شیوع کرونا محروم است و دورنمایی روشنی برای آن متصور نیست.