بازدید 10885
به بهانه گران شدن قیمت بنزین «تابناک اقتصادی» بررسی کرد؛

چرا دولت‌ها به جای سیاست‌گذاری انتخابی، سیاست‌گذاری اضطراری را انتخاب می‌کنند؟

وحید شقاقی شهری، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: هم اکنون صندوق ثروت نروژ، بیش از هزار میلیارد دلار پس انداز دارد، در حالی که شب گذشته رهبر انقلاب اعلام کرد، صندوق توسعه ملی بازیچه دست دولت‌ها شده و می‌آیند التماس می‌کنند و مدام از این صندوق توسعه ملی برمی دارند.
کد خبر: ۹۳۸۵۹۶
تاریخ انتشار: ۲۹ آبان ۱۳۹۸ - ۱۶:۰۰ 20 November 2019

چرا دولت‌ها به جای سیاست گذاری انتخابی، سیاست گذاری اضطراری را انتخاب می‌کنند؟

تابناک اقتصادیوحید شقاقی شهری، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: هم اکنون صندوق ثروت نروژ، بیش از هزار میلیارد دلار پس انداز دارد، در حالی که شب گذشته رهبر انقلاب اعلام کرد، صندوق توسعه ملی بازیچه دست دولت‌ها شده و می‌آیند التماس می‌کنند و مدام از این صندوق توسعه ملی برمی دارند.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ همواره در دنیای سیاست، دولتمردان با دو نوع سیاست‌گذاری رو به رو هستند: سیاست‌گذاری انتخابی و سیاست‌گذاری اضطراری. سیاست‌گذاری انتخابی سیاست‌گذاری است که دولت ها می توانند با زمان کافی، گزینه های مختلف را کارشناسی شده بررسی کرده و گزینه بهینه را جهت اجرا انتخاب کنند؛ اما در سیاست‌گذاری اضطراری عموماً دولت ها تنها با یک گزینه رو به رو هستند که اتفاقاً راحت ترین گزینه ممکن است و حتی خود سیاست‌گذار نیز از اجرای آن ناراضی است، ولی چون از یک سو زمان را از دست داده و از سوی دیگر مجبور است به دلیل شرایط موجود آن سیاست را پیاده سازی کند، تن به اجرای آن سیاست می دهد.

مرور سیاست های پیاده شده توسط دولت ها در چند سال اخیر نشان می دهد، دولت ها بیشتر به دنبال سیاست‌گذاری اضطراری بوده اند تا سیاست‌گذاری انتخابی.

به عنوان مثال اصلاح و افزایش قیمت بنزین در روزهای اخیر یک نمونه خوب از سیاست‌گذاری اضطراری است.

در حالی که دولت از سال 1394 (آخرین سالی که قیمت بنزین اصلاح و به هزار تومان در هر لیتر افزایش یافت) تا سال 1398 زمان داشت تا سیاست های مناسب تری برای افزایش قیمت بنزین اتخاذ کند، یکباره و شبانه تصمیم به افزایش قیمت بنزین گرفت. همچنین حذف یارانه ثروتمندان و اصلاح نظام مالیاتی و پیاده سازی پایه های مالیاتی جدید نیز از جمله سیاست هایی بوده اند که دولت می توانسته در این سال ها اجرا کند، اما یکباره در سال جاری به دنبال اجرای این سیاست هاست.

پرسش این است که چرا دولت ها به جای سیاست‌گذاری انتخابی که مناسب تر است به سمت سیاست‌گذاری اضطراری می روند؟

وحید شقاقی شهری، عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی و کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این پرسش به خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: تجربه اقتصاد ایران نشان داده که دولت ها در زمان وفور درآمدهای نفتی، تمایلی به اصلاحات ساختاری و نهادی ندارند.

وی افزود: اصلاحات ساختاری و نهادی در کشور ما، گزینه ای انتخابی نیست و گزینه اجباری و اضطراری است و حدود پنجاه سال است که این رویه در کشور حاکم است.

شقاقی شهری افزود: از سال 1300 قصد دولتمردان این بود که اقتصاد را از حالت سنتیِ کشاورز محور به یک اقتصاد با نهادهای مدرن تبدیل کنند؛ اما این انتقال به دلیل وجود درآمدهای نفتی رخ نداد و نهادهای کشور ناقص و شبه مدرن در اقتصاد ایران شکل گرفتند.

وی ادامه داد: ایران صاحب یک نظام مدرن حکمرانی و اداری در حوزه اقتصاد و نهادهای مختلف نشد و این موجب شد که ایران از چاله سنت بیرون بیاید و در چاه نفت بیفتد و نفت به جای اینکه در اقتصاد کشور یک فرصت باشد، به تهدید تبدیل شد و اجازه نداد عقلانیت نهادی شکل بگیرد.

متأسفانه نفت اجازه نداد از صد سال پیش تاکنون به ویژه از دهه 50 شمسی به بعد، نهادهای عقلانی (مقصود از نهاد، نهادهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است) در کشور شکل بگیرند. وقتی نهادها عقلانی نباشند، نهادهای غیرعقلانی شکل خواهد گرفت که پذیرش اصلاحات ساختاری را ندارند و همچنین اجازه اصلاحات ساختاری و نهادی را نیز نمی دهند.

وحید شقاقی شهری

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه نهادهای کشور مبتنی بر درآمدهای نفتی شکل گرفته است، گفت: این نفت به نهادها اجازه داده که تصمیمات اشتباهی بگیرند و هزینه این تصمیمات اشتباه را دوباره با درآمدهای نفتی پرداخت کنند. در مقابل، شما ملاحظه می کنید که هر زمان درآمدهای نفتی به هر دلیل، کاهش یافت کشور، مجبور شد که تن به اصلاحات ساختاری بدهد و در حال حاضر نیز که صادرات نفت ایران به زیر 500 هزار بشکه رسیده، زمزمه های اصلاحات ساختاری در کشور شنیده می شود و اقداماتی برای اصلاحات ساختاری در حال انجام است؛ مانند اصلاح نظام یارانه های پنهان، اصلاح نظام مالیاتی، اصلاح نظام بودجه ریزی، اصلاح نهادهای مبارزه با فساد و رانت و تقویت کننده شفافیت، اصلاح نظام بانکی و ... . وجود نفت به عنوان یک مُسکن عمل می کرد و باعث شده بود تا دردهای اقتصاد ایران را مخفی کند.

شقاقی شهری ادامه داد: در اروپا از قرن پانزدهم موضوع روشنگری و عقلانیت شکل گرفت. چهارصد سال بعد از شکل گیری عقلانیت، نروژ توانست به نفت دست یابد. به دلیل آن که در نروژ چهارصد سال تمرین عقلانیت شده بود و نهادها بر مبنای عقلانیت شکل گرفته بودند، نفت اکتشافی و درآمدهای حاصل از آن در اقتصاد نروژ تزریق نشد بلکه در صندوق هایی سرمایه گذاری جهانی سرمایه گذاری و بخشی از سود حاصل از این سرمایه گذاری وارد اقتصاد نروژ شد. هم اکنون صندوق ثروت نروژ بیش از هزار میلیارد دلار پس انداز دارد در حالی که شب گذشته رهبر انقلاب اعلام کرد که صندوق توسعه ملی بازیچه دست دولت ها شده است و می آیند التماس می کنند و مدام از این صندوق توسعه ملی برمی دارند.

در نروژ بستر تاریخی عقلانیت نهادی طی شده بود و بعد نفت کشف شد ولی در کشور ما متأسفانه، یکباره از سنت وارد یک اقتصاد رانتی نفتی شدیم و این اقتصاد رانتی نفتی موجب شد تا نهادهای رانتیر شکل بگیرند. نهادها، دولت و ملت رانتی، پذیرش اصلاحات ساختاری در شرایط عادی را ندارند، چون اصلاحات ساختاری با هزینه و شفافیت همراه است.

بنابراین دولت ها با وجود وفور درآمدهای نفتی با سیاست های انتخابی به سراغ اصلاحات ساختاری نمی روند و زمانی که درآمدهای نفتی کاهش می یابد، مجبور می شوند با سیاست های اضطراری تن به اصلاحات ساختاری مانند اصلاح نظام یارانه پنهان حامل های انرژی از جمله اصلاح قیمت بنزین بدهند.

این کارشناس در پایان در پاسخ به این پرسش که راهکار چیست، گفت: هر چقدر این تحریم ها دامنه دار باشد، آرام آرام نهادها تمرین عقلانیت خواهند کرد و به تدریج عقلانیت را سرلوحه سیاست‌گذاری های خود قرار خواهند داد. به همین دلیل، می توان از تحریم ها به عنوان یک فرصت یاد کرد. عقلانیت نهادی، یک شبه شکل نمی گیرد و به تدریج شکل خواهد گرفت.

تور تابستان ۱۴۰۳
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۱۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۳۷
حکومت (سران سه قوه + حمایت) می یاد به بهانه واقعی کردن قیمت بنزین، بدون اجازه از نمایندگان مجلس (به اصطلاح نمایندگان مردم) قیمت بنزین رو عملا سه برابر می کنه؛ جالبه که با شعار، سخن از افزایش نیافتن قیمت سایر اقلام سخن می گن (که بارها شاهد نقض شعارهاشون بودیم). نتیجه اینکه به بهانه واقعی کردن قیمت بنزین، قیمت سایر کالاها رو غیر واقعی می کنه. در ادامه بهانه های جالبی برای کارشون می یارن. آیا این دورویی نیست؟ حق بدید که دیگر کسی حرفتون رو باور نکنه ...
کاری کردند که مردم دعا کنند احمدی نژاد برگرده
دولت ها انتخابی نیستند بزرگوار
با قطع اینترنت گلوی ما رو فشار میدهید تا به قیمت بنزین شش برابر هم رضایت دهیم.
مردم در این یک هفته استقامت را تمرین کردند و واکسینه شدند. دیگه اینترنت هم وصل بشه مردم اون مردم قدیم نخواهند بود.
جوابش یک جمله کوتاه و ساده ولی پر معنی است
دستکاری در نرخ ها در دور اول انتخابات و پایین نگه داشتن اکثر ان مانند همین بنزین و دلار و ... تا قیمت این ها بالا نرود و واقعی نباشد تا بگویند دولتها به مردم ببین قیمت تغییر نکرده و بعد از انتخاب شدن در انتخاب دور دوم ازاد کردن ان با نرخ های چند برابر از نرخ واقعی ان
سوال اصلی این است که چرا در کشور ثروتمندی مانند ایران و مسئولانی که هرگز اشتباه نمی کنند باید هر سال شاهد کاهش ارزش پول ملی یا همان توروم باشیم تا به دنبال آن بحث یارانه و اصلاح قیمت ها پیش بیاید و در نهایت مردم سختی های این شرایط را باید تحمل کنند
از خود نروژ هم رئیس جمهور بیارین نمیتونه اینجا کاری بکنه
وقتی کشور اهداف استراتژیک بلند مدت (بیست ساله به بالا) ندارد، نبود همین اهداف بلند مدت استراتژیک باعث میشود طرح سیاست گذاری مناسب جهت دستیابی به آن ها تدوین نشود.
اهداف بلند مدت
برنامه ریزی بلند مدت و سیاستگذاری مناسب جهت تحقق آن ها

سنگاپور و کره جنوبی از روز اول سنگاپور و کره جنوبی نبوده اند.
خلاصه میکنم. نمیدانیم میخواهیم چه کشوری در 100 سال آینده داشته باشیم
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۱:۵۱ - ۱۳۹۸/۰۸/۳۰
ت اطلاع شما برنامه بست ساله و برنامه های کوتاه مدت وجود دارد ولی دلبخواهی عمل می شود توسط دولت و مجلس سیاسی کار
تیتری که انتخاب فرموده اید صرفا شامل دولت های ایران میشود
ایرانی جماعت تا زور بالا سرش نباشه پیشرفت نمیکنه
***************************************** شماره تلفن های وزارت ارتباطات :برای اینترنت زنگ بزنن شکایت کنین
88434268
88117306
88117080
88431140
88463041
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۰۳ - ۱۳۹۸/۰۸/۳۰
اگر اجازه دارم شماره تلفن روابط عمومی مجلس رو منتشر کنم، خودم تماس گرفتم و با دل پر حرفم رو زدم، شما دردتون رو بگید 02139931
آقای روحانی با کلیدش، بجای باز کردن درب ها قفل شده، درب های باز رو هم بست و قفل کرد
این آقا هم این وسط از آب گل آلود میخواد ماهی بگیره
برو عمو برو
چون اقتصاد و مدیریت بازیچه عده ای مدیر بیسواد شده
وزرا واكثرمديران دانش هم ندارند وبا انواع ترفندها ودروغ هاسعى درخالى كردن جيب مردم دارن، مثال وزارت نيرو ميگه آب وبرق ٧درصدگران شده ومبناش براى ٥ درصدمصرف كنندگان روستايى بوده ولى عملا ٢٥ درصداضافه شد....دارايى همينطور همش زور واجحاف وهيچ گوش شنوايى نيست
آدم به حدانفجارميرسه
الانم حرفهاشون نمك رو زخمه تاكى سربازكنه دوباره
نوبخت ، روحانى ...
رییس فدراسیون ژیمناستیک، گفت: از مدت ها قبل اقدامات خود را برای حضور در آلمان آغاز کرده بودیم اما به دلیل برخی تغییرات در سفارت آلمان مدت زمان صدور ویزا با تاخیر انجام شد و در هفته پایانی هم با وجود پایان یافتن تغییرات، به خاطر قطع شبکه اینترنتی نتوانستیم مدارک خود را در زمان مشخص ارسال کنیم.
چون مدیر نیستند انها برای سیاست واقتصاد ساخته نشده اند اگر جوابگوی مسائل دینی باشند بصلاح کشور خواهد بود
بزرگترین دشمن هرکس جهل اوست
عقلانیت گمشده این روزهاست و بدنبال دشمن می‌گردیم!
بنده دولتی نمی بینم
مطمئن باشید که در مذاکره با آمریکا هم نهایتا همین سیاست گذاری اضطراری رو اعمال خواهند کرد که باعث می شه هیچ امتیازی نتونیم بگیریم!گاهی وقت ها فکر می کنم همه این کارها تعمدی هست که روزی که مجبور به مذاکره با آمریکا شدیم آن قدر در اضطرار باشیم که فقط همین نفس مذاکره کردن برامون مهم باشه و از دستاوردهایی که می تونستیم کسب کنیم عبور کرده باشیم!
با سلام ... با این استدلال پس لطفا بفرمایید چگونه عربستان و امارات به قطبهای ثروت و پیشرفت در خاورمیانه تبدیل شده و ما مردم ایران هر روز به اسم مقابله با تحریم ها و ... بدبخت و بدبخت تر میشیم؟
دولت های عربستان و امارات هم نفت دارند و اتفاقا با تکیه کامل بر درآمدهای نفتی به این جایگاه عالی و فراهم کردن راحتی خیلی عالی برای مردمشون دست یافتند.
خیر ... مشکل از اقتصاد نفتی یا غیر نفتی نیست... مشکل کاملا به عدم مدیریت و پرداخت هزینه های بسیار سنگین تحریمهاست که خیلی مسخره داریم تحمل میکنیم.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۴۷ - ۱۳۹۸/۰۸/۳۰
عربستان عمان قطر و... اقتصاد های مبتنی بر واردات هستن اقتصادی پویا هست که هم تولید و صادراتداشته باشه هم وضعیت رکود تورمی رو
تجربه نکنه
نمیخواد دیگه زحمت بکشین ! کار از کار گذشته
با سلام و احترام
یه نکته ای که واقعا من نمیدونم باید از چه طریق پیگیری کنیم اینه که الان خیلی از مراکز اموزشی نیاز به guidline ها و textbook های انلاین داریم ولی با این شرایط واقعا شرایط برای ما سخت شده .آیا واقعا تمهیداتی در این خصوص اختصاص داده شده؟خواهش میکنم صدای ما رو به کسانی که مسئول این امر هستن برسانید.باتشکر
چون از خودش نه اختیاری دارد و نه سواد اقتصادی و سیاسی
ایران با دنیا درگیره شما کجایی!
برخی جناح ها ،صدا و سیما ،فارس ،کیهان،جوان و......=فاصله انداختن و دو دستگی بین مردم،ی عده که احیانا قدرت هم در دستشون هست دارند هیزم به آتش تفرقه بین مردم میریزند و متاسفانه هر چند وقت یکبار باید شاهد این اتفاقات و آشوب ها باشیم(واژه خس و خاشاک ،فتنه گر .....درمان این درد نیست ،ببینید مردم چی میخواهند اونوقت خود مردم اجازه این ناهنجاری ها را نخواهند داد)
و مسئولین استاد فرصت سوزی
چرا سیاهنمایی میکنید؟
مملکت به این خوبی ....همه چی خوبه و هیچ مشکلی وجود نداره
اينترنت كي وصل ميشه؟
برای یه دوره بین المللی چند روز پیش مصاحبه شدم و پذیرفته شدم. مدارک فرستادم به کشور برگزار کننده (ژاپن) به دلیل قطع اینترنت به احتمال زیاد، دوره را از دست خواهم داد. تمام هزینه های دوره با کشور برگزار کننده هست.
همه جوره کشور داره آسیب میبینه.
سوال من اینه چرا مسولین ما به فارغ التحصیلان جوان‌ها برای حل مشکلات جامعه فرصت نمیدن. شاید یادشون رفته که یه روز خودشون یه مسوول جوان بودند و حالا دیگه وقتش هست که به جوان‌ها هم میدان داده بشه.
حسن روحانی، شما اگر اول اون پول معیشتی یا هر چیزی که اسمش گذاشتید رو واریز میکردید بعد قیمت بنزین رو زیاد میکردید هرگززز انقدر خونه زندگی مردم در اتش نمیسوخت و این همه دشمن شاد نمیشدیم، مسئول مستقیم این نحوه اجرا تعمدی یا جاهلانه و ناقص، شما و تیم بی تدبیر شماست ولاغیر.
چون از نتیجه انتخابی صد در صد مطمئنند
برچسب منتخب
# حمله به کنسولگری ایران در سوریه # جهش تولید با مشارکت مردم # اسرائیل # حمله ایران به اسرائیل