بازدید 28112
کان هالینان در لوبلاگ؛

خاورمیانه جدیدی در راه است

بالاخره جنگ یمن پایان می یابد و ایران احتمالا دست کم تا حدی از محاصره سیاسی و اقتصادی که عربستان سعودی، ایالات متحده و اسرائیل به آن تحمیل کرده اند، خارج می شود. جنگ داخلی سوریه رو به زوال خواهد بود و آمریکایی ها، که از سال ۱۹۴۵ بر خاورمیانه مسلط شده اند، به همراه چین، روسیه، هند و اتحادیه اروپا به یکی از چندین بازیگر بین المللی در منطقه تبدیل خواهند شد.
کد خبر: ۹۳۶۰۸۶
تاریخ انتشار: ۱۹ آبان ۱۳۹۸ - ۱۰:۱۱ 10 November 2019

پیامدهای حملات ماه سپتامبر که به تأسیسات نفتی آرامکو عربستان سعودی همچنان دامنه دار است و در سرتاسر خاورمیانه شیوع پیدا می کند، دشمنی های قدیمی را به حاشیه می برد و اتحادهای سنتی را از نو صورت‌بندی می کند. در حالی که حمله اخیر ترکیه به شمال سوریه، تیتر اخبار را به خود اختصاص داده است، خبر بزرگتر اما، احتمالا این است که بازیگران اصلی منطقه در حال اندیشه درباره وضعیت چیدمان تاریخی قدرت هستند.

سعودی ها و ایرانیان پس از سال ها رقابت شدید، در حال بررسی این موضوع هستند که چگونه می توانند خصومت متقابل خود را کنار بگذارند. شورای سابقا قدرتمند همکاری خلیج فارس که متشکل از پادشاهی های خلیج فارس است، در حال ذره ذره و تکه تکه شدن است، زیرا عربستان سعودی ابزارهای قدرت خود را از دست می دهد و به نظر می رسد تسلط سابق واشنگتن بر منطقه رو به زوال است.

خاورمیانه جدیدی که در راه است

برخی از این تحولات طولانی مدت است و سابقه آن به پیش از حملات موشکی و پهپادی اخیر که ۵۰ درصد از تولید نفت عربستان سعودی را متوقف ساخت، بازمی گردد؛ اما شوک دوگانه اخیر در منطقه ـ حمله ترکیه به سوریه و حمله موشکی ماه سپتامبر ـ باعث تسریع روند این تحولات است.

نخست وزیر پاکستان، عمران خان اخیراً به ایران و سپس به عربستان سعودی سفر کرده و به منظور میانجیگری بین تهران و ریاض، لابی کرده تا هرگونه احتمال خصومت بین دو کشور را کاهش دهد. عمران خان گفته: «آنچه هرگز نباید اتفاق بیفتد، جنگ است، زیرا این جنگ فقط بر منطقه تأثیر نمی‌گذارد، بلکه باعث فقر در سرتاسر جهان خواهد شد و قیمت نفت را به شدت بالا می‌برد».

به گفته خان، هر دو طرف برای شروع مذاکرات توافق کردنده اند، هرچند جنگ یمن یک مانع بزرگ است، در آن جبهه نیز گشایش‌هایی وجود دارد. به نظر می‌رسد، آتش بس جزئی در یمن و مذاکرات از طریق کانال‌های غیر رسمی بین حوثی‌ها و سعودی‌ها ادامه دارد.

قرار بود تهاجم سعودی‌ها به خاک یمن سه ماه به طول انجامد، اما بیش از چهار سال است که ادامه دارد. قرار بود امارات متحده عربی، نیروی زمینی و سعودی‌ها نیروی هوایی را در این جنگ تأمین کنند، ولی اتحاد سعودی و امارات متحده عربی در برابر حوثی‌های جنگجو که به واسطه ضعف ارتش رسمی یمن تقویت شده اند، پیشرفت اندکی داشته است.

حملات هوایی بدون حمایت نیرو‌های زمینی تقریباً همیشه با شکست همراه است و هزینه بسیاری دارد. خالی شدن خزانه عربستان سعودی موضوعی قابل توجه است، و ثروت این کشور بی پایان نیست.

ولیعهد محمد بن سلمان در تلاش است اقتصاد عربستان سعودی را از وابستگی به نفت رها کند، اما برای انجام این کار به سرمایه خارجی احتیاج دارد و هنوز به آن نرسیده. جنگ یمن - که به گفته سازمان ملل متحد بدترین فاجعه انسانی در کره زمین است - و درگیری شاهزاده در قتل و برکناری جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی، سرمایه گذاران زیادی را به دام انداخت.

سعودی‌ها بدون سرمایه گذاری خارجی باید از درآمد نفت خود استفاده کنند، اما قیمت هر بشکه نفت در حال حاضر پایین‌تر از چیزی است که پادشاهی عربستان برای تحقق اهداف بودجه‌ای خود نیاز دارد و تقاضای جهانی نفت هم در حال کاهش است. اقتصاد چین در حال کند شدن است. جنگ تجاری با ایالات متحده تأثیر زیادی بر این موضوع داشته و رشد اقتصاد اروپا کند است. بوی رکود اقتصادی در هوا پیچیده و این خبر بدی برای تولیدکنندگان نفت است.

ریاض هم در حال از دست دادن متحدان خود است. امارات متحده عربی در حال مذاکره با حوثی‌ها و خروج نیرو‌های خود از یمن است، که بخشی از این امر به این دلیل است که ابوظبی در یمن اهداف متفاوتی از عربستان سعودی دارد و هرگونه درگیری با ایران، امارات را دچار فاجعه خواهد کرد. ژنرال‌های آمریکا به دلیل ارتش مجهز و آموزش دیده امارات علاقه دارند که این کشور را «اسپارت کوچک» بنامند، اما واژه مهم عملیاتی برای ابوظبی همان «کوچک» است: ارتش امارات می‌تواند ۲۰۰۰۰ سرباز داشته باشد. ایران می‌تواند بیش از ۸۰۰۰۰۰ سرباز روانه میدان کند.

اهداف عربستان سعودی در یمن عبارت است از حمایت از دولت در تبعید رئیس جمهور عبدالربوه منصور هادی برای کنترل مرز‌های جنوبی و به چالش کشیدن پشتیبانی ایران از حوثی ها. از سوی دیگر، امارات متحده عربی کمتر به حوثی‌ها توجه دارد، اما کاملاً متمرکز بر حمایت از شورای انتقالی جنوبی ضد هادی است که در تلاش است تا یمن جنوبی را به عنوان یک کشور جداگانه مجددا احیا کند. یمن شمالی و جنوبی در سال ۱۹۹۰ با هم ادغام شدند که بیشتر در نتیجه فشار‌های عربستان سعودی بود، اما این ازدواج هرگز موفق نبود.

ریاض همچنین در شورای همکاری خلیج فارس هم اهرم‌های قدرت خود را از دست داده است. عمان، کویت و قطر علیرغم تلاش سعودی‌ها برای منزوی کردن تهران، تجارت با ایران را ادامه می‌دهند.

امارات متحده عربی و عربستان سعودی اخیراً میزبان ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه بودند که برای حضور مجدد سوریه در اتحایده عرب که شامل ۲۲ عضور است فشار می‌آورد. بحرین از اعضای شورای همکاری خلیج فارس از قبلا از این روابط دیپلماتیک را با دمشق برقرار کرده است. پوتین در حال تلاش برای ایجاد چتر امنیتی چند جانبه برای خاورمیانه است که شامل چین نیز می‌شود.

مارک کاتز پژوهشگر امور خاورمیانه به روزنامه آسیای جنوبی گفته: «در حالی که روسیه یک متحد قابل اعتماد است، آمریکا چنین نیست و در حالی که بسیاری از کشور‌های خاورمیانه علاقه‌ای به اسد در سوریه ندارند، با پیوند به این متحد روسیه، به ولادیمیر پوتین احترام می‌گذارند».

اتحادیه عرب - به استثنای قطر - حمله ترکیه به سوریه را محکوم کرده و خواستار عقب نشینی نیرو‌های آنکارا شده است. در حال حاضر قطر به دلیل پیگیری سیاست خارجی مستقل و حمایت از گروهی متفاوت در جنگ داخلی لیبی توسط عربستان و امارات محاصره اقتصادی و سیاسی شده است. ترکیه متحد اصلی قطر است.

توافقنامه ده بندی روسیه با ترکیه درباره سوریه به طور کل به مذاق اعضای اتحادیه عرب خوش آمد، بیش از همه به این دلیل که ترک‌ها موافقت کردند به حاکمیت دمشق احترام گذاشته و در پایان عملیات همه نیرو‌های خود را از سوریه خارج کنند. البته «پایان عملیات» کلمه‌ای با معنی متغیر است، به ویژه به این دلیل که اهداف ترکیه در سوریه کاملا مشخص نیست.

رئیس جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان در پی آن است که کرد‌های سوریه را از مرز ترکیه دور کرده و میلیون‌ها پناهنده سوری را به یک نوار سرزمینی در خاک سوریه ـ که در حدود ۱۹ مایل عمق و ۲۷۵ مایل عرض دارد ـ منتقل کند. ممکن است کرد‌ها از این منطقه خارج شوند، اما ارتش روسیه و سوریه - با پر کردن خلأ باقی مانده به واسطه دستور ترامپ مبنی بر خروج نیرو‌های آمریکایی - مانع از آن شده اند که ترک‌ها مناطقی بیش از نوار مرزی و ناحیه‌ای عمیق در خاک سوریه که مطمئناً آنقدر بزرگ نیست که میلیون‌ها پناهنده در آن جای بگیرند را اشغال کنند.

تهاجم اردوغان به سوریه در داخل ترکیه مورد حمایت است. ناسیونالیسم با جمعیت ترکیه خوب بازی می‌کند و بیشتر ترک‌ها از پناهندگان سوری ناراضی هستند؛ اما تا کی؟ اقتصاد ترکیه با مشکل روبه روست و این تهاجم هزینه‌های زیادی دارد. آنکارا برای بیشتر نبرد‌های خود از نایبان استفاده می‌کند، اما بدون حمایت ترکیه، این نایبان از پس کرد‌ها برنمی‌آیند؛ چه رسد به ارتش سوریه و روسیه.

این حمایت به طور عمده به معنای استفاده از قدرت هوایی است و نیروی هوایی ترکیه با تهدید سامانه ضد هوایی سوریه و جنگنده‌های روسی مهار می‌شود، و این واقعیت را هم نباید از یاد برد که آمریکایی‌ها هنوز هم فضای هوایی سوریه را کنترل می‌کنند. روس‌ها جدیدترین جنگنده رادار گریز از نسل پنجم خود یعنی SU-۵۷ و تعدادی MiG-۲۹s و SU-۲۷ را در سوریه مستقر کرده اند، و این‌ها هواپیما‌هایی هستند که ترک‌ها مایل به درگیری با آن‌ها نیستند. روس‌ها همچنین دارای سیستم ضد هوایی سیارجدید S-۴۰۰ هستند و سوری‌ها از S-۳۰۰ قدیمی تر، که البته هنوز کارآمد است استفاده می کنند.

به طور خلاصه، اگر ترکیه تصمیم بگیرد که نایبان یا ارتش خود را به مناطقی که توسط نیرو‌های روسی یا سوری مستقر شده اند، بفرستد، اوضاع به شدت به هم می ریزد. گزارش‌هایی از درگیری در شمال شرقی سوریه و تلفات در بین کرد‌ها و ارتش سوریه وجود دارد، اما تلاش جدی برای بیرون راندن روس‌ها و مردم سوریه به نظر بعید است.

دستیابی به هدف نقل مکان پناهندگان از ترکیه به سوریه بعید است به جایی برسد. ایجاد زیرساخت‌ها و انتقال ۲ میلیون پناهنده به سوریه ۵۳ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت و این پولی است که ترکیه ندارد. اتحادیه اروپا اظهار داشت که برای این کار سرمایه‌ای ارائه نمی‌دهد، و سازمان ملل هم نمی‌تواند قدمی بردارد، زیرا تهاجم به سوریه نقض قوانین بین المللی است.

وقتی این واقعیت‌ها در نظر آورده شود، اردوغان ممکن است دریابد که ناسیونالیسم ترکیه در صورت تبدیل شدن به یک اشغال نظامی، برای حمایت از ماجراجویی در سوریه کافی نخواهد بود.

خاورمیانه‌ای که از دل بحران فعلی بیرون می‌آید ممکن است بسیار متفاوت از خاورمیانه‌ای باشد که قبل از ورود حملات موشکی و پهپادی روی تخته شطرنج وجود داشت.

بالاخره جنگ یمن پایان می یابد و ایران احتمالا دست کم تا حدی از محاصره سیاسی و اقتصادی که عربستان سعودی، ایالات متحده و اسرائیل به آن تحمیل کرده اند، خارج می شود. جنگ داخلی سوریه رو به زوال خواهد بود و آمریکایی ها، که از سال ۱۹۴۵ بر خاورمیانه مسلط شده اند، به همراه چین، روسیه، هند و اتحادیه اروپا به یکی از چندین بازیگر بین المللی در منطقه تبدیل خواهند شد.

تور تابستان ۱۴۰۳
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۸
در انتظار بررسی: ۱۴
انتشار یافته: ۲۸
سیاست آمریکا در منطقه خلیج فارس مبنی بر حمایت مقطعی از کشورها برای متعادل نگه داشتن قدرت بر هیچ کس پوشیده نیست .
امروز وظیفه سنگین خبرنگاران است که بجای تحریک سیاستمدارن به جنگ ، آنها را از ویرانی های جنگ آگاه کرده و به صلح دعوت کنند.
شما تابناک جون هم بجای ضعیف خواندن مصالحه کاران ، تندروها و جنگ طلب ها را سرکوب کن و صلح طلبان هر دو طرف ( ایرانی یا عرب) را دانا و خردمند و آینده نگر معرفی کن .
لطفا
خدا رو شکر وضعیت اقتصادی ما خوبست جایی در گیر نیستیم و آینده روشنی پیش روی جوانان ماست سرمایه های خارجی در حال سرازیر شدن به کشور ما هستند و قیمت نفت ما هر روز بالاتر می رود. مغزها از همه نقاط جهان به کشور ما هجوم می اورند بچه های مسئولین در تهران همون مدرسه هایی درس می خونند که بچه های مردم سیستان بلوچستان می خونند. اینجوری نیست که مسئولی برای بچه خودش مدرسه لاکچری بسازد و یا ژن خوب و ژن بد داشته باشیم. از شما هم خیلی ممنون که به فکر مسائل کشورهای دیگر هستین چقدر خوب تحلیل کردین و مشکلاتشون رو بهشون یاد آوری کردین امیدوارم بخونن و از ما الگو بگیرند تا پیشرفت کنند.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۵۵ - ۱۳۹۸/۰۸/۱۹
چه ربطي داره؟ هميشه يك نفر هست كه وسط بحث لنگه كفش پرتاب كنه!
سلام خاورمیانه جدید
این مقاله بیشتر به خیال بافی یک شخص که چشمش رو روی حقایق بسته شباهت داره تا واقعیات
بابا چیدمان سطر ها رو درست کنید. مرسی اه
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۵۰ - ۱۳۹۸/۰۸/۱۹
آه نکش، لب ورنچین گوگوری مگوری!
تا نفت هست غربی ها خواهند بود و چنان خواهند کرد که خیری به مردم منطقه نرسد
مکروا و مکرالله و الله خیرالماکرین
نمیدونم این تحلیل رو از کجا کپی پیست کردید اما حداقل وقتی کپی پیست میکنید دقت کنید که متن رو بعدش راست چین کنید!
تحلیل بی ارزشی بود که همه چیز را در ظاهر آن می بیند. تحلیلی که حتی برای اشخاصی که بینش کم سیاسی هم دارند ، بسیار کم ارزش و سطحی نگر است .
احتمالا جنگ شديدي در ناحيه فرات و كردهاي سوريه شاهد خواهيم بود
بنظر میرسد در بخشهای مرتبط با ایران ویرایش ویرایش صورت پذیرفته باشد
مشکل خاورمیانه این است که عین اروپا مردمی و جمهوری دموکراتیک واقعی نیست و دموکراسی نداره!
اگر قبلا فقط آمریکا خاورمیانه را غارت می کرد، حالا چین روسیه هند و اروپا هم اضافه شدند.
حالا رقابت استعماری شدیدی شروع می شود که نتیجه ای جز جنگ و قتل و غارت بیشتر در بر نخواهد داشت...
من که نفهمیدم جی شد ...نتیجه گیری کن تابی جونم
آمریکا واقعا شیطان بزرگه. این چند سالی کاملا معلوم شد چقدر کلاهبردارن. دموکراسی و آزادی دروغ بود ترامپ میگه من نفت دوست دارم. عاشق بوی نفتم.
مشكل مردم كم اطلاع خاور ميانه است
پاسخ ها
ناشناس
| Germany |
۱۵:۲۲ - ۱۳۹۸/۰۸/۱۹
نفهمیدم
اشتباه در نوشتن صورت گرفته !
یعنی مردم بی اطلاع خاورمیانه راچه باید کرد ؟
در کوره اتش بسوزانیم و از جاهای دیگر آدم جانشین کنیم؟
تابناک همه حرف زیادی بود که زده بود به جز اون پاراگراف آخر، نهههههههههه؟!!!
خاورمیانه اسیر توهمات است. تا وقتی مردم این منطقه از توهم دست برندارد و کمر همت خود را محکم نکنند و فقط به فکر فروش نفت نباشند، پیشرفتی حاصل نخواهد شد.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۱۶ - ۱۳۹۸/۰۸/۱۹
جمله درسته؟؟!!
امپراتوری ایران در راه هست.
فقط نزارید این افکار مزخرف استعماری رو ازطریق کانال هایی میل آمدنیوز و بی بی سی و صدای امریکا فرو کنن توی کله مون
آینده از آن کشورهایی است که تولید ملی دارند ( تولید لباس و اتومبیل و کالاهای تحت لیسانس تولید نیست) ابر قدرتها و ابر سرمایه داران و ابر دلالان برنده میدانند. در شرایط کنونی که امکان صادرات کم شده فرصت خوبیست که فراورده های نفتی تولید کنیم و حتی یک بشکه نفت خام صادر نکنیم . در دراز مدت که زیر بنای محکم ‌البته ارزان که قابل رقابت باشد ما را برنده میدان می کند. اگر چنین نکنیم مصرف کننده مطلق خارج خواهیم بود و حتی صنایع مونتاژ هم قابل مقایسه با چین و هند نخواهد بود
کشورهای نفتی حاورمیانه باید کشور داری واقتصاد ودموکراسی نروز را اگوی حود کننذ
من فقط مي دانم كه مردم ايران و منطقه تنها آرامش مي خواهند . خسته شده ايم از جنگ و نفرت پراكني و برادر كشي . در خارج از كشور دولت هايي مانند آمريكا و روسيه نان شان بابت فروش تسليحات جنگي در روغن است و در داخل كشور هم عده اي نان تحريم ها و نابساماني اقتصادي و اجتماعي حاصل از بحرانها را مي خورند .
خاورمیانه حالا هیچ، شما نگاه کنید همین تو ایران خودمون ما حق نداریم زبان ماذری مان را در مدارس یاد بگیریم، بابا الان افغانستان هم اینجوری نیست، بعد شما انتظار آرامش دارین!
ترکیه دو ملیون سوری رو تحمل نمیکنه، اروپا مرزهاش رو به روی مهاجران بسته و ما باید شش ملیون افغان رو تحمل کنیم. جوانان خودمون بیکار و افغانها سر کار.
برچسب منتخب
# حمله به کنسولگری ایران در سوریه # جهش تولید با مشارکت مردم # اسرائیل # حمله ایران به اسرائیل