پیش بینی کسری بودجه ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی/ آینده فروشی و دست درازی به ثروت ملی برای جبران کسری بودجه/ کانادای مهاجرپذیر از خروج سرمایه مالیات میگیرد؛ چرا ما نگیریم؟
پیش بینیها حکایت از آن دارد که دولت در سال جاری با کسری بودجه ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی رو به رو خواهد بود. از این روی، چهار روش برای افزایش درآمدهای خود به منظور جبران نیمی از این کسری بودجه در نظر گرفت. روز گذشته این روشها مورد انتقاد رئیس پارلمان بخش خصوصی قرار گرفت. آیا دولت میتوانست راهکارهای مناسبتر دیگری برای کسری بودجه در چنین شرایطی در نظر بگیرد؟به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ در ادبیات اقتصادی کسری بودجه هنگامی اتفاق میافتد که درآمدهای دولت برای جبران مصارف دولت کفایت نکند. مصارف بودجه باید بر اساس درآمدهای مالیاتی تنظیم شود. اگر درآمدهای مالیاتی از مصارف دولت کمتر باشد اصطلاحاً گفته میشود دولت با کسری بودجه غیرنفتی رو به روست.
بررسی قانون بودجه سال ۱۳۹۸ نشان از آن دارد که کسری بودجه غیرنفتی (بدون نفت) در سال جاری به ۱۷۴.۷ هزار میلیارد تومان رسیده که این میزان در مقایسه با رقم کسری بودجه غیرنفتی سال گذشته، ۳۱ درصد رشد را نشان میدهد. جدول زیر وضعیت کسری بودجه غیرنفتی طی سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۸ را نشان میدهد.
مجموع ارقام فوق، ۹۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است، ولی سقف مجاز دولت برای فروش اوراق و برداشت از صندوق توسعه ملی، ۶۲ هزار میلیارد تومان است؛ بنابراین، ۲۱ هزار میلیارد تومان از رقم فوق کسر میشود و مجموع ارقام فوق برابر ۷۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است.
البته این راهکارهای ارائه شده توسط دولت برای جبران نیمی از کسری بودجه با انتقاداتی نیز رو به رو شد. به عنوان نمونه غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران، روز گذشته ۲۷ مرداد ماه ۱۳۹۸ در این زمینه گفت: بررسی این راهکارها نشان از آن دارد که انجام آنها تورمزا بوده و در واقع دستاندازی به ثروتهای ملی است. این روشها دولتهای بعدی را بدهکار میکند و آنها را با بودجههای سنگین مواجه میسازد.حالا پرسش اساسی این است که این روشهای پیشنهاد شده توسط دولت برای جبران نیمی از کسری بودجه، چقدر مناسب بوده و آیا واقعا این راهکارها تورم زا و دست اندازی به ثروت ملی است؟ آیا دولت میتوانست راهکارهای مناسبتر دیگری را در چنین شرایطی در نظر بگیرد؟
وحید شقاقی شهری، عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتوگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در پاسخ به این پرسشها گفت: در سال جاری، درآمدهای حاصل از فروش ۱.۵ میلیون بشکه صادرات روزانه نفت در بودجه در نظر گرفته شده بود، ولی بعد از یازدهم اردیبهشت ماه، آمریکا معافیتهای نفتی آن هشت کشور را تمدید نکرد و به همین دلیل صادرات نفت ما طبق پیش بینیهای سازمان برنامه و بودجه به ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت. این کاهش فروش روزانه نفت باعث شد تا دولت با کسری بودجهای حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان در سال جاری رو به رو شود. دولت برای اینکه بتواند نیمی از این کسری بودجه را جبران کند چهار روش پیشنهاد داد و این روشها در شورای عالی هماهنگی اقتصادی سه قوه به تصویب رسید. به جز روش واگذاری و مولدسازی داراییهای دولت، سه روش دیگر به نوعی موجب دست درازی به ثروت بین نسلی و آینده فروشی میشود. برداشت از صندوق توسعه ملی و حساب ذخیره ارزی نوعی دست درازی به ثروت بین نسلی است و این خلاف روح سیاستهای کلی نظام است که دولت بخواهد از طریق این دو روش، هزینههای جاری خود را جبران کند. صندوق توسعه ملی و حساب ذخیره ارزی عملاً برای توسعه و حمایت از سرمایه گذاری در بخش خصوصی تشکیل شده است و منابع آنها برای تخصیص به هزینههای جاری کشور نیست.
وی افزود: در بودجه سال ۹۸ از محل فروش اوراق مالی، درآمدی حدود ۴۴ هزار میلیارد تومان برای دولت در نظر گرفته شده بود که دولت در روشهای پیشنهادی خود این میزان را ۳۸ هزار میلیارد تومان دیگر افزایش داد؛ یعنی درآمدهای دولت از محل فروش اوراق مالی به بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. این فروش اوراق مالی به نوعی آینده فروشی محسوب میشود چرا که وقتی دولت این اوراق را برای کسب درآمد در سال جاری میفروشد، باید در سال آینده اصل و سود آن را پرداخت کند.
شقاقی با تأکید بر این که جبران کسری بودجه از سه روش برداشت از صندوق توسعه ملی، حساب ذخیره ارزی و فروش اوراق مالی نوعی آینده فروشی و دست درازی بر منابع بین نسلی و ثروت ملی است، گفت: همچنین این سه روش تورم زا نیز هستند.
این کارشناس مسائل اقتصادی در مورد روش واگذاری و مولدسازی داراییها گفت: با توجه به شرایط کنونی اقتصاد و این فرصت محدود امکان تحقق ده هزار میلیارد تومان درآمد از این ناحیه وجود ندارد. مولدسازی درآمدهای دولت نیازمند قوانین و ساختارهای طراحی شده است؛ یعنی یک سازمان با اختیارات بالا را نیاز دارد که مقررات کافی پشتیبان آن بوده تا دولت بتواند داراییهای خود را شناسایی و مولدسازی کند و از این ناحیه درآمدی حاصل شود. اجرای این روش برای سال ۹۸ نیازمند یک کار جهادی است و به همین دلیل عنوان کردم که امکان کسب درآمد ده هزار میلیارد تومانی در سال ۹۸ از این محل مقدور نیست.
وحید شقاقی شهری با بیان اینکه دولت باید در سال جاری به صرفه جویی و اصلاحات هزینهای برای فرار از کسری بودجه روی بیاورد، افزود: دولت میتوانست در سال جاری به جای چهار روش فوق به اصلاح نظام یارانههای پنهان و نظام مالیاتی بپردازد که دو راهکار بنیادین برای جبران کسری بودجه میباشند.
وی افزود: ما حاملهای انرژی را به قیمت دلار ۳۵۰۰ تومان میفروشیم، حال آنکه قیمت دلار هم اکنون نزدیک به ۱۲ هزار تومان بوده و همین اختلاف قیمت باعث شده است تا شاهد قاچاق عظیم سوخت در کشور باشیم.
برآوردها نشان میدهد در سال گذشته بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان قاچاق سوخت در اقتصاد ایران صورت گرفته است. در ضمن همین پایین بودن قیمت حاملهای انرژی موجب شده است تا اصلاح الگوی مصرف در کشور برهم بخورد. پیشنهاد این است که دولت مصرف متعادل حاملهای انرژی هر خانوار را با همین قیمتهای فعلی تأمین و مازاد بر این مصرف متعادل را با قیمت بالاتر و آزاد عرضه کند یا مالیات بر مازاد مصرف و یا مالیات تصاعدی بر مصرف از مصرف کنندگان بگیرد. به نوعی میتوان گفت: در موضوع حاملهای انرژی دولت باید به سمت سهمیه بندی گام بردارد.
وی ادامه داد: در سال گذشته، دولت بیش از ۹۰۰ هزار میلیارد تومان از محل حاملهای انرژی یارانه پنهان پرداخت کرده است که دهک دهم ۲۰ برابر دهک اول از این یارانه بهره برده است. این خلاف روح پرداخت یارانه است. وقتی این نظام یارانهای اصلاح شود، درآمدی نصیب دولت خواهد شد که میتواند بخشی از آن برای پوشش کسری بودجه باشد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی افزود: روش دیگر این است که دولت به جای دست درازی به ثروت ملی و آینده فروشی برای جبران کسری بودجه میتواند نظام مالیاتی را اصلاح کند و هم در زمینه کنترل فرار مالیاتی و هم در زمینه طراحی پایههای مالیاتی جدید اقداماتی را انجام دهد. هم اکنون برآوردهای وزارت اقتصاد نشان میدهد، حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی در اقتصاد کشور وجود دارد که دولت میتواند با جلوگیری از فرارهای مالیاتی، درآمد ۴۰ هزار میلیارد تومانی را نصیب خود کند.
همچنین دولت میتواند پایههای مالیاتی جدیدی تعریف کند که دهکهای بالای جامعه را هدف قرار دهد که این پایهها عبارتند از: مالیات بر مجموع درآمد افراد، مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر خروج سرمایه و... در اقتصاد ایران اصلا ثروتمندان مالیاتی پرداخت نمیکنند. هم اکنون اگر یک ثروتمندی از کشور خارج میشود و سرمایه خود را میبرد، دولت باید از او مالیات بگیرد. در همه جای دنیا این مرسوم است. هم اکنون در کانادا که اتفاقاً یک کشور مهاجرپذیر است تا مهاجرفرست، این مالیات از کسانی که از این کشور خارج میشوند و سرمایه خود را میبرند، گرفته میشود. حالا در ایران عدهای از ثروتمندان قصد مهاجرت دارند و این ایرادی ندارد و باید دولت مالیات بر خروج سرمایه، به دلیل امکانات و یارانههایی که در گذشته به آنها پرداخت کرده است را بگیرد و سپس اجازه مهاجرت به آنها را بدهد.
نتیجه آن که اصلاح نظام یارانه ها، نظام مالیاتی و همچنین مولدسازی داراییهای دولت سه روش اصولی و درست برای جبران کسری بودجه میباشد. همچنین این روش ها، به نفع اقتصاد و شفافیت، دهکهای پایین جامعه، افزایش رضایتمندی، کاهش شکاف طبقاتی، ایجاد درآمدهای پایدار برای دولت و ... میشود.
چرا از هزینه های مازاد کم نمیکنید؟!!!!ده ها هزار میلیارد هزینه مازاد بر گرده ملت افتاده، ولی این هزینه مازاد سهم نورچشمی ها ست و باید هزینه بشه
ملت بدبخت و فلک زده همیسه مغبون بوده و هستند.
| 
فساد اقتصادی رو رسیدگی کنید، کلی هزینه ها کم میشه. اوراق بفروشید و حقوق یک عده کارمند مفت خور را بدهید. تا کی باید بخش غیر کارمندی تاوان بدهد | بخش اعظم مالیات رو همین کارمندا میدن که امثال تو بلبل زبون بشی!! ((در کانادا که اتفاقاً یک کشور مهاجرپذیر است تا مهاجرفرست این مالیات از کسانی که از این کشور خارج میشوند و سرمایه خود را میبرند اخذ میشود))چه اظهارنظر غیرکارشناسی ، برادر من شما چطور دلت میاد اوضاع اقتصادی وخدماتی اینجا رو با کانادا مقایسه کنی؟!!اگه شرایط زندگی رو مثل کانادا کردین بعد مالیات بگیرین! تازه در اون صورت کسی ازکشورخارج نمی شه!! پس از دستگیری اختلاس گران کلیه مبالغ اختلاس شده بهمراه جریمه گفته شده به خزانه دولت واریز شده پو دلارهای نفتی هم سه برابر قبل فروخته شده پس این کسری بودجه از کجاست؟!! مشخصه خزانه از جایی دیگه سوراخ بزرگ داره بخدا قسم اگه 2 تا عاقل توی دولت بود الان میتونستن با استفاده از این تحریمها یه معجزه توی مملکت ایجاد کنن. توی تحریمهای اعمال شده و برجام یه سوتی بزرگ داده شده که اگه یه آدم اقتصاددان واقعی توی بدنه دولت بود می تونست میلیاردها سرمایه وارد بخش تولید کنه اما برام عجیبه چرا تا حالا متوجه نشدن. منه مهندس فهمیدم این سوتی آمریکایی ها چیه چرا این ها متوجه نشدن؟ ببینین چه کسایی رو فرستادیم اون بالا. استاد محترم کسی دلش درد نمی کند سرمایه اش را بر دارد ببرد در کشور دیگری.
ولی شرایط رانتخواری طوری است که ناچار است فرار را بر قرار ترجیح دهد و فرار کند . شما این موضوع را ریشه یابی فرمایید.
جهت اطلاع بنده در کانادا با یک ایرانی که دستگاههای اندازگیری روی کشتی نصب میکرد گفتم چرا انرا به ایران نمی اورید. گفت با کسانی که صبحت میکردنند دم از دریافت مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان کردنند و بعد ما بیایم کانادا بازدید داشته باشیم..
حال بفرمایید میخواهید مالیات بگیرید لز خروج سرمایه . مشکل داخلی ما زیاد است و این روند اگر اصلاح نشود حتی فرهنگ تعهد کاری و سارمانی . ما موفق نخواهیم بود
تاسف انگیزه اظهارات کارشناستان.فضایی ایجاد کنید طرف نخواهد مهاجرت کند نه اینکه هر اتفاقی می افتد یاد نظاممالیاتی می افتند اقایون.
مالیات هم گرفتید ان وقت مشکلات حل میشود که یاد کانادای پیشرفته افتادند عجب حقوقها مانند بورکینافاسو منتهی نظام مالیاتی دلار مانند کانادا.
امنیت سرمایه های مردم را بالا ببرید نه اینکه فضایی ایجاد کنید که همه فقط به مهاجرت فکر کنند و رییس بانک مرکزی بیاید حرفهای غیر علمی بزند و ادعاهای خاص کند.
وزیر اقتصاد ۲ ماهه ساکت است و همه کاره اقتصاد شده رییس بانک مرکزی که این بابا هم جز صحبت درباره دلار و ارز حرفی دیگری برای گفتن ندارد.
تاسف انگیزه.
دکترها و مهندسان مملکت دارند مهاجرت می کنند و فراز مغزها اتفاق می افتد ان وقت کارشناستان یاد مالیات گیری از پول مهاجر کننده افتاده.
بنده خدا فرار مغزها هزاران میلیارد دلار ضرر برای کشور دارد.
تمام کسبه ناراحتند از شرایط فعلی و فریز افتصادی رخ داده.
قیمتها را در شرایط فریز اقتصادی نگه داشتن هنر میخواهد؟؟؟؟؟؟
ثبت سفارش متوقف شده ان وقت قیمت کنترل شده باعث سوتفاهم اقایون شده.
قیمت لبتیات و حبوبات و مرغ چرا گران شده و اینها از دلار زدند جلو منتهی اقایون ذکر و فکرشان این است قیمت دلار فلان عدد باشد منتهی تمام اجناس دلارش با قیمتهای بسیار بالاتر از نرخ های ادعایی دارد حساب میشود.
رییس ایران خودرو را در اقدامی نمایشی برکنار کردن یعتی جی؟؟؟
فقط یاد اقدامات اقای احمدی نژاد می افتد هر که این کارهای دولت را ببیند و اصلا دولت تدبیر ندارد.
رییس ایران خودرو را که خود دولتی ها انتخاب کرده اند و الان این گونه رسانه ای می کنند خبر برکناری اش را !!!!!!
اقایون نمی خواهند درک کنند ارزش پول ملی سقوط کرده و همه چیز به همان دلیل گران شده و بازی را معکوس کرده اند که کسبه الکی اجناسشان را گران کرده اند و دولت مخالف گران فروشی است.
هر چه تحریم ها میگذرد دولت تصمیمات وحشتناک غلط اندر غلط میگیرد.
