فتاوای آیت الله العظمی وحید خراسانی (مدظله) درمورد امر به معروف و نهی از منکر

فتاوای آیت الله العظمی وحید خراسانی (مدظله)
وجوب کفائی امر به معروف و نهی از منکر

سوال 257 : اگر شخصی امر منکری را انجام داده و شخصی او را از این کار نهی کرده، آیا بازهم بر ما واجب است که امر به معروف و نهی از منکر نمائیم؟

جواب:امر به معروف و نهی از منکر واجب کفائی است و اگر یک نفر اقدام به آن بنماید، تکلیف از دیگران ساقط می‌شود.

شرائط وجوب امر به معروف و نهی از منکر

سوال 258 : کسی که می‌خواهد امر به معروف و نهی از منکر نماید چه شرائطی باید داشته باشد؟

جواب:باید پنج شرط داشته باشد: اول: معروف و منکر را بشناسد و جاهل به معروف و منکر نباید متصدّی امر و نهی شود. دوم: اینکه احتمال تأثیر بدهد و اگر بداند تارک معروف و فاعل منکر به امر و نهی ترتیب اثر نمی‌دهد واجب نیست. سوم: اینکه کسی‌که معروف را ترک کرده یا منکر را مرتکب شده از ترک معروف و فعل منکر منصرف نشده باشد، ولی اگر برایش انصراف حاصل شده باشد، یا احتمال بدهیم که از ترک معروف و فعل منکر منصرف و یا پشیمان شده است، امر او به معروف یا نهی او از منکر واجب نیست. چهارم: اینکه درترک معروف و ارتکاب منکر معذور نباشد، ولی اگر معذور باشد مثل اینکه مقلد کسی باشد که آن فعل را واجب یا حرام نمی‌داند، هرچند به حسب اجتهاد یا تقلید امر کننده یا نهی کننده واجب یا حرام باشد در این صورت امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست. پنجم: اینکه از امر و نهی، ضرری بر جان یا عِرض یا مال خودش یا مسلمانی وارد نشود، و همچنین اگر احتمال چنین ضرری را بدهد و این احتمال مورد اعتناء بوده و نزد عقلا موجب خوف از ضرر باشد، در این صورت امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست، البته باید اهمیت معروف و منکر ملاحظه گردد، لذا چنانچه امر به معروف و نهی از منکر (از جهت اهمیت فعل معروف و ترک منکر) شرعاً مهمتر از آن ضرر باشد، وجوب امر به معروف و نهی از منکر ساقط نمی‌شود.