چرا شماری از اهالی سینما دعوت ریاست جمهوری را رد کردند؟

افطاری مرسوم ریاست جمهوری با هنرمندان در رمضان پیش روی، با غیبت شماری از هنرمندان همراه خواهد بود؛ اتفاقی که مسبوق به سابقه است، ولی برای نخستین بار از سوی هنرمندان علنی و در راستای اعتراض به شرایط موجود به ویژه مشکلات سیاسی-اقتصادی این مسئله طرح می‌شود و گروهی از سینماگران با انتشار دعوتنامه‌هایشان تأکید می‌کنند که هماهنگ در این مراسم حضور نخواهند یافت.

به گزارش «تابناک»؛ یکی از مراسمی که در سال‌های پیشین و از دولت‌های گذشته تاکنون پابرجا مانده، افطاری ریاست جمهوری با هنرمندان بوده که در حال تبدیل شدن به یک سنت سیاسی-فرهنگی است. در برخی ادوار، در این افطاری‌ها هنرمندان سرشناس حضور پررنگی داشتند و در برخی دوره‌های دیگر به ویژه در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد که جامعه هنری فاصله آشکاری با آن دولت داشت، این مراسم کم فروغ برگزار می‌شود و عده کمی از هنرمندان به این مراسم می‌رفتند و این مراسم به صحنه اعلام موضع سیاسی تبدیل شد.

این اعلام موضع سیاسی البته آشکار نبود و معمولاً هنرمندان با غیبت‌شان به مسئولان دولتی و همچنین آنهایی که از دعوت‌شان به این افطار آگاهی داشتند، این پیام را می‌دادند که انتقادات جدی به وضع موجود دارند. خلوت‌ترین افطار ریاست جمهوری با هنرمندان پس از اوج گیری تنش‌ها با خانه سینما بود که عده کمی حاضر شدند به دیدار محمود احمدی نژاد بروند، سخنان او را بشنوند و با او هم‌کلام شوند؛ اما در این فقره نیز شاهد رسانه‌ای شدن ماجرا و راه اندازی کمپین عدم حضور در افطار نبودیم.

اکنون در اتفاقی تازه و نامرسوم، شماری از هنرمندان با انتشار دعوت‌نامه ریاست جمهوری برای مراسم افطاری که نهم خردادماه برگزار می‌شود، تأکید کرده‌اند که در این مراسم حضور نخواهند یافت. این هنرمندان که غالباً سینماگران هستند، با استفاده از هشتگ #ما_به_افطارى_نخواهيم_رفت، تأکید کرده‌اند، در این مراسم حضور نخواهند یافت و هر یک متنی را خطاب به رئیس جمهور درباره انگیزه‌هایشان برای غیبت حساب شده در این مراسم مطرح کرده‌اند که عمدتاً حاوی ادبیات محترمانه‌ای بود.

به نظر می‌رسد، نخستین سنگ را پرویز پرستویی پرتاب کرده و بسیاری از سینماگران همان متنی را نشر داده‌اند که پرستویی منتشر کرده و در آن تأکید شده با توجه به شرایط اقتصادی کنونی مردم، برگزاری چنین ضیافت‌هایی غیرضروری است و به همین دلیل در این مراسم حضور پیدا نمی‌کنند. برخی بازیگران نظیر مهناز افشار و شیلا خداداد نیز انگیزه‌شان را از عدم حضور در این مراسم سیاسی خوانده بودند و افشار درخواست کرده بود یکی از زندانیان به جای او به این مراسم برود و خداداد نیز ادبیات تندی به کار برده بود.

در میان هنرمندانی که غیبت‌شان را بدین شکل مطرح کرده‌اند، نام مازیار میری، امین تارخ، سارا بهرامی، حمیدرضا آذرنگ، پرستو گلستانی، امیرحسین رستمی، فاطمه گودرزی، کیوان ساکت، شهره سلطانی، فریبا کوثری، احسان کرمی، برزو ارجمند، مریم بوبانی، سپیده گلچین، فلور نظری و... دیده می‌شود و چنین به نظر می‌رسد که سوای شمار این هنرمندان، برای نخستین بار برخی هنرمندان که اغلب آنها در انتخابات از رئیس جمهور مستقر حمایت کرده‌اند، در میانه مسیر معترض علنی وضع موجود شده‌اند؛ رویکردی که با محافظه کاری رایج در فضای هنر به ویژه سینما قابل تطبیق نیست.

در این زمینه دو تحلیل وجود دارد؛ نخست اینکه این هنرمندان خودجوش و بدون هماهنگی همگی این اقدام مشترک انجام داده‌اند و هیچ سازماندهی در پس پرده وجود ندارد و دوم آنکه چنین اتفاقی متکی بر یک هماهنگی و سازماندهی است و قرار است یک پیغام مشخص از سوی صحنه‌گردان‌های سینمای ایران به نهاد ریاست جمهوری داده شود. اگر این اتفاق، اقدامی خودجوش نبوده باشد و حاوی یک پیام باشد، باید منتظر اتفاقات دیگری نیز بود.