در سالهای گذشته، همواره افزایش بهای بنزین به معنای افزایش تورم در آغاز سال بود؛ اما با طرح ثابت نگه داشتن قیمتها در مجلس هفتم و همچنین طرح هدفمندی یارانهها و افزایش یکباره قیمت حاملهای انرژی، به تدریج این مفهوم از زندگی مردم رخت بر بست.
به گزارش «تابناک»، با سهمیهای و چند نرخی شدن قیمت بنزین، میزان مصرف سوخت به خصوص بنزین به نحو چشمگیریدر کشور پایین آمد، به نحوی که اگر در آن زمانها این طرح اجرایی نمیشد، میلیونها لیتر در روز بیشتر بنزین استفاده میشد. با این حال، در ماههای اخیر، با کاهش قیمت جهانی نفت و به دنبال آن کاهش قیمت بنزین جهانی، مسئولان دولتی به این نتیجه رسیده بودند که فروش بنزین با قیمت تک نرخی ۱۰۰۰ تومان را در جایگاهها ادامه دهند.
گفتنی است، در دوران تحریمها، با اجرای تحریم بنزین ایران، دولت با تغییر کاربری برخی کارخانههای پتروشیمی بنزین پتروشیمی تولید میکرد که در آن روزها جنجالهای بزرگی بر سر میزان آلودگی آن در جریان بود؛ اما در دو سال اخیر با کاهش تحریمها و توافق ژنو، دوباره سیر واردات بنزین به کشور ادامه پیدا کرد و تولید بنزین پتروشیمی نیز متوقف شده است.
در همین زمینه، بررسی روند فعالیتهای وزارت نفت در سه سال اخیر، نشان میدهد که میزان واردات بنزین از ۱.۸ میلیون لیتر در روز در سال ۹۱ به ۹.۵ میلیون لیتر در روز در سال گذشته رسیده است. افزایش ۵.۲ برابری واردات بنزین در سه سال اخیر، نشان میدهد ایران به رغم وعده مسئولان همچنان واردات بیرویهای در این زمینه دارد.
شاید همین عوامل بود که مجلس علی رغم مخالفت دولت طرح سهمیه بندی بنزین و همچنین دو نرخی کردن آن را در بودجه سال ۱۳۹۵ تصویب کرد. بر اساس این طرح که مجری آن دولت است، قرار شد، دوباره سیستم کارتی ارائه بنزین در جایگاهها احیا شود.
اما به رغم تصویب این قانون، به نظر میرسد دولت عزمی جدی در اجرای آن ندارد و میخواهد به نحوی آن را اجرا کند که عملاً این طرح اجرا نشود. درباره شیوه اجرای قانون دو نرخی کردن بنزین، امروز معاون وزیر نفت در گفتوگو با روزنامه دولتی ایران بیان کرده است، همچنان با وجود پایین آمدن قیمت جهانی نفت برای بنزین یارانه پرداخت میکنیم، ولی برنامهای برای افزایش دوباره نرخ بنزین در دولت وجود ندارد. کاظمی، در مورد میزان سهمیه و تعیین قیمت بنزین گفت: هیأت دولت نرخ و شیوه توزیعی را بعد از بررسی در کارگروههای تخصصی تعیین خواهد کرد و ما از زمان ابلاغ مصوبه، ملزم به اجرا خواهیم بود. وی افزود: قیمتهای جدید فقط در دو نرخ تعیین خواهد شد و دولت بنزین را چند نرخی و پلکانی نخواهد کرد.
معاون وزیر نفت با بیان اینکه دولت آمادگی دارد این قانون را از فردا اجرایی کند، گفت: سامانه هوشمند سوخت و همین طور جایگاههای سوخت آمادگی دارند از یک روز پس از ابلاغ مصوبه اجرای قانون را شروع کنند؛ اما مردم ظرفیت اجرای نادرست قانون را ندارند و به این منظور دولت در تلاش است، سازوکاری تعریف کند که کمترین فشار به مصرفکنندگان وارد شود.
این اظهارات نشان میدهد که دولت عزمی جدی برای اجرای قانون را ندارد و قصد دارد از راه های گوناگون تأثیرات این مصوبه قانونی را کاهش بدهد و رویه قبل ادامه پیدا کند.
هم اکنون پرسش اینجاست در سالی که قرار است اقتصاد مقاومتی عمل شود، چگونه میتوان ۹/۵ میلیون لیتر واردات روزانه بنزین را توجیه کرد؟
درست است در این سالها علی رغم تک نرخی شدن بنزین، میزان مصرف سوخت افزایش چندانی پیدا نکرده موضوع آن است که آیا واقعاً این میزان مصرف سوخت بنزین با توجه به ظرفیتهای کشور نیاز است؟ آیا با سهمیه بندی دقیق و جدید بنزین نمیتوان شاهد کاهش مصرف باشیم؟
آیا لابیهایی در برخی از سازمانها وجود دارد که برخی ارگانها را به ادامه وضع موجود تشویق میکند؟ سؤال این است که واردات روزانه نزدیک به ۱۰ میلیون لیتر بنزین به کشور به نفع مردم است یا برخی دلالان واردات بنزین؟
البته در این نوشتار قصد پرداختن به مزایا و یا معایب بنزین دو نرخی و مشکلات آن در سالهای گذشته را نداشتهایم؛ اما به هر حال، هر طرحی یکسری مزایا و در عین حال معایبی نیز دارد که نمیتوان به خاطر معایب کم آن از مزایای مهم آن چشم پوشی کرد!