وزارت راه د‌‌و ماه فکر می کند ‌‌ 10 سال اجرا !

نماینده آذربایجان شرقی درباره سه راهی سرچم گفت: بنده این مسیر را از نزدیک دیده ام، این مسیر مشکلات بسیار زیادی دارد. با توجه به اینکه مسیر اردبیل به تهران را بسیار کم می کند اما برای کسانی که در این مسیر حرکت می کنند برایشان بسیار مهم است که در حین رانندگی با یکباره با بن بست مواجه شوند! او افزود: این مسئله وجه مناسبی ندارد. این جاده مشکلات زیادی دارد که باید هرچه زودتر حل شود. فرهنگی در ادامه گفت: مسیر دیگری از سمت شمال وجود دارد که آن نیز مشکلات خود را دارد.

روزنامه راه مردم گزارش داد: وقتی از شهر زنجان به سمت تبریز حرکت می‌کنید‌‌‌، د‌‌‌ر بین راه زنجان به میانه، سه راهی معروفی است به نام سه راهی سرچم.

اگر روزی از این جاد‌‌‌ه که زمانی صعب‌العبور بود‌‌‌ گذر کرد‌‌‌ید‌‌‌ می‌توانید‌‌‌ پاکترین جلوه‌های زند‌‌‌گی روستایی بومی استان ارد‌‌‌بیل را ببینید‌‌‌ که نماد‌‌‌ی از زند‌‌‌گی اجتماعی این گستره جغرافیایی د‌‌‌ر یک سد‌‌‌ه گذشته است.

سرچم ، قرار بود‌‌‌ به عنوان مهمترین محور و مسیر اصلی ترد‌‌‌د‌‌‌ بین استان ارد‌‌‌بیل و مرکز کشور باشد‌‌‌ با اشکالات فنی (از جمله ریزش کوه و شیب تند‌‌‌ مسیر که از زمان افتتاح تاکنون تعد‌‌‌اد‌‌‌ی کشته و د‌‌‌ه ها مجروح به جای گذاشته است) و عد‌‌‌م توجه به مشکلاتی که قرار بود‌‌‌ د‌‌‌ر آیند‌‌‌ه برای آن پیش آید‌‌‌، بعد‌‌‌ از ۱۶ سال انتظار به بهره برد‌‌‌اری رسید‌‌‌، محوری که کوهستانی و برفگیر است.

مهم‌ترین مسئله د‌‌‌ر این جاد‌‌‌ه رعایت مباحث مهند‌‌‌سی بود‌‌‌ که به طور صحیح اجرایی نشد‌‌‌؛ به هر حال این جاد‌‌‌ه با میلیارد‌‌‌ها تومان هزینه احد‌‌‌اث شد‌‌‌ و حالا بعد‌‌‌ از چند‌‌‌ سال که از احد‌‌‌اث آن می گذرد‌‌‌ هر ساله د‌‌‌ر ماه پایانی سال حد‌‌‌ود‌‌‌ یک ماه این جاد‌‌‌ه برای تعمیرات مسد‌‌‌ود‌‌‌ می شود‌‌‌ بی هیچ اطلاع رسانی گسترد‌‌‌ه مشخص برای مسافرانی که از این جاد‌‌‌ه عبور می کنند‌‌‌ .

این مسیر که می توانست برای مرد‌‌‌م ارد‌‌‌بیل و مسافران کوتاه ترین و شاید‌‌‌ مناسب ترین راه برای د‌‌‌سترسی به محورهای مرکزی کشور و سایر استانها محسوب شود‌‌‌، از نخستین زمان افتتاح و با وقوع اتفاقات متعد‌‌‌د‌‌‌ با عد‌‌‌م استقبال روبرو و به عنوان جاد‌‌‌ه ناامن و حاد‌‌‌ثه آفرین شناخته می‌شود‌‌‌. به همین د‌‌‌لیل با چند‌‌‌تن از نمایند‌‌‌گان مجلس شورای اسلامی به گفت و گو پرد‌‌‌اختیم و علل مشکلات این جاد‌‌‌ه را جویا شد‌‌‌یم که د‌‌‌ر این گزارش می خوانید‌‌‌:

سید احسن علوی با ابراز تاسف از عدم برنامه ریزی و دقت در انجام طرح های عمرانی، همچون جاده سرچم- اردبیل، می گوید: در کشور بسیاری از طرح هایی که مشابه این جاده طراحی می‌شود اکثرا از نظر مطالعاتی برای اجرایی شدن این پروژه ها دقیق نیستند. او خاطرنشان کرد: آن چیزی که به پروژه‌های عمرانی و همچنین به اعتباراتمان لطمه زده این است که متاسفانه نگاه مهندسی ارزش به پروژه هایمان نداریم وآن را رعایت نمی کنیم.

مثلا طرحی با هزینه های میلیاردی کلید می خورد و زمانی که مهندسی ارزش می شود و آن را بررسی و بازبینی(ریکاوری) می کنند بعد متوجه می شوند که میلیاردها تومان می توانستند صرفه جویی کنند و از مسیری که درست تر و دسترسی آن بهتر و کوتاه تر است وارد شوند همچنین می‌توانستند راهی را پیدا کنند که هزینه کمتری داشته باشد! او در ادامه می گوید: متاسفانه امروز در بسیاری از پروژه ها می بینیم که این اتفاقات رخ می دهد و این محدود به چند پروژه نیست که این مشکلات را دارند.

او از مشاهدات خودش می گوید: جاهایی هست که بنده رفتم و بازدید کردم در یک بزرگراه مسیر گردشی روستا را مشخص نکردند و مردم حیران و سرگردان می شوند! باید دوباره بعد از اتمام طرح هزینه مضاعفی صرف شود تا بتوانند این مسیر را به صورت درست و اصولی طراحی کنند.

علوی تاکید می کند: اینها مشکلات اساسی است. فردی درست می گفت که « در خارج از کشور و کشورهای توسعه یافته دو سال بر روی یک طرح فکر می کنند و تمام زوایای آن را بررسی می‌کنند و 6 ماه آن را انجام می‌دهند ( اجرایی می کنند) ولی در کشور ما برعکس است ما دو ماه فکر می‌کنیم و ده سال انجام می‌دهیم!» به همین دلیل بررسی هایی که بر روی مشخصات فنی و مهندسی طرح ها صورت می گیرد بسیار محدود است و بسیاری اوقات دست و دلبازانه طراحی صورت می گیرد بدون توجه به عواقب کار و این اعمال با سیاست اقتصاد مقاومتی که شعار ماست، همخوانی ندارد.

عضو کمیسیون عمران در رابطه با هزینه و زمان از دست رفته می گوید: اینها باعث می شود که هزینه‌های هنگفتی صرف شود و اعتبارات را واقعا از بین ببریم بنابراین خیلی از این پروژه ها باعث شده است در تخصیص اعتبارات و منابع‌مان کم بیاوریم. بسیاری از پروژه ها مانند این پروژه را که نام بردید( جاده سرچم -اردبیل) مشابه همین مشکلات را دارد و قاعدتا دقتی که باید در طراحی اولیه صورت می گرفت انجام نشده و به این دردسر گرفتار شده است.

او از علل های دیگری که موجب شده این طرح موفق نباشد نام می برد : آن چیزی که باز هم می تواند تاثیر داشته باشد واحد فنی و مهندسی توانمند در دستگاه اجرایی یا کارتابل است. ما نیروهای قدرتمندی را در دستگاه اجرایی نداریم و آنهایی که قَدر بودند اکثرا مشاور شدند و بیشتر به بخش خصوصی گرایش پیدا کردند و این باعث شد که مدیریت کارشناسانه ، مجرب و همه سو نگر را در کشور تقریبا نداریم.

علوی تصریح کرد: این نیروهای زبده با توانایی خود می‌توانند نظارت فاعقه ای در عملکرد مشاورین و پیمانکاران داشته باشند و در کشور ما نبود این نیرو باعث شده که نتوانیم در پروژه‌های عمرانی موفق باشیم و با چنین پروژه هایی ( جاده سرچم – اردبیل ) برخورد می‌کنیم که در نهایت تنها برایمان زمان بر و هزینه بر بودند و بنابراین بهره برداری درستی نیز از این پروژه ها صورت نمی گیرد.

علوی در پاسخ به این پرسش آیا منطقی است مسافران وقت خود را بگذراند بدون هیچ اطلاعی زمانی که به جاده (سرچم ) می رسند با تابلوی «ایست جاده مسدود است»!! رو به رو شوند، گفت: این مسئله یک ضایعه در حوزه فنی و مهندسی است؛ با توجه به اینکه سالانه پروژه هایی در کشور اجرایی می شوند و دولت هزینه هایی هنگفتی را بابت آنها صرف می‌کند. همچنان جر و بحث ها نیز در مورد اعتبارات و کسری بودجه ، تحریم ها، اینکه قدرت فروش و قیمت نفت پایین آمده است، به وفور وجود دارد و ما به جایی اینکه بسیار دقیق تر شویم و برنامه ریزی درستی بر روی هزینه ها داشته باشیم متاسفانه این کارها صورت می‌گیرد.

علوی در رابطه با اینکه با این کارهای غیر اصولی مردم متحمل زیان های بسیاری می شوند، گفت: ما تمام فعالیت ها و چانه زنی هایمان بیشتر به خاطر این است که مردم در رفاه باشند وقتی پروژه ای اجرا می شود و مورد بهره برداری قرار می‌گیرد قرار نیست که چند نفری روی آن مانور دهند و سود ببرند.

او افزود: بنای ما بر این است که مردم از این پروژه استفاده کنند و در رفاه باشند. در نتیجه زمانی که پروژه ای این‌گونه با مشکل روبه رو می شود برای مردم هیچ فایده ای ندارد بلکه وقتشان را می‌گیرد و مردم از عملکرد مسئولان راضی نخواهند بود.

نماینده سنندج می گوید: باید پروژه های استراتژیک ، مهم و بزرگ با حساسیت و دقت بیشتری اجرایی شود. اینکه بعد از اتمام پروژه؛ هر سال برای انجام عملیات تعمیری وارد عمل شوند و هزینه‌های هنگفتی نیز برای آن صرف شود جز دردسرچیزی نخواهد داشت. عدم موفقیت طرح های عمرانی، کشور و اقتصاد ملی را دچار رکود می کند.

او تاکید کرد : چنین پروژه هایی باید چندین دفعه بازنگری شود و مهندسی ارزش روی آن صورت گیرد (مشاورینی که مهندسی ارزش می کنند بسیارند). البته برخی مواقع آیین نامه ها و بخشنامه ها آنقدر اطاله پیدا می‌کنند و مبادله محافظاتی آنها 5 تا 8 ماه به طول می انجامد که دوره پروژه به پایان می رسد به همین علت دستگاه اجرایی دیگر فرصتی ندارد که بر روی یک طرح دقت کند ( بنابراین طرح های عمرانی محاسبه شده و همه جانبه نگر نخواهند بود.(

وی در پایان در خواست می کند که برای دستگاه اجرایی واحدی را برای مهندسی ارزش در نظر بگیرند. علوی تاکید می کند: با مهندسی ارزش می توانند پروژه ها را کاملا کنترل کرده و بازنگری اساسی با نگاه صرفه جوییانه صورت گیرد. همچنین طراحی با الگوهای مناسب و با معیارهایی که مورد توجه نظام جمهوری اسلامی تحت عنوان« اقتصاد مقاومتی »که یک اصل است مورد توجه قرار دهیم.

محمد حسین فرهنگی، نماینده آذربایجان شرقی نیز که خود این مسئله را از نزدیک مشاهده کرده است در رابطه با آن گفت: بنده این مسیر را از نزدیک دیده ام این مسیر مشکلات بسیار زیادی دارد با توجه به اینکه مسیر اردبیل به تهران را بسیار کم می کند اما برای کسانی که در این مسیر حرکت می کنند برایشان بسیار مهم است که در حین رانندگی با یکباره با بن بست مواجه شوند! او افزود: این مسئله وجه مناسبی ندارد. این جاده مشکلات زیادی دارد که باید هرچه زودتر حل شود. فرهنگی در ادامه گفت: مسیر دیگری از سمت شمال وجود دارد که آن نیز مشکلات خود را دارد.

عضو کمیسیون عمران در ادامه از مشکلات ادامه دار این جاده می گوید: این مسیر مشکلاتی دارد که به تدریج مشکلات آن ها رفع می شود اما بعد از مدتی دوباره مورد بازسازی قرار می‌گیرد و روند بسیار کندی دارد.

او علل این مشکلات را ضعف اجرایی می داند و می‌گوید: مسافر این مسیر را طی می کند و بعد که به جاده رسد می بیند مسدود است این نشانگر ضعف در کارهای مدیریتی و اجرایی است.

فرهنگی تاکید می کند: از استانداری اردبیل ، شهرداری ، مسئولان زیربط و وزارت راه و شهرسازی باید پرسید اگر مشکلی هم حل نمی شود حداقل چرا تابلوها و راهنماهایی را قرار نمی‌دهند تا اطلاع رسانی صورت گیرد و وقت مردم تلف نشود می توان تابلوهایی را به صورت الکترونیکی نصب کرد که در مسیر جاده قرار گیرند که لحظه به لحظه اتفاقات را اعلام کند.

او از روند کارهای عمرانی که در گذشته انجام می شد می گوید : تصمیم گیری های عمرانی، به صورت استانی انجام می شد به این منظور که همگرایی بین دولت و استانداران و استان ها وجود داشت و با حضور نمایندگانشان صورت می گرفت . در ابتدا اولویت گذاری می شد و اینکه این جاده کارکرد مناسبی دارد متناسب با همین تصمیم گیری ها است اما مسئولان اجرایی ملی و استانی می توانند هماهنگی هایی را داشته باشند تا مشکلاتی که برای این جاده به وجود آمده هر چه زودتر حل کنند و باید مسائل را به صورت مهندسی و بهتر از آنچه که هست پیش ببرند.

سید بهلول حسینی عضو کمیسیون عمران نیز در این خصوص گفت: حقیقتا این جاده مشکلاتی عدیده‌ای دارد . قسمتی از این جاده در حوزه شهرستان میانه قرار دارد و قسمتی از آن مسدود است. او در رابطه با مشکلات جاده می گوید: جاده سرچم دارای شیب هایی است که می‌تواند به مشکلات جاده بیفزاید و از طرف دیگر حاصلخیزی این جاده است که باید از قبل مورد توجه مهندسان اجرایی این طرح قرار می‌گرفت و افرادی انتخاب می شدند که بتوانند به صورت جدی و دقیق این جاده را احداث کنند. نماینده میانه در ادامه گفت: این جاده به علت اینکه کاربری بسیار بالایی دارد نمی توان مدت طولانی آن را مسدود کرد نگاهداشت و از آن استفاده نکرد باید مشکلاتش را هر چه زودتر حل کرد.

چه حیف است جاده ای زیبا که علاوه بر زیبایی، مسیر را چند برابر برای مسافران نزدیک می کند ناگهان با تابلوی ایست از آنها استقبال کند و خستگی راه را در تن آنها به جای بگذارد...