مسئولین کشور کاملا در جریان جزئیات مذاکرات هستند

آقای روحانی در مناظرات انتخاباتی شعاری‌ مطرح کرد که تا مدتی نقل مجالس بود. وی گفته بود که معتقد است، باید همزمان با چرخیدن چرخ سانتریفیوژ‌ها، چرخ اقتصاد و زندگی مردم نیز بچرخد.

در همین راستا، در اوایل آغاز به کار دولت، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه، مأمور پیگیری پرونده هسته‌ای شد و سرانجام پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، توافق ایران و ‌۱+ ۵‌ ‌به نام توافق ژنو در سوم آذر ماه سال ۹۲ به تصویب رسید. در همین حال پس از مذاکرات کار‌شناسی از سی‌ام دی ماه نیز توافق در حال اجرایی شدن است که قرار است طرفین تا اواخر بهمن ماه دور مذاکرات جامع برای رسیدن به توافق نهایی را آغاز کنند.

«تابناک» در گفت‌و‌گو با «حمید بعیدی‌نژاد» مدیر کل سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه و عضو تیم مذاکرات هسته‌ای، روند اجرایی توافق ژنو را بررسی کرده است. وی اکنون در حکمی از سوی محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه به ریاست دبیرخانه اجرای توافق ژنو منصوب شده است.

بعیدی‌نژاد پیرامون تشکیل دبیرخانه اجرای توافق ژنو عنوان داشت، در روزهای گذشته وزارت امور خارجه نامه‌ای به هشت سازمان و وزارتخانه که به نوعی با اجرای توافق ژنو مرتبط هستند، فرستاده و در آن‌ از سازمان‌های مربوطه خواسته شده‌ واحدی در آن دستگاه‌ها برای اجرای توافق ژنو تشکیل شود.

‌در همین راستا دبیرخانه‌ای در وزارت خارجه با نام «دبیرخانه اجرای برنامه اقدام مشترک ژنو» تشکیل ‌‌و از سایر وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌ها ‌خواسته شده ‌که یکی از مدیران آن نهاد به عنوان مسئول ارتباط با وزارت خارجه معرفی شود. در واقع، افراد سایر ارگان‌ها و نهاد‌ها ‌حلقه‌های اتصال با وزارت امورخارجه هستند، که تیم هسته‌ای همواره با این افراد جلسه خواهد داشت تا بتواند اجرای سند را از نزدیک پیگیری ‌و مشکلات اجرا را با طرف مقابل حل و فصل کند.

رئیس دبیرخانه اجرای توافق ژنو در ادامه در پاسخ به پرسشی در ارتباط با اینکه آیا طرف غربی نیز چنین سازوکاری را ایجاد نموده است، گفت؛ تفاهم ژنو دارای دو بخش است.

۱ ـ اقدامات هسته‌ای که ایران باید انجام دهد.

۲ـ اقداماتی که طرف ‌۵+ ۱‌ در جهت کاهش تحریم‌ها باید انجام دهد.

بنابراین، رفع هر کدام از تحریم‌ها نیاز به یکسری اقدامات اجرایی توسط سازمان‌های ذیربط دارد. دبیرخانه اجرای توافق ژنو نیز برای هماهنگی بیشتر برای اقدامات اجرایی با توجه به ساختار اداری خودمان تشکیل شده؛ اما مکانیزم‌های اجرایی طرف ‌۵+۱ ‌برای اجرای توافق ژنو با ایران متفاوت است.

وی افزود: تا آنجا که ما می‌دانیم، برای اجرای رفع تحریم‌ها در حوزه‌های گوناگون به ویژه ‌حوزه بانکی ساختارهای خاصی در میان کشورهای (۵+۱) به ویژه آمریکا تشکیل شده است. کشورهای ‌۵+۱‌ یکسری قوانین تحریمی علیه ایران وضع کرده‌اند که الان برخی از این‌ها تحریم‌ها در حال برداشته شدن است.

 وضع تحریم‌ها مبتنی بر قوانین و رویه‌هایی هستند که الان خوشبختانه یک روند معکوس قانون گذاری و تغییر رویه‌ها شروع شده است؛ یعنی برخی از قوانینی که برای تحریم گذاشته شده‌اند، برداشته ‌و برخی از رویه‌هایی که برای اعمال محدودیت‌ها ایجاد شده‌اند به ویژه در حوزه‌های پولی و بانکی تعدیل و یا تغییر و یا حذف می‌شوند و البته این‌ها به هماهنگی‌هایی نیاز دارند که آن کشور‌ها را نیز بناچار به ایجاد ساختارهای جدید اجرایی وادار کرده است.

عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای در ارزیابی از روند اجرایی توافق ژنو گفت: تاکنون همه سازمان‌های داخلی نسبت با اقداماتی که باید برای اجرای تفاهم ژنو انجام شود، آشنا شده‌اند. با ‌وجود این، فعلا زود است که بخواهیم از لحاظ میزان عملیاتی شدن توافق ژنو ‌ارزیابی کنیم، زیرا چند روزی بیشتر نیست که روند اجرایی توافق ژنو آغاز شده است.

پس از اینکه سازمان‌های داخلی ما در زمینه‌های برداشتن ممنوعیت صادرات پتروشیمی، خودرو، ‌خرید قطعات هواپیما و تعمیرات هواپیما در ایران و موارد این چنینی که در موارد تحریم است، قدم‌های عملی بردارند، می‌توانیم ارزیابی درستی از ‌تأثیر اقدامات مقابل داشته باشیم. در همین راستا تیم مذاکرات هسته‌ای با سازمان‌های زیربط دائم در تماس بوده و قرار است که سازمان‌های مربوطه ‌مرتب ارزیابی خودشان را از روند اجرای توافق ارائه کنند تا بتوانیم جمع‌بندی بهتری داشته باشیم.

بعیدی‌نژاد در ادامه گفت: ‌جزئیات تفاهم اجرایی توافق ژنو با توجه به توافقات منتشر نخواهد شد.

وی افزود: ‌جزئیات و ریز مذاکرات چیزی نیست که فقط در انتخاب ما باشد که بخواهیم آن‌ها را ‌ علنی به رسانه‌ها ارائه کنیم. مذاکرات دو طرف دارد؛ موضوعاتی را که طرف ایرانی در مذاکرات مطرح می‌کند، هیچ حالت محرمانه‌ای ندارد. این‌ها‌‌ همان مواضعی است که ‌رسمی جمهوری اسلامی ایران اعلام و در صحنه عمل نیز آن‌ها را دنبال می‌کند.

اما مذاکرات فقط مواردی که طرف ایرانی مطرح کرده است، نیست؛ مسائلی را نیز طرف مقابل ما مطرح می‌کند؛ و بعد دیدگاه‌های طرفین به بحث گذاشته می‌شوند. بنابراین جزئیات باتوجه به حساسیت‌های مذاکرات هسته‌ای میان دو طرف تفاهم شده است که چه بخشی از مذاکرات به رسانه‌ها داده شود یا داده نشود.

همچنین وی اضافه کرد، ما می‌توانیم مسائلی را که خودمان مطرح کرده‌ایم، ‌آگاهی‌‌رسانی کنیم، همین گونه که این کار شده است؛ اما مذاکراتی که‌ جزئی انجام می‌شود، این فقط در اختیار ما نیست که هر چه در مذاکرات خصوصی گفته می‌شود، رسانه‌ای کنیم.

ماهیت مذاکرات بین‌المللی به گونه‌ای است که جریان مذاکرات در یک محیط آرام و غیر عمومی ادامه پیدا می‌کند و به نحوی که اقتضا پیدا می‌کند، نتایج آن به عموم داده می‌شود. البته ریز مذاکرات مرتب به نهادهای تصمیم گیرنده و تصمیم ساز مرتبط، ‌گزارش می‌شود. ‌باید گفت مسئولین کشور کاملا در جریان جزئیات مذاکرات هستند؛ اما این به معنا نیست که ما تمام جزئیات مذاکرات را به رسانه‌ها ارائه کنیم، چون این خلاف اصول مذاکرات بین‌المللی است.