کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت : هم زمان با شروع سال نو و شکوفایی طبیعت، بسیار بجاست که با بازنگری در الگوی غذایی و عادات و رفتارهای تغذیه ای خود، فصلی نو و شکوفا را در تغذیه خود نیز آغاز کنیم.
سارا الهی در گفتگو با خبرنگار وب دا خوزستان، افزود : در این ایام، بازار مهمانی و دید و بازدید بسیار پررونق است و به همین نسبت، مصرف انواع شیرینی، شکلات، گز، سوهان، پشمک، آجیل و خشکبار افزایش می یابد. به طور کلی برنامه غذایی نادرست و نامنظم و خوردن های پیاپی و بی موقع، به ویژه در این روزها، وضعیت جسمانی را از سلامت و تعادل خود خارج می سازد، مگر آنکه پیش از فرا رسیدن این روزها، با اراده ای استوار، درباره شیوه تغذیه مان تصمیمی جدی بگیریم تا به مشکلی برنخوریم و در پایان این ایام به یادماندنی نیز، بهترین و زیباترین خاطرات نوروزی را در آغاز دفتر سال جدید حک کنیم.
وی در خصوص اهميت صبحانه گفت : صبحانه از مهمترين وعدههاي غذايي است كه براي سلامت تندرستي افراد حائز اهميت است. ولي در اين ايام به دليل تغيير ساعات خواب معمولا افراد دير از خواب بيدار ميشوند و صبحانه از وعدههاي غذاييشان ناديده گرفته ميشود. با اين حال بهتر است در ايام تعطيل افراد ساعات خواب خود را طوري تنظيم كنند كه بتوانند صبحانه كاملي شامل مقادير مناسبي نان، شير، پنير، گردو و ... را صرف كنند و حتيالامكان از خوردن كره، خامه و سرشير پرهيز كنند و براي ايجاد تنوع غذايي در صبحانه از تخم مرغ، خيار، گوجه فرنگي و ميوهها و آب ميوه استفاده كنند.
این کارشناس تغذیه در مورد مصرف شیرینی و شکلات گفت : انواع شیرینی و شکلات میتواند باعث کاهش اشتها بخصوص در کودکان شود. پس مصرف کمترشان آن هم با فاصله ۲ الی ۳ ساعت از وعده اصلی توصیه میشود.برای جلوگیری از دریافت بیش از حد از این گروه، در هنگام خرید شب عید سعی کنید حداکثر از یکی دو نوع از انواع شیرینیها و شکلاتها، آن هم در سایزهای کوچکتر خریداری نمایید.انواع کاکائوهای مرغوب (به دلیل داشتن مواد مفید برای سلامتی سیستم قلب و عروق و پاک شدن راحت تر از سطوح دندانها) را جایگزین شکلاتها و تافیهای چسبناکی که به سختی از دندانها جدا می شوند نمایید.
وی گفت : اکثر شیرینیها، خصوصا شیرینیهای تر از انواع روغنها و چربیهای جامد اشباع که اتفاقا حاوی اسیدهای چرب ترانس هم هستند، تهیه می شوند که عامل افزایش چربیهای مضر خون هستند، بنابراین مصرف آنها خصوصا برای بیماران قلبی و عروقی و افرادی که چربی خون بالا دارند، در حداقل مقدار، توصیه می شود.
کارشناس تغذیۀ بیمارستان گلستان اهواز افزود : برای افراد دیابتی، شیرینیجات به دلیل داشتن قندهای ساده اصلاً توصیه نمیشود. بنابراین به افراد دیابتی پیشنهاد می شود، از انواع شکلاتهای رژیمی مخصوص بیماری دیابت در منزل داشته باشند و از مصرف شکلاتهای معمولی در مهمانیها و شب نشینیها خودداری کنند.
الهی درمورد مصرف میوه ها گفت : هرم راهنمای غذایی، مصرف 2 تا 4 واحد میوه در روز را توصیه می کند. در ایام نوروز معمولاً به دلیل بیشتر در دسترس بودن میوهجات، آن هم در اندازههای بزرگ، مصرف آنها معمولا بیش از حد نیاز و به افراط است. بنابراین خصوصا اگر به اضافه وزن یا چاقی دچارید مصرف میوه جات را به دو تا سه عدد متوسط در روز محدود کنید.مصرف بیش از حد میوهجات میتواند باعث بیاشتهایی خصوصا در کودکان و همچنین افزایش قندخون افراد دیابتی (به دلیل داشتن قندهای ساده) شود. بنابراین مصرف میوهجات در کودکان به ۲ واحد و در افراد دیابتی در مقادیر مجاز و به فواصل ،با کنترل بیشتری بر قند خون صورت گیرد .
وی در مورد مصرف صحیح آجیل و تخمه گفت : برخلاف گروه شیرینیها و چربیها، انواع آجیل جزو گروه گوشت طبقهبندی شده و غنی از مواد مغذی مانند املاحی مثل کلسیم، فسفر، منیزیم، آهن، و مقادیر بالای پروتئین، ویتامینEو…هستند که میتوانند میان وعده مغذی خصوصا در کودکان خردسال باشد.به دلیل بالا بودن درصد چربی مغزها (معمولا بیش از ۵۰ درصد) در انواع آجیل، این گروه کالری بالایی دارند. به همین دلیل افرادی که در معرض چاقی هستند، یا به دیابت، فشارخون و بیماریهای قلبی مبتلا هستند، باید با احتیاط بیشتری از این گروه، مصرف کنند.بهتر است از مصرف انواع بو داده و پرنمک آنها، خصوصا اگر به بیماری فشارخون یا بیماریهای کلیوی مبتلائید خودداری کرده و انواع خام آنها را خریداری کنید.چون غالبا مغزها قربانی کپکها و قارچهای سمیای می شوند که مادهای سرطانزا موسوم به «آفلاتوکسین» را ترشح میکنند؛ بنابراین درهنگام خرید، دقت کنید که حداقل آجیلهای مرغوب و بسته بندی شده را خریداری کنید.دانههای گیاهی که جزو گروه چربیها هستند، منابع خوب پروتئین، اسیدهای چرب غیر اشباع و انواع مواد معدنی و ویتامینها بوده و از لحاظ ارزش تغذیهای مانند مغزها هستند.انواع تخمه از منابع خوب ویتامینE است که از آنتیاکسیدانهای مفید برای سلامت محسوب میشود و مصرف آن در تقویت سیستم ایمنی مؤثر است. تخمه کدو نیز از منابع غنی املاحی مانند روی، آهن و سلنیوم بوده و حاوی پروتئین، فیبر، مس، منیزیم، منگنز، کلسیم، پتاسیم، روی، اسیدهایآمینه آرژینین و گلوتامیک است. اسید لینولنیک نیز از ترکیبات موجود در تخمه کدو است که از اسیدهای چرب مفید برای سلامت عروق محسوب میشود.انواع تخمهها مقادیر بالایی چربی دارند ارزش کالریزایی بالایی نیز دارند. خصوصا در افراد چاق و افرادی که دچار بیماریهای چربی خون و فشارخون هستند، باید در حداقل مقدار مصرف شوند.
کارشناس تغذیه بیمارستان گلستان ادامه داد: اگرچه پسته، گردو، بادام و بادام زمینی در دسته چربیهای مفید برای بدن هستند اما نباید در مصرف آجیل و تنقلات زیادهروی کرد؛ این مسئله در مورد کودکان نیز صدق میکند.
الهی افزود : عدم تحرک افراد بعد از تغذیه با آجیل و تنقلات را در افزایش وزن، افزایش فشار خون و در نهایت بیماریهای متابولیک و دیابت موثر دانست. چه خوب است برای پذیرایی از میهمانان، بیشتر از میوهها به خصوص سیب استفاده کنیم و در مورد شیرینیها نیز بهتر است از شیرینیهایی که قند و چربی کمتری دارند استفاده کنیم.
وی افزود : مراقب دندانهاي خود باشيد. مشكلات دنداني از جمله مشكلاتي است كه در نتيجه مصرف زياده از حد شيريني و شكلات در كودكان ايجاد ميشود به ويژه چنانچه بعد از هر بار مصرف به بهداشت دندانها و مسواك زدن توجه نشود به همين دليل توصيه ميشود در اين ايام به بهداشت دندانها توجه بيشتري شود و استفاده از مسواك به وعدههاي غذايي محدود نشود و بعد از مصرف آجيل و شيريني هم مسواك زدن را فراموش نكنيم.
الهی در خصوص مصرف آب نیز گفت : تغيير ديگري كه در ايام تعطيلات سال نو به طور معمول در تغذيه افراد رخ ميدهد كاهش چشمگير مصرف آب است. در حقيقت به علت ديد و بازديد و گذراندن زمان طولاني در خارج از خانه مصرف آب در افراد كاهش مييابد و اين امر ميتواند مشكلاتي براي سلامتي انسان ايجاد كند كه بارزترين آنها، بروز يبوست است. آب يكي از مهمترين و مفيدترين موادي است كه از بروز يبوست پيشگيري ميكند و با كاهش مصرف آن، اين عارصه به خصوص در كساني كه مستعد ابتلا به آن هستند ناراحتي ايجاد ميكند. همچنين مصرف آب براي تعديل واكنشهاي داخلي بدن و حفظ شادابي و سلامتي پوست نيز ضروري است. پس توصيه ميشود براي نوشيدن آب خود برنامهريزي منظم داشته باشيم و اين ماده حيات بخش را در ايام نوروز فراموش نكنيم.
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید