مباحثه جیرانی و مخالفان "من مادر هستم"
کافه‌سینما نوشت: در حالی که شب افتتاحیه فیلم "من مادر هستم" با استقبال مردم و به آرامی در حال سپری شدن بود و مردم برای تماشای فیلم وارد سالن شده بودند، فریدون جیرانی ( کارگردان فیلم) با تعدادی از معترضان به فیلمش روبرو شد و با آنها درباره فیلم بحث کرد؛ معترضانی که اعلام کردند از گروه انصار حزب‌الله نیستند و چند دانشجوی معترض به فیلم جیرانی هستند.
متن این مباحثه را بخوانید:
فریدون جیرانی در مقابل اعتراض معترضین به مضمون فیلم: زندگی شبه مدرن و شبه فرهنگی با نفسانیات انسان سر و کار دارد. این زندگی دارد کم کم بخشی از جامعه ما را به خودش آلوده می‌کند. این فیلم دارد این مساله را می‌گوید.
یکی از معترضان: این اولین فیلمه؟ 10 ساله حداقل در این مملکت از این فیلم‌ها داره ساخته می‌شود.
فریدون جیرانی: هیچ فیلمی مثل این فیلم نیست. هیچ فیلمی مثل این فیلم به این صراحت نقد نکرده و پایش هم می‌ایستم.
یکی از معترضان: به این صراحت، تابلوی به این زشتی را کشیده.
یکی از معترضان: ببینید! ما تا فردا صبح هم صحبت کنیم شما می‌خواهید نظرات خودتان را بدهید.
فریدون جیرانی: خب نظرت را بگو ببینم.
یکی از معترضان: حکم ما و شما قرآن، کلام‌الله است و بیان حضرت امام یا حضرت آقا مفسر روز آنها هست. در کلام حضرت امام یک ملاک‌سنجی هست. می‌گوید هر فعلی از شما سر زد اگر دشمن‌شادکن بود پس در سیستم آنهاست و برای آنهاست. اگر به مذاق شما خوش آمد و دشمن ازش بدش آمد می‌شود کار خوب. الآن بینی و بین‌الله شما پای این فیلم می‌ایستید؟ اینها که بیرون مرز‌ند، اینها که معاندند، اینها که چشم ندارند سعادتمندی این نظام را ببینند از این فیلم خوشجال می‌شوند؟ آیا خرس طلایی و ابوظبی می‌گیرد یا نه؟
فریدون جیرانی: این فیلم نه فستیوال می‌رود، نه جایی می‌رود.
یکی از معترضان: حالا شما فرض کن برود چه اتفاقی می‌افتد؟ هفته دیگر نقدهای اروپایی و آمریکایی درمی‌آید.
فریدون جیرانی: این فیلم مورد انتقاد شدید روشنفکران قرار خواهد گرفت، بابت همین موضع‌گیری‌اش. از الآن که من اینجا هستم شما تمام نقدها را خواهید خواند. من قبلا این فیلم را نمایش دادم و همه آنها این فیلم را کوبیدند. فکر نکن فیلم مورد پسند جشنواره و روشنفکران قرار گرفته؛ چون این فیلم می‌زند. یک فیلم‌هایی هستند که برای خوشامد هستند اما این فیلم نه.
یکی از معترضان: شما بگو نتیجه اخلاقی این فیلم چی هست آخرش؟
فریدون جیرانی: این فیلم می‌گوید یک خانواده اگر مشروب کمتر بخورد، این قدر روابط بی‌بند و بار نداشته باشد این اتفاق برایش نمی‌افتد.
یکی از معترضان: اگر نقد انجام بشود خیلی از کسانی که این فیلم را ببینند از آن بدشان می‌آید.
یکی از معترضان: چند درصد مملکت ما زنا می‌کنند؟ چند درصد مملکت ما مشروب می‌خورند و قتل انجام می‌دهند؟
فریدون جیرانی: شما به آمار وزارت بهداشت درباره درصد مصرف مشروبات الکلی در ایران دقت کرده‌اید؟
یکی از معترضان: مشکل ما الآن چیه؟ مشکل ما اینهاست؟
فریدون جیرانی: مشکل شما اینها نیست.
یکی از معترضان: جوان ما الآن ازدواجش گیر است، اشتغالش گیر است، پیشرفت علمی‌اش دارد ترور می‌شود. مشکل اینهاست.
یکی از معترضان: شما چند تا زنجیره خانواده را در کشور می‌شناسید که تمام نطفه‌هایی که بسته می‌شود همه از زنا بسته می‌شود.
فریدون جیرانی: آدمی که زنا می‌کند که اصلا اعدام می‌شود. عزیز من! به سزایش می‌رسد.
یکی از معترضان: کلا زنا که حکمش اعدام نیست. شما یک جمله خواستی نتیجه اخلاقی از این فیلم بگویید و برای ما قابل قبول نبود. شما اپیزودها را کنار هم گذاشتی و یکسری مسائل فحشا، زنای نزدیکان، زنای ضربدری را گفتی و هیچ تراز، هیچ معیار و هیچ نقد صحیحی به این مساله نداشتی. فقط دعوت کردی خانواده‌های جردن‌نشین را که آقاجون مصرف مشروبات الکلی‌ات را کم کن.
یکی از معترضان: شما می‌گویید مصرف مشروبات الکلی را کم کن تا زنت در خانه یکی دیگر پیدا نشود.
یکی از معترضان: این فیلم نسخه‌ای برای عموم مردم کسی که در کرمان، کسی که در مازندران و شهرستان‌ها هست، نیست؛ این برای یک گروه خاص است.
یکی از معترضان: شما قبول می‌کنی خانواده‌های مومن این فیلم را نبینند؟ خانواده‌های اصفهانی نبینند؟ فقط خانواده‌های جردن نشین ببینند که دوز مصرفشان را بیاورند پایین؟
یکی از معترضان: چند درصد جوانهای ما مشروب می‌خورند که مشکل مملکت ما می‌شود مشروب خوردن.
یکی از معترضان: شما چرا اصل را ول می‌کنی می‌روی سراغ فرع؟
فریدون جیرانی: عزیزان من! دوز مصرف چیه؟ من می‌گویم یک خانواده که اعتقاداتی ندارد، معتقد به یک سبک زندگی هست که روابط بی‌بند و بار درش وجود دارد و مردی که ته داستان هست و می‌گوید ما اشتباه کردیم و تمام خانواده متلاشی می شوند. کدام فیلم اینجوری داریم؟ من فیلمهای سینمای ایران را از 1309 تا حالا حفظم.
یکی از معترضان: نگاه شما روح دینی ندارد. توبه و انابه باب دارد، شان دارد، مسائل دارد.
فریدون جیرانی: به من بگو کدام فیلم اینطوری رفته؟
یکی از معترضان: ما می‌گوییم نقد نکردی، شما می‌گویی کدام نقد مثل مال من بوده؟
یکی از معترضان: این یک بیانیه بوده برای یک خانواده سکولار سرمایه‌دار. این سبک زندگی، بهایی به ما نمی‌دهد. مقام معظم رهبری در سفر خراسان 21 سوال مطرح کردند و بحث سبک زندگی ایرانی را به عنوان یک الگوی جدی برای پیشرفت تمدن اسلامی معرفی کردند. کجای فیلم شما آن 21 سوال را جواب می‌دهد؟
فریدون جیرانی: این نقد است، آن سبک زندگی است.
یکی از معترضان: فقط نشان دادی.
فریدون جیرانی: نقدش است.
یکی از معترضان: تعریف کن نقد چیست؟
یکی از معترضان: آقای جیرانی نقد یعنی اکثر کسانی که از سالن می‌آیند بیرون از این فیلم بدشان بیاید.
یکی از معترضان: آقای جیرانی ما صحبتهای شما را شنیدیم. ما اقدام حقوقی، قانونی، کیفری و هر کاری از دستمان بر بیاید انجام می‌دهیم؛ چون جواب قانع‌کننده از شما نگرفتیم. نکته این است که در این 10 - 15 سال اخیر پازلهایی از فیلمهای مستهجن را شما و همکارانتان ساختید. ذائقه مردم، مثل آن مقنی که در فاضلاب بوده، آمده از جلو عطاری رد بشود بیهوش می شود، شده. ذائقه مردم تلخ و لجن‌آلود شده. سینه‌ها و قلبهای جوانهای ما نمی‌تواند پذیرای نص دین و مسائل اخلاقی بر مبنای اسلام باشد. شما اخلاقی را در فیلمت ترسیم می‌کنی که این اخلاق، اخلاق حداقلی اروپایی- آمریکایی است که دوز مصرف مشروبت را پایین بیاور و لاغیر و آن بیانیه که پدر آخر فیلم اعلام می‌کند فقط یک روح کلی از اخلاق انسانی نصفه و نیمه دارد.
فریدون جیرانی: دوستان! من قلبم ضعیف است. اجازه بدهید برویم در یک فضای بازتر صحبت را ادامه بدهیم...
(پس از تغییر لوکیشن بحث) یکی از معترضین: ما یک عده جوان تحصیل‌کرده‌ایم. فیلم را نشستیم دیدیم چهار پنج ساعت با هم بند به بند فیلم را دوباره نوشتیم. ما همه‌مان با دفترچه یادداشت آمدیم پای پرده سینما.
فریدون جیرانی: من گفتم، فیلمم به شدت اخلاقیست. پایش می ایستم. اگر فیلمهای دیگر مشکل داشته پای این فیلم می ایستم که فیلم مشکل‌داری نیست. این فیلم نه در مورد زناست، نه در مورد خیانت است، نه اشاعه فحشاست. هیچ کدام از اینها نیست. حاضرم آدمهای دیگری که فیلم را دیده‌اند، از آن مقاماتی که شما بهشان اعتقاد دارید و بعدا حرفشان را می شنویم...
یکی از معترضان با قطع صحبت جیرانی: ما به هیچ کس اعتقاد نداریم جز آقا، شهدا، امام. تمام شد رفت.
فریدون جیرانی: من نظرات شما را شنیدم. باز هم هر زمانی من فیلم‌ساز نوعی با شما باید بنشینم سر یک استدلال‌هایی در شرایط امروز بحث کنیم. یا من نظراتم اشکال دارد یا شما نظراتتان یکسویه است. بنابراین می‌نشینیم با هم بحث می‌کنیم یا شما می‌توانید ما را مجاب کنید و ما در مسیر بعدی می‌توانیم طور دیگری نگاه کنیم و بر اساس این نگاه کردن و ارتباطی که با شما داریم پیش برویم.
یکی از معترضان: ان‌شاءالله. این پیروزی است برای ما و اسلام و مسلمین.
فریدون جیرانی: من نه روشنفکرم، نه از این اداهای روشنفکری دارم، نه دنبال این کارها بودم، نه دنبال فستیوال خارجی بودم، و نه فیلم برای فستیوال خارجی ساختم. تا حالا هم هیچ جایزه‌ای از فستیوال های خارجی نگرفته‌ام. از فیلم‌هایی هم که به فستیوال‌های خارجی می‌روند، همین جا جلوی دوربین می‌گویم بشدت بدم می‌آید و منتقد همه آن فیلم‌ها هستم؛ بنابراین آن شکلی نیست که شما فکر کنی با کسی طرفی که دارد جنجال می‌کند و جو می‌سازد و دنبال این کارهاست. نه عزیز من. من فریدون جیرانی‌ام.
یکی از معترضان: کاش فیلم شما مثل این حرفهای آخر شما بود که حرف انقلابی بود. و این نیست، چیزی که ما دیدیم، این نیست.
فریدون جیرانی: شما بنشینید با هم صحبت کنیم. من نه می‌خواهم شما را مجاب کنم . می‌گویم شما با شخصی طرفید که با کل فیلم‌سازهایی که برای جاهای دیگر فیلم می‌سازند متفاوت است.
یکی از مردم: من متشکرم؛ هم از معترضین هم از شما آقای جیرانی که با صبر و تحمل با هم صحبت کردید. مولانا می‌گوید: ای اسیر این گمان و آن گمان ......آخر والعصر را محکم بخوان.
فریدون جیرانی: من بر اساس شناختم حرف می‌زنم و دوستانمان هم بر اساس تحصیلشان. یا شناخت من دچار مشکل هست یا ایشان به نظر من یکسویه نگاه می‌کنند؛ بنابراین ما می‌توانیم سر این بحث بنشینیم. من تنها کسی‌ام که در مصاحبه هایم فیلم‌سازی برای فستیوال‌های خارجی را کوبیدم و در تلویزیون هم این مساله را گفتم. فکر نکنید که من آدمی‌ام که برای اشاعه کاری آمدم. من یک فیلم ساخته‌ام، امکان دارد صحنه‌هایی از آن درست نباشد ، امکان دارد اشکالاتی به آن وارد باشد، هیچ فیلمی بدون ضعف نیست؛ اما من از پیام فیلم و پشت فیلم دفاع می‌کنم.
یکی از معترضان: کاش آخرش پیامتان را ضبط کنید و پخش کنید.
