اذعان صهیونیستها بر هم پیمانی با جمهوری آذربایجان

سرویس بین الملل ـ رییس انجمن بین المللی آذربایجان ـ اسراییل و نماینده سابق پارلمان رژیم صهیونیستی در گفت وگو با پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی «ایز روس» اسراییل اظهار داشت: « اکنون مناسبات بین دو کشور، سطح بالا ارزیابی می شود. چنین ارزیابی عالی، نتیجه حسن تفاهم بین طرفین و طرز برخورد هر دو رییس جمهوری با مسائل طرف مقابل است.».

به گزارش «تابناک»، روزنامه «هفته ایچی» در این باره نوشته است: «یوسف شاقال» تأکید کرده است، چنانچه رییس جمهوری آذربایجان، میانجیگری بین اسراییل و فلسطین را مناسب می دید، این کار می توانست بیشترین سود ممکن را برای آذربایجان داشته باشد.

به باور وی، امکاناتی را که آذربایجان برای اجرای وظیفه میانجیگری در حل این مناقشه در اختیار دارد، بر خلاف آنچه ظاهرا به نظر می رسد، کم نیست، ولی در مناسبات دیپلماتیک بین اسراییل و آذربایجان، چنین تحولی روی نداده است.

اسراییل با تأکید بر تمامیت ارضی آذربایجان و حمایت از باکو در این باره، برای پذیرش وظیفه میانجیگری تلاش نمی کند. آذربایجان نیز با نشان دادن برخورد مشابهی، از دخالت در این مسأله خودداری می کند، ولی این به معنای بی اعتنایی آذربایجان و اسراییل نسبت به مشکلات یکدیگر نیست، بلکه اصل اساسی در این رابطه عدم تمایل به لطمه زدن به منافع طرف مقابل است.

نماینده سابق پارلمان رژیم صهیونیستی خاطرنشان کرده است: اگر فلسطین یک جانبه استقلال خود را اعلام کند، باکو از آن حمایت می کند. وی با اعلام اینکه آذربایجان به دلیل عضویت در سازمان همکاری اسلامی، از همه تصمیمات سیاسی این سازمان، از جمله تصمیمات ضد اسراییلی آن حمایت می کند، افزود: «آذربایجان از ایجاد دولت مستقل توسط فلسطینی ها حمایت می کند. این نیز شگفت آور نیست، زیرا بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل نیز از این خواسته فلسطینی ها حمایت می کند. ما همگی امیدواریم که دیر یا زود فلسطینی ها و اسراییلی ها، دور میز مذاکرات واقعی بنشینند و مناقشه را به طور نهایی حل و فصل کنند؛ بنابراین، اگر از من بپرسند، کدام کشورها علاقه مند به چنین نتیجه ای هستند، در وهله نخست از آذربایجان نام می برم».

شاقال در استدلال علت اطمینان خود از رغبت آذربایجان به اسراییل می گوید: آذربایجان به خوبی می داند، نزدیکترین هم پیمان استراتژیک نظامی اش اسراییل است و درک می کند که سلاح های صادره از سوی اسراییل، امکان دفاع از استقلال آذربایجان را فراهم کرده است. باکو درک می کند که همه سازمان های یهودی جهان از آذربایجان حمایت می کنند.

لازم به توضیح است که با وجود تمایل و رغبت دولت آذربایجان به رژیم صهیونیستی، مردم این کشور علاقه چندانی نسبت به گسترش روابط دو طرف ندارند و همواره به مناسبت های ویژه مثل روز جهانی قدس و جنگ 22 روزه غزه، اعتراض خود را نسبت به این رویکرد دولت باکو نشان داده اند. یا اینکه اسرائیل به دلیل ترس و وحشت از مخالفت های مردمی مجبور شده سفارت خود را در باکو در داخل یک هتل دایر کند؛ اینها نمونه ای از تمایل نداشتن مردم مسلمان آذربایجان به رفتار دولت متبوع خودشان در قبال افزایش روابط با رژیم صهیونیستی است.

بنابراین، درباره چرایی روابط جمهوری آذربایجان با رژیم صهیونیستی، نباید نکته ای را فراموش کرد و آن اینکه یکی از دلایل رویکرد مثبت طرف آذری به رژیم صهیونیستی، زاییده مناقشه طویل المدت قره باغ در قفقاز بوده است؛ آنجا که مقامات آذری به فکر مقابله و جلوگیری از نفوذ لابی ارامنه در سازمان ها و قدرت های بین المللی به نفع ارمنستان در جنگ قره باغ شدند.

دولتمردان آذری احساس کردند با ایجاد رابطه با رژیم صهیونیستی و تکیه بر آن می توانند با استفاده از نفوذ در خور توجه مجامع یهودی در دولت و کنگره آمریکا این امکان را فراهم کنند که دیدگاه دولتمردان و نمایندگان آمریکا را نسبت به مناقشه آذربایجان و ارمنستان تغییر دهند؛ بنابراین، مقدمات افتتاح سفارت اسرائیل در باکو در سفرهای گوناگون مقامات دو کشور ایجاد و دولت آذربایجان در اجلاس حیفا در ژوئن 1992 رسما خواستار حمایت اسرائیل از دولت آذربایجان علیه ارمنستان شد.

اما نگاه مقامات رژیم صهیونیستی به آذربایجان، نگاهی کلان و دراز مدت، نخست برای مشروعیت بخشیدن به هویت خود در بین کشورهای دنیا به ویژه کشورهای اسلامی و دوم عملیاتی کردن استراتژی «اتحاد پیرامونی» بود که در سال های 1950 توسط «دیوید بن گورین»، نخستین رئیس جمهور رژیم صهیونیستی با هدف ایجاد اتحاد خاورمیانه ای شامل کشورهای مسلمان غیر عرب در پیش گرفته شد و سیاست خارجی آنها بر پایه آن استراتژی در راستای گسترش روابط با کشورهای پیرامون غیر عرب فعال شد؛ بنابراین، به محض فروپاشی اتحاد شوروی سابق، رژیم صهیونیستی سعی در نفوذ به کشورهای مسلمان این منطقه کرد تا هم به مرزهای جمهوری اسلامی نزدیک شود و هم به انرژی ارزان و سهل الوصول مورد نیاز خود دسترسی داشته باشد و چنین شد که امروز 42 % نفت مورد نیاز خود را از منابع نفتی این جمهوری برآورده می کند.

آذربایجان برای اسرائیل آنقدر مهم تلقی می شود که لیبرمن، وزیر خارجه سابق این رژیم در اهمیت آن گفته بود: «آذربایجان برای اسرائیل به مثابه لبنان برای ایران است و از گسترش رابطه با آذربایجان می توانیم تهدیدات بزرگترین دشمن خود را در مرزهایش مهار کنیم، همچنانکه ایران در لبنان چنین سیاستی را دنبال می کند».

اما نکته مهم اینجاست که مقامات آذری واقعا تا چه اندازه توانسته اند در جامه عمل پوشاندن به ادعای خودشان در گسترش روابط با اسرائیل ـ استفاده از نفوذ و لابی صهیونیست ها و یهودیان برای تأثیرگذاری بر مواضع و سیاست های غرب در مناقشه قره باغ ـ موفق باشند؛ آیا حضور اسرائیل در آذربایجان، نتیجه ای غیر از رسیدن به منافع خود و فعالیت چشمگیر مسیونرهای یهودی در آذربایجان داشته است؟!

شواهد حکایت از آن دارد که حتی آذری ها هم از نشست های بی نتیجه و روند طولانی شدن حل مناقشه قره باغ به ستوه آمده اند و بازیگران فعال در گروه مینسک را به تلاش برای رسیدن به منافع خویش متهم می کنند؛ نگرانی که می تواند آثار مثبتی را برای آذری ها به دنبال داشته باشد و آنها را به سوی استفاده از پتانسیل های داخلی و منطقه ای برای حل این مناقشه بکشاند.

امروز لازمه موفقیت آذربایجان در بهره گیری از ظرفیت های درونی برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی و رسیدن به زمین های تحت اشغال خود، باز کردن فضای سیاسی کشور ، به رسمیت شناخته شدن حقوق همه گروه های سیاسی به ویژه شیعیان که 84 درصد جمعیت آن کشور را در برمی گیرد و جلوگیری از اجرای دمکراسی هدایت شده است؛ در عین اینکه می تواند به جای تکیه بر نقش های بی حاصل گروه های غربی و مینسک در حل بحران قره باغ، از نقش های میانجیگرانه کشورهای منطقه به ویژه ترکیه و جمهوری اسلامی ایران ـ که به امنیت کشورهای منطقه می اندیشند ـ بهره برداری کند.