در حالي دولت به ادامه حمايتهاي خود از صنعت شير با حذف يارانه از مصرف كننده قول داده كه جزئيات آن هنوز مبهم و هيچكدام اجرايي نشده است. از سويي دامدار هم كه با تعيين 50 تومان زير قيمت تمام شده شير به خاطر اين قولها سكوت كرده همچنان منتظر اجرايي شدن اين حمايتهاست.
بالاخره قيمت شير مشخص شد. هر كيسه 900 گرمي 600 تومان براي مصرف كننده و 520 تومان خريد از دامدار درب دامداري با 3.2 چربي و بار ميكروبي تا 500 هزار در هر ميليليتر و به ازاي افزايش يكدهم درصد چربي 50 ريال به اين قيمت اضافه شود.
فلسفه اختصاص يارانه به مصرف كننده، توليد كننده، چرخه توليد كه به صورتهاي نقدي، تسهيلاتي و غيره است همه در راستاي حمايت از اين بخشها بوده كه دولت به تشخيص خود و به تناسب نيازي كه احساس ميكند براي بخش مربوطه در نظر ميگيرد.
طي سالهاي گذشته به دليل تاثير مستقيمي كه شير در سلامتي جامعه دارد سالانه 480 ميليارد تومان يارانه اختصاص مييافت به عبارتي براي هر كيلوگر شير 250 تومان يارانه و دو ميليون و 400 هزار تن شير يارانهاي در كشور توزيع ميشد. اختصاص يارانه به مصرف كننده به دليل افزايش قدرت خريد مردم و سرانه مصرف انجام ميشد كه طي سالهاي گذشته تنها توانست سرانه مصرف را به نصف ميانگين جهاني يعني حدود 91 كيلوگرم برساند.
اما در تصميم جديد دولت در باره يارانه شير در حالي كه پيش از اين قرار بود اين يارانه به 700 ميليارد تومان افزايش و به توليد كننده اختصاص يابد اما به يكباره حذف و قرار شد از چرخه توليد حمايت شود.
هنوز نوع و ميزان حمايتها و جزئيات آن دقيقا مشخص نيست و اقوال مختلف است مثلا 100 ميليارد تومان يارانه علوفه، تعيين 300 ميليارد تومان در بودجه 90 براي حمايت از شير، سپرده 360 ميليارد تومان در بانك سپه و ارائه تسهيلات 720 ميليارد از سوي اين بانك همه مباحثي است كه هيچكدام به مرحله اجرايي در نيامده و جزئيات آن مشخص نيست.
اين ابهامها باعث ميشود كه ميزان حمايت و كاهش يارانه شير و احتمال كاهش سرانه مصرف و همچنين خريد 50 تومان كمتر از قيمت تمام شده شير از دامدار را نتوان در بوته كارشناسي نقد و بررسي كرد زيرا پوشش بسياري از خلاءهاي تصميمگيري جديد با اين حمايتهايي كه هنوز مشخص نيست قول داده شده است.
با اين قيمتي كه براي خريد از دامدار پيشنهاد شده يعني صنعت شير كشور بدون اينكه سودي داشته باشد سالانه 450 ميليارد تومان ضرر ميكند مگر اينكه اين ضررها توسط حمايتهايي كه از سوي دولت ميشود پوشش داده شود.
از سويي باعث شده دامداران در وضعيت بلاتكليفي باشند و نتوانند به وضعيت حاضر يعني خريد 50 تومان كمتر از قيمت تمام شده اعتراض كنند و همچنان اميدوار و منتظر تصميمات حمايتي دولت و اجرايي شدن آن هستند.
البته بگذريم از اينكه اجرايي شدن اين حمايتها قبل از تصميم قطع يارانه شير بايد انجام ميشد زيرا توليد شير يك مرحله زمانبري است و اگر امروز سرمايهگذاري كنيد بلافاصله منجر به توليد نميشود بنابراين اين حمايتها قطعا بايد قبلا انجام ميشد تا دامدار فرصتي براي تطبيق با شرايط جديد داشته باشد.
به هر حال قبلا دامداران اعلام كرده بودند كه باتوجه به رقم 571 توماني قيمت تمام شده شير، خريد كمتر از 630 تومان براي دامدار سودي ندارد اما تعيين 520 تومان براي خريد از دامدار در تصميم جديد كه هنوز 50 تومان كمتر از قيمت تمام شده است شوك به آنها وارد كرده و آنها همچنان اميدوار به حمايتهايي هستند كه هنوز جزئيات آن مشخص نيست و هيچكدام به مرحله اجرايي در نيامده است.
يادداشت از بهروز نوري