طفره رفتن افغانها از پرداخت «حق آبه» ایران

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای سیستان و بلوچستان گفت: افغانستان انتظار همه نوع همکاری از ایران دارد اما از مذاکره در مورد آب های هیرمند طفره می رود.

حمید قزوینی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: براساس معاهده 1351 بین ایران و افغانستان طبق یک جدول زمان بندی شده، کشور همسایه متعهد شده که 820 میلیون مترمکعب آب در سال به سیستان و بلوچستان تحویل دهد اما طی سال های اخیر با بهانه خشکسالی در حوزه هیرمند، درخواست ایران مبنی بر دریافت حق آبه خود براساس معاهده را نادیده گرفته است.

وی گفت: به دلیل عمل نکردن افغانستان به مسائل مربوط به حق آبه ایران وزارتخانه های متعدد در ایران به این نتیجه رسیدند که از این پس باید محوریت مذاکرات ایران و افغانستان بر محور آب گذاشته شود.

وی افزود: وجود یک سری نیروهای خارجی در کشور افغانستان باعث شده که برنامه ریزی های زیادی روی آب داشته باشند.

مدیر عامل شرکت سهامی آب منطقه ای سیستان و بلوچستان بیان داشت: منطقه سیستان با متوسط 52 میلیمتر کمترین میزان بارندگی را در استان دارد به همین دلیل در مضیقه و به رودخانه مشترک هیرمند بین افغانستان و ایران وابسته است.

وی گفت: در چند سال اخیر اگر عملیات لایروبی در روخانه های سیستان انجام نمی گرفت ایران از حداقل حق آبه خود به دلیل توفان های ماسه ای نیز محروم می شد.

وی افزود: سال گذشته عملیات لایروبی در رودخانه های سیستان با برداشت 9 میلیون متر مکعب رسوب و با اعتبار بیش از 11 میلیارد تومان در طول 70 کیلومتر از رودخانه در مدت هفت ماه انجام شد و رودخانه سیستان تا رود هیرمند بازگشایی شد در حالی که شماری از نقاط انتهای رودخانه مسدود بود.

قزوینی اظهار داشت: براساس معاهده ایران و افغانستان باید همیشه کمیساران دو طرف به مسئله آبهای مرزی رسیدگی کنند و جلسه هیئت کمیساران با نمایندگانی از سوی وزارتخانه های دو کشور در سال 1383 تشکیل شد که طبق معاهده هر سه ماه یکبار کمیساران دو طرف با برگزاری دو جلسه در کابل - تهران و زابل - زرنج، به مسائل فی ما بین در خصوص آب هیرمند و رودخانه مشترک دو کشور رسیدگی کنند.

وی گفت: ساخت سد در چاه نیمه و سایر اقداماتی از این قبیل به این دلیل است که بتوان آب را در زمان سیلابی نگهداری کرد و آب آشامیدنی 537 روستا و 206 میلیون متر مکعب برای اجرای خط دوم انتقال آب از زابل به زاهدان و آب کشاورزی منطقه سیستان را تامین کرد.

وی افزود: در حال حاضر هشت هزار و 358 حلقه چاه پروانه دار در سیستان و بلوچستان وجود دارد که طبق پروانه هیچ مشکلی به لحاظ تامین برق و سوخت فسیلی ندارند.

مدیر عامل شرکت سهامی آب منطقه ای سیستان و بلوچستان بیان داشت: محدودیت منابع آبی سیستان و بلوچستان و شرایط خاص اقلیمی استان به گونه ای است که نمی توان به هر فرد اجازه برداشت دلخواه از سفره های آب زیرزمینی را داد.

وی گفت: اضافه برداشت از سفره های آب زیرزمینی تنها به چاههای فاقد مجوز مربوط نمی شود بلکه کسانی که چاههای کشاورزی دارای پروانه نیز دارند با نصب موتور قوی بر روی چاه به جای 20 لیتر در ثانیه تا 30 لیتر و حتی بیشتر برداشت می کنند.

وی افزود: شمار چاههای کشاورزی بدون پروانه در سیستان و بلوچستان سه هزار و 200 حلقه است که در بهترین حالت و در صورت انجام سیر مراحل قانونی حداکثر به هزار و 200 مورد از این چاهها پروانه داده خواهد شد.