سریال های شبانه و رویکرد جدید معاونت سیما

سرویس فرهنگی ـ علی دارابی، معاونت سیما، در دیداری که به تازگی با برنامه سازان کودک و نوجوان داشته، ضمن پرداختن به مسائل این حوزه، گریزی نیز به موضوع سریال های تلویزیونی زده و گفته است: «در دوره جدید، تداوم سریال های تلخ و گزنده را ممنوع کرده ایم. جامعه ما به نشاط و پویایی و شادابی نیاز دارد، در حالی که برخی سریال های شبانه روی اعصاب مردم راه می رفتند.»

البته در نگاه نخست، شاید این سخن منتقدانی نیز داشته باشد، ولی حقیقتا در سال های اخیر و از جمله همین امسال و در ساعات طلایی پخش، شاهد نمایش مجموعه هایی از سیما بودیم که با مضامین و تصاویر به شدت تلخ و خشن خود، باعث جریحه دار شدن روح و روان مردم و خانواده ها شده و آنها را درست در ساعاتی که دور هم نشسته و نیاز به همدلی و آرامش داشتند، آشفته ساخته و شب هایی تلخ را برایشان رقم زده است.

برای نمونه، یکی از این آثار، سریال «زیر هشت» بود که با وجود خوش ساختی و بازی های خوب، با تصاویر شدیدا تلخ، عصبی و خشن خود، باعث شد که خانواده های بسیاری، فرزندان کودک و نوجوان خود را از دیدن این کار دور داشته و در موارد چشمگیری نیز خود از دیدن آن خودداری کنند.

زیاده روی و تأکید بیش از اندازه سریال «زیر هشت» بر نشان دادن صحنه های آزار دهنده، عملأ خود عاملی برای آزار بینندگان و در حقیقت، خانواده هایی بود که پس از گذراندن یک روز سخت کاری، می خواستند تا گرد هم آمده و تحت لوای کانون گرم خانواده، آن خستگی ها را از روح و جسم خود زدوده و شبی را که پرودگار بزرگ، مایه آرامش و آسایش بندگانش قرار داده، به خوشی بگذرانند، ولی افسوس که سریال هایی همچون «زیر هشت» و بی تدبیری مدیران پخش، مانع این آرامش می شد؛ البته «زیر هشت»، تنها مشتی است نمونه خروار و سال هاست که این در ـ کم و بیش ـ بر همین پاشنه چرخیده است.

نکته دیگری که جای دارد مورد توجه جدی متولیان پخش در سیما قرار گیرد، پرهیز از پخش آثار تلخ و ناراحت کننده در شب ها و روزهای اعیاد است. به عبارتی، همان گونه که پخش مجموعه های طنز و شاد در ایام سوگواری متوقف می شود، لازم است، از پخش سریال های تلخ و ناراحت کننده در شب ها و روزهای اعیاد ـ که باید مردم شاد باشند ـ نیز خودداری شود.

حال آنکه این مهم، متأسفانه از سوی دست اندرکاران واحدهای پخش در شبکه های گوناگون چندان جدی گرفته نمی شود؛ برای نمونه، همین چندی پیش و در شب میلاد یکی از ائمه اطهار (ع)، بخشی از سریال تلویزیونی «آسمان همیشه ابری نیست» روی آنتن رفت که آکنده از صحنه های تلخ، خشن و آزاردهنده بود.

در این بخش از سریال، پس از درگیری شدید شخصیت اصلی فیلم (جعفر دهقان) با همسرش و سپس سکته زن، با انبوهی از صحنه های قبرستان، عزاداری، ناله، شیون، گریه و سوگواری روبه رو بودیم که هر بیننده ای را به اندوه فرو می برد! حال آن که ناظر پخش، می توانست تنها با کمی دقت، از این خطا جلوگیری کند.

در پایان با تأیید دوباره بر رویکرد جدید معاونت سیما در پرهیز از پخش سریال های تلخ و گزنده به صورت شبانه، باید ایشان این نکته ظریف را نیز مد نظر قرار دهد که نمایش ندادن چنین سریال هایی در ساعات پر بیننده شب، نباید به جلوگیری کامل از روند تولید و پخش هر گونه سریال و مجموعه تلخ در دیگر ساعات مناسب شبانه روز منجر شود، چرا که یکی از کارکردهای رسانه و وظایف هنر و هنرمند، پرداختن به مشکلات و معضلات تلخ اجتماعی، اقتصادی و... است و تولید و نمایش چنین آثاری ـ که بنا بر شناخت درست از موضوع مورد نظر و پژوهش دقیق صورت گرفته باشد ـ چه بسا، خواهد توانست به عاملی برای رفع آن مشکل و جلوگیری از گسترش ناهنجاری ها تبدیل شود.

* محمد دیندار