تعریف کلی
منظور از بورس یا بهابازار بازاری است که وظیفه قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار را بر عهده دارد.
بورس به دو نوع بورس کالا و بورس اوراق بهادار طبقهبندی میشود که در بورس کالا کالا و در بورس اوراق بهادار سهام و اوراق قرضه مورد معامله قرار میگیرد. هرچند کلمه بورس عموماً در معنی بورس اوراق بهادار به کار گرفته میشود.
واژه بورس برگرفته از نام خانوادگی شخصی به نام فندر بورس است که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک زندگی میکرد و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم میآمدند و به داد و ستد کالا، پول و اوراق بهادار میپرداختند. این رویه سبب شد تا این نام بعدها به کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده است.
تاریخچه بورس
هر چند اولین بازار بورس جهان در سال ۱۴۶۰ میلادی در شهر «انورس» بلژیک تأسیس شد، اما رسمیت بورس اوراق بهادار با انتشار سهام کمپانی هند شرقی هلند در سال ۱۶۰۲ میلادی در بورس آمستردام شکل گرفت.
در همین چارچوب بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶ و فرابورس ایران نیز در ۱۹ آبان ۱۳۸۷ افتتاح شد.
از آنجا که بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایه است که در آن سهام شرکتهای خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید وفروش میشود و از سویی محلی برای جمعآوری پسانداز ونقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژههای سرمایهگذاری بلند مدت است، این بازار مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود را برای سرمایه گذاری در شرکتها به کار انداخته و از سود آن برخوردار شوند.
بورس این وظیفه را بر عهده دارد که بین عرضهکنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار و معاملات بازار سرمایه را تنظیم کند. هم چنین با قیمتگذاری سهام و اوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمتها جلوگیری می کند.
کارکردهای بورس
از جمله کارکردهای بورس میتوان به این مهم اشاره کرد که بورس مردم را به پسانداز تشویق و بدین وسیله باعث به کارگیری پسانداز مردم در فعالیتهای اقتصادی میشود. بورس همچنین سرمایه لازم برای اجرای پروژههای دولتی و خصوصی را فراهم میآورد.
طبق آمار شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) تعداد افرادی که در ایران کدسهامداری (کدمعاملاتی) دریافت کردهاند از ۹٫۶ میلیون نفر فراتر رفته است.
نحوه معامله در بورس
برای معامله در بازار بورس، هرشخصی حقیقی یا حقوقی نیاز به یک کارگزار رسمی و کد معاملاتی دارد. کارگزار در واقع واسط بین معاملهگر و بازار بورس میباشد. افراد عادی جامعه نیز میتوانند با دریافت کد معاملاتی از کارگزاریهای رسمی، خرید و فروش سهام و اوراقبهادار را در بورس انجام دهند.
باید توجه داشت که علاوه بر خرید مستقیم میتوان با روشهای غیر مستقیم نظیر صندوقهای مشترک سرمایه گذاری یا صندوقهای قابل معامله در بورس یا قراردادهای سبدگردانی نیز در بازار سرمایه ایران اقدام به خرید و فروش سهام نمود.
عدم قطعیت بازار، اصل مهمی است که می بایست در هر شرایطی مدنظر سهامداران قرار گیرد. دیده شده که افراد تنها به صرف بازدهی گذشته یک شرکت و یا شاخصهای بورس اوراق بهادار به این بازار روی آورده اند و با ذهنیت تداوم روند گذشته انتظار کسب سود داشته اند.
تالار شیشه ای
در حالی که بورس اوراق بهادار به «تالار شیشه ای» معروف است و با هر تلنگری فرو میریزد و ترک بر میدارد پس همواره باید در نظر داشت که وضعیت (مثبت و منفی) یک دوره بورس اوراق بهادار را نمیتوان به زمانهای آینده تعمیم داد. به عبارت دیگر، در این بازار اصل «یگانه عنصر» ثابت جهان تغییر است مصداق کاملی دارد.
بورس تهران
بورس اوراق بهادار بازاری متشکل و خودانتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران یا معاملهگران طبق قانون مورد دادوستد قرار میگیرد. بورس اوراق بهادار در قالب شرکت سهامی عام تأسیس و اداره میشود. فکر اصلی ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران، به سال ۱۳۱۵ برمیگردد.
در این سال، یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی بهمنظور بررسی و اقدام در مورد تهیه و تنظیم مقررات قانونی به ایران آمدند؛ اما مطالعات آن دو، با آغاز جنگ جهانی دوم متوقف شد. در سال ۱۳۳۳، مأموریت تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی محول شد. این گروه، پس از ۱۲ سال تحقیق و بررسی، در سال ۱۳۴۵ قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه کردند. لایحه تشکیل بورس اوراق بهادار تهران در اردیبهشت ۱۳۴۵ در مجلس شورای ملی تصویب شد. در پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، بورس تهران، با ورود سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس آغاز به کار کرد.
از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷، تعداد شرکتها و موسسههای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از ۱۰ بنگاه اقتصادی با سرمایه ۶/۲ میلیارد ریال به ۱۴۲ شرکت با بیش از ۳۰۸ میلیارد ریال افزایش یافت.
بورس تهران پس از انقلاب اسلامی
در اوایل دوران پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، نظام تازه ایران با هدف مبارزه با سرمایهداری تلاشهایی برای تعطیلی بورس تهران انجام داد که نافرجام ماند. با پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد شرکتهای پذیرفتهشده از ۱۰۵ شرکت، به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ تقلیل یافت. علت این امر، تملک بسیاری از بنگاههای اقتصادی توسط دولت بودهاست. از سال ۱۳۶۸ و در چارچوب برنامه پنجساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تجدید فعالیت بورس بهعنوان پیشزمینه اجرای خصوصیسازی آغاز گردید. نخستین رویداد تأثیرگذار بر بورس نیز تصویب لایحه قانون ادره بانکها در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب بود.
یکشنبه سیاه
بیسابقهترین سقوط شاخص بورس در تاریخ ۴۷ ساله این بازار تا قبل از ۱۳۹۳/۱۲/۲۳ که با افت شدید ۲۳۸۸ واحدی دماسنج بازار سرمایه در روز یکشنبه ۱۳۹۲/۱۰/۲۲ به ثبت رسید موجب بازگشت بازار به محدوده ۸۵ هزار واحدی شد که به «یکشنبه سیاه» معروف گشت. گمانههای مختلفی در خصوص علل واکنش منفی بازار سرمایه وجود داشت. دلایلی همچون تصمیم دولت در خصوص مهار نقدینگی، افزایش نرخ سود بانکی، افزایش نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی و دستور رئیسجمهور در خصوص مبارزه با مفاسد اقتصادی مهمترین این حدسیات بود.
رکورد بیشترین نزول شاخص
رکورد نزول شاخص در روز شنبه ۱۳۹۳/۱۲/۲۳ با افت شدید ۳۵۹۰ واحدی با بازگشایی چند نماد پالایشی شکسته شد که بیشترین اثر کاهشی مربوط به نماد شپنا پالایش نفت اصفهان با ۱۴۴۷ واحد کاهش بوده و پس از آن شبندر پالایش نفت بندرعباس که ۱۳۵۳ واحد در کاهش شاخص اثرگذار بود.
رکورد بیشترین افزایش شاخص
رکورد افزایش شاخص در روز یکشنبه ۱۳۹۴/۰۱/۱۶ با صعود شدید ۲۴۳۵ واحدی شاخص بازار سرمایه با اعلام توافق اولیه برجام برنامه جامع اقدام مشترک بین ایران و ۱+۵ دارندگان حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان رقم خورد.
چشمانداز و مأموریت
فلسفه وجودی: ایجاد بازاری منصفانه، کارآ و شفاف با ابزارهای متنوع و دسترسی آسان بهمنظور ایجاد ارزش افزوده برای ذینفعان
چشم انداز سازمانی: بورس برتر منطقه و موتور محرک رشد اقتصادی کشور
اهداف کلان
برای بورس تهران اهداف کلانی در نظر گرفته شده است که در ادامه به آنها اشاره می شود.
ارتقای سهم بازار سرمایه در تأمین مالی فعالیتهای مولد اقتصادی
بهکارگیری مقررات و رویههای مؤثر برای حفظ سلامت بازار و رعایت حقوق سهامداران
تعمیق و گسترش بازار با بهرهگیری از فناوری و فرایندهای بهروز و کارآمد
توسعه دانش مالی و گسترش فرهنگ سرمایهگذاری و سهامداری در کشور
توسعه و تسهیل دسترسی به بازار از طریق کاربردهای فناوری اطلاعات
رعایت اصول پاسخگویی و شفافیت در همکاریها و تعاملات با ذینفعان
توسعه مستمر داراییهای فکری و سرمایه انسانی شرکت
ساعت انجام معامله
معاملات سهام در بورس تهران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته به جز روزهای تعطیل عمومی، از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ و در یک نشست معاملاتی و از طریق تالارهای معاملات انجام میشود. معاملات سهام فقط از طریق سامانه معاملات بورس که یک سیستم کاملاً مکانیزه است، قابل انجام است و دارندگان سهام نمیتوانند خارج از سامانه معاملاتی اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار کنند و معاملات باید به لزوم از طریق کارگزاران و طی نشست معاملاتی انجام شود. در حال حاضر علاوه بر تالار حافظ که تالار اصلی معاملات است، تالارهای دیگری توسط بورس یا شرکتهای کارگزاری در شهرهای دیگر دایر شدهاند که سهامداران میتوانند با مراجعه به آنان از تسهیلات مستقر در این تالارها از جمله سیستمهای نمایشگر قیمت و سفارشها، بروشورهای اطلاعرسانی و دورههای آموزشی پیشبینی شدهاستفاده کنند. یاداوری میشود که خرید و فروش اوراق بهادار مستلزم حضور سهامداران در تالارها نیست و سهامداران میتوانند با دریافت مجوز معاملات آن لاین (برخط) از شرکتهای کارگزاری، بدون دخالت مستقیم کارگزار و از طریق اینترنت برای خرید و فروش اوراق بهادار اقدام کنند.
ساعت معاملات قراردادهای آتی از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ میباشد.
امروز مطالبی همچون جدیدترین خبر از عرضه اولیه ها، بیشترین دلیل توقف معاملات نمادها چیست؟، چرا معاملات نماد من متوقف شد؟، قیمت دلار به چند هزار تومان رسید؟، توصیه بورسی: کاملاً مراقب این شرکتها باشید، آموزش آزادسازی سهام عدالت؛ در سایت نبض بورس قرار گرفته است.
کد خبر: ۹۷۸۵۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۶
بورس اوراق بهادار تهران، بازاری است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران یا معاملهگران طبق قانون مورد داد و ستد قرار میگیرد. رونق این روزهای معاملات و رشد متوالی شاخص بورس زمینه ورود چشمگیر سرمایهگذاران به بازار و دریافت کدهای معاملاتی را فراهم کرده که کارشناسان و مسئولان حاضر در بازار سرمایه، مسائل سیاسی و اقتصادی موجود در کشور را به عنوان عامل اصلی این رشد مطرح کردهاند./فروغ طاهر خانی
کد خبر: ۹۷۸۰۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۳
پیمانه اقتصادی
این پیمانه تیترهایی همچون جهش سهام آسیا با افزایش امیدها به بازگشایی اقتصاد، چین در بازپسگیری وامهای خود از کشورها تحت فشار قرار گرفته است، قیمت موز مرز ۲۰ هزارتومان را رد کرد و انتظارات روحانی از سرپرست وزارت صمت را در بر دارد.
کد خبر: ۹۷۷۸۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۲
گزارش «بورس تابناک» از نبض تالار شیشهای سعادت آباد
شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات امروز (سه شنبه نهم اردیبهشت ماه ۹۹)، با افزایش ۲۵۴۹۸ واحدی معادل ۳.۱۰ درصد به رقم ۸۴۵ هزار و ۹۹۵ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با رشد ۱۶۶ واحدی به رقم ۹ هزار و ۹۴۰ واحد رسید.
کد خبر: ۹۷۵۰۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۰۹
گزارش «بورس تابناک» از نبض تالار شیشهای سعادت آباد
شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات امروز (شنبه ششم اردیبهشت ماه ۹۹)، با افزایش ۲۸۰۵۶ واحدی معادل ۳.۷۸ درصد به رقم ۷۶۹ هزار و ۹۸۸ واحد رسید. همچنین در فرابورس شاخص کل با رشد ۲۷۸ واحدی به رقم ۹ هزار و ۳۵۱ واحد رسید.
کد خبر: ۹۷۴۴۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۰۶
عضو هیات مدیره بورس انرژی در گفتوگو با تابناک از جنگ نقدینگی با کرونا در بورس تهران میگوید
سیدرضا علوی گفت: شاهد جنگ بین نقدینگی به عنوان محرک رشد بازار با چالش رکود در کسب و کارها در پی شیوع کرونا و تغییر عادات مصرف مردم در ماههای آتی هستیم که موجب شده تا پیدا نشدن بازار جایگزین برای جذب نقدینگی، سرمایههای سرگردان به سمت بورس سرازیر شده و این جنگ به نفع نقدینگی و با رشد بازار سرمایه تدوام یابد.
کد خبر: ۹۷۴۲۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۰۵
شاخص بورس تهران امروز دوم اردیبهشت ٩٩ با رشد ١۵ هزار و ٩۶٢ واحدی، به ٧٢۴ هزار و ٩۵٧ واحد رسید.
کد خبر: ۹۷۳۶۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۰۲
امروز مطالبی همچون کدام نمادها دست به افشای اطلاعات با اهمیت زدند؟، کاهش قیمت دلار در بازار آزاد، هسته معاملاتی چینی برای بورس تهران ، تخصیص حداکثر ۲ میلیون تومان سهام دولتی به هر کدملی، راهکار مدیریت اختلالات بازار چیست؟، جزییات سود اعلامی ۹ شرکت، رشد اقتصادی آسیا به پایینترین سطح ۶۰ ساله میرسد؛ در سایت نبض بورس قرار گرفته است.
کد خبر: ۹۷۳۱۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۳۰
گزارش «بورس تابناک» از نبض تالار شیشهای سعادت آباد
شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات امروز (شنبه 30 فروردین ماه 99)، با افزایش 23219 واحدی معادل 3.60 درصد به رقم 668 هزار و 981 واحد رسید. این در حالی است که در فرابورس شاخص کل با رشد 254 واحدی به رقم 8 هزار و 438 واحد رسید.
کد خبر: ۹۷۳۱۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۳۰
نگاهها به سمت بازار سرمایه است و استقبال از این بازار توسط مردم، روز به روز بیشتر میشود به طوریکه در هفته جاری رکورد ثبت نام روزانه در سجام شکسته شد و تاخت و تاز شاخص کل این بازار مرزهای جدیدی را کشف می کند. در این راستا کارشناسان نیز بر این باورند که اگر موضوع کرونا را نادیده بگیریم، رشد شاخص بورس در سال جاری ادامه دار خواهد بود.
کد خبر: ۹۷۳۰۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۳۰
گزارش «بورس تابناک» از نبض تالار شیشهای سعادت آباد
شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات امروز (چهارشنبه بیست و هفتم فروردین ماه 99)، با افزایش 19353 واحدی معادل 3.09 درصد به رقم 645 هزار و 762 واحد رسید. این در حالی است که در فرابورس شاخص کل با رشد 186 واحدی به رقم 8 هزار و 183 واحد رسید.
کد خبر: ۹۷۲۵۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۷
شستا امروز بورسی می شود؛
امروز ۸ میلیارد سهم معادل ۱۰ درصد از سهام شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی(شستا) در بازار دوم بورس تهران عرضه خواهد شد.
کد خبر: ۹۷۲۵۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۷
گزارش «بورس تابناک» از نبض تالار شیشهای سعادت آباد
شاخص کل بورس تهران امروز با بازگشایی نماد معاملاتی هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس (فارس) با رشد ۲۲ هزار واحدی تا آستانه ارتفاع ۶۴۴ هزار نیز پیش رفت، لیکن با این ابطال، شاخص در حالی در میانه کانال ۶۲۴ هزار واحدی ایستاد که فشار فروش اندکی به دلیل نقدینگی برای عرضه احتمالی روز چهارشنبه و همچنین شناسایی سود در تعدادی از نمادها به چشم میخورد.
کد خبر: ۹۷۲۱۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۵
بازگشایی نماد فارس که یکی از غولهای بورس تهران به حساب میآید در حالی در حال انجام است که در حراج قبلی این نماد رشدی ۴۴ درصدی را به ثبت رساند اما ناظر بورس این بازگشایی را باطل کرد.
کد خبر: ۹۷۲۰۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۵
آمار سه ماهه چهارم سال ۹۸ مشخص کرد:
آمارهای منتشر شده از سوی بورس اوراق بهادار تهران نشان میدهد که ۶ بانک در میان ۵۰ شرکت فعال تر بورس در دوره سه ماهه چهارم سال ۹۸ قرار دارند.
کد خبر: ۹۷۱۸۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۴
در اسفند 1398:
در اسفند ماه سال ۱۳۹۸ شاهد بیشترین مقدار ارزش معاملات ماهانه طی دوره ۱۳ ماهه اخیر بودیم.
کد خبر: ۹۷۱۸۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۴
شاخص کل بورس تهران در معاملاات امروز با رشد بیش از 10 هزار واحدی و با عبور از ابرکانال 600 هزار واحدی، رقم 608 هزار و 54 واحدی را نمایش داد.
کد خبر: ۹۷۱۷۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۳
شاخص بورس در جریان معاملات امروز بازار سرمایه، دقایقی پیش و با بیاعتنایی به قوانین جدید وضع شده توسط سازمان بورس، به ارتفاع ۶۰۰هزار واحد صعود کرد.
کد خبر: ۹۷۱۶۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۳
پیمانه اقتصادی
این پیمانه تیترهایی همچون جلسه دستمزد شورای عالی کار احتمالا چهارشنبه برگزار میشود، رشد بورسهای بینالمللی با امید به بهبود اوضاع کرونا، عقب نشینی شاخص کل بورس تهران ، قیمت سکه در سومین روز هفته، افت یک دلاری نفت در پی تعویق نشست اوپک پلاس، وزیر نفت عراق: هر توافق جدید در بازار نفت نیازمند مشارکت آمریکاست، طلا در بازار جهانی گران شد و افت بیسابقه فروش خودرو در آلمان را در بر دارد.
کد خبر: ۹۷۰۵۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۱۸
گزارش «بورس تابناک» از نبض تالار شیشهای سعادت آباد؛
شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات امروز (یکشنبه هفدهم فروردین ماه 99)، با افزایش 6477 واحدی معادل 1.14 درصد به رقم 573 هزار و 903 واحد رسید. با این رشد، میزان بازدهی بورس تهران از ابتدای سال تا به امروز یعنی هفت روز فعالیت، به بیش از 10 درصد رسید.
کد خبر: ۹۷۰۳۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۱۷