کلیات
جمعه سیاه ( Black Friday) یا حراج جمعه در آمریکا روز بعد از روز شکرگزاری است که عملاً آخرین جمعه ماه نوامبر بهشمار رفته و آغاز آیین خرید برای کریسمس حساب میشود. در واقع جمعهٔ سیاه، یک روز تعطیل نیست، اما اکثر شرکتها این اجازه را به کارکنان خود میدهند که این روز را مرخصی گرفته و به خرید سال نو بپردازند. سالها است که این روز، شلوغترین روز برای فروشندهها است. هر چند آمریکای شمالی محل اصلی رخداد این سنت است، اما همچون بسیاری از سنتهای دیگر این منطقه، این سنت نیز به کشورهای دیگر سرایت کردهاست. این روز به قدری اهمیت دارد که فروشگاهها قبل از ساعت ۴ صبح کار خود را آغاز کرده و مردم از همان زمان برای خرید به فروشگاه هجوم میآورند و باید تا قبل از آغاز شب خرید کرده باشند.
تفاوت روز جمعه با دیگر روزها
در Black Friday اجناس فروشگاهها تخفیفهای عمدهای میخورند. برای مثال شما میتوانید یک سینمای خانگی را با نصف قیمت روز قبل خریداری کنید. این تخفیف هم شامل وسایل الکترونیکی و هم غیر الکترونیکی است. از نظر روانشناسی و علم بازاریابی تکنیکهایی که فروشندهها در این روز به کار میبرند باعث میشود آنها فروش فوق العادهای داشته باشند.
فلسفه فروش
فروشندهها با فروش بستههای کالا یا Bundle، خریداران را به خرید کالاهایی غیرجذاب نیز تشویق میکنند. برای مثال در یک بسته شامل ۵ کالا، سه کالا مورد نظر خریدار بوده و با توجه به اینکه این بسته شامل تخفیف ۵۰ درصدی میشود، خریدار ترجیح میدهد آن را تهیه کرده و در نتیجه دو کالایی که ممکن است فروش کمتری داشته باشد در این وضعیت به فروش میرسد.
جذابیت جمعه سیاه برای مشتریان
به واسطه فروش فوری که در این روز ایجاد میشود به خریداران این حس القا میگردد که باید به سرعت خرید خود را انجام داده و اگر این کار را نکنند چیزی را از دست میدهند. این سبک از بازاریابی را شاید در بسیاری از شعارهای تبلیغاتی دیده اید که به شما میگویند تنها ۵ روز برای شرکت در مسابقه فرصت دارید یا تنها تعداد محدودی از این جنس باقی مانده و شما فرصت کمی برای خرید آن دارید. این سبک از بازاریابی باعث ایجاد یک نوع هیجان در خریدار شده و وی را ترغیب به خرید محصول میکند. این خاصیت در Black Friday به خوبی دیده میشود، چون خریدار تنها از صبح تا قبل از شب فرصت خرید داشته و این فرصت محدود به وی القا میکند که حتما باید خریدی را انجام داده در غیر اینصورت ضرر میکند. شاید اگر به جای Black Friday یک هفته این اتفاق میافتاد صفهای فروشگاهها و خرید افراد اینقدر زیاد نمیشد.
اما با توجه به اینکه بسیاری از فروشگاهها در این روز با تخفیف بسیار محصولات خود را عرضه میکنند، رقابت نقش مهمی را ایفا میکند. در اینجا بحث احترام به مشتری مطرح میشود. مشتری ترجیح میدهد از فروشگاهی خرید خود را انجام دهد که ارزش افزودهای حتی کوچک در اختیار وی قرار گیرد. دادن اشانتیون رایگان محصولات یا حتی دادن یک لیوان قهوه به مشتری میتواند به وی حس خوبی القا کرده و سبب شود از همان فروشگاه خریدهای خود را انجام دهد. در فروشگاههای اینترنتی نیز سعی میکنند با دادن گیفت کارتهای جانبی در کنار خریدهای با تخفیف، مزیت رقابتی نسبت به فروشگاههای مشابه ایجاد کنند.
حراج جمعه در کشورهای مختلف
استثناییترین روز حراجی در دنیا یا همان بلک فرایدی (حراج جمعه) این روزها همه گیر شدهاست. در اکثر نقاط دنیا این روز به عنوان پادشاه حراجیها به رسمیت شناخته شده و برگزار میشود. خریداران همواره به این روز به عنوان فرصتی طلایی برای خرید نگاه کرده و نوع و تاریخ برگزاری این حراجی در هر یک از کشورهای دنیا با توجه به فرهنگ آنها متغیر است.
ایران
در ایران فروشگاههای اینترنتی و همچنین فروشگاههای کوچک و خردهفروشیها، بهاین مورد توجه داشته و تخفیفاتی را ارائه میدهند. رقابت فروشگاهها در این روز باعث واقعی بودن بیشتر تخفیفها شدهاست. همچنین گاهی برخی فروشگاههای اینترنتی از یک هفته قبل با ایمیلها و پیامکهایی به اطلاع مردم میرسانند که فروش هیجان انگیز در این روز آغاز خواهد شد.
آمریکا
از آنجاییکه این کشور اصلیترین برگزارکننده حراج بلک فرایدی و منشأ آن است، آخرین جمعه ماه نوامبر در آن حال و هوایی ویژهای دارد. تقریباً میتوان گفت هیچیک از فروشگاههای آفلاین و آنلاین آمریکا نیست که در این روز کالاهای خود را با تخفیف به فروش نرساند. زیرا اگر فروشگاهی با موج و شلوغی تخفیفهای این روز همراه نشود باید قید فروش محصولات خود را زده و دستکم یک هفتهای را با ضرر و زیان سر کند. فروشگاههایی که در آمریکا به حراج بلک فرایدی میپردازند را میتوان به سه دسته تقسیم کرد. دسته اول فروشگاههای خردهفروش و نمایندگیهای برندها، دسته دوم فروشگاههای زنجیرهای بزرگ و در آخر فروشگاههای آنلاین.
در فروشگاههای حقیقی از ایالتهایی که بهترین پیشنهادها را ارائه میدهند میتوان به تگزاس (شهر هاستون)، نوادا (شهر لاس وگاس)، کالیفرنیا (شهر لوسآنجلس)، مینه سوتا (شهر مینیاپولیس) و فلوریدا (شهر اورلاندو) اشاره کرد. در این بین نیویورک با نزدیک به ۷۶ هزار مغازه خردهفروشی و ۹ فروشگاه زنجیرهای و همچنین ایالت تگزاس با بیش از ۳۰ هزار فروشگاه خردهفروشی و بیش از ۶۰ فروشگاه زنجیرهای از بزرگترین مراکز خرید آمریکا هستند.
بریتانیا
عبارت بلک فرایدی در بریتانیا مفهوم متفاوتی داشت. بهطور معمول، آخرین جمعه پیش از کریسمس از سوی پلیس و سرویس سلامت همگانی، بلک فرایدی لقب گرفته بود. در آن روز، نیروهای دولتی خود را برای مقابله با باری آماده میکنند که بر روی دوش مراکز اورژانسی قرار میگیرد. از جمله اقدامات آنها، میتوان به برپایی مراکز سیار اورژانس در مناطق پر رفتوآمد شهری اشاره کرد.
با اوج گرفتن و افزایش بینظیر فروش در روز بلک فرایدی در آمریکا، این حراجی در سایر کشورها نیز شکل گرفت. در سال ۲۰۱۳، شرکت آسدا (Asda) به فکر جا انداختن کاربرد بلک فرایدی در بریتانیا افتاد. برخی از فروشگاههای آنلاین هم به این موج پیوستند، و این اتفاق هر روز فراگیرتر میشود.
رفته رفته خردهفروشهای بیشتری به این موج پیوستند، و برچسب تخفیفهای ویژه خود را روی محصولات چشمگیر زدند. نیروهای پلیس، در سرتاسر بریتانیا به فروشگاههای حقیقی کشیده میشدند. فروشگاههای بیتجربه، نمیتوانستند سیل خریداران را کنترل کنند. موارد بیشماری از آسیبهای جزئی گرفته تا سرقت از مغازهها در این روز اتفاق میافتاد. در سال ۲۰۱۵ میزان خرید محصولات از فروشگاههای حقیقی و آنلاین مرز ۲ میلیون پوند را رد کرد. در همین سال بلک فرایدی پرمنفعتترین روز خرید در بریتانیا لقب گرفت و در رتبه اول ایستاد.
روسیه
روسیه از کشورهایی است که بلک فرایدی در سالهای اخیر وارد آن شدهاست و به دلیل تقویمی که دارد همواره یک روز پس از کشورهای دیگر این حراجی را برگزار میکند.. البته این کشور با مساحتی بالغ بر ۱۷ میلیون کیلومترمربع را نمیتوان تنها یک کشور دانست. اما مردم روسیه تا ۵ سال گذشته علاقه چندانی به بلک فرایدی نشان نداده بودند. در روسیه نیز همانند اکثر کشورهای دنیا بلک فرایدی کمکم رونق گرفته و وارد فرهنگ آنها شد. در سالهای ۲۰۱۰ میلادی بود که برخی از مغازهدارها علیالخصوص فروشگاههای لوازم الکترونیکی، کالاهای خود را در جمعه آخر ماه نوامبر با تخفیف ویژه و تحت عنوان تخفیف پایان سال به فروش میرساندند.
البته بلک فرایدی در روسیه ابتدا بافرهنگی کاملاً غلط رواج پیدا کرد. مغازهدارهایی که در کشورهای غربی دیده بودند مشتریان برای خرید محصول با یکدیگر دعوا میکنند، تنها از اسم این حراجی استفاده کردند. فروشگاههای روسیه بر روی تمام ویترین محصولات خود برچسب حراجی را زدند اما هیچیک از کالاها با تخفیف عرضه نشده و حتی بر خی فروشندگان کالاهای خود را با قیمتی بالاتر از روزهای عادی عرضه میکردند. این اقدام باعث ناامید شدن خریداران شده و تأثیری کاملاً برعکس انتظار را داشت.
رفتهرفته باگذشت تنها چند سال فرهنگ بلک فرایدی در بین فروشندگان کوچک و بزرگ روسیه نیز جا افتاد و کالاها با تخفیفهای چشمگیرتری عرضه شدند. البته تأثیر فروشگاههای آنلاینی همچون آمازون در ترویج درست فرهنگ خرید در روسیه را نیز نباید نادیده گرفت. در سال ۲۰۱۵ تب بلک فرایدی به حدی بالا رفت که طبق نظرسنجی صورت گرفته بیش از ۹۰ درصد فروشندگان برای شرکت در بلک فرایدی ۲۰۱۶ اظهار علاقهمندی کردند. حال بلک فرایدی در روسیه بهجایی رسیده که کارشناسان و تحلیل گران احتمال رکورد زنی آن را میدهند. سال گذشته مشتریان روسی تنها در یک روز جمعه بیش از ۶۸۰ میلیون دلار پول خود را صرف خرید کردند که برای کشوری که تنها چند سال است بافرهنگ بلک فرایدی آشنا شده رقم بسیار بالا و قابلتوجهی است.
در روسیه برندها و فروشگاههای متعددی در حال فعالیت هستند اما نخستین فروشگاهی که فرهنگ حراج جمعه را در این کشور پهناور پیاده کرد، فروشگاه آنلاین Promokodabra بود. این فروشگاه کار خود را ابتدا در اتریش آغاز کرده و سپس مدل کسبوکار خود را در روسیه نیز پیاده کرد و هماکنون در ۱۲ کشور فعالیت دارد. از دیگر پیشتازان بلک فرایدی در روسیه میتوان به فروشگاههای Ozon.ru, Otto, Phillips و Wikimar اشاره کرد. پیشبینی کارشناسان در حراجی جمعه سال جاری این است که هر یک از مشتریان این حراجی بیش از ۴۵۰۰ روبل یعنی معادل ۱۳۴ دلار خرید کنند.
فرانسه
صرف یک کشور توسعه یافته بودن، دلیل نمیشود سنتی مثل بلک فرایدی چندین دهه در فرانسه قدمت داشته باشد. پایتخت مد جهان نیز تنها در سال ۲۰۱۴ با پدیده بلک فرایدی آشنا شد. تاجران و مغازه داران، به مرور این سنت را در فرانسه جا انداختند. غولهایی مثل اپل و آمازون هم در همین سال با تخفیفهای ۸۵ درصدی مردم را به فروشگاههای خود میکشیدند. فرانسه زبانها نیز از ترجمه لغت به لغت این عبارت استفاده میکنند، و آن را (Vendredi noir) یا همان بلک فرایدی میخوانند.
کانادا
همسایه سردتر و شمالی آمریکا سالها بود که اسم بلک فرایدی به گوشش خورده بود. در دورانی که ارزش دلار کانادایی از آمریکایی بیشتر بود، برای خرید به آمریکا سفر میکردند. مردم این کشور، نه تنها برای حراجی بزرگ بلک فرایدی، بلکه برای خریدهای جزئی خود هم همسایه گرمتر خود را انتخاب میکردند. در سالهای اخیر که تفاوت ارزش این دو دلار کمتر شد، فروشگاههای کانادایی دست به کار شده تا از مهاجرت مردم به جنوب جلوگیری کنند. امروزه، بلک فرایدی به سبک آنلاین رواج بیشتری در کانادا پیدا کرده. این سنت در سال ۲۰۰۸ شروع شد، و در ۲۰۱۲ به اوج خود رسید.
هند
بلک فرایدی در هند هم شهرت پیدا کرد. تعداد فروشگاههای آنلاینی که این سنت را گسترش میدهند، رو به رشد است. بازارهای اینترنتی بزرگ در هند این روز حراجی را برگزار میکنند. شرکتهایی مثل (Flipkart), (Snapdeal) و آمازون تخفیفهای جذابی در این روز به مشتریان خود میدادند.
رویداد سه روزه دیگری به نام جشنواره بزرگ فروشهای آنلاین (GOSF)، در ماه دسامبر در این کشور رواج دارد. اما برای متمرکزسازی فرصتهای طلایی خرید در روز بلک فرایدی، شرکتهایی نظیر گوگل حضور خود را در این جشنواره قطع کردند. میل به برگزاری بلک فرایدی بین جمعیت یک میلیاردی این کشور روز به روز بیشتر میشود.
چین
چین باستان مراسم بلک فرایدی ندارد. دلیل آن هم برگزاری روز مجردها (Singles' Day) درست یک هفته پیش از آن است. گوآن جون جیه (Guanggun Jie) درست در تاریخ یازدهم، یازدهمین ماه میلادی، مردم چین روز مجردها را جشن میگیرند. قدمت برگزاری آن به اوایل دهه ۹۰ میلادی برمیگردد. دلیل آن هم وجود چهار رقم یک در این تاریخ است (۱۱/۱۱). فروش آنلاین این روز بزرگ در چین همه ساله رو به رشد است. ۹٫۳ میلیارد در سال ۲۰۱۴ خرید در سایتهای آنلاین و ۱۴٫۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ از جمله رکوردهای فروش آنلاین در این روز به حساب میآید.
کشورهای مسلمان
در پاکستان، سنت بلک فرایدی توسط فروشگاه آنلاین (Daraz.pk) برای اولین بار معرفی شد. در سال ۲۰۱۵ به مدت سه روز، این فروشگاه محصولات خود را با تخفیفهای ویژه در اختیار مشتریان خود قرارداد. این رویداد با همکاری شرکت مخابراتی تلنور پاکستان (Telenor Pakistan) برگزار شد.
در نیجریه، نیز بلک فرایدی توسط غولهای آنلاین (Konga) و (Jumia) به این کشور عرضه شد. امروزه فروشگاه (Jumia) با فروش تیشرتهای بلک فرایدی، هیجان این روز را زنده نگه میدارد. سابقه حضور بلک فرایدی در نیجریه بیشتر از سایر کشورهای مطرح است. بسیاری از تولیدکنندگان بهطور مستقیم اجناس را به این کشور ارسال نمیکنند. برای همین منظور برنامههایی نظیر سایت (mallforafrica) این امکان را برای مشتریان فراهم میکنند.
در امارات متحده عربی، فروشگاه آنلاین قدرتمند (souq) این روز را اولین بار برگزار کرد. در سال ۲۰۱۴، این فروشگاه ادعا کرد که به لطف ۱۰ هزار پیشنهاد ویژه خود توانسته میلیونها کاربر اینترنتی را به سایت خود جذب کند. با وجود معروف بودن این روز به بلک فرایدی، (souq) صفت سفید را متناسب فرهنگ مردم محلی دانست. امروزه در کنار عبارت جهانی بلک فرایدی، در حوضه خلیج فارس عبارت وایت فرایدی یا جمعه سفید رسمیت بیشتری یافته.
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۴۰۵۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۰۸
Black Friday (بلک فرایدی) یا جمعه سیاه اصطلاحا به روزی گفته میشود که مردم امریکا بعد از روز شکرگذاری یا Thanksgiving که آخرین پنجشنبه ماه نوامبر است، نامگذاری کرده اند.
کد خبر: ۹۴۰۲۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۲
تصاویری از هجوم آمریکاییها برای خرید اجناس ارزان در جمعه سیاه را مشاهده می کنید.
کد خبر: ۸۵۴۳۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۰۳
کد خبر: ۸۵۴۱۰۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۰۲
کد خبر: ۸۵۳۹۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۰۱
برای اولین بار در ایران:
کد خبر: ۸۵۳۶۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۳۰
وقایع اتفاقیه؛
پس از کشتار خونین مردم در راهپیمایی ضد رژیم ستم شاهی در 17 شهریور 57 که « جمعه سیاه » نامیده شد، صدها نفر از کارگران و کارمندان صنعت نفت پالایشگاه تهران اعتصاب کردند. در روزهای بعد کارگران و کارکنان پالایشگاههای تبریز، آبادان، اصفهان، شیراز و کرمانشاه نیز همچون پالایشگاه تهران اعتصاب کردند. این اعتصاب ها که همزمان با سایر اعتصاب های کارگری بود، بر شدت بحران سیاسی حکومت پهلوی افزود. برای اولین بار کارگران نفتی میدانهای نفتی اهواز، که بزرگ ترین میدان نفتی کشور را زیر پوشش خود قرار میداد، تصمیم به اعتصاب میگیرند. پس از آن کارکنان پالایشگاه آبادان و سرانجام در 27 مهرماه 1357 تمام کارکنان میدانهای نفتی اهواز به اعتصاب میپیوندند. البته در روزهای آغاز اعتصاب پراکنده و بصورت غیر سازماندهی شده بود و سازمان دهندهای وجود نداشت. امام خمینی با تشکیل هیاتی از افراد مورد اطمینان، آنها را را به میان اعتصاب کنندگان میفرستد تا ضمن هدایت و رهبری اعتصاب، اعتصاب کنندگان را به ادامه اعتصاب دعوت کنند. این اعتصاب ها منجر به قحطی نفت و بنزین در زمستان 57 شد و موجب شد که امام خمینی (ره) خطاب به کارکنان صنعت نفت اطلاعیهای سه بندی صادر کرد که خواستار خروج نظامیان از مراکز نفتی و تولید به اندازه نیاز مصرف عمومی شد. اعتصاب کارکنان پالايشگاه نفت آبادان به فرمان امام خميني( ره) باعث قطع توليد 600 هزار بشکه نفت در روز در آبادان و سپس در جزيره خارک شد. با وجود تولید نفت با دستور امام، عملاً تولید بنزین به حداقل رسیده بود و بحران کمبود بنزین در خیابانها مشهود بود. يك روز قبل از سقوط رژيم پهلوى و پيروزى انقلاب اسلامى در 21 بهمن ماه سال 1357 رئيس دولت موقت در اجتماع كاركنان صنعت نفت، پايان اعتصاب درصنعت نفت را اعلام كرد. این اتفاق حکم قطع شریان اقتصادی حکومت پهلوی را داشت و به سقوط این رژیم سرعت بخشید. تصاویری که 14 دی 1357 توسط اسوشتیدپرس از وضعیت تهران در زمان اعتصاب کارکنان پالایشگاهها ثبت شده را میبینید. در آن زمان مصرف سوخت در زمستان تا یک میلیون بشکه نیز میرسید اما میزان تولید به 250 هزار بشکه در روز کاهش یافته بود. گزارشگر اسوشتیدپرس در همان روز و متصل به گزارش اعتصاب، تصاویری از ناهار خانواده سلطنتی پهلوی با خانواده سفیر سنگال در ایران را منتشر کرده است؛ تصاویری که در آن فریده دیبا مادر فرح پهلوی و بعضی از اعضای خانواده پهلوی مشاهده میشوند. این دعوت از رسانههای خارجی برای ثبت تصاویر از کاخ شاه با این هدف ثبت شده بود که به افکارعمومی گفته شود خانواده محمدرضا پهلوی در آن زمان از ایران نگریختهاند.
کد خبر: ۸۴۵۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۰۱
رقابت بامیلو و دیجی کالا:
بامیلو و دیجی کالا هر دو از جمله فروشگاه های اینترنتی هستند که در ایران نسبت به سایر فروشگاه های اینترنتی از آوازه و شهرت خاصی برخوردارند. به تازگی این دو، در روز جمعه سیاه به رقابت با یکدیگر نیز پرداختند. به همین منظور درصدد مقایسه این دو برند از زوایای مختلف بر آمدیم. به راستی کدامیک در فضای اقتصادی موفق تر بوده است؟
کد خبر: ۷۵۹۴۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۰۷
در پانصد و پنجاه و سومین «ساعت صفر» خواهید شنید؛
«ساعت صفر» زمانی است برای شنیدن ناشنیده ها. «ساعت صفر» برای کسانی است که وقت خواندن ندارند، ولی وقت شنیدن دارند و علاقه دارند ناشنیده هایی دیگری همچون: عملکرد معکوس « جمعه سیاه » در ایران؛ خسارت سرمایههای کاری از دست رفته چه کسی خواهد داد؟؛ را بشنوند.
کد خبر: ۷۵۰۵۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۶
کد خبر: ۷۵۰۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۴