در مورد قزاقستان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید کلیات
قزاقستان با نام رسمی جمهوری قزاقستان، کشور مستقل و فراقارهای در آسیای مرکزی و اروپا است. پایتخت این کشور در سال ۱۹۹۸ از آلماتی در جنوب که بزرگترین شهر کشور است به نورسلطان یا آستانه در شمال منتقل شد.
جمعیت قزاقستان ۱۸٬۷۵۵٬۰۰۰ نفر، زبانهای رسمی آن قزاقی و روسی و واحد پول آن تِنگه است. قزاقستان بزرگترین کشور محصور در خشکی در دنیا است و تراکم جمعیتی کمی دارد. حدود ۷۰ درصد از مردم این کشور مسلمان هستند.
نور سلطان، پایتخت کنونی قزاقستان شهری است بسیار سرد و بادخیز که دمای هوا در زمستان در آن به منفی ۴۰ درجه میرسد. گروههایی از ملیگرایان روس در روسیه و داخل قزاقستان دعوی الحاق مجدد شمال قزاقستان به روسیه را داشتند، و این یکی از انگیزههای رئیسجمهوری قزاقستان برای انتقال پایتخت به شهری در مرکز کشور و نزدیک به روسیه بود و این امر باعث شد که شمار زیادی از قزاقها به این شهر منتقل شوند و این دعوی به خودی خود خاموش شود.
پایگاه فضایی
پایگاه فضایی بایکونور در کشور قزاقستان قرار دارد و قدیمیترین پایگاه فضایی جهان است. یوری گاگارین نخستین انسان فضانورد از این پایگاه به فضا سفر کرد. این پایگاه در دوران شوروی سابق و به خاطر موقعیت جغرافیایی مناسب در جمهوری قزاقستان ساخته شد. پس از فروپاشی شوروی، کشور روسیه این پایگاه را تا سال ۲۰۵۰ از قزاقستان اجاره کردهاست.
مردم
ساکنان اصلی آسیای مرکزی از مردم ایرانیتبار سَکا بودند. مردمان ترکتبار از سده پنجم به اینسو آغاز به نفوذ و کوچ در منطقه کردند.
هونها در اوایل سده هشتم قبل از میلاد به این منطقه آمدند و در سالهای بعدی ترکان قبچاق که از کوهستانهای آلتای آمده بودند در حوالی دریاچه آرال و دشت قبچاق ساکن شدند قزاقها شعبهای از ترکان قبچاق هستند. در سده سیزدهم، این منطقه توسط امپراتوری چنگیزخان مغول تصرف شد. پس از مرگ او، این امپراتوری بین فرزندان او قسمت شد و قزاقستان کنونی به جُغَتای، پسر چنگیزخان رسید؛ ولی قسمت غربی و بیشتر قسمتهای شمالی به گنقیز نوه چنگیزخان رسید. به دلیل حکومت طولانی مغولها بر این منطقه عناصر مغولی در این منطقه نفوذ کردهاست.
واژه شناسی
واژهٔ قزاقستان از دو بخش «قزاق» و پسوند فارسی «ستان» تشکیل شدهاست، که به معنای «سرزمین قزاقها» است. واژه قزاق نیز خود به معنی «کوچنده» و از ریشه ترکی «قَز» است که معنای کوچیدن میدهد و به زندگی کوچنشینی قزاقها اشاره دارد.
پس از انقلاب اکتبر و تشکیل اتحاد جماهیر شوروی، قزاقستان با عنوان جمهوری سوسیالیستی قزاقستان شوروی به یکی از جمهوریهای آن تبدیل شد. با فروپاشی شوروی، قزاقستان به استقلال دست یافت.
جغرافیا و تاریخ
قزاقستان در تاریخ ۱۶ دسامبر ۱۹۹۱ آخرین جمهوری شوروی بود که اعلام استقلال کرد.
قزاقستان از شمال با روسیه، از شرق با چین، در جنوب شرقی با قرقیزستان، در جنوب با ازبکستان و در جنوب غربی با ترکمنستان همسایه است. سواحل شمال شرقی دریای خزر در خاک این کشور قرار دارد.
وسعت قزاقستان ۲٬۷۲۴٬۹۰۰ کیلومتر مربع (بیش از سه برابر ترکیه یا پاکستان و کوچکتر از آرژانتین) است و حدود ۲۰٪ آن در سوی کوههای اورال قرار گرفته و به لحاظ جغرافیایی بخشی از آن در اروپا است. البته قزاقستان معمولاً یک کشور آسیایی طبقهبندی میشود.
قزاقستان بزرگترین کشور خشکیبست (محصور در خشکی) دنیا است. قزاقستان به بزرگی اروپای غربی است و از دریای خزر در غرب تا کوههای آلتای در شرق ادامه مییابد. مرزهای شمالی قزاقستان در دشتهای سیبری غربی و مرزهای جنوبی آن در بیابانهای آسیای میانه قرار دارند.
با وجود وسعت زیادی که این کشور را نهمین کشور بزرگ دنیا کرده، بیشتر پهنههایش کویر و استپ است و تراکم جمعیت آن تنها ۶ نفر در هر کیلومترمربع است.
دشت قزاق با مساحت ۸۰۴٬۵۰۰ کیلومترمربع یکسوم کشور را دربرمیگیرد و بزرگترین منطقه خشک استپی در جهان است. علفزارها و شنزارهای گسترده شاخصه این دشت هستند.
رودها و دریاچههای مهم قزاقستان عبارتند از دریاچه آرال، رود ایلی، رود ایرتیش، رود ایشیم، رود اورال، سیردریا، رود چارین، دریاچه بالخاش و دریاچه زایسان. دره چارین که ۱۵۰ تا ۳۰۰ متر عمق و ۸۰ کیلومتر درازا دارد فلات سنگی و سرخرنگ را درمینوردد و در راستای رودخانه چارین در شمال تیانشان ادامه مییابد. دهانه بیگاچ، دهانهای برخوردی است که از برخورد یک سیارک در حدود ۵ میلیون سال پیش بهوجود آمده و ۸ کیلومتر قطر دارد.
آبوهوای قزاقستان بری است و تابستانهای گرم و زمستانهای سرد دارد. بارندگی در این کشور نسبتاً کم است و اراضی آن در شرایط خشک تا نیمهخشک قرار دارند.
شهرها
شهرهای اصلی قزاقستان عبارتند از آستانه، آلماتی، قراغندی، چیمکند، آتیراو و اسکمن. شهرهای بزرگ قزاقستان به ترتیب آلماتی با حدود ۲ میلیون نفر، آستانه و قراغندی با حدود ۷۰۰ هزار نفر هستند. به جز شهرهای نامبرده میتوان به شهرهای آکتاو(۲۶۲٬۰۰۰نفر)، پاولودار(۳۲۹٬۰۰۰)، پتروپاولسک(۲۰۱٬۰۰۰) و اوست کامنگورسک(۳۱۹٬۰۰۰) نیز اشاره کرد.
زبان
زبان قزاقی که زبان مردم قزاق و زبان ملی این کشور است، زبانی است از زیرگروه شرقی زبانهای ترکیتبار که خود زیر شاخه از زبانهای آلتایی است. از نزدیکترین زبانها به قزاقی، زبان کشور همسایه قرقیزی است. زبان روسی با توجه به سابقه تاریخی و حضور گسترده خود همچنان موقعیت زبان رسمی (در قانون اساسی قزاقستان از اصطلاح زبان ارتباطات بینالمللی استفاده شدهاست) را حفظ کردهاست.
زبانهای زبان اوکراینی، زبان تاتاری، قرقیزی، اویغوری، ازبکی، ترکی آذربایجانی، باشقیری، فارسی تاجیکی، زبان آلمانی، زبان کرهای، زبان ترکمنی، زبان ارمنی و زبان مغولی تنها تعدادی از مهمترین زبانهایی هستند که بزرگترین اقلیتهای قومی این کشور به آنها سخن میگویند. بسیاری از اقلیتهای قومی قزاقستان برای داشتن زبان مشترک به جز روسی، زبان قزاقی را هم میدانند. آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان بینالمللی در سالهای اخیر افزایش یافتهاست.
اقتصاد این کشور تا حد زیادی به بخش کشاورزی متکی است. قزاقستان بیشترین تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه را در میان جمهوریهای تازه استقلال یافته دارد و نیز از اعضای مهم سازمان همکاری شانگهای است.
منابع معدنی و طبیعی
این کشور از لحاظ منابع زیرزمینی هم بسیار غنی است، از سال ۱۹۹۳ تاکنون بیش از ۴۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی در این بخش انجام شدهاست. همچنین تخمین زده میشود که قزاقستان صاحب دومین منابع بزرگ در اورانیوم، کروم، روی و سرب و سومین در منگنز، چهارمین در مس و در مورد زغال سنگ، آهن و طلا نیز در بین ۱۰ کشور اول دنیا قرار میگیرد. و همچنین یازدهمین منابع بزرگ هم در نفت و هم در گاز طبیعی را در اختیار دارد.
کشف و استخراج نفت در مناطق غربی در کنار دریای خزر، این کشور را جزو کشورهایی با درصد رشد اقتصادی بالا در میان جمهوریهای اتحاد شوروی سابق قرار دادهاست. قزاقستان به درآمدهای نفتی بسیار وابسته است و سقوط جهانی قیمت نفت در مقطعی وضعیت اقتصادی این کشور را دشوار کرد.
تحریمهای دوجانبه روسیه و غرب به سقوط روبل روسی و بحران اقتصادی در روسیه منجر شده که تأثیراتی جدی بر جماهیر دیگر سابق شوروی، از جمله قزاقستان، گذاشتهاست.
در مورد قزاقستان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
,ایبک اسمادیاروف سخنگوی وزارت امور خارجه قزاقستان اعلام کرد مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا روز شنبه برای گفتگوها در خصوص همکاری های منطقه ای و دوجانبه همچنین مسائل بین المللی, وارد پایتخت قزاقستان شد.
کد خبر: ۹۵۶۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۳
کمیسیون مقابله با شیوع ویروس جدید کرونا در قزاقستان در ادامه افزایش گسترش این بیماری کشنده در چین، ورود اتباع چینی و هرگونه حمل و نقل ریلی، زمینی و هوایی با این کشور را به حالت تعلیق درآورد.
کد خبر: ۹۵۵۳۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۹
گزارش بازی
به این ترتیب شاگردان کولاکوویچ توانستند دومین پیروزی سه بر صفر خود پس از بازی با چین تایپه، اینبار مقابل قزاقستان به دست آورند. تیم ملی ایران در آخرین بازی خود از دور گروهی این رقابتها، فردا (پنج شنبه) ۱۹ دی ماه ساعت ۱۵:۳۰ به مصاف تیم ملی چین میزبان رقابتها می رود.
کد خبر: ۹۵۰۱۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۸
نبض خبر؛
هواپیمای مسافربری خطوط هوایی «بک ایر» قزاقستان با ۱۰۰ سرنشین صبح روز جمعه بلافاصله پس از برخاستن از فرودگاه سقوط کرد که در نتیجه آن ۱۲ نفر کشته و دست کم ۴۹ نفر زخمی شدند. مقامات قزاقستان گفته اند که این هواپیما پس از برخاستن از فرودگاه بینالمللی آلماتی به یکباره دچار کاهش ارتفاع شده و به یک حصار بتونی و یک ساختمان دو طبقه برخورد و سقوط کرده است. مقصد این هواپیما «نور سلطان» (آستانه سابق) پایتخت قزاقستان بوده است. مسئولان فرودگاه آلماتی گفتهاند در اثر این سقوط آتشسوزی رخ نداده است و عملیات نجات بلافاصله پس از سانحه آغاز شده است. هواپیمای مسافربری خطوط هوایی «بک ایر» قزاقستان با ۱۰۰ سرنشین صبح روز جمعه بلافاصله پس از برخاستن از فرودگاه سقوط کرد که در نتیجه آن ۱۲ نفر کشته و دست کم ۴۹ نفر زخمی شدند. مقامات قزاقستان گفته اند که این هواپیما پس از برخاستن از فرودگاه بینالمللی آلماتی به یکباره دچار کاهش ارتفاع شده و به یک حصار بتونی و یک ساختمان دو طبقه برخورد و سقوط کرده است. مقصد این هواپیما «نور سلطان» (آستانه سابق) پایتخت قزاقستان بوده است. مسئولان فرودگاه آلماتی گفتهاند در اثر این سقوط آتشسوزی رخ نداده است و عملیات نجات بلافاصله پس از سانحه آغاز شده است. شرکت تولیدکننده این هواپیما در سال ۱۹۹۶ ورشکست و تولید این مدل هواپیما از آن زمان متوقف شده است. مقامات قزاقستان اعلام کردهاند که تمامی پروازهای خطوط هوایی «بک ایر» و فوکر۱۰۰ تا بررسی جامع این سانحه به حالت تعلیق درآمده است.
کد خبر: ۹۴۶۹۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۶
روز گذشته یک فروند هواپیمای مسافربری متعلق به خطوط هوایی «بِک اِیر» بعد از برخاستن از فرودگاه آلماتی، دچار سانحه شده است.گفته میشود از ۱۰۰ سرنشین این هواپیما، حداقل ۱۴ نفر جان باخته و ۳۵ نفر نیز مجروح شدند که از این میان حال ۲۲ نفر وخیم گزارش شده است.
کد خبر: ۹۴۶۹۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۶
منابع خبری روز جمعه گزارش دادند؛ یک فروند هواپیمای مسافربری با ۱۰۰ سرنشین در جنوب شرق قزاقستان هنگام برخاستن دچار سانحه شد.
کد خبر: ۹۴۶۹۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۶
دو سگ در جریان برگزاری یک مسابقه شکار در نزدیکی آلماتی قزاقستان به جان یک گرگ افتادند./ فرارو
کد خبر: ۹۴۶۱۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۰۲
اعتراضات نادر در قزاقستان با درخواست اصلاحات سیاسی و به حاشیه راندن خانواده رئیس جمهور سابق نور سلطان نظربایف با دخالت پلیس به خشونت کشیده شد.
کد خبر: ۹۴۴۶۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۲۶
چهاردهمین دور نشست کشورهای ضامن آتشبس در سوریه (روند آستانه) امروز (سهشنبه) به مدت دو روز در پایتخت قزاقستان آغاز به کار کرد.
کد خبر: ۹۴۳۰۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۱۹
روسای جمهور آسیای مرکزی برای حضور در دومین نشست غیررسمی روسای جمهور این منطقه وارد «تاشکند» پایتخت ازبکستان شدند.
کد خبر: ۹۴۰۴۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۰۸
کد خبر: ۹۳۶۵۵۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۲۰
مسعود پزشکیان نایب رئیس مجلس شورای اسلامی جهت شرکت در اجلاس رؤسای پارلمان های اوراسیا وارد قزاقستان شد.
کد خبر: ۹۲۵۴۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۱
روسیه در اوزان ۵۷ و ۶۵ کیلوگرم نیز به مدال طلا رسیده بود تا در شش وزن نخست ۴ مدال طلا بدست آورد.ایران در دیدارهای پایانی چهار وزن دوم دو نماینده داشت که علیرضا کریمی در وزن ۹۲ کیلوگرم نقره گرفت و یونس امامی در ۷۰ کیلوگرم صاحب مدال برنز شد.
کد خبر: ۹۲۵۰۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۳۰
کد خبر: ۹۲۵۰۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۳۰
طلسم کشتیگیران ایران در رسیدن به فینال مسابقات جهانی سرانجام در نورسلطان شکسته شد
در حالی که کشتی ایران در ده وزن مسابقات فرنگی و دو وزن نخست کشتی آزاد نتوانست به کشتی فینال برسد، حالا همه نگاهها به شکستن این طلسم و حضور اولین ایرانی در کشتی نهایی است. از بین چهار وزنی که مسابقاتش امروز برگزار میشود دو وزن المپیکی محسوب میشوند و برای ایران اهمیتی دو برابر دارند. امامی و کریمی با بردهای پیاپی و با امتیاز بالا به نیمه نهایی رسیده اند ولی محبی در آخرین لحظه باخت. افضلی نیز حذف شد
کد خبر: ۹۲۴۸۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۲۹
آذری جهرمی در قزاقستان چه میکند؟
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که در سفر کاری که به شهر نورسلطان کشور قزاقستان داشته، به جهت دیدار با اعضای تیم ملی کشتی فرنگی در سالن رقابتهای جهانی کشتی حضور یافت و وعده پاداش به کشتی گیران مدال آور جهان و المپیک داد
کد خبر: ۹۲۴۴۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۲۶
کد خبر: ۹۱۱۳۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۲۳
در دیدار شافعی و سفیر قزاقستان مطرح شد:
کد خبر: ۹۰۵۶۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۲۵
برای شرکت در اجلاس شانگهای
کد خبر: ۹۰۵۳۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۲۳
کد خبر: ۹۰۴۵۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۲۰