کلیات
بسیج مردمی عراق یا حشد الشعبی (به عربی: الحشد الشعبی) که به بسیج عراق نیز معروف است، به نیروهای شبهنظامی عراق گفته میشود که در کنار ارتش این کشور قرار دارند و با هدف مبارزه علیه داعش سازمان دهی شدند. این نیرو از حدود ۴۰ گروه مختلف تشکیل شده که عمدتاً گروههای شیعه هستند، اما گروههای سنی مذهب و مسیحی و ایزدی نیز در آن حضور دارند.
استقلال از ارتش
بسیاری از این گروههای شیعه قبلاً بهطور مستقل در عراق و به خصوص علیه نیروهای ائتلاف فعالیت داشتهاند. در روز ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ با اکثریت آرای مجلس عراق به عنوان یک سپاه جدا از ارتش رسمیت پیدا کرد.
شکلگیری
در سال ۲۰۱۴ و پس از افتادن موصل در ۵ تا ۱۳ ژوئن ۲۰۱۴ میلادی به دستِ نیروهای داعش در واکنش به فتوای مراجع عراق بهویژه فتوای جهاد آیتالله سیستانی، این نیرو تشکیل شد. هدف این نیروها کمک به ارتش و نیروهای امنیتی عراق برای پاسداری از مکانهای مذهبی و نیز مقابله با تهاجم است.
تشبیه به بسیج ایران
عقیل حسینی رئیس شورای بسیج عراق آن را ادامه بسیج ایران توصیف کرد. وی پیشتر گفتهبود که بسیج عراق با تجربه بسیج ایران تشکیل شدهاست. نوری مالکی در مرداد ۱۳۹۴ شمسی در مصاحبه با خبرگزاری ابنا تصریح کرد: ما در ساختار بسیج عراق از بسیج ایران الگو گرفتیم.
در سپتامبر ۲۰۱۵ حیدر عبادی نخستوزیر عراق اعلام کرد که گروههای حشد شعبی بخشی از نیروهای حکومتی هستند.
در حال حاضر این نیروها تحت وزارت داخله فعالیت دارند. اگرچه حکومت عراق خود به این نیروها مشروعیت بخشیدهاست حضور این نیروهای قدرتمند شبه نظامی در عراق مورد مناقشه و بحثهای مختلف است.
گروه های زیر مجموعه
عمدتاً ساختار و بدنه نظامی حشد شعبی را شیعیان عراق تشکیل میدهند، اما بعدها برخی عشایر سنی عراق از استان صلاحالدین، استان نینوا و استان انبار و نیز افراد فیلی و مسیحیان عراقی نیز به آن ملحق شدند.
تعداد نیروها
تعداد نیروهای آن حدود ۶۰ تا ۱۲۰ هزار نفر تخمین زده میشود. حقوق ماهانه افراد آن حدود ۷۰۰ هزار دینار است. مناطق عملیاتی آنهااستان بغداد، استان بابل، استان دیاله، استان صلاحالدین، استان انبار و همچنین شهر کرمه در نزدیکی شهر فلوجه است.
نیروهای بسیج مردمی از سلاحهای ایرانی و سلاحهای موجود در عراق و همچنین از سلاحهای آمریکایی استفاده میکنند. این نیروها در آزادسازی این مناطق نقش اساسی داشتهاند: جرف النصر، آمرلی، ضلوعیه، بلد، استان دیاله، الدور، علم، ناحیه بغدادی، تکریت و بخشهایی از استان انبار.
چهره های شاخص
حیدر عبادی فرمانده کل بسیج مردمی است. ابومهدی مهندس معاون بسیج مردمی عراق و فرمانده میدانی این نیرو است. فالح فیاض رئیس هیئت بسیج مردمی و صادق سعداوی رئیس هیئت ارکان است. کریم نوری عضو هیئت بسیج مردمی و سخنگوی رسمی آن و احمد اسدی سخنگو و عضو هیئت بسیج مردمی است.
فرمان ۱۰ بندی دولت عراق درباره نیروهای حشدالشعبی
۱۰ تير ۱۳۹۸«عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق طی فرمانی ۱۰ بندی دستوراتی را درباره حشد الشعبی عراق صادر کرد.
در این دستور دولتی آمده است: بنا بر اقتضای منافع مردم، و بر اساس اختیاراتی که به موجب قانون اساسی به ما داده شده است و با ایمان به نقش بزرگی که مبارزین حشد الشعبی در حال انجام آن بوده و برای تضمین تقویت داخلی و خارجی آن، دستورات زیر صادر میشود:
۱- تمامی نیروهای حشد الشعبی به عنوان بخش جدایی ناپذیری از نیروهای مسلح عراق عمل میکنند و هرگونه قوانینی که برای نیروهای مسلح اعمال میشود برای نیروهای حشد الشعبی نیز اعمال میشود مگر آنکه به صورت صریح به آن اشاره شود. این نیروها به فرمان فرمانده کل نیروهای مسلح و بر اساس قوانین تصویب شده در پارلمان عراق و دستورات صادر شده عمل خواهند کرد و رئیس هیئة الحشد الشعبی مسئول این تشکیلات خواهد بود که توسط فرمانده کل نیروهای مسلح تعیین میشود و تمامی تشکیلات حشدالشعبی به آن مرتبط میشوند.
۲- نامگذاریهایی که گروههای حشد الشعبی در جریان درگیریهای شجاعانه خود برای پایان دادن به موجودیت گروه داعش تروریستی داشتند کاملا پایان مییابد و با نامگذاریهای نظامی نظیر (لشکر، تیپ، گروهان، ..) جایگزین میشود که این نامگذاریها شامل حشد عشایر و هرگونه تشکیلات محلی دیگر میشود و افراد آن نیز همان رتبههای نظامی مرسوم در نیروهای مسلح را خواهند داشت.
۳- این گروهها، چه فردی و چه تشکیلاتی باید تمام ارتباطات سیاسی خود را قطع کنند.
۴- گروههایی که به نیروهای مسلح نمیپیوندند میتوانند به گروههای سیاسی که تحت قانون احزار است تبدیل شود و از هر گونه حمل سلاح منع خواهند شد مگر با مجوز و در صورت نیاز برای حمایت از مراکز غیرنظامی و فرماندهی و شرایط آنها همانند بقیه گروههای سیاسی خواهد بود.
۵- پادگانهای میزبان نیروهای حشد الشعبی کاملا همانند دیگر نیروهای مسلح بوده و مکانهای حضور نیروهای حشد الشعبی برای جنگ بر اساس چارچوبهای معمول در نیروهای مسلح تصمیم گیری خواهد شد.
۶- تمامی مراکزی که اسم گروهی از گروههای حشد الشعبی داشته باشند چه در داخل شهرها و چه خارج از آن، بسته خواهند شد.
۷- موجودیت هرگونه گروه مسلحی که پنهانی یا آشکارا خارج از این چارچوب فعالیت میکند ممنوع بوده و تخطی از قانون به شمار میآید که موجب پیگرد خواهد شد.
۸- تمامی دفاتر اقتصادی یا ایست و بازرسیها و حضور یا منافع موسسات خارج از چارچوب جدید اعلامی، بسته خواهد شد و سازمان حشد الشعبی بخشی از نیروهای مسلح عراق به شمار میآید.
۹- تاریخ ۲۰۱۹/۰۷/۳۱ (سی روز آینده) زمان پایانی برای پیاده سازی این اقدامات است.
۱۰- به زودی دستورات دیگری درباره ساختار حشد الشعبی و تشیکلات آن صادر خواهد شد.
رئیس حشد شعبی گفت: فتوای مراجع برای تأسیس حشد الشعبی ارزش ملت عراق را نشان داد.
کد خبر: ۹۰۵۴۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۲۴
تسلیح عشایر عراق به سلاحهای آمریکا از سال ۲۰۱۴ از سوی مقامات واشنگتن مورد بررسی قرار گرفته است. آمریکا سعی دارد با تسلیح عشایر سنی مذهبی عراق، با نفوذ نیروهای بسیج مردمی در این کشور مقابله کند، چون نیروهای حشدالشعبی مخالف حضور امریکاییها در عراق هستند و بارها هشدار داده اند، در صورتی که آمریکاییها خاک عراق را ترک نکنند، به زور متوسل خواهند شد.
کد خبر: ۹۰۰۴۱۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۳۰
منتقدان پاسخ دهند؛
بی گمان کمکهای خارجی به سیل زدگان ایرانی، خواه این کمکها از سوی اروپا و روسیه و چین باشد و خواه از سوی عراق، فلسطین و پاکستان، تفاوتی در ماهیت این اقدام خیرخواهانه بین المللی ایجاد نمیکند. کما اینکه در این مواقع، حتی سختترین دشمنان نیز ـ دست کم ظاهری ـ همدردی خود را به طرف مقابل نشان میدهند و کمکهایی را نیز متقبل میشوند.
کد خبر: ۸۹۲۰۸۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۲۶
یکی از فرماندهان حشد الشعبی عراق اعلام کرد که این تشکیلات هسته نیروی دریایی خود در بصره را با دو زیردریایی شکل داده است.
کد خبر: ۸۸۰۶۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۰۴
چندی پیش بود که خبرگزاری رویترز و برخی منابع اسرائیلی مدعی شدند، تعدادی از موشک های بالستیک کوتاه برد ایران به عراق منتقل شده است؛ خبری که هم از سوی ایران تکذیب شد و هم مقامات عراقی. به نظر می رسد، اسرائیلی ها در حال گسترش فضای تقابلی خود با ایران هستند و برخی از نشانه ها حاکی از آن است که شاید تل آویو دست به اقدامات تهاجمی علیه نیروهای هوادار ایران در عراق بزند.
کد خبر: ۸۴۵۱۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۳۰
کد خبر: ۷۴۳۰۰۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۰۹
چه کسی باید به خانه برگردد؟
روز گذشته (دوشنبه)، حیدرالعبادی نخستوزیر عراق، طی دیدار با رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا در بغداد، بر نقش مثبت و سازنده گروه حشدالشعبی در برقراری امنیت و ثبات در عراق تأکید کرد و بیان داشت که این گروه بخشی از نهادهای قانونی و رسمی عراق است.
کد خبر: ۷۴۱۲۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۰۲
آخرین و مهم ترین تحولات خاورمیانه؛
گزارشی از آمادگی حشد الشعبی برای حمله گسترده به اقلیم کردستان و واکنش دولت عراق، آوارگی بیش از ۵ میلیون عراقی، شغل جدید دولت عربستان برای زنان، تسلط ارتش سوریه بر ۸۰۰۰ کیلومترمربع در حومه دمشق و سخنان لیبرمن در مورد جنگ بعدی اسرائیل با لبنان و سوریه از مهم ترین رویدادها و خبرهای مهم بوده اند. از سوی دیگر، درخواست و آمادگی روسیه برای میانجیگری بین ایران و عربستان نیز مورد توجه بوده است.
کد خبر: ۷۳۷۷۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۲۰
نیروهای حشد شعبی پیش از عملیات علیه تروریستهای داعشی به نظافت و تمیز کردن چادرهای خود میپردازند که در پی بارش باران مشکلاتی برای محل استراحتشان به وجود آورده است.
کد خبر: ۶۷۶۸۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۲۳
کد خبر: ۶۴۳۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۹/۰۶
نیروهای شیعة «حشد شعبی» امروز صبح عملیات نظامی در محور غربی شهر موصل را آغاز کردند. فرماندة این گروه، فالح الفیاض گفت که مأموریت نیروهایش «آزادسازی» شهرستان تلعفر بدون وارد شدن به درون شهر خواهد بود.
کد خبر: ۶۳۶۵۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۸/۰۹
«فالح فیاض» مشاور امنیتی حشد الشعبی عراق اعلام کرد در نشستی با مسئولان اقلیم کردستان عراق، بر نحوه چگونگی آزادسازی موصل به توافق رسیدهایم.
کد خبر: ۶۱۸۶۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۶/۰۸
نبرد سنگین نیروهای ال حشد الشعبی در کوه های مهم و استراتژیک حمرین حوالی شهرهای کرکوک و استان صلاح الدین صورت گرفت.
کد خبر: ۵۶۷۶۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۲۴