کلیات
آزمایش خون یک روند مربوط به علوم آزمایشگاهی است که بر روی یک نمونه خونی گرفته شده از سیاه‌رگ، سرخ‌رگ و یا مویرگ انجام می‌شود. به چند آزمایش خون مرتبط به‌هم یک پانل می‌گویند. آزمایش خون اغلب در بهداشت و درمان برای تعیین وضعیت فیزیولوژیک و بیوشیمیایی، مانند بیماری، میزان مواد معدنی، اثر بخش بودن دارویی، و عملکرد اندام درونی بدن استفاده می‌شود. نمونه پانل‌های خون بالینی همیشه شامل یک پانل متابولیک پایه یا شمارش کامل خون هستند. آزمایش خون همچنین در آزمایش مواد مخدر برای تشخیص سوء مصرف مواد مخدر بکار می‌رود.
خون‌گیری
خون‌گیری وریدی به‌عنوان یک روش کم‌تهاجمی برای داشتن سلول‌ها و مایع برون‌سلولی یا همان پلاسما از بدن بیمار برای آزمایش امروزه بهترین روش است. از آنجا که جریان خون در سراسر بدن به‌عنوان وسیله فراهم‌آوری اکسیژن و مواد غذایی و حمل مواد زائد دفعی به سیستم‌های دفعی بدن وجود دارد، بسیاری از وضعیت‌های بالینی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل، آزمایش خون یکی از پرکاربردترین آزمایش‌های پزشکی است. مداخله پزشکی خون‌گیری از وظایف تکنیسین آزمایشگاه، پرستار و مسئول خون‌گیری است. در اورژانس، نیروهای امدادگر دوره دیده و پزشکان آمبولانس نیز می‌توانند اقدام به خون‌گیری نمایند. متخصصین تنفسی همچنین برای آنالیز خون شریانی باید دوره ویژه خون‌گیری از سرخ‌رگ را گذرانده باشند.
انواع آزمایش خون
سرولوژی
شامل آزمایش‌های خاصی همچون هپاتیت و ایدز و سیفلیس و تب مالت و ویدال و ... می‌باشد که معمولاً از روی سرم خون انجام می‌گیرد.
بیوشیمی
یکی‌از پانل‌های خون در بخش بیوشیمی برای اندازه‌گیری سدیم، پتاسیم، کلر، بی‌کربنات، نیتروژن اوره خون (BUN)، منیزیم، کراتینین، گلوکز و گاهی نیز کلسیم بکار می‌رود. آزمایش‌های مربوط به کلسترول در دو گروه ال. دی. ال و اچ. دی. ال و نیز تری‌گلیسرید تعریف می‌گردند. برخی آنالیزها مانند اندازه‌گیری گلوکز و یا پروفایل لیپیدها در بخش بیوشیمی، در فرد ناشتا انجام شده و پیش از خون‌گیری فرد بین ۸ تا ۱۲ ساعت پیش از آن نباید چیزی خورده و یا نوشیده باشد.
بیشترین استفاده خون در آزمایشگاه‌ها از سیاه‌رگ گرفته می‌شود درحالیکه گروهی از آزمایش‌های تخصصی مانند ای. بی. جی نیازمند نمونه خون گرفته شده از سرخ‌رگ یا شریان است. اندازه‌گیری و آنالیز گازهای درون خون شریانی بهترین وسیله برای مانیتورینگ و کنترل سطح کربن دی‌اکسید و اکسیژن در فهم و درک عملکرد شش‌ها است و نیز این خون در آنالیز و اندازه‌گیری اسید-بازی خون یا همان سطح پی‌اچ و اندازه سطح بی‌کربنات در تعیین وضعیت دقیق متابولیک خون است.
میکروب شناسی
به نمونه‌های ادرار برای کشت میکروب و بررسی عفونت و سنگ کلیه و قارچ و همینطور مدفوع برای بررسی عفونتهای روده‌ای و انگل و کرم به کار می‌رود.در این بخش نمونه‌های آزمایشی کشت میکروبی از جمله خلط،کشت گلو،کشت از تمامی مایعات بدن و تشخیص نوع میکروب نیز انجام می‌شود.
محدودهٔ معمول
| Test | پایین | بالا | واحد | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| سدیم (Na) | 136 | 145 | mmol/L | |
| پتاسیم (K) | 3.5 | 5.0 | mmol/L | |
| اوره | 2.5 | 6.4 | mmol/L | BUN - نیتروژن اوره خون |
| اوره | 15 | 40 | mg/dL | |
| کراتینین - مرد | ۶۲ | ۱۱۵ | μmol/L | |
| کراتین - زن | ۵۳ | ۹۷ | μmol/L | |
| ;کراتینین- مرد | 0.7 | 1.3 | mg/dL | |
| کراتینین - زن | ۰٫۶ | ۱٫۲ | mg/dL | |
| قند خون (fasting) | 3.9 | 5.8 | mmol/L | همچنین ببینید: هموگلوبین گلیکوزیله |
| گلوکز (fasting) | 70 | 120 | mg/dL |
پروفایل مولکولی
ارزیابی سلولی
جای‌گزینی
در سال ۲۰۰۸، دانشمندان اعلام کردند که آزمایش بر روی بزاق بسیار مقرون به صرفه‌تر بوده و در نهایت می‌تواند جایگزین برخی آزمایش‌های خون شود چراکه بزاق شامل ۲۰٪ از پروتئین‌های موجود در خون است.
ESR در آزمایش خون چیست؟
گاهی از آزمایش سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR) تحت عنوان تست سرعت رسوب یاد می‌شود. این آزمایش خون مخصوص تشخیص یک بیماری خاص نیست. بلکه به متخصص کمک می‌کند تا بروز التهاب در بدن را تشخیص دهد. می توانید این آزمایش را در محل خانه انجام بدهید.
آزمایش ESR چیست؟
پزشک در کنار سایر اطلاعات یا نتایج آزمایش به نتیجه‌ی تست ESR نگاه می کند تا به تشخیص درست کمک شود. آزمایش هایی که تجویز می‌شود متناسب با علائم شماست.همچنین می‌توان از تست ESR برای کنترل بیماری‌های التهابی استفاده کرد.
چرا پزشک تست ESR تجویز می‌کند؟
