در مورد حمله آمریکا به عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

«قصی صدام حسین التکریتی / Qusay Saddam Hussein al-Tikriti» دومین فرزند صدام حسین رئیس‌جمهوری عراق بود. قصی به همراه برادر بزرگترش عدی و پسرش مصطفی چند ماه پس از سقوط بغداد، در شهر موصل با نیروهای آمریکایی درگیر شدند و پس از درگیری 6 ساعته، کشته شدند. سه پسر دیگر قصی به همراه همسرش به اردن فرار کردند و هم اکنون در این کشور زندگی می‌کنند. تصاویری که اکنون مشاهده می‌کنید متعلق به سال 2003 است که بحث حمله آمریکا جدی شده بود و ظاهراً این تصاویر آموزش تیراندازی قصی حسین به فرزندانش و نوه‌های صدام حسین بخشی از حرکت تبلیغاتی برای انتقال این پیام به مردم عراق بود که در صورت حمله آمریکا حتی نوه‌های صدام نیز با آمریکایی‌ها می‌جنگند. این تصاویر از آموزش قصی به فرزندانش که در یکی از بیابان‌های اطراف بغداد ثبت شده را در تابناک می‌بینید.

شاید نسل جوان سعيد الصحاف را نشناسند اما برای نسلی که صدام حسین را به خاطر می‌آورند، سعید الصحاف سخنگوی دولت صدام نیز شناخته شده است. محمد سعید الصحاف آخرین وزیر اطلاع‌رسانی و فرهنگ، در زمان حاکمیت رژیم بعث عراق بود که در سال 1992 وزیر امور خارجه وقت عراق نیز بود. او فارغ‌التحصیل رشته ادبیات انگلیسی از دانشگاه «المنتصریه» بغداد می‌باشد و تبحر خاصی در به کار بردن کلمات نامأنوس و کم کاربرد زبان عربی و انگلیسی دارد. به عنوان مثال، او یک بار واژه «العلوج» را درباره نیروهای غربی به کار برد و ناتوانی مترجمان در ترجمه این واژه، باعث ورود واژه‌ای جدید به زبان انگلیسی شد! او که تا آخرین لحظات پیش از سقوط بغداد همچنان همه چیز را تکذیب می‌کرد و پیشروی ارتش آمریکا را رد می‌نمود، وقتی ارتش آمریکا، فرودگاه بغداد را به کنترل خود درآورد، سعید الصحاف در يك كنفرانس مطبوعاتي گفت نيروهاي ايالات متحده كه فرودگاه را تحت اشغال در آورده بودند، اكنون تسليم افراد عراقي شده‌اند و در حال حاضر فرودگاه تحت كنترل نيروهاي عراق است اما به گفته او تا پاكسازي كامل فرودگاه قادر به نشان دادن محوطه آن به مخبرين جرايد نيست! پس از اشغال کامل عراق خود را به نیروهای آمریکایی تسلیم نمود. عدم وجود کیفرخواست علیه او، باعث آزادی‌اش شد و دولت امارات با فرستادن یک هواپیمای اختصاصی، وی را به ابوظبی انتقال داد. تصاویر آخرین موضع‌‌گیری سخنگوی صدام را قبل از سقوط بغداد می‌بینید.

پس از حمله عراق به کویت که با حمله متقابل آمریکا با همراهی شماری از کشورهای عربی به نیروهای عراقی و عقب راندن پرتلفات عراق از کویت همراه شد، روند ساقط کردن حکومت صدام حسین آغاز شد و در نخستین گام‌ها، با قطع ارتباطات مالی عراق با شبکه بانکی جهان و همچنین ممانعت از هرگونه صادرات عراق از جمله صادرات نفت، عراق محاصره اقتصادی شد. همزمان با این اقدام بی‌رحمانه که مرگ میلیون‌ها نفر را در پی داشت، برای مشروعیت بخشیدن به این محاصره کامل اقتصادی، «برنامه نفت در برابر غذا /Oil-for-Food Program» سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه 986 شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ 14 آوریل 1995 آغاز شد و تا 21 نوامبر 2003، همزمان با اشغال نظامی عراق توسط آمریکا ادامه یافت. مطابق قطعنامه 986 شورای امنیت عراق می‌توانست محصولات نفتی خود را صادر کرده و از عواید آن برای بهره‌گیری در جهت نیازهای انسانی (مواد غذایی و دارویی) استفاده کند، عراق ابتدا این قطعنامه را در 15 آوریل 1995 رد می‌کند ولی در نهایت در 20 می 1996 آن را می‌پذیرد. در این دوران نفت عراق به میزان مشخصی به شماری از کشورهای مشخص شده نظیر ترکیه فروخته می‌شد و در عوض از شماری از کشورها نظیر عمان، محموله‌های غذا و دارو پس از بازرسی و اطمینان از عدم مخفی بودن دیگر کالاها در میان آنها، وارد عراق می‌شد. در این دوران به واسطه تحریم های اعمال شده از سوی آمریکا و کمیته بین المللی در کشور عراق، ارزش دینار عراقی در اواخر سال 1995 میلادی، به ارزشی معادل 0.00033 دلار آمریکایی رسید. حال آن که ارزش آن در زمان ریاست جمهوری صدام حسین در سال 1982، برابر با 3.22 دلار آمریکایی بوده که کاهش 99 درصدی ارزش دینار عراق به سبب رخداد جنگ خلیج فارس و تحریم های اعمال شده در آن کشور را نشان می دهد. تصاویری از اجرای این برنامه در عراق و همچنین صرافی‌ها که نشان می‌دهد چه حجمی از پول عراق با اسکناس دلار تبادل می‌شد را در تابناک می‌بینید.

پس از حمله ارتش بعث عراق به کویت و اشغال کویت که با واکنش نظامی ائتلافی به رهبری آمریکا همراه شد، دولت های عربی از ناحیه صدام که پیش از این بازوی آنها در مقابله با ایران بود، احساس نگرانی کردند و دولت های غربی نیز با محوریت آمریکا به سمت خلع سلاح عراق و ساقط کردن رژیم بعث سوق پیدا کردند؛ تحریم هایی که منتهی به روند نفت برابر غذا شد و اقتصاد عراق را متلاشی کرد. همزمان آمریکا پس از اشغال نسبتاً سریع افغانستان، نیروهای نظامی اش در خاورمیانه را به 200 هزار نفر افزایش داد. در چنین شرایطی صدام حسین در 11 اسفند 1381 پذیرفت که موشک های الصمود 2 از آخرین بقایای توان موشکی اش را نیز دستور بازرسان تسليحاتي سازمان ملل نابود کند و بدین ترتیب روند خلع سلاح عراق کامل شد. در مقابل تسلیم عراق، آري فلشر سخنگوي کاخ سفيد گفت: «اقدام اخير عراق نشان دهنده ترفند و فريبکاري است که آمريکا پيش بيني کرده بود. آمريکا خواهان رهبري ائتلافي از کشورهاي مايل به منظور خلع سلاح صدام حسين است.» هفده روز بعد یعنی در 29 اسفند 1381، عراق مورد حمله آمریکا قرار گرفت. این مستند تاریخی تکان دهنده از روند خلع سلاح تا اسقاط رژیم بعث عراق را که دفتر مولتی مدیا تابناک تهیه کرده را تماشا کنید.

آقای رئیس‌جمهور بنایشان این بود که این کار را بکنند و حتی از نظر ایشان یکی از دلایلی که من از وزارت دفاع جدا شدم، همین بود، ولی من مایل نبودم بروم به ‌جای آقای شمخانی. به‌ هر حال، من، آقای شمخانی، آقای رضایی و این دوستان یک مناسبت‌های فردی فراتر از این مسائل ظاهری کاری داریم. یک تعاریفی بین ماست، یک روابطی بین ما تعریف شده که من نمی‌روم کاری را بگیرم که آقای شمخانی آنجا بوده و کار می‌کند.

عراق تحت کنترل صدام حسین پس از حمله به کویت به عنوان یک تهدید از سوی آمریکا طبقه بندی شد و روند تضعیف این کشور با تحریم های منتهی به نفت در برار غذا و خلع سلاح این کشور تا مرز عدم برخورداری از موشک، عراق را به شدت در موضع ضعف قرار داد. با این حال صدام حسین یک ماه پیش از حمله آمریکا در جریان یک گفت و گو موضع گیری هایی داشته که نشان می دهد او تصور نمی کرده آمریکا چنین حمله وسیعی انجام دهد و اوج حملات آمریکا را بمباران ارزیابی می کرده است. صدام در این گفت و گو تا حدودی همچنان از موضع قدرت سخن می گوید. دیکتاتور معدوم عراق که با تونی بن گفت و گو می کند، توضیح می‌دهد که ارتباطی با القاعده نداشته و عراق سلاح‌های کشتار جمعی ندارد. حرفی که درستی آن بعد از حمله آمریکا به عراق ثابت شد. اما صدام استدلالهای منطقی می‌آورد که نشان می‌دهد قبل از حمله هم این روشن بوده و در واقع این حرف ها بهانه ای بیش برای تهاجم به عراق نبود. این گفت و گو را با زیرنویس فارسی در «تابناک» می بینید.

در 20 مارس 2003 همزمان با آغاز سال نو در ایران، شمارش معکوس حمله ائتلاف آمریکا علیه عراق صفر شد و آمریکا ابتدا اقدام به بمباران بسیار شدید عراق و سپس حمله زمینی به عراق نمود. در این حمله بریتانیا، لهستان، استرالیا به صورت عمده و شماری دیگر از کشور ناتو به صورت محدود مشارکت داشتند و در مجموع حدود 380 هزار سرباز در عملیات اشغال عراق مشارکت داشتند. این ویدیو، مجموعه ای از ویدیوها از لحظه آغاز عملیات تا روزهای منتهی به اشغال عراق را شامل می شود که «تابناک» گردآوری کرده است.