کلیات

شهرستان رومِشکان یکی از شهرستان‌های استان لرستان است که در جنوب‌غربی این استان قرار گرفته و مرکز آن شهر چغابل است.

تغییر به شهرستان

رومشکان در سال ۱۳۹۲ شهرستان شد و به یازدهمین شهرستان در استان لرستان تبدیل شد و همچنین رسماً از شهرستان کوهدشت جدا و مستقل شد.



جغرافیا

شهرستان رومشکان آب و هوای معتدل کوهستانی دارد و در طول جغرافیایی ۳۰ درجه و ۴۷ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۳ درجه و ۱۷ دقیقه و ارتفاع۱۱۹۸ متر از سطح دریا و در ۴۶ کیلومتری جنوب غربی شهرستان کوهدشت و ۲۶ کیلومتری غرب شهرستان پلدختر و هم‌مرز با استان ایلام واقع شده‌است.

این شهرستان در دامنه مَلَه کوه قرار گرفته. این کوه، یکی از کوه‌های بسیار صعب العبور است؛ و رسیدن انسان به بالای آن بسیار سخت است۰ در مله کوه غاری بنام کلماکره وجود دارد که یکی از بزرگترین گنج‌های تمام تاریخ در آن کشف شده است. رومشکان دشتی بسیار هموار و صاف ودر دامنه این کوه قرارگرفته است.

همچنین در انتهای این دشت کوهی به نام ویزنهار قرار گرفته. بالای آن قلعه بسیار قدیمی به نام قلعه کوهزاد قرار گرفته‌است؛ و همچنین بخشی از آب دریاچه سیمره در این شهرستان قرار گرفته‌است.

به گفته بزرگان این منطقه، علت نام‎گذاری این منطقه به اسم (رومشکان) این بوده است که این منطقه محل شکست امپراتوری روم شرقی از امپراتوری ایران بوده است. رومشکان از دو کلمه روم و شکان تشکیل شده است که کلمه روم به معنی امپراتوری روم شرقی بوده و شکان به معنی شکست و شکستن است که اگر معنی این دو کلمه را در کنار هم بگذاریم جمله شکست امپراتوری روم شرقی بدست می‌آید، به همین دلیل است که این منطقه را رومشکان می‌نامند.

وسعت شهرستان رومشکان ۹۰۰ کیلومتر مربع است از شمال و شمال‌غربی به شهرستان کوهدشت از جنوب به شهرستان‌های دره شهر و بدره از سمت مشرق به شهرستان پلدختر محدود می‌گردد.

این شهرستان تا سال ۱۳۹۲ یکی از بخش‌های تابعه شهرستان کوهدشت بود که با مصوبه هیئت دولت در اردیبهشت ۱۳۹۲ به شهرستان ارتقاء یافت؛ و در نهایت در بهمن ماه ۱۳۹۲ فرمانداری این شهرستان به صورت رسمی افتتاح شد. شهردار هم‌اکنون رومشکان به مرکزیت چقابل مهندس حاتمی می‌باشد.


جمعیت

جمعیت شهرستان رومشکان طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ با بخش‌ها و روستا‌های آن ۳۹٬۰۵۸ نفر (۱۰٬۷۴۲ خانوار) برآورد شده‌است.

زبان

مردمان شهرستان رومشکان به زبان لری می‌کنند و بیشتر اهالی ساکن، به کشاورزی و دامپروری مشغول هستند.

شغل

باتوجه به اینکه چندین بار قرار بوده کارخانه‌ای در این شهرستان احداث شود، ولی خبری نشده است خیلی از جوانان شهرستان به دنبال کار به شهر‌های دیگری مراجعه نموده اند.


قلعه زاغِه (زاخِه)

این دژ در شهرستان رومشکان واقع شده و تماماً از سنگ ساخته شده‌است. سبک و نوع طاق آن با سایر آثار موجود در استان متفاوت است سنگ‌های بکارگرفته شده در این بنا به صورت حجاری شده و قلوه سنگ می‌باشد. دمورگان این اثر را از آثار دوره ایلامی می‌داند، اما بنا بیشتر خصوصیات معماری ساسانی را دارد. بیشتر قسمت‌های آن در زیر خاک مدفون است. این قلعه تماماً از سنگ ساخته‌شده و بیشتر آن در زیر خاک دفن شده‌است. باستان شناسان با بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که در قسمت جنوبی این قلعه کهن، به احتمال زیاد آتشکده‌ای که محل عبادت بوده، وجود داشته‌است.


قلعه کوهزاد (وِزِنیار)

این بنا در شهرستان رومشکان واقع شده‌است. تمامی قسمت‌های برجای مانده بنا از سنگ و ملاط است و قسمت شمالی آن سالم‌تر از سایر قسمت هاست سبک طاق این قلعه شباهت‌هایی با قلعه زاخه در همین منطقه دارد. ورودی قلعه به سمت شرق می‌باشد و در قسمت شمال پنجره ایی به ابعاد ۹۰* ۸۰* ۱۰۰ تعبیه گردیده‌است. طول و عرض آن ۲۰۵* ۸۵/۳ متر و بلندی طاق ۷۵/۲ سانتیمتر است. طول حصار قلعه ۶۰ متر و عرض آن ۲۴ متر و آثار هشت اتاق به خوبی پیداست. موقعیت قلعه بصورتی است که چشم‌انداز بسیار زیبایی از دره سیمره و منطقه طرهان و رومشکان را در بر می‌گیرد. این اثر منسوب به آیین مهرپرستی و مربوط به دوره اشکانی (پارتی) می‌باشد که به شماره ۳۷۶۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.