در مورد ابوذر زمان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

آیت‌الله سید محمود طالقانی از برجسته‌ترین چهره‌های اثرگذار در تحولات فکری و سیاسی ایران معاصر است؛ روحانی‌ای که در دامان خانواده‌ای متدین پرورش یافت و هم‌زمان با دخالت‌های استعمار در ایران، به عمق دشمنی بیگانگان با اسلام و ایران پی برد. او با عزمی راسخ، ضمن فراگیری دانش دینی، همواره به افشای جنایات رژیم پهلوی و استکبار جهانی پرداخت و از صیانت تمامیت ارضی ایران تا دفاع از مبارزات ملت فلسطین، از روشنگری در کردستان تا تلاش برای اتحاد مسلمین را رسالت خود می‌دانست. صفا، خلوص، ساده‌زیستی و روحیه انقلابی، طالقانی را به ابوذر زمان و شخصیتی مردمی بدل ساخت؛ چهره‌ای که پس از پیروزی انقلاب با اقامه نماز جمعه و حمایت از استقرار نظام اسلامی نقش‌آفرین ماند و یاد و نامش همچنان در حافظه ملت ایران زنده است.

آیت الله سید محمود طالقانی(ره) در نخستین ساعات سحرگاه نوزدهم شهریور سال 1358 پس از سال ها تلاش خستگی ناپذیر، فعالیت سیاسی و مبارزه با رژیم پهلوی، بر اثر سکته قلبی دار فانی را وداع گفت. پیکر مطهر این آیت الله بزرگوار همان روز در میان اندوه هزاران نفر از مردم تهران تشییع و طی مراسمی باشکوه در بهشت زهرا(س) تهران به خاک سپرده شد. امام خمینی در پیامی این ضایعه را تسلیت گفت: بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏ إنا للَّه و إنا إلیه راجعون‏ 19 شهریور 58- 18 شوال 99 فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى‏ نَحْبَهُ وَ مِنْهُم مَنْ یَنتَظِرُ. عمر طولانى این عیب را دارد که هر روز عزیزى را از دست مى‏دهد و به سوگ شخصیتى مى‏نشیند و در غم برادرى فرو مى‏رود. مجاهد عظیم الشأن و برادر بسیار عزیز حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقاى طالقانى از بین ما رفت و به ابدیت پیوست و به ملأ اعلى با اجداد گرامش محشور شد. براى آن بزرگوار، سعادت و راحت و براى ما و امت ما، تأسف و تأثر و اندوه. آقاى طالقانى یک عمر در جهاد و روشنگرى و ارشاد گذراند. او یک شخصیتى بود که از حبسى به حبس و از رنجى به رنج دیگر در رفت و آمد بود؛ و هیچ گاه در جهاد بزرگ خود سستى و سردى نداشت. من انتظار نداشتم که بمانم و دوستان عزیز و پر ارج خودم را یکى پس از دیگرى از دست بدهم. او براى اسلام به منزله حضرت ابو ذر بود؛ زبان گویاى او چون شمشیر مالک اشتر بود؛ بُرنده بود و کوبنده. مرگ او زودرس بود و عمر او با برکت. رحمت خداوند بر پدر بزرگوار او، که در رأس پرهیزکاران بود، و بر روان خودش که بازوى تواناى اسلام. من به امت اسلام و ملت ایران و عائله ارجمند و بازماندگان او، این ضایعه بزرگ را تسلیت مى‏دهم. رحمت بر او و بر همه مجاهدان راه حقّ. و السلام على عباد اللَّه الصالحین.روح اللَّه الموسوی الخمینى‏ (صحیفه امام، ج‏9، ص: 486)

یک روحانی شیعه که شاگردان و طرفدارانش او را خیلی دوست داشته و همراهان سیاسی‌اش به او « ابوذر زمان » می‌گفتند. طالقانی از فعالان نهضت ملی‌شدن نفت و نهضت مقاومت ملی، از بنیان‌گذاران جبهه ملی دوم و نهضت آزادی ایران، عضو مجلس خبرگان قانون اساسی و نخستین امام‌جمعه تهران پس از انقلاب بود و بیش از هرچیز آیت‌الله طالقانی یک روحانی مردمی بود، از تبار انسان‌هایی که همواره جایشان در ایران خالی است.

ما در اسلام از این چیز‌ها (شکنجه و سلول انفرادی) نداریم... زیرا در صورت استقرار اسلام ابراز عقیده و بیان آزاد است و مردم برای ابراز نظر و عقیده منعی ندارند. ما خواستار جامعه‌ای هستیم که حتی در آن اگر کسی طرفدار استقرار رژیم سلطنتی هم باشد بیاید و آزادانه حرفش را بزند. در هر جامعه‌ای که آزادی بیان و عقیده و امثالهم وجود داشته باشد، مسلم است مخالفان به سوی خشونت هم نخواهند رفت.

آن منش و روحیه را من از دادگاه در ایشان دیدم و این مقدمه‌ای بود برای دیدارهای بعدی ما در سالیانی كه در زندان بودند. هر وقت كه من زندان نبودم، به دیدارشان می‌آمدم و در زندان از پشت میله‌ها صحبت می‌كردیم. پیغام‌هایی داشتند برای آقای میلانی در مشهد و برای جریان‌هایی كه ما غالباً در آن‌ها شركت داشتیم...