کلیات
سهام عدالت یکی از انواع یارانه است که دولت نهم از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان واگذار و هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرد. طرح اولیه «سهام عدالت» بر این مهم استوار شد که بخشی از سهام شرکت‌های دولتی مشخص، به قشر‌های کمدرآمدتر فروخته شود. این طرح هدف نهایی اش ارتقای کیفیت زندگی اقشار کم درآمد بود آییننامه اجرایی افزایش ثروت خانوار‌های ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت را در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیئت وزیران شده بود، به تصویب این هیئت رسید.
تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۸۴ نشان از تصمیم قاطع دولت بر اجرای این داشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد.
در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل تقسیم شد و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد.
ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود.
نظر احمدی نژاد در مورد سهام عدالت
در آبان ماه سال ۱۳۸۵ محمود احمدی نژاد در یک مراسم دولتی، واگذاری سهام عدالت را با هدف «کاهش فقر» اعلام کرد. احمدینژاد واگذاری سهام عدالت را «تحولی بزرگ» میدانست که به عقیده وی مبنای آن «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشر‌ها مختلف جامعه بود.
سهام عدالت و خصوصی سازی
تا پیش از اجرای طرح سهام عدالت خصوصیسازی بسیار کند پیش میرفت و آمار‌ها نشان میدهد که نزدیک به سه هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های دولتی تا آن زمان واگذار شده بود، ولی ارزش سهام عدالت در همان مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود. در همان سال ۱۳۸۵ بعد از تفسیر تاز‌های که از اصل ۴۴ قانون اساسی شد، دولت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کند که تا آن زمان بنابر قانون اساسی باید در اختیار دولت میبود.
با تفسیری که از اصل ۴۴ صورت گرفت دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگ نظیر خودروسازیها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاهها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند. با این مجوز تازه، واگذاری‌ها شرکت‌های دولتی سرعت گرفت هر چند کارشناسان اقتصادی میگویند در این مدت بخش عمد‌های از شرکت‌ها به سازمان‌ها و نهاد‌های شبه دولتی و «خصولتی» واگذار شدهاست و سهم واگذار شده به بخش خصوصی ناچیز بودهاست.
آمار نشان میدهد که تا پایان دولت محمود احمدینژاد نزدیک به ۱۰ درصد سهام شرکت‌های دولتی به شبه دولتی‌ها واگذار شده. آمار نشان میدهد که بیشتر از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی در پانزده سال گذشته واگذار شد که حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان این سهام مربوط به سهام عدالت بود.
انتقادات
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم در مورد سهام عدالت عقیده دارد ۹۵ درصد از شرکت‌ها و مجموعه‌های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی در دولت احمدینژاد در نهایت به این بخش نرسیده و دوباره به دولت «بازگشته» یا به نهاد‌های نیمه دولتی واگذار شدهاست.
علی طیب نیا وزیر اقتصاد در دولت یازدهم نیز در مورد سهام عدالت عقیده دارد که سهام عدالت به شیو‌های که اجرا شد، جز بیصاحبسازی بنگاه‌های اقتصادی ثمری نداشت و ۶۲ بنگاه اقتصادی بیصاحب شدند، طیب نیا در این باره پرسیده است که آیا سهامداران عدالت در حال حاضر امکان مدیریت شرکت‌ها را دارند؟
تحقیق و تفحص از واگذاری و پرداخت سهام عدالتعلی مطهری در خرداد ۹۲ تقسیم سود سهام عدالت پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ را مصداق «بداخلاقی انتخاباتی و خرید رای» عنوان کرد. در هفتم اسفندماه ۹۲ تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست خود مبنی بر تحقیق و تفحص از عملکرد سهام عدالت را به هیئت رئیسه مجلس تقدیم کردند.
تا آبان ۱۳۹۵ سود شرکت‌های سهام عدالت ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که ۱۳۰۰ میلیارد تومان آن پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از سوی دولت محمود احمدینژاد به عنوان سود سهام عدالت بین گروه‌هایی از مردم توزیع شد.
نحوه پرداخت سود
سبد سهام عدالت ترکیبی از ۶۰ شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شدهاست؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰ شرکت دولتی تعریف شدهاست که سود و زیان شرکت‌های مذکور بهصورت علیالسویه بین سهامداران تقسیم میشود. طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال ۹۵ آزاد میکرد، اما امکان دارد این آزادسازی ماه‌ها بعد از پایان مهلت قانونی طول بکشد و عملاً پرداخت سهام عدالت به انتخابات یازدهم ریاستجمهوری نزدیک خواهد شد.
در مرداد ۱۳۹۵ سید جعفر سبحانی مشاور رئیس سازمان خصوصیسازی با تأکید بر اینکه سودی که در دولت گذشته بابت سهام عدالت به عد‌های از شهروندان پرداخت شده غیرقانونی بوده، میگوید به هیچ عنوان سودی بابت سهام عدالت به شهروندان پرداخت نخواهد شد، بلکه تنها در پایان سال ۱۳۹۵ بابت مقدار آزادسازی این سهام تعیین تکلیف میشود.
در اوایل آذر ۱۳۹۵ سازمان خصوصی سازی اعلام کرد که بعد از ده سال، تکلیف سهام عدالت در سال آینده روشن میشود و از پایان سال آینده سود سهام عدالت به دارندگان آن پرداخت خواهد شد. رئیس سازمان خصوصیسازی گفت که «از نظر ما طرح سهام عدالت به انتهای خود رسیدهاست و منتظریم با پایان یافتن مجامع، شرکت‌های سرمایه پذیر حسابهایشان را ببندند.
همچنین در اواسط دی ماه سال ۹۵ سازمان بورس و اوراق بهادار میزان سود دریافتی سهام عدالت از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام را ۱۹۹ هزار و ۱۵ میلیارد ریال اعلام کرد. بهعلاوه سود مصوب مجمع عمومی شرکت‌ها در این مدت ۳۰۹ هزارو ۵۷۴ میلیارد ریال و همچنین مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه پذیر سهام عدالت ۵۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال و مانده طلب سود از شرکت‌ها ۵۸ هزار و ۷۸۸ میلیارد ریال بوده است.
سود سهام عدالت در سال ۹۷
بر اساس گفته مسئولان سازمان خصوصی سازی کشور، سود سهام عدالت سال ۱۳۹۷ از اوایل اسفند سال ۱۳۹۸ محاسبه و به حساب مشمولان واریز خواهد شد.
توضیح بیشتر اینکه به‌طورکلی تا اواسط بهمن سال ۱۳۹۸ مشخص میشود چه میزان سود از سوی شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت به حساب این سازمان واریز خواهد شد.
سود سهام عدالت سال 1400
مجید عشقی در نشست خبری روز 21 اسفند 1400 برگزار شد با بیان اینکه فرایند واریز سود سهام عدالت از شب گذشته آغاز شده است، اظهار کرد: سود سهام عدالت بیش از ۴۳ میلیون مشمول سهام عدالتی که سجامی شده‌اند و یا شماره شبای بانکی خود را در سامانه سهام عدالت ثبت کرده‌اند با همکاری شبکه بانکی تا پایان امشب پرداخت میشود.
وی با بیان اینکه فرایند واریز سهام عدالت از شب قبل آغاز شده است، گفت: میزان سود متناسب با ارزش اولیه سهام هر مشمول است. البته ممکن است برخی مشمولان قسمتی از سهام خود را فروخته باشند که متناسب با میزان سهامی که دارند سود دریافت خواهند کرد.
به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها ۴۹۲ هزار تومان است حدود ۵۳۲ هزار تومان، مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها ۵۳۲ هزار تومان است، حدود ۵۷۵ هزار تومان و مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها یک میلیون تومان است نیز حدود یک میلیون تومان سود دریافت خواهند کرد.
در مورد سود سهام عدالت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه مرحله دوم سود سهام عدالت قبل از عید قربان پرداخت میشود، گفت: آزادسازی مابقی سهام عدالت بستگی به شرایط بازار دارد و در صورتی که شرایط بازار مناسب باشد ۴۰ درصد باقیمانده آزاد خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۵۵۶۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۱
یک مقام آگاه گفت: تنها ۳۰ درصد از نصفه باقیمانده سود سهام عدالت واریز میشود.
کد خبر: ۱۰۵۵۶۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۱
برخی شنیده‌ها حاکی از این است که احتمالا شرکت‌هایی که بخش دوم سود را پرداخت نکرده‌اند یا با مشکل مالی روبرو هستند یا برنامه افزایش سرمایه دارند به همین دلیل احتمالا بخش دوم سود دوباره به دو بخش تقسیم شده و ۳۰ درصد بخش دوم به زودی به حساب مشمولان واریز میشود.
کد خبر: ۱۰۵۴۴۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۵
قشمی گفت: زمان واریز مرحله دوم سود سهام عدالت سال ۹۸ هنوز مشخص نیست.
کد خبر: ۱۰۵۰۸۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۹
واریز سود سهام عدالت سال ۱۳۹۸ درحالی دو مرحله ای شد که با گذشت حدود دو ماه از پرداخت مرحله نخست، هنوز خبری از واریز بخش دوم این سود نیست.
کد خبر: ۱۰۵۰۷۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۹
واریز سود سهام عدالت سال ۱۳۹۸ درحالی دو مرحله ای شد که با گذشت حدود دو ماه از پرداخت مرحله نخست، هنوز خبری از واریز بخش دوم این سود نیست.
کد خبر: ۱۰۵۰۷۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۹
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذار مرکزی آخرین وضعیت واریز بخش دوم سود سهام عدالت را اعلام کرد و گفت: به محض اینکه شرکت‌ها سود را واریز کنند، به حساب مشمولان واریز خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۴۹۲۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۱
کد خبر: ۱۰۴۸۳۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶
رئیس اتحادیه تعاونی‌های سهام عدالت کشور گفت: برای سهام‌دارانی که تاکنون سود سهام عدالت مرحله نخست را دریافت نکردند در این ماه سود سهام‌شان واریز خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۴۸۳۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶
رئیس اتحادیه تعاونی‌های سهام عدالت کشور گفت: مرحله نخست سودهای سهام عدالت برای سهامداران واریز شد و مرحله تکمیلی نیز به‌زودی آغاز میشود.
کد خبر: ۱۰۴۸۲۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶
سخنگوی آزادسازی سهام عدالت:
کد خبر: ۱۰۴۸۰۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۴
سخنگوی آزادسازی سهام عدالت گفت: اکنون از همه شرکت‌ها درخواست داریم که بقیه سود را به شرکت سپرده‌گذاری واریز کنند تا سود باقیمانده به‌زودی و در ایام ماه رمضان به حساب مشمولان سهام عدالت واریز شود.
کد خبر: ۱۰۴۷۹۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۴
مدیر سیستم‌های تسویه و پرداخت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به علت واریز سود سال ٩٨ سهام عدالت به حساب برخی از سهامداران اشاره کرد و گفت: مشمولان سهام عدالت بهتر است برای دریافت سود سهام عدالت به طور حتم در سامانه سجام ثبت نام کنند.
کد خبر: ۱۰۴۷۱۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۱
مدیر سیستم‌های تسویه و پرداخت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی گفت: براساس صحبت‌های انجام شده قرار بر این است تا براساس تعاملات صورت گرفته، مرحله دوم سود در ماه مبارک رمضان به حساب افراد واریز شود.
کد خبر: ۱۰۴۶۹۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۰
سخنگوی ستاد آزاد سازی سهام عدالت گفت: پنجاه درصد باقیمانده سود سهام عدالت بزودی به دارندگان این سهام پرداخت میشود.
کد خبر: ۱۰۴۶۵۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۸
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۴۶۴۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۸
مدیر سیستم‌های تسویه و پرداخت شرکت سپرده گذاری مرکزی گفت: مرحله دوم واریز سود سهام عدالت سال ۹۸ تا پایان ماه رمضان واریز میشود.
کد خبر: ۱۰۴۵۶۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۳
مدیر سیستم‌های تسویه و پرداخت شرکت سپرده گذاری مرکزی گفت: بدلیل نقص اطلاعات از جمله شماره شبا و شماره همراه و ... سود به برخی از سهامداران واریز نشد؛ افرادی که سود مرحله نخست را دریافت نکرده اند سریعا مشکل را برطرف کنند.
کد خبر: ۱۰۴۵۶۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۳
مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی گفت: حتی یک ریال هم نیست که سهام عدالت فروش رفته باشد، اما وجه حاصل از فروش به حساب فرد واریز نشده باشد. گلایه افراد از این است که سفارش فروش گذاشتند، اما سهم آن‌ها فروش نرفته است. البته امکان کنسلی وجود دارد و ۷۰۰ هزار نفر سفارش فروش خود را کنسل کردند.
کد خبر: ۱۰۴۵۳۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۲
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اظهار داشت: حتی یک ریال بدهی به فروشندگان سهام عدالت نداریم،
کد خبر: ۱۰۴۵۳۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۲
