کلیات
سهام عدالت یکی از انواع یارانه است که دولت نهم از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان واگذار و هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرد. طرح اولیه «سهام عدالت» بر این مهم استوار شد که بخشی از سهام شرکت‌های دولتی مشخص، به قشر‌های کمدرآمدتر فروخته شود. این طرح هدف نهایی اش ارتقای کیفیت زندگی اقشار کم درآمد بود آییننامه اجرایی افزایش ثروت خانوار‌های ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت را در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیئت وزیران شده بود، به تصویب این هیئت رسید.
تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۸۴ نشان از تصمیم قاطع دولت بر اجرای این داشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد.
در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل تقسیم شد و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد.
ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود.
نظر احمدی نژاد در مورد سهام عدالت
در آبان ماه سال ۱۳۸۵ محمود احمدی نژاد در یک مراسم دولتی، واگذاری سهام عدالت را با هدف «کاهش فقر» اعلام کرد. احمدینژاد واگذاری سهام عدالت را «تحولی بزرگ» میدانست که به عقیده وی مبنای آن «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشر‌ها مختلف جامعه بود.
سهام عدالت و خصوصی سازی
تا پیش از اجرای طرح سهام عدالت خصوصیسازی بسیار کند پیش میرفت و آمار‌ها نشان میدهد که نزدیک به سه هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های دولتی تا آن زمان واگذار شده بود، ولی ارزش سهام عدالت در همان مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود. در همان سال ۱۳۸۵ بعد از تفسیر تاز‌های که از اصل ۴۴ قانون اساسی شد، دولت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کند که تا آن زمان بنابر قانون اساسی باید در اختیار دولت میبود.
با تفسیری که از اصل ۴۴ صورت گرفت دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگ نظیر خودروسازیها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاهها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند. با این مجوز تازه، واگذاری‌ها شرکت‌های دولتی سرعت گرفت هر چند کارشناسان اقتصادی میگویند در این مدت بخش عمد‌های از شرکت‌ها به سازمان‌ها و نهاد‌های شبه دولتی و «خصولتی» واگذار شدهاست و سهم واگذار شده به بخش خصوصی ناچیز بودهاست.
آمار نشان میدهد که تا پایان دولت محمود احمدینژاد نزدیک به ۱۰ درصد سهام شرکت‌های دولتی به شبه دولتی‌ها واگذار شده. آمار نشان میدهد که بیشتر از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی در پانزده سال گذشته واگذار شد که حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان این سهام مربوط به سهام عدالت بود.
انتقادات
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم در مورد سهام عدالت عقیده دارد ۹۵ درصد از شرکت‌ها و مجموعه‌های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی در دولت احمدینژاد در نهایت به این بخش نرسیده و دوباره به دولت «بازگشته» یا به نهاد‌های نیمه دولتی واگذار شدهاست.
علی طیب نیا وزیر اقتصاد در دولت یازدهم نیز در مورد سهام عدالت عقیده دارد که سهام عدالت به شیو‌های که اجرا شد، جز بیصاحبسازی بنگاه‌های اقتصادی ثمری نداشت و ۶۲ بنگاه اقتصادی بیصاحب شدند، طیب نیا در این باره پرسیده است که آیا سهامداران عدالت در حال حاضر امکان مدیریت شرکت‌ها را دارند؟
تحقیق و تفحص از واگذاری و پرداخت سهام عدالتعلی مطهری در خرداد ۹۲ تقسیم سود سهام عدالت پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ را مصداق «بداخلاقی انتخاباتی و خرید رای» عنوان کرد. در هفتم اسفندماه ۹۲ تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست خود مبنی بر تحقیق و تفحص از عملکرد سهام عدالت را به هیئت رئیسه مجلس تقدیم کردند.
تا آبان ۱۳۹۵ سود شرکت‌های سهام عدالت ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که ۱۳۰۰ میلیارد تومان آن پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از سوی دولت محمود احمدینژاد به عنوان سود سهام عدالت بین گروه‌هایی از مردم توزیع شد.
نحوه پرداخت سود
سبد سهام عدالت ترکیبی از ۶۰ شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شدهاست؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰ شرکت دولتی تعریف شدهاست که سود و زیان شرکت‌های مذکور بهصورت علیالسویه بین سهامداران تقسیم میشود. طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال ۹۵ آزاد میکرد، اما امکان دارد این آزادسازی ماه‌ها بعد از پایان مهلت قانونی طول بکشد و عملاً پرداخت سهام عدالت به انتخابات یازدهم ریاستجمهوری نزدیک خواهد شد.
در مرداد ۱۳۹۵ سید جعفر سبحانی مشاور رئیس سازمان خصوصیسازی با تأکید بر اینکه سودی که در دولت گذشته بابت سهام عدالت به عدهای از شهروندان پرداخت شده غیرقانونی بوده، میگوید به هیچ عنوان سودی بابت سهام عدالت به شهروندان پرداخت نخواهد شد، بلکه تنها در پایان سال ۱۳۹۵ بابت مقدار آزادسازی این سهام تعیین تکلیف میشود.
در اوایل آذر ۱۳۹۵ سازمان خصوصی سازی اعلام کرد که بعد از ده سال، تکلیف سهام عدالت در سال آینده روشن میشود و از پایان سال آینده سود سهام عدالت به دارندگان آن پرداخت خواهد شد. رئیس سازمان خصوصیسازی گفت که «از نظر ما طرح سهام عدالت به انتهای خود رسیدهاست و منتظریم با پایان یافتن مجامع، شرکت‌های سرمایه پذیر حسابهایشان را ببندند.
همچنین در اواسط دی ماه سال ۹۵ سازمان بورس و اوراق بهادار میزان سود دریافتی سهام عدالت از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام را ۱۹۹ هزار و ۱۵ میلیارد ریال اعلام کرد. بهعلاوه سود مصوب مجمع عمومی شرکت‌ها در این مدت ۳۰۹ هزارو ۵۷۴ میلیارد ریال و همچنین مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه پذیر سهام عدالت ۵۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال و مانده طلب سود از شرکت‌ها ۵۸ هزار و ۷۸۸ میلیارد ریال بوده است.
سود سهام عدالت در سال ۹۷
بر اساس گفته مسئولان سازمان خصوصی سازی کشور، سود سهام عدالت سال ۱۳۹۷ از اوایل اسفند سال ۱۳۹۸ محاسبه و به حساب مشمولان واریز خواهد شد.
توضیح بیشتر اینکه به‌طورکلی تا اواسط بهمن سال ۱۳۹۸ مشخص میشود چه میزان سود از سوی شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت به حساب این سازمان واریز خواهد شد.
سود سهام عدالت سال 1400
مجید عشقی در نشست خبری روز 21 اسفند 1400 برگزار شد با بیان اینکه فرایند واریز سود سهام عدالت از شب گذشته آغاز شده است، اظهار کرد: سود سهام عدالت بیش از ۴۳ میلیون مشمول سهام عدالتی که سجامی شده‌اند و یا شماره شبای بانکی خود را در سامانه سهام عدالت ثبت کرده‌اند با همکاری شبکه بانکی تا پایان امشب پرداخت میشود.
وی با بیان اینکه فرایند واریز سهام عدالت از شب قبل آغاز شده است، گفت: میزان سود متناسب با ارزش اولیه سهام هر مشمول است. البته ممکن است برخی مشمولان قسمتی از سهام خود را فروخته باشند که متناسب با میزان سهامی که دارند سود دریافت خواهند کرد.
به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها ۴۹۲ هزار تومان است حدود ۵۳۲ هزار تومان، مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها ۵۳۲ هزار تومان است، حدود ۵۷۵ هزار تومان و مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها یک میلیون تومان است نیز حدود یک میلیون تومان سود دریافت خواهند کرد.
در مورد سود سهام عدالت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
چند روز پیش بود که دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس از میزان سود سهام عدالت و زمان پرداخت آن گفت. حالا پرسش این است که آیا این سود برای کسی واریز شده است؟
کد خبر: ۱۰۴۰۵۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۳
مدیر روابط عمومی شرکت سپرده گذاری مرکزی گفت:تاکنون مبلغی تحت عنوان سود سهام عدالت به حساب ۴۹ میلیون سهامدار سهام عدالت واریز نشده است.
کد خبر: ۱۰۴۰۴۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۳
رئیس سازمان بورس در خصوص سود سهام عدالت افرادی که یک میلیون تومان سهم دارند؟ گفت: برای آنان دو برابر۲۰۰ هزار تومان یعنی تقریبا ۴۰۰ هزار تومان سود پرداخت خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۳۹۴۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۸
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: افرادی که سهام عدالت آن‌ها مبلغ 500 هزار تومان است سود سهام عدالت سال 98 آن‌ها حدود 200 هزار تومان است و افرادی که سهام عدالت یک میلیون تومانی دارند سودشان 2 برابر است.
کد خبر: ۱۰۳۹۴۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۸
کد خبر: ۱۰۳۸۹۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۶
آخرین اخبار درمورد پرداخت سود سهام عدالت حاکی از آن است که حداکثر این سود ۲۰۰ هزار تومان بوده و تا پایان سال توسط سمات پرداخت خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۳۸۹۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۶
آخرین اخبار درمورد پرداخت سود سهام عدالت حاکی از آن است که حداکثر این سود ۲۰۰ هزار تومان بوده و تا پایان سال توسط سمات پرداخت خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۳۸۹۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۶
پیمانه اقتصادی
این پیمانه تیتر‌هایی همچون بورس منفی استارت زد، بازگشت رشد به بورس به یک شرط، میانگین صنعتی داوجونز جهش کرد، طلای سیاه گران‌تر شد، پول‌های بلوکه شده ایران در عراق آزاد شد، ۷۵۰ هزار آمریکایی این هفته بیکار شدند و چشم انداز اقتصادی چین در ۲۰۲۱ را در بر دارد.
کد خبر: ۱۰۳۸۸۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۶
در اردیبهشت ماه سال جاری بود که آزادسازی سهام عدالت اتفاق افتاد و سهامداران سهام عدالت به دو دسته تقسیم بندی شدند. سهامدارانی که روش مستقیم را برای مدیریت و مالکیت سهام عدالت انتخاب کردند و سهامدارانی که روش غیرمستقیم را انتخاب کردند. در حالی که همه سهامداران به مانند سال گذشته از ابتدای اسفند منتظر واریز سود سهام عدالت بودند این اتفاق رخ نداد. سود سهام عدالت کی واریز می شود؟
کد خبر: ۱۰۳۸۷۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۵
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: امسال سود سال ۹۸ سهام عدالت افرادی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند به همان روش سهامداران مستقیم سهام عدالت و توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز میشود.
کد خبر: ۱۰۳۸۲۹۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۳
هر کدام از ۳۶ شرکت سرمایه‌گذاری استانی و ناشران بورسی که برای واریز سود مشمولان سهام عدالت، شرکت سپرده گذاری مرکزی را انتخاب کرده باشند این سود براساس شماره حساب اعلام شده در سجام واریز خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۳۷۲۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۹
معاون نظارت سازمان بورس گفت: سود سهام عدالت در صورت تحقق برای سهامداران روش مستقیم در پرتفوی قرار می‌گیرد و برای روش مدیریت غیر مستقیم به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی واریز میشود.
کد خبر: ۱۰۳۶۶۱۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۶
فهیمی گفت: زمان واریز سود سهام عدالت سال ۹۸ بستگی به فعالیت شرکت‌ها دارد، در صورت انجام اقدامات لازم از سوی شرکت‌های مربوطه، سود سهامداران را تا پایان سال پرداخت می‌کنیم.
کد خبر: ۱۰۳۴۱۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
از اردیبهشت ماه که بحث آزاد سازی سهام عدالت مطرح شد عدهای از مسئولان آمدند و در رابطه با واریز سود سهام عدالت و مزایای روش غیر مستقیم صحبت کردند، اما نه تنها این صحبت‌ها عملی نشد بلکه در حد یک حرف ماند.
کد خبر: ۱۰۳۲۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۶
مشاور اجرایی سهام عدالت گفت: برای برخورداری از سود سهام عدالت ، الزامی به ثبت نام در سامانه سجام نیست.
کد خبر: ۱۰۲۹۵۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۳
معاون سازمان بورس گفت: در صورتی که شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت از محل عملیات و نه افزایش قیمت سود کسب کنند، می‌توانند با تصویب مجمع عمومی، بین سهامداران خود سود تقسیم کنند.
کد خبر: ۱۰۲۸۳۴۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۷
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی گفت: تاکنون زمان مشخصی برای واریز سود سهام عدالت اعلام نشده است و نمی‌توان زمان دقیقی را برای این موضوع اعلام کرد.
کد خبر: ۱۰۲۵۵۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۴
مسئول مرکز تماس ذینفعان بازار سرمایه گفت: سهامداران غیر مستقیم سهام عدالت براساس میزان سهام شرکت سرمایه‌گذاری استانی خود، سود دریافت خواهند کرد.
کد خبر: ۱۰۲۵۵۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۴
سرپرست اداره کل اموراقتصادی و دارایی هرمزگان گفت: دریافت سود سهام عدالت ، با نام نویسی در سامانه سجام امکانپذیر است.
کد خبر: ۱۰۲۳۶۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۵
مشاور اجرایی سهام عدالت شرکت سپرده گذاری مرکزی گفت: استفاده از مزایای سهامداری همانند دریافت سود، حضور در مجمع و خدمات الکترونیک مشروط به ثبت نام در سجام و احراز هویت است.
کد خبر: ۱۰۲۳۳۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۳
