در مورد فرقه دموکرات آذربایجان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

پس از جنگ جهانی دوم، اتحاد جماهیر شوروی قصد داشت بخش‌هایی از ایران را از طریق گروه‌های وابسته‌اش تجربه کند و به خود الحاق نماید. فرقه دموکرات آذربایجان | آذربایجان دموکرات فرقه‌سی، گروهی تجریه طلب بود که سه ماه پس از فرمان محرمانه دفتر سیاسی کمیته مرکزی اتحاد شوروی در 12 شهریور 1324 -انتهای جنگ جهانی دوم- در تبریز با انتشار بیانیه‌ای 12 ماده‌ای به زبان‌های ترکی و فارسی به رهبری جعفر پیشه‌وری و همراهی چندین تن دیگر اعلام موجودیت کرد. این گروه به سرعت با تمرکز بر قوم گرایی و با حمایت شوروی شروع به شکل دادن ارتش محلی کرد اما پس از سفر قوام به شوروی و وعده امتیاز نفت شمال به استالین، روس‌ها از آذربایجان خارج شدند و تشکیلات پیشروی را جمع کردند. جهانشاهلو افشار معاون پیشه وری روایت می‌کند که او و پیشه وری را به کنسولگری روسیه احضار کردند و به آنها اخطار کردند باید از تبریز به باکو بروند و وقتی با عصبانیت و مقاومت جعفر پیشه وری مواجه شدند، سرهنگ شوروی در را باز می‌کند و به او می‌گوید: «سَنی گَتیرَن،‌ سنَ دِییر گِت | کسی که تو را آورده، به تو می‌گوید برو». اکنون در تابناک، تصاویر استقرار و لشکرسازی پیشه وری در آذربایجان، سخنان معاون پیشه وری و تصاویر خروجی نیروهای شوروی و وابستگان تجزیه طلب‌شان در ایران را پس از فرمان شوروی در تابناک می‌بینید.