کلیات
عامل تبخال، ویروسی به اسم هرپس سیمپلکس نوع ۱ است و معمولاً به صورت تاولهای کوچک دور لب ظاهر میشود. تبخال هم بهطور مستقیم از راه بزاق یا تماس پوستی و هم به طور غیرمستقیم مانند استفاده از لیوان یا فنجان فرد مبتلا منتقل میشود.
بیشتر افراد در دوران کودکی و پیش از ۱۰ سالگی به این ویروس آلوده میشوند. این ویروس معمولاْ بهشکل غیر فعال و نهفته در اعصاب صورت باقی میماند.
چه عواملی ویروس تبخال را بیدار میکنند؟
عواملی مانند سرماخوردگی، تب، استرس، درمانهای دندانپزشکی و قرار گرفتن در معرض نور خورشید میتوانند ویروس تبخال را فعال کنند. انجام روشهای زیبایی مانند تزریق ژل، فیلر، لیزر موهای زائد و سولاریوم هم میتوانند باعث فعال شدن ویروس تبخال شوند.
ناگفته نماند هرپس سیمپلکس نوع ۱ فقط به تبخال لب اکتفا نمیکند، بلکه میتواند ناحیه تناسلی، چشمها و پوست انگشتان دست را هم مبتلا کند و به شکل تبخال تناسلی یا تبخال بینی باشد.
ویروس تبخال وارد میشود…
افرادی (خصوصاً کودکان برای اولینبار) که به ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ مبتلا میشوند، معمولاً یک هفته پس از ورود این ویروس به بدن دچار تب، سردرد، تهوع و استفراغ میشوند. ممکن است گلو درد و بلع دردناک پیدا کنند و در دهانشان زخمهایی ایجاد شود. این نشانهها به مدت ۷ تا ۱۴ روز باقی میماند. البته این فقط شروع ماجراست!
زمانیکه ویروس برای بار دوم فعالیت خود را در بدن فرد از سر گیرد، تبخال ظاهر میشود. با فعال شدن این ویروس، فرد مبتلا در ناحیه مشخصی (بیشتر در اطراف لبها) دچار سوزش و خارش میشود و قرمزی و تورم میبیند؛ طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد، یک یا چند تبخال کوچک ظاهر میشود که برجسته و دردناک هستند. تبخال در مدت ۴ روز ظاهر شده و به طور کامل در مدت ۸ تا ۱۰ روز از بین میرود.
حال سوال اینجاست که از کجا باید فهمید ویروس تبخال وارد بدن شده است. در ادامه درباره روش تشخیص تبخال صحبت خواهیم کرد.
تشخیص تبخال را به پزشکتان بسپارید!
دندانپزشک یا پزشک میتواند با انجام معاینه بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار، بروز تبخال را تشخیص دهد. اگر مشکل پزشکی دیگری یا بیماری خاصی داشته باشید، ممکن است پزشکتان از شما بخواهد آزمایشهایی انجام دهید که بتواند ابتلا به تبخال را به درستی تشخیص دهد. انجام این نوع آزمایشها برای افراد سالم ضرورتی ندارد.
پیشگیری از تبخال
تاکنون چند واکسن متعدد برای مقابله با ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ و ۲ ساخته شده است، اما مشکل اینجاست که این واکسنها تنها از افرادی محافظت میکنند که تا به حال به این ویروس آلوده نشده باشند. مصرف داروهای ضدویروس هم میتواند از تشکیل ضایعات تبخال جلوگیری کند.
با اینحال، سادهترین راه پیشگیری از تبخال این است که افراد مبتلا به تبخال را نبوسید و از وسایلی مثل قاشق، چنگال، لیوان و حوله به طور مشترک استفاده نکنید زیرا تبخال از راه بوسیدن و مصرف مشترک وسایلی که با لبها و پوست اطرافشان در تماس است، منتقل میشود.