کلیات
بالگَرد یا چَرخبال (فارسی تاجیکستان) یک هواگرد است که برخاستن و پیشرانش آن بهوسیلهٔ دو یا چند پروانه افقی بزرگ صورت میگیرد. بالگردها در کلاس هواگردهای بالگردان جای دارند.
بالگرد را در ردهٔ هواگردهای بال متحرک طبقهبندی کردهاند تا بتوان آنها را از هواپیما (هواگردهای ثابتبال) متمایز کرد. بالگرد در دنیای امروز از مهمترین و پراستفادهترین وسایل ترابری بهشمار میآید. این وسیله در سه محور میتواند حرکت کند. خلبان بالگرد باید از دو دست و دو پای خود برای خلبانی استفاده کند، که این کار نیاز به مهارت و قدرت تمرکز بالا دارد.همچنان هلیکوپتر ها برای جنگ های زیادی مانند اواخر جنگجهانی دوم و جنگهای بعد ازسال ۱۹۴۰ بکار رفتهاند و بعضی از آنها غیر مسلح و برخی دیگر نیز مجهز به سلاح بوده و امروزه برخی از انواع بالگردها نیز ضد گلوله هستند.
ریشهٔ نام
همانند بسیاری از واژههای اروپایی، واژه هلیکوپتر نیز از زبان یونانی سرچشمه میگیرد. واژه هلیکوپتر کنونی، درواقع لهجهٔ انگلیسی از واژهٔ یونانی Helix-pteron است که واژهٔ هِلیکس به معنی «گَردان» و واژهٔ پِتِرون به معنی «بال» است. این وسیله را در افغانستان و تاجیکستان «چَرخبال» مینامند.
تاریخچه
کاربرد پروانههای گردان برای رسیدن شبیهسازی پرواز، از سده چهارم پیش از میلاد مسیح در چین آغاز شد. طرح اولیهٔ ساخت بالگرد را چینیها برای ساخت اسباببازیهای فرزندانشان به کار بردند. اسباببازیهای کودکان با چوب بامبو که امروزه «بامبو کاپتر» نامیده میشوند برای سرگرم کردن کودکان بهکار میرفتند.
فیلسوف چینی «جی هانگ» در سال ۳۱۷ میلادی در کتاب خود که «بائوپوزی» نام دارد دربارهٔ بالگرد مطالبی نوشتهاست. او احتمال ساخت یک بالگرد در آینده را به زبان آورده و آن را فِئیچه به معنای «ماشین پرنده» نامیده و اینگونه نوشتهاست که:
چند نفر موفق شدند با استفاده از بخش درونی درخت کنار «ماشین پرنده» بسازند. آنها با استفاده از چرم ورزا چوب را بهگونهای محکم کردند که در حرکت باقی بماند.
میخاییل لومونسف نیز بر پایهٔ این طرح چینی، مدلهایی ارائه کرد و در طول زمان این ایدهها بهتر و بهینهتر شدند.
میخاییل لومونسف و لئوناردو داوینچی نیز از کسانی بودند که طرحهایی از بالگرد را ارائه دادند، ولی نتوانستند از حرکت بخش اصلی بدنه به دور خود جلوگیری کنند. مدل کوچکی از یک بالگرد، که «چاینیز تاپ» نام داشت، در سال ۱۷۸۳ وارد عرصه شد. ۱۳ سال بعد، «سر جورج کیلی» انواع آزمایشی این چاینیز تاپها را ساخت و بالگرد بخاری را طراحی کرد. در عرض صد سال بعد، طرحهایی که ساخته میشد همگی مشکل موتور داشتند. واژهٔ فرانسوی hélicoptère به لهجه فرانسوی هیلیکوپتِق نخستین بار در سال ۱۸۶۱ توسط یک دانشمند فرانسوی ــ که اولین مدل کوچک با موتور بخار را ساخت ــ مورد استفاده قرار گرفت. همچنین اولین مدل موتور الکتریکی را توماس ادیسون اختراع کرد. اولین پرواز موفقیتآمیز نیز در سال ۱۹۰۷ در فرانسه، البته توسط یک ماکت کوچک، انجام شد که در این پرواز، بالگردِ مدل بهمدت ۲۰ ثانیه در ارتفاع ۳۰ سانتیمتری سطح زمین معلق ماند.
در دهه ۱۹۲۰ میلادی خوان د لا سییروا پیشگام اسپانیایی در صنعت بادبادک پروانهدار و هواچرخ، طرحهای بسیار نوآورانهای با بهکارگیری پروانهٔ «تمام لولایی» ارائه داد که الهامبخش بالگردهای بسیار زیادی ازجمله بالگردهای امروزی شد. هفت سال بعد از ساخته شدن اولین بالگردی که میتوانست پرواز کند، دو افسر نیروی هوایی مجارستانی بالگردی ساختند که اتفاقاً پروازهای متعددی در ارتفاعات بالا انجام داد، ولی هرگز اجازهٔ پرواز آزاد نداشتند. بالگردهای ساختهشده انتظارات را برآورده نمیکرد، تا اینکه در سال ۱۹۳۶ شرکت آلمانی «فوک ولف» بالگردی ساخت که سرعت آن ۷۰ مایل بر ساعت و تا ارتفاع ۱۱ هزار پایی بود.
در سال ۱۹۴۰ و همزمان با پیشرفت در ساخت موتورهای هممحور (موتورهایی که در آن نیروی پیشران و پسران هر دو ملخ توسط یک موتور تولید میشود) اولین بالگرد برای استفادههای نظامی توسط سیکورسکی ساخته شد و اولین پرواز آن در سال ۱۹۴۰ در آمریکا با موفقیت صورت گرفت که آن را دو خلبان تا ارتفاع ۱ کیلومتری زمین در مدت ۱ دقیقه بالا بردند.
سازوکار پرواز بالگرد
برای ساخت ماشینی که فقط به جهت بالا حرکت میکند نیاز به بالی داریم که بر اثر جنبش، مقداری هوا را به پایین بفرستد تا بر اثر کنش و واکنشِ ماشین به بالا حرکت کند. البته جنبش دَوَرانی راحتترین راه برای رسیدن به این امر است. برای این کار، تنها کافی است که چند پره همانند پرههای یک پنکه، به میلهای (شَفت) در بالای ماشین وصل کنیم تا با چرخش خود، عمل بالا بردن را انجام دهد. به این پرهها در صنعت هوانوردی «ملخ» میگویند. ملخهای یک بالگرد شباهت زیادی به ملخهای یک هواپیما دارد، با این تفاوت که باریکتر و بلندتر است؛ زیرا با سرعت بیشتری در هوا باید بچرخد و نیروی بیشتری تولید کند. با چرخش ملخ بالگرد، بر اثر فقدان نیروی تکیهگاه، بدنهٔ بالگرد تمایل دارد در جهت عکس چرخش ملخ اصلی بچرخد. برای جلوگیری از این کار، نیاز به نیرویی است تا از چرخش بدنه ممانعت کند. این نیرو به وسیلهٔ ملخ دم بالگرد ایجاد میشود،در اصل هر نوع چرخش یک بالگرد توسط این ملخ کوچک انتهایی انجام میشود؛ بدینصورت که با افزایش یا کاهش قدرت ملخ دُم توسط خلبان بالگرد حول محور خود میچرخد. برای مثال، بالگردی را در نظر بگیرید که ملخ اصلی آن چپگرد است. برای اینکه حول محور خود نچرخد، نیاز به ملخ دُمی دارد که گشتاور را در جهت خلاف حرکت ملخ اصلی اِعمال کند، که کم و زیاد کردن قدرت این ملخ بهصورت خودکار در حرکت عمودی حول محور Y مطابق با گشتاور ملخ اصلی اِعمال میشود. اما در صورت نیاز، خلبان میتواند کنترل ملخ دُم را بهصورت کامل در دست بگیرد.
سردار سیدمهدی فرحی، جانشین وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با اعلام این خبر گفت: در حوزه هوایی، ورود هواپیمای آموزشی یاک ۱۳۰، جنگنده سوخو ۳۵ و بالگرد میل ۲۸ به کشور قطعی شده و فرآیند آن در حال انجام است.
کد خبر: ۱۲۰۷۱۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۷
اورژانس لرستان در مورد دلیل رهاشدن یک مصدوم در کوه «یافته» توضیحاتی را ارائه داد.
کد خبر: ۱۲۰۶۸۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۶
فرمانده قرارگاه منطقهای شمالشرق نیروی زمینی ارتش به مشارکت بیش از ۳۰۰ بالگرد هوانیروز در رزمایش ۱۴۰۲ اشاره کرد.
کد خبر: ۱۲۰۲۱۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۰
رسانههای رژیم اسرائیل تصاویر بالگرد سرنگون شده رژیم اسرائیل را که در آغازین ساعات عملیات طوفان الاقصی توسط گردانهای القسام سرنگون شده بود، منتشر کردند.
کد خبر: ۱۱۹۸۵۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۲
رسانههای محلی ترکیه امروز (یکشنبه) گزارش دادند: بر اثر سقوط یک فروند بالگرد آتشنشانی در حین مهار آتشسوزی جنگلی در شهر بندری «ازمیر» در غرب این کشور، سه نفر ناپدید شدهاند.
کد خبر: ۱۱۹۳۴۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۶
مقامات اماراتی از کشف جسد دومین خلبان بالگرد ی خبر دادند که پنج شنبه گذشته در سواحل امیرنشین «ام القوین» سقوط کرد.
کد خبر: ۱۱۹۲۵۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۰
هواپیمایی امارات از سقوط بالگرد این کشور در دریا خبر داد.
کد خبر: ۱۱۹۱۹۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۷
نبض خبر
روسها و اوکراینیها برای هدف قرار پهپادها از متدهای مختلفی استفاده میکنند که یکی از آنها استفاده از هلی کوپتر و جنگنده است. اکنون رویارویی پهپاد اوکراینی و هلی کوپتر روس را میبینید که به سرنگونی پهپاد UJ-22 اوکراینی ها توسط آتش توپ ۳۰ میلیمتری بالگرد تهاجمی میل Mi-28 منتهی میشود. در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۹۱۳۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۳
بالگرد هوافراجا در یکی از مناطق کرمانشاه فرود اضطراری داشت.
کد خبر: ۱۱۹۰۷۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۱
آژانس حمل و نقل هوایی روسیه از سقوط یک فروند بالگرد در جمهوری خودمختار آلتای خبر داد.
کد خبر: ۱۱۸۵۱۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۵
منابع عبری گزارش دادند که آمریکا با خریداری ۲۰ فروند جنگنده بالگرد از نوع آپاچی АН-۶۴А از رژیم صهیونیستی در صدد تحویل این بالگرد ها به ارتش اوکراین است.
کد خبر: ۱۱۷۶۹۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۶
مدیرکل بررسی سوانح و حوادث سازمان هواپیمایی کشوری از اعلام گزارش نهایی بررسی سانحه بالگرد هلال احمر خبر داد.
کد خبر: ۱۱۷۵۲۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۴
رئیس صنایع دفاعی ترکیه جمعه شب اعلام کرد که نخستین پرواز بالگرد تهاجمی «آتاک-۲» موفقیت آمیز بوده است.
کد خبر: ۱۱۷۳۰۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۹
ناسا به تازگی تصویری از بالگرد نبوغ منتشر کرده است که به گفتهی این آژانس فضایی واضحترین تصویر ثبت شده از نبوغ در مریخ تا به امروز است.
کد خبر: ۱۱۷۲۰۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۳۱
بالگرد های نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای مقابله با تهدیدات در خلیج فارس و فراتر از آن، به انواع مینهای دریایی مجهز شدند.
کد خبر: ۱۱۶۴۱۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۶
- سخنگوی وزارت امور خارجه سانحه سقوط هواپیما در اوکراین را تسلیت گفت.
کد خبر: ۱۱۶۰۲۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۸
بالگرد شاهین سیاه(Black Hawk) در یک عملیات "نجات" نمایشی به صورت خودران و بدون سرنشین به پرواز درآمد.
کد خبر: ۱۱۴۹۰۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۵
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۴۳۱۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۰
اضافه شدن موشک کروز به نیروی زمینی ارتش، یک تاکتیک مهم است که مشخصا نزاجا را از یک نیرو با توان اثرگذاری در خطوط درگیری و نیروهای دشمن در نزدیکی خود، به به نیرویی با توان اثرگذاری در عمق بدل میکند.
کد خبر: ۱۱۴۰۲۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۲
در پی آتش سوزی روز دوشنبه تالاب امیرکلایه لاهیجان که یک هفته از آغاز این بحران که عامل آن انسانی بود میگذرد همچنان نیروهای منابع طبیعی، محیط زیست، آتش نشانی، هلال احمر و سایر نیروهای امدادی و مردمی برای اطفاء کامل آتشسوزی از راه زمینی در منطقه حضور دارند بهدلیل صعب العبور بودن برخی مسیرها بالگرد برای اطفاء سریعتر آتشسوزی اعزام شد که با آب گیری از دریای خزر و ریختن آب بر روی منطقه حریق در اطفاء آن نقش موثری داشت. در این حادثه حدود ۱۵هکتار از اراضی حاشیه این تالاب بین المللی طعمه حریق شدند
کد خبر: ۱۱۳۸۷۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۴