در مورد رودخانه قزل اوزن در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

رودخانه قزل اوزن طولانی‌ترین و مهمترین رودخانه شمال غرب کشور است. رودی که زمانی به «طلای روان» شناخته می‌شد، اینک به بستر ترک‌خورده‌ای تبدیل شده است. رودخانه‌ی قزل اوزن، پس از سال‌ها خشکسالی و برداشت بی‌رویه، به رودخانه فصلی تبدیل شده که حتی در پاییز دیگر جانی ندارد و جریان حیات آن متوقف شده است. در میان سکوت بستر خشک و زخم‌خورده‌اش، فریاد بحران آب را می‌توان شنید. نمایی که امروز ملموس‌تر از همیشه دیده می‌شود. قِزِل‌اوزَن که از کوه‌های چهل چشمه میان سقز و دیواندره در استان کردستان سرچشمه گرفته و بعد از پیوستن رود‌های شهرچایی و قرانقو چایی و آیدوغموش و چندین رودخانه فصلی دیگر در شهر میانه در استان آذربایجان شرقی و همچنین پس از پیوستن هیرو رود، زنجان‌رود و شاهرود به آن به دریای خزر می‌ریزد. قزل‌اوزن در جنوب گیلان در درون آب دریاچه سد سفیدرود به رودخانه بزرگ شاه‌رود پیوسته و در ادامه همان رودخانه به نام سفیدرود شناخته میشود. رود بزرگ قزل اوزن از مسیر غرب، شمال غرب و شمال استان زنجان می‌گذرد، که در بخش‌هایی با استان‌های گیلان، قزوین، اردبیل، استان آذربایجان شرقی، استان آذربایجان غربی و کردستان حدود مرزی پدیدآورده است که حاشیه این رود یادآور تمدن باستانی آندیا است که یکی از تمدن‌های آغاز هزارهٔ اول پیش از میلاد می‌باشد.

رودخانه قزل اوزن طولانی ترین رودخانه غرب کشور و یکی از مهمترین رودخانه های کشور هست.قزل اوزن از کوه های چشمه کردستان سرچشمه میگیرد و پس از عبور از استان های زنجان، آذربایجان شرقی، اردبیل در نهایت به سد منجیل میریزد. بارش های پی درپی اخیر در شمال غرب کشور سبب جان گرفتن دوباره این رودخانه وحشی در شمال غرب کشور شده است.

خشک شدن آب رودخانه قزل اوزن در پائین دست این رودخانه در شهرستان طارم باعث مرگ ماهیان شده است. بنا به دلایل گوناگونی چندسالی است که در فصل تابستان جریان حرکت رودخانه قزل‌اوزن از حرکت باز می‌ماند و همین خشکی رودخانه در مدت چند ماه تابستان موجب توقف زندگیِ گونه‌های مختلف حیات وحش این رودخانه می‌شود. گونه‌های جانوری مختلف که در نوع خود در کشور و حتی دنیا کمیاب و نایاب هستند؛ در همین مدت کوتاه به کام مرگ می‌روند و اگر این روند طی چندسال آینده ادامه پیدا کند، متأسفانه شاهد مرگ محیط زیست در این رودخانه مهم ایران خواهیم بود./مهدی الماسی

قلعه بهستان، قلعه و کهن دژی عظیم و زیبا و تاریخی استوار و ایستاده در مسیر رودخانه قزل اوزن ، یکی از ۲۰ قلعه تاریخی شهرستان ماه نشان در استان زنجان است. قلعه بهستان، قلعه و کهن دژی عظیم و زیبا و تاریخی استوار و ایستاده در مسیر رودخانه قزل اوزن ، یکی از ۲۰ قلعه تاریخی شهرستان ماه نشان در استان زنجان است که قدمت آن به قرن پنجم هجری قمری تخمین زده می‌شود که جزو آثار تاریخی ناشناخته استان زنجان بوده و تنها چیزی که این اثر تاریخی را به فعالان و طرفداران میراث فرهنگی شناسانده، ثبت آن در میراث ملی است. قلعه بهستان یکی از قلعه‌های تاریخی و مهم شهرستان ماهنشان در استان زنجان است که به علت شرایط زمانی خاص آن دوره، حاکمان برای دفاع از خود و مردم، اقدام به ساخت این قلعه کرده‌اند./مهدی الماسی

رودخانه قزل اوزن یکی از بلندترین و پرآب ترین رودخانه های ایران است که از کوه های چهل چشمه استان کردستان سرچشمه می گیرد و بعد از عبور از چند استان در نهایت با اتصال به سفیدرود به دریای خزر می ریزد. حجم عظیم آب رودخانه قزل اوزن همواره میزبان ماهی های زیادی است که حتی در فصول گرم سال نیز به دلیل دائمی بودن رودخانه به حیات خود ادامه می دهند. اما خشکسالی و کمبود بارش های کم سابقه امسال، سبب خشک شدن کامل رودخانه قزل اوزن و تلف شدن تعداد زیادی از آبزیان این رودخانه شده است. حجم آبزیان تلف شده در بخش هایی از قزل اوزن به قدری زیاد است که بوی تعفن از فاصله چند کیلومتری آن به مشام می‌رسد و مانع نزدیکی به ساحل رودخانه می شود./احسان تقی‌بیگلو