در مورد بایزید بسطامی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

دو چهره شاخص عرفان و فلسفه ایران در فهرست جهانی یونسکو قرار گرفتند. ثبتِ نام « بایزید بسطامی » و «علامه طباطبایی»، در فهرست بزرگداشت‌های یونسکو صورت گرفته است.

مجموعه تاریخی بسطام شاهرود یادگاری از حضور امامزاده محمد(ع) و بایزید بسطامی و همچنین مسجدی از دوره ایلخانیان چون نگین زیبایی می‌درخشد و گردشگران داخلی و خارجی را به گرد خود جمع می‌کند. مجموعه تاریخی بسطام در پنج کیلومتری شمال شاهرود، مرکز شهر بسطام و در مجاورت مسجد جامع و مدرسه شاهرخیه قرار دارد و اکنون نیز مهم‌ترین اثر تاریخی این شهر به‌شمار می‌آید. با فاصله اندکی از قبر بایزید، مزاری برجی شکل با گنبد رُک وجود دارد که به امامزاده محمد، فرزند امام جعفر صادق علیه‌السلام، منسوب است و گفته می‌شود که امام او را برای راهنمایی مردم، همراهِ بایزید به بسطام فرستاده بود. مسجد بایزید و مناره مجاور آن از دیگر آثار بسیار قدیمی این مجموعه هستند. این مسجد شامل دو شبستان است که شبستان بزرگ‌تر به شبستان مردانه و شبستان کوچک‌تر به شبستان زنانه مشهور است. فضای موسوم به شبستان زنانه، مسجدی از دوره ایلخانیان (اواخر قرن هشتم) است که فضای هشتی مجاور آن در همین دوره یا اندکی بعد احداث و روی یکی از دیوارهایش تاریخ ۵۱۴ وجود دارد. به طور کلی تزئینات به کار رفته در این بنا بی‌نظیر است و می‌توان آن را با مسجد جامع نطنز مقایسه کرد. ابویزید طیفور بن عیسی بن آدم بن سروشان بسطامی معروف به بایزید بسطامی ملقب به سلطان‌العارفین بزرگ‌ترین عارف قرن سوم هجری، از اهالی ایران و از بزرگان اهل تصوف و اهل سنت بود. بایزید بسطامی جایگاهی بس والا در عرفان دارد و در خداشناسی و توحید سخنان زیبایی دارد که عارف بزرگ و نامی ایران فریدالدین عطار نیشابوری برخی از سخنان بایزید را در کتاب تذکرةالاولیاء آورده است. سلطان العارفین بایزید بسطامی متولد سال ۱۳۱ هجری و والی ولایت قومس (کومش) معرفی شده. جَد بایزید بسطامی زرتشتی و پدرش یکی از بزرگان بسطام بود. بایزید بسطامی در سال ۲۶۱ درگذشت و او را در خانقاه وی در شهر بسطام که در شش کیلومتری شاهرود، در مجموعه‌ای مشتمل بر یک مسجد، چند مزار و بنا واقع است، دفن کردند./محمد عطایی

مقبره بایزید بسطامی در شهر بسطام و در فاصله ۶ کیلومتری شمال شهرستان شاهرود استان سمنان واقع شده است. سلطان العارفین بایزید بسطامی از عرفای قرن سوم هجری و از بزرگان اهل تصوف است که در سال‌های ۱۶۱ تا۲۳۴ هجری زندگی کرده است. مجموعه تاریخی بسطام در دوره های قبل از سلجوقی تا قاجار ساخته شده و شامل بقعه امامزاده محمد بن جعفرصادق (ع)، آرامگاه بایزید بسطامی ، صومعه بایزید، مسجد بایزید، ایوان الجایتو، آرامگاه غازان، مسجد و منار سلجوقی و مسجد جامع و برج کاشانه و مدرسه شاهرخیه است. مقبره بایزید بسطامی در محوطه شمالی حیاط این مجموعه با سنگ مرمری که منقش به ادعیه حضرت علی (ع) است واقع شده و به‌ وسیله یک حصار آهنی و مسقف در محل رفت‌وآمدهای زائرین قرار گرفته است./محمد قجر