کلیات
بیماری انسدادی مزمن ریه (Chronic obstructive pulmonary disease یا COPD) که همچنین به نامهای دیگری همچون بیماری انسدادی مزمن شُش (chronic obstructive lung disease یا COLD) و بیماری مزمن انسدادی مسیر هوایی (chronic obstructive airway disease یا COAD) معروف است، نوعی بیماری انسدادی ریوی است که با محدود بودن علامت مسیر هوایی به صورت مزمن شناسایی میشود. این بیماری به مرور زمان بدتر میشود. اصلیترین نشانههای این بیماری شامل مواردی همچون تنگی نفس، سرفه و ایجاد خلط سینه است. بیشتر افرادی که برونشیت مزمن دارند، به COPD مبتلا میشوند.
عامل اصلی
معمولترین عامل ایجاد COPD استعمال دخانیات است، البته عوامل دیگری همچون آلودگی هوا و وراثت نیز نقش کمتری در ایجاد آن دارند. در کشورهای در حال توسعه، یکی از منابع اصلی آلودگی هوا، آتشهای خوراکپزی و بخاریهایی است که تهویهٔ مناسبی ندارند. در صورتی که افراد به صورت مداوم در معرض این عوامل تحریککننده باشند، ریههای آنها دچار التهاب و واکنش همراه با آماس میشود که ناشی از تنگ شدن مسیرهای هوایی کوچک و بافت ریوی موسوم به آمفیزم است. تشخیص این بیماری بر اساس تنگی نفس صورت میگیرد که میزان آن با آزمایشهای عملکرد ریه اندازهگیری میشود. بر خلاف بیماری آسم، تنگی نفس در این بیماری با استفاده از دارو کاهش نمییابد.
جلوگیری
با کم کردن میزان قرار گرفتن در معرض عوامل شناخته شده این بیماری میتوان از آن جلوگیری کرد. این امر با تلاشهایی برای کاهش سیگار کشیدن و افزایش کیفیت هوای محیطهای داخلی و خارجی نیز همراه است. درمانهای بیماری COPD شامل این موارد میشود: ترک سیگار، واکسیناسیون، توانبخشی و مواد استنشاقی گشادکننده برونش و کورتیکواستروئیدها. درمان طولانیمدت با اکسیژن یا پیوند ریه میتواند برای برخی افراد مناسب باشد. برای آنهایی که بدتر شدن و حاد شدن را به صورت دورهای دارند، ممکن است به استفاده از داروهای متعدد و بستری شدن در بیمارستان نیاز باشد.
آمار و ارقام
در جهان، این بیماری حدود ۳۲۹ میلیون نفر، تقریباً پنج درصد از جمعیت دنیا را مبتلا ساختهاست. در سال ۲۰۱۲، این بیماری سومین عامل اصلی در مرگ افراد بوده که بیش از ۳ میلیون نفر را به کام مرگ فرستادهاست. این میزان مرگ به دلیل افزایش نرخ سیگارکشیدن و بالارفتن میانگین سنی جمعیت در بسیاری از کشورها افزایش مییابد.