کلیات
آنفلوانزای فوق حاد طیور یک بیماری ویروسی پرندگان میباشد. ویروسهای آنفلوانزا دارای ۳ نوع تیپ C,B,A میباشند. در طیور فقط تیپ A میتواند ایجاد بیماری نماید. این تیپ علاوه بر طیور، سایر حیوانات از جمله خوک، اسب و همچنین انسان را درگیر مینماید.
مخازن بیماری
پرندگان وحشی و آبزی میتوانند بدون اینکه خود مبتلا به بیماری شوند، ویروسهای آنفلوانزای طیور را با خود جابجا کنند. خوک به عنوان میزبان واسط ویروسهای آنفلوانزای طیور و پستانداران میباشد.
میزبانها (پرندگان حساس به بیماری)
مرغ و خروس، بوقلمون، مرغ شاخدار، پرندگان زینتی، پرندگان وحشی و شتر مرغ از پرندگان حساس به بیماری میباشند.
علائم بیماری در طیور
۱. شروع ناگهانی تلفات با روند افزایش در گله؛
۲. انتشار ناگهانی بیماری در گله؛
۳. بیحالی شدید، پژمردگی و دور هم جمع شدن گله؛
۴. کاهش شدید مصرف دان؛
۵. افت ناگهانی و شدید تولید تخم مرغ روزانه؛
۶. علائم تنفسی حاد؛
۷. سیاه شدن و خونریزی تاج، ریش و ساق پا.
نحوه انتقال بیماری
۱. تماس با پرندگان وحشی و پرندگان آبزی آلوده؛
۲. تماس با طیور آلوده؛
۳. از طریق کفش، لباس، خودرو، آب، دان و مدفوع و بستر آلوده؛
۴. سگ و گربه به عنوان ناقلینن مکانیکی؛
۵. تهیه دان از منابع غیر مطمئن بخصوص کانونهای آلوده؛
۶. پراکنده شدن کود مرغداری به محیط اطراف؛
۷. عدم پاکسازی و ضد عفونی کامل محل نگهداری مرغ و لوازم و تجهیزات قبل از پرورش جوجه.
راههای پیشگیری از بیماری
۱. جلوگیری از ورود پرندگان وحشی به محل نگهداری مرغ از طریق نصب توری و ترمیم خرابیهای آن؛
۲. رعایت اصول بهداشتی و امنیت زیستی در مرغداریهای صنعتی؛
۳. ضد عفونی کامل محل پرورش مرغ و تجهیزات آن قبل از جوجه ریزی؛
۴. ممانعت از ورود حیوانات دیگر به عنوان ناقلین مکانیکی به محل پرورش مرغ؛
۵. اعلام هر نوع کاهش شدید مصرف دان، کاهش شدید تولید یا افزایش تلفات به نزدیکترین پست دامپزشکی.
توصیههای مهم بهداشتی
۱. خودداری از شکار و نگهداری پرندگان مهاجر و بومی آبزی؛
۲. اهالی روستاها از رها نمودن مرغهای بومی و دیگر ماکیان بصورت چرای آزاد خودداری و آنها را در مکانهای سر پوشیده نگهداری نمایند، چون امکان انتقال بیماری به طیور بومی از طریق تماس با پرندگان وحشی وجود دارد؛
۳. صاحبان طیور بومی در صورت مشاهده تلفات در طیور، مراتب را سریعا به نزدیکترین پست دامپزشکی اعلام نمایند؛
۴. عدم تهیه گوشت مرغ از مراکز غیر مجاز و عرضه کنندگان و کشتار کنندگان دوره گرد؛
۵. گوشت مرغ مصرفی خود را بصورت بسته بندی شده تازه یا منجمد و از مراکز مجاز تهیه نمائید.