کلیات 

معنی کلمه لاتین illuminatus به معنی روشنضمیر است و در اصطلاح به گروهی تاریخی که در ۱۷۷۶ تأسیس شد، اشاره دارد. در اصطلاح به گروه باوارین ایلومیناتی اشاره دارد، یک انجمن مخفی عصر روشنگری تأسیس شده در ۱ مه ۱۷۷۶ در باواریا، که امروزه بخشی از آلمان است.

چیستی 

ایلومیناتی مفهومی است که در برخی از تئوریهای توطئه پردازان و خیالی که هیچگاه امکان اثبات آن به وجود نیامده است به سازمانهای توطئهگر مخفی گفته میشود که در حکم دولت در سایه عمل میکنند که به نظر میرسد رخدادهای دنیا را از طریق دولتهای و شرکتهای بزرگ امروزی کنترل میکنند.

مثلاً تئوری دانهای بسیاری، بر این باورند که این فرقه کنترل کامل بر تغییر رشد جمعیت جهان دارند و با ایجاد رخدادهایی مانند جنگهای جهانی یا جنگهای متعدد جمعیت را کاهش دهند یا با عوامل گوناگون جمعیت را افزایش دهند.

معمولاً به عنوان نسل نوینی و تداوم ایلومیناتیهای باواریا. در این ادبیات ایلومیناتی معمولاً در ارتباط با نظم نوین جهانی به کار میرود. معتقدین نظریه توطئه، معتقدند ایلومیناتی، هزاردستانی با پشتوانه در پس وقایع هستند که جهان را به سمت نظم نوین جهانی مورد نظر خود راهبری میکنند.