کلیات
جنگ قَرَه‌باغ جنگی بود که از فوریه ۱۹۸۸ تا مارس ۱۹۹۴ در ناحیه قره‌باغ، واقع در جنوب غربی جمهوری آذربایجان، بین جمهوری آذربایجان و اکثریت ارمنی ساکن با پشتیبانی ارمنستان رخ داد. با بالا گرفتن درگیری، هرکدام از طرفین سعی در پاکسازی قومی مناطق تحت تصرف خود از نژاد دیگر کردند.
تلفات
در نتیجه جنگ قره‌باغ بیش از ۳۵ هزار نفر کشته شدند و بیش از ۸۰۰ هزار نفر در نواحی مورد مناقشه، آواره و مجبور به جلای وطن شدند. برای برقراری صلح دائمی و فراگیر در منطقه کوشش‌های متعددی به عمل آمد و طرح‌های صلح مختلفی ارائه گردیده‌است، ولی هیچ‌یک به نتیجه عینی و مورد انتظار نرسید و وضعیت حاکم بر منطقه همچنان نه جنگ و نه صلح است.
تلاش های دیپلماتیک
بحران قره‌باغ موجب قطع روابط دیپلماتیک جمهوری آذربایجان و ترکیه با ارمنستان، انسداد مرز‌ها و شرایط جدید و شکننده‌ای را در فضای منطقه قفقاز جنوبی حاکم نمود. حضور و نقش آفرینی بازیگرانی نظیر ایران، ترکیه، روسیه، آمریکا، فرانسه، سازمان امنیت و همکاری اروپا و شورای امنیت سازمان ملل متحد در روند تحولات قره‌باغ موجب شد این بحران ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی به خود گیرد.
تحولات سیاسی
پس از اعلام آتش‌بس در ۲۴ دسامبر ۱۹۹۴ میلادی شورای عالی قره‌باغ روبرت کوچاریان را به عنوان نخستین رئیس‌جمهور قره‌باغ انتخاب نمود و در ۳۰ آوریل ۱۹۹۵ میلادی دومین دوره انتخابات پارلمانی قره‌باغ برگزار شد. نخستین دوره انتخابات در ۲۸ دسامبر سال ۱۹۹۱ میلادی صورت گرفت.
در مورد جنگ قره باغ در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
«امواج مدیا» بررسی کرد
اگرچه باکو رسماً مطالبه کریدور به اصطلاح زنگزور را از مذاکرات صلح با ارمنستان کنار گذاشته است، اما همچنان این پروژه را دنبال می‌کند.
کد خبر: ۱۲۸۹۱۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۲۹
نبض خبر
ارمنی‌ها در جریان جنگ اخیر بر سر قره‌باغ -1402- شکست سختی از آذربایجان خوردند و مجبور شدند مناطق وسیعی از تسلیم کنند و حاکمیت آذربایجان بر قره باغ و این مناطق را به رسمیت بشناسند. در حالی که آذربایجان پیش از این جنگ برای دوره طولانی با اسرائیل تبادل نظامی و اطلاعاتی سنگین داشت، ارمنستان به روسیه اعتماد و تکیه کرده بود اما روسیه به عنوان قدرت منطقه‌ای آنچنان درگیر جنگ اوکراین بود که امکان یا اراده جلوگیری از جنگ دوم قره باغ را نداشت و بدین ترتیب اعتماد ارمنی‌ها از روس‌ها سلب شد و حالا آنها به آمریکا نزدیک شده‌اند. در همین راستا روند بیرون کردن روس‌ها از ارمنستان شروع شده و در تازه ترین اقدام، از 30 دسامبر گذرگاه مرزی ایران و ارمنستان در آگاراک به طور انحصاری توسط مرزبانان ارمنی هدایت شده و روس‌ها برای سال نو به خانه بازگشتند. تصاویر کنترل کامل مرز توسط ارمنی‌ها که با احتزاز پرچم ارمنستان آغاز می‌شود را می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۸۰۹۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۲
نبض خبر
ویدیویی از بحث نخست وزیر ارمنستان و رئیس جمهور آذربایجان در حاشیه اجلاس بریکس در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفته است. آذربایجان و ارمنستان چندی پیشین بر سر قره باغ با هم جنگیدند و هنوز وضعیت صلح میان این دو کشور برقرار نیست. این لحظات را می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۶۷۷۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۳
گفتگو با پروفسور «آرشین ادیب مقدم» رئیس مرکز مطالعات ایران دانشگاه لندن
پروفسور «آرشین ادیب مقدم» رئیس مرکز مطالعات ایران دانشگاه لندن معتقد است مشکل اصلی ایران در قفقاز، فقدان یک سیاست اوراسیایی است.
کد خبر: ۱۲۵۸۶۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۰
تابناک گزارش می دهد
رویکرد چین به کریدور موسوم به زنگزور از منظر کلان پروژه «یک کمربند-یک جاده» قابل فهم است.
کد خبر: ۱۲۵۸۵۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۹
تابناک گزارش می دهد
مسکو با کنترل امنیتی کریدور زنگزور ضمن خارج ساختن خود از محدودیتهای ترانزیتی ناشی از جنگ اوکراین، می تواند کنترل یکی از مهمترین کریدورهای منطقه ای و بین المللی را در اختیار خود داشته باشد.
کد خبر: ۱۲۵۸۱۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۸
«ریچارد کوزلاریچ» معتقد است که موضع مسکو در مورد کریدور زنگزور، موقعیت ایران و سازوکار 3+3 را به عنوان یک پلتفرم موثر منطقه ای تضعیف خواهد کرد.
کد خبر: ۱۲۵۷۷۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۵
نماینده مجلس در گفتگو با تابناک:
«ابوالفضل ظهره وند» معتقد است در حال حاضر، زمینه مساعدی فراهم است که ایران و روسیه نگاه خود را به قفقاز بازخوانی کنند و نوعی بازیگری فعال را در این منطقه با مشارکت یکدیگر در دست بگیرند.
کد خبر: ۱۲۳۹۹۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۹
نبض خبر
ابراهیم متقی رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه قدرت آذربایجان طی ۱۰ سال گذشته ۴ برابر ارمنستان افزایش پیدا کرده است، گفت: «در جنگ قره باغ بدون توجه به پیامدش تصمیم گیری کردیم... بحران امنیتی ناشی از تحولات قره‌باغ به دلیل تصمیم گیری اشتباه ما بود.» اظهارات متقی را می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۲۰۱۸۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۹
نبض خبر
علی قائم مقامی، پژوهشگر مسائل قفقاز به اکوایران گفت که اگر کریدور زنگزور به دیوار تبدیل شود یعنی مسیر مرزی را مسدود کند، هم به ضرر ایران است، هم به ضرر گرجستان و تاحدودی هم به ضرر روسیه. او تاکید کرد اگر بخواهند این کریدور را با اعمال زور راه‌اندازی کنند و مرزهای ایران و ارمنستان بسته شود یک تنش بسیار طولانی در منطقه شکل خواهند گرفت. صحبت‌های او را می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۱۹۶۸۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۳
نبض خبر
الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان در اظهارنظری عجیب و تهاجمی گفت: «ارمنستان فعلی خاک ماست... باید روی مفهوم بازگشت آذربایجان غربی (سیونیک) کار کنیم. حالا مناقشه قره باغحل شده، این (بازگشت) مسئله فعلی ماست» سیونیک استانی از کشور جمهوری ارمنستان است با مرکزیت شهر کاپان که تنها استان ارمنی هم‌مرز با ایران است، این استان علاوه بر ایران با جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان نیز هم‌مرز است. به نظر می‌آید توسعه طلبی علی اف تمامی ندارد. صحبت‌های او را با زیرنویس فارسی در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۶۸۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۳
نبض خبر
وزارت دفاع روسیه روز چهارشنبه 12 مهر با انتشار ویدیو، از ورود کاروان نظامی ارتش این کشور تحت عنوان نیروهای حافظ صلح به منطقه خانکندی(استپاناکرت)، واقع در منطقه کوهستانی قره‌باغ خبر داد. ساکنان منطقه پس از تسلیم جدایی‌طلبان در ماه گذشته، خانه‌های خود را رها، و به کشور ارمنستان نقل مکان کردند. با توجه به اینکه هیچ ارمنی در قره باغ باقی نمانده و همگی به ارمنستان رفته‌اند و ارمنستان نیز توان حمله به آذربایجان را ندارد، مشخص نیست روسیه قرار است در مقابل چه چیزی از صلح حفاظت کند؟ این ویدیو را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۶۶۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۲
شارل میشل رئیس شورای اروپا ناتوانی روسیه در تامین امنیت و صلح برای قره‌باغ را «خیانت» به ارمنی‌ها خواند.
کد خبر: ۱۱۹۶۵۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۲
نبض خبر
آرمینه هاروتونیان، مدل ارمنی گوچی، به سازمان شبه‌نظامی افراطی Voma پیوست. آنها برای جنگ غیرمتعارف با آذربایجان آماده می‌شوند. جنگ غیرمتعارف گونه‌ای از جنگ است که در مقابل جنگ کلاسیک به کار می‌رود. در حالی که در جنگ منظم با هدف ضربه زدن و کاهش دادن توان نظامی حریف انجام می‌گیرد، هدف از جنگ غیرمتعارف ایجاد رضایت یا تقویت یا جاسوسی در یک جنگ و به نفع یا علیه یکی از طرف‌های درگیر است. باید این نکته را در نظر داشت که جنگ غیرمتعارف و جنگ چریکی (جنگ نامنظم) با یکدیگر تفاوت دارند و جنگ غیرمتعارف توسط ارتش‌های منظم و نیروهای ویژه یا یگان‌های ویژه در این ارتش‌ها صورت می‌گیرد. ویدیوی تمرینات نظامی او و دیگر اعضای گروه‌شان با سلاح کلاشنیکف را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۶۲۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۰
نبض خبر
ارمنی‌ها ویدیویی را منتشر کردند که الهام علی اف را به یک شیطان تشبیه کرده که همه چیز را به دولت ارمنستان تحمیل کرده است. بازیگر این ویدیو همچون شیطان شاخ کرد و با شمایلی خاص در انتهای ویدیو در حال نگریستن به بخش‌های مختلف خاک ارمنستان و آذربایجان است. برخی کاربران پرمخاطب ویدیو با انتشار این ویدیو، از قضا به رئیس جمهور ارمنستان بابت پذیرش شروط رئیس جمهور آذربایجان حمله کرده‌اند. یکی از آنها نوشته است: «نیکول پاشینیان خائن به مردم ارمنستان است. روی دستان نیکول پاشینیان خون هزاران سرباز ارمنی است. نیکول پاشینیان باید برکنار شود.» این ویدیو را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۵۶۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۷
نبض خبر
با وجود آنکه دولت آذربایجان از امنیت ارامنه ساکن قره باغ سخن گفته بود، بسیاری از ارمنی‌های ساکن قره باغ با ترک خانه‌هایشان راهی ارمنستان شدند. پس از آن، سربازان آذربایجانی تصاویری از حمله به خانه‌های ارمنی‌های قره باغ که متروکه شده و تخریب این خانه‌ها منتشر کردند. این تصاویر را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۵۵۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۷
نبض خبر
آذربایجانی‌ها تصاویر پهپادی را از آغ دره قره باغ منتشر کردند که نشان می‌دهد بخش‌هایی از خانه‌های ارمنی‌ها پیش از آنکه آنها خانه خود را در منطقه قره باغ ترک کنند و راهی ارمنستان شوند، مشتعل می‌شود. به ادعای مقامات آذربایجانی گروهی از ارامنه پیش از ترک خانه‌هایشان در این محدوده، خانه را به آتش می‌کشند تا چیزی به دست آذربایجانی‌ها نیافتد. این تصاویر را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۵۱۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۴
نبض خبر
اعتراضات نسبت به تصمیم مقامات ارمنستان درباره جنگ قره باغ همچنان ادامه دارد و در تازه ترین رویداد پسر رئیس جمهور سابق ارمنستان در تظاهرات ضددولتی دستگیر شد. این لحظات را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۴۴۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۳۱
نبض خبر
پس از پیروزی آذربایجان در جنگ قره باغ ، دولت آذربایجان تبلیغات گسترده‌ای برای بهره برداری سیاسی از این اقدام در دستور کار قرار داده است. در همین راستا، ویدیویی از سربازان آذربایجانی پس از کنترل کامل قره باغ منتشر شده که میله پرچم را به شکل گروهی بر ارتفاعات قره باغ نصب می‌کنند؛ بازسازی از نصب پرچم سربازان آمریکایی در جزیره ایوجیما که بارها توسط دیگران نیز تقلید شده، نصب کردند. این لحظات را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۴۳۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۳۱
نبض خبر
برخلاف تصور عمومی، درگیری‌ها میان آذربایجانی‌ها و ارمنی‌ها تنها از طریق موشکی نبود، بلکه آذربایجان همزمان در خاک قره باغ ستون کشی کرد و در مناطق با مقاومت همراه شد که به درگیری‌های خونین انجامید. چکیده مجموعه تصاویری که طرف آذربایجانی از این درگیری‌ها منتشر کرده را در تابناک می‌بینید. در شماری از تصاویر درگیری‌های خونین را از دور و نزدیک می‌بینید. در یکی از این تصاویر به تسلط بر خان کندی یا استپاناکرت اشاره می‌شود و در ویدیوی آخر غنیمت گرفتن خودروهای پلیس ارمنستان توسط سربازان آذربایجان و رانندگی با آنها را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۹۴۲۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۳۰