کلیات
پنجم ماه می، ازسوی سازمان بهداشت جهانی و کنفدراسیون بین المللی مامایی به نام روز جهانی ماما نام گذاری شده است. برای اولین بار در سال ۱۹۸۰ این روز به عنوان روز جهانی ماما پیشنهاد و سپس از سال ۱۹۹۲ به صورت رسمی، به افکار عمومی جهان اعلام شد.
کنفدراسیون بین المللی مامایی هم بیانیه‌ای را خطاب به کلیه‌ی سازمان‌ها و نهاد‌های بین المللی مامایی اعلام کرد و در آن از تمامی ماما‌ها دعوت به همکاری کرد و از آنها خواست تا بیشتر از سال‌های دیگر، مرگ و میر‌های ناشی از زایمان را به افکار عمومی مردم خود، نشان دهند.
در بخشی از این بیانیه آمده است که: ۵ می‌و مصادف با این روز، این کنفدراسیون از تمامی اعضای سازمان‌های مامایی و حامیان آنها در سراسر دنیا خواست تا در روز جهانی مامایی به خیابان‌ها بیایند. این کنفدراسیون از سازمان‌های ملی و سرویس‌های محلی خواست تا در انجمن‌های محلی خود ترتیب راهپیمایی پنج کیلومتری را بدهند و بدین وسیله تعهد خود را در مواجهه با نابرابری‌های جهانی در مرگ و میر نوزادان و مادران نشان دهند و بر دغدغه‌های منطقه شان، در اجرای مفاد و قوانین سرویس‌های مامایی تاکید ورزند.
هرسال ۳۴۰۰۰۰ زن در دنیا می‌میرند و میلیون‌ها نفر از عفونت‌ها و ناتوانایی‌های که به خاطر پیشگیری از مادرشدن به وجود می‌آیند رنج می‌برند. کنفدراسیون بین المللی مامایی همراه با نمایندگان سازمان ملل و سازمان بهداشت جهانی و همراه با تعداد وسیعی از دیگر شرکای بین المللی متعهد می‌شود تا مرگ و میر و امراض ناشی از زایمان مادران را از راه دسترسی به مراقبت‌های لازم مامایی در سراسر جهان نشان دهد به خصوص در کشور‌های درحال توسعه که ۹۰ درصد از مرگ و میر‌های ناشی از زایمان در آنها اتفاق می‌افتد.
این راهپیمایی ۵ کیلومتری در اولین مرحله اش از جاده‌ی منتهی به دوربان آغاز می‌شود که در این منطقه ماما‌ها از سراسر دنیا در کنفدراسیون سه سالانه‌ی کنفدراسیون مامایی گردهم می‌آیند و به کنفدراسیون اطمینان خواهند بخشید که تعهدات جهانی مامایی به شعارهایش وفادار مانده است.
جمعیت مامایی ایران
با نگاهی به پیشینه شکل گیری جمعیت مامایی ایران آشکار می‌گردد که این جامعه همواره با مشکلات و نارسایی‌هایی روبرو بوده است که آثار ناگواری در چگونگی ارائه خدمات و میزان آگاهی این گروه را فراهم می‌آورده است. براین اساس عده‌ای از ماما‌های کشور در شهریور ۱۳۲۳ (کانون مامایی) را پایه گذاری نموده و شروع به فعالیت کردند. این کانون پس از اتخاذ نام‌های مختلف مانند سندیکای مامایی و جمعیت ماما‌ها در سال ۱۳۴۲ با کانون همکاری ماما‌ها که اعضای آن را پرستار ماما‌ها تشکیل می‌دادند یکی گردید و بدین ترتیب انجمن تازه‌ای به نام انجمن ماما‌های ایران تشکیل یافت.
ولی به نظر می‌آید که انجمن نامبرده توانایی لازم را برای برطرف کردن نارسایی‌ها نداشته و در اواخر سال ۱۳۶۷ به دلیل دشواری‌های گوناگون حرفه‌ای ازقبیل نامعین بودن جایگاه مامایی، منطبق نبودن برنامه‌های آموزشی با شرح وظایف، عدم وجود شرح وظایف معین و مناسب، عدم حضور ماما‌ها در سیاستگزاری و تصمیم گیری‌های مربوط به رشته، جذب نشدن ماما‌های فازغ التحصیل در محیط‌های کاری، نداشتن نماینده در سطح وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ابعاد مختلف و بسیاری دیگر، گروهی از ماما‌های جوان باردیگر برای حل مشکلات و تامین کمبود‌ها همت گماشتند و پس از بررسی مشکلات موجود زمینه را برای تاسیس جمعیت مامایی ایران فراهم آورند و طی دوسال فعالیت و پیگیری در سال ۱۳۶۹ جمعیت موفق به کسب پروانه فعالیت از وزارت کشور گردید و به ثبت شرکت‌ها رسید.
جمعیت مامایی ایران از سال ۱۳۸۰ عضویت کنفدراسیون بین المللی ماما‌ها را پذیرفته و فعالانه در کنگره این کنفدراسیون که اواخر فروردین ماه در کشور اتریش برگزار گردید شرکت نموده است. کنفدراسیون بین المللی ماما‌ها در سال ۱۹۱۹ در بلژیک با نام اتحادیه بین المللی ماما‌ها تاسیس گردیده و از سال ۱۹۵۴ در لندن به کنفدراسیون بین المللی ماما‌ها تغییر نام یافته است، درحال حاضر ۸۳ انجمن مامایی از بیش از هفتاد کشور جهان عضویت آن را دارا می‌باشند. این کنفدراسیون از سال ۱۹۵۷ با سازمان بهداشت جهانی ارتباط رسمی داشته و با یونیسف، بانک جهانی، فدراسیون بین المللی تنظیم خانواده، مجمع جمعیت و فدراسیون بین المللی زنان و مامایی همکاری نزدیک دارند.
اهم فعالیت‌های کنفدراسیون شامل برگزاری کنگره بین المللی، کنفرانس‌ها و کارگاه‌های منطقه‌ای، انتشار شرح وظایف بین المللی، تلاش در راه آغاز یک دوره مادری شالم و بی خطر و همکاری نزدیک با کارگاه‌های پیش از کنرگره سازمان بهداشت جهانی و یونیسف می‌باشد.
مامایی در ایران
قدمت رشته مامایی در ایران به شکل آموزش عالی پس از تحصیلات دبیرستان به ۸۰ سال قبل بر می‌گردد.
نخستین آموزشگاه مامایی به نام مدرسه قابلگی با ۱۰ نفر شاگرد در سال ۱۲۹۸ در بیمارستان بانوان شهر تهران تأسیس شد، پس از گذشت ۱۰ سال، نخستین آموزشگاه عالی مامایی در سال ۱۳۰۸ و با اعطای مدرک معادل لیسانس به عنوان یکی از شعب مدرسه طب آغاز به کار کرد.
در سال ۱۳۱۳ دانشگاه تهران تأسیس شد و سپس دانشکده پزشکی آن نیز افتتاح شد، لذا چند سال بعد در سال ۱۳۱۹ بیمارستان زنان به دانشکده پزشکی ملحق شد از این آموزشگاه تا سال ۱۳۳۱ در مجموع ۴۶۲ نفر فارغ‌التحصیل شدند.
از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۵۸ برنامه آموزشی آموزشگاه به برنامه ۱.۵ ساله پرستاری و مامایی برای لیسانسیه‌های پرستاری تغییر یافت.
پس از آن در پی سه سال تعطیلی انقلاب فرهنگی از آغاز سال ۱۳۶۲ با نام «مدرسه عالی مامایی» آغاز به کار کرد و مجددا از ورودی دیپلم به تربیت کاردان و کارشناس مامایی اختصاص یافت.
در سال ۱۳۶۵ پس از انتقال آموزش گروه‌های پزشکی از آموزش عالی به وزارت بهداشت، دانشکده‌های پرستاری و مامایی تأسیس شد و در بهمن ۱۳۶۸ مصوب شد و هم اکنون در تربیت دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد مامایی ارائه خدمت می‌کنند.
مشکلات حرفه مامایی
به مخاطره افتادن استقلال حرفه مامایی از مهم‌ترین مشکلات کنونی جامعه مامایی در ایران است و این در حالی است که بنابر تعاریف سازمان بهداشت جهانی و دستورالعمل‌های وزارت بهداشت، رشته مامایی کاملا مستقل تعریف شده و می‌تواند بدون نیاز به سرپرست وظایف خود را انجام دهد.
اموری که در حیطه کاری ماما‌ها قرار دارد، شامل تمام مراقبت‌های عادی دوران بارداری، مشاوره‌های دوران بلوغ، تشخیص و درمان بیماری‌های شایع دستگاه تناسلی و مشکلات دوران پیری می‌شود.
دومین مشکل این صنف، عدم عقد قرارداد دفاتر خصوصی، اداری و سازمان‌های بیمه با آنها است.
در تمام دنیا خدمت دهنده زیر پوشش بیمه قرار می‌گیرد چه خدمت از سوی پزشک انجام شود و چه ماما، اما در کشور ما اینگونه نیست.
عدم عقد قرارداد سازمان‌های بیمه‌گر و پذیرش سونوگرافی در دفترچه بیمه از سوی ماما‌های کشور موجب می‌شود، بیماران نتوانند از بیمه خدمات درمانی و تأمین اجتماعی استفاده کنند، قرارداد نداشتن بیمه‌ها با ماما موجب می‌شود میل خانواده‌ها که ترجیح می‌دهند برای کوچک‌ترین مشکلی به پزشک متخصص مراجعه کنند، تشدید شود.
این موضوع هم از نظر اقتصادی پرهزینه و هم وقت متخصصان را به امور ساده‌تری که از عهده ماما هم به راحتی بر می‌آید، اختصاص می‌دهد، حتی برای سازمان‌های بیمه‌گر نیز هزینه‌های بیشتری به وجود می‌آورد.