در مورد شیر سنگی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

«برد شیرها» تندیس‌هایی از جنس سنگ که روزگاری به‌دست سنگ‌تراشان ایل بختیاری در چهارمحال‌ و بختیاری و شمال خوزستان تراشیده می‌شدند، نمادی از شجاعت و دلاوری بزرگان قوم بوده‌اند. گورستان تاریخی «شهسوار» در روستای کهباد ایذه، یکی از مهم‌ترین محوطه‌های بازمانده از این هنر آیینی است که در کنار نقش‌برجسته‌ای عیلامی با قدمتی شش‌هزار ساله قرار دارد. اندازه این شیرها معمولا به جایگاه متوفی نزد بازماندگانش بستگی دارد و ساختار شیرهای سنگی به گونه‌ای است که انتهای دست و پای شیر معمولاً بر روی سطحی سنگی گذاشته می‌شود تا برای سر پا ماندن شیر در دل خاک دفن شود و دستها به شکل حراست به جلو کشیده شده‌اند که البته شیوه تراش شیرهای سنگی نزد قبایل مختلف بختیاری دارای تفاوتهای جزئی با یکدیگر می‌باشند و شمشیر، خنجر یا گرز از جمله نقش‌هایی است که بر روی آنها حک می‌شود.اما این گورستان ارزشمند، با وجود ثبت در فهرست آثار ملی در سال ۱۳۷۸، امروز به دلیل رسیدگی‌های غیر اصولی میراث فرهنگی خوزستان، رها شده و در معرض سرقت شیرهای سنگی و فرسایش طبیعی محیط قرار دارد. بخشی از محوطه نیز به محل چرای دام اهالی تبدیل شده و خطر ناپدید شدن تدریجی این آثار بی‌همتا را بیش از پیش افزایش داده است؛ موضوعی که نیازمند اقدام فوری و نظارت مستمر مسئولان میراث فرهنگی است.

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان کهگیلویه و بویراحمد گفت:نصب شیر سنگی در قبرستان های استان ممنوع است و به سنگ فروشی‌ها و سنگ تراشی‌ها اعلام می‌کنیم تا از هرگونه پیکر تراشی یا فروش یا عرضه چنین پیکره‌هایی اجتناب کرده و سریعا نسبت به جمع آوری آن‌ها اقدام کنند.

شیر سنگی ، یا «بردشیر»، تندیس‌هایی از جنس سنگ هستند که در گذشته توسط سنگ تراش‌های ایل بختیاری در استان‌های چهارمحال و بختیاری و شمال خوزستان به شکل شیر تراشیده می‌شدند و به نشانهٔ شجاعت، دلاوری و ویژگی‌هایی، چون هنرمندی در شکار و تیراندازی در جنگ و مهارت در سوارکاری، بر آرامگاه بزرگان قوم خود قرار می‌دادند. هنوز هم در مناطق بختیاری نشین شیر‌های سنگی برای گذاشتن بر سر قبر‌ها می‌سازند. اما دیگر این شیر‌ها شبیه بردشیر‌ها نیستند. شیرسنگی‌های جدید از جنس گرانیت و مرمر و سنگ‌های آهنگی صنعتی تراشیده می‌شوند و طرحشان شبیه شیر‌های رومی-فرنگی است. /علیرضا محمدی