در مورد شیرسنگی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

در دل کوهستان‌های زاگرس، جایی که باد، صدای ایل را بر دوش می‌کشد و خاک هنوز بوی شجاعت می‌دهد، شیرهای سنگی همچون نگهبانان خاموش ایستاده‌اند؛ پیکره‌هایی تراشیده از دل سنگ و ایمان، که قرن‌هاست پاسدار خاطره مردان دلیر بختیاری‌اند. هر شیر، زبانی است گویا از تاریخ و فرهنگی که در آن، غیرت و نجابت معنا می‌یابد. این یادمان‌های کهن نه‌تنها نشان از رسم مردانگی و احترام به درگذشتگان دارند، بلکه روایتگر پیوند ژرف میان هنر، باور و هویت در قوم بختیاری‌اند. امروز، این هنر–صنعت اصیل می‌تواند فراتر از یادمانی تاریخی، به فرصتی برای توسعه گردشگری فرهنگی و معرفی شکوه و اصالت بختیاری در سطح ملی و جهانی بدل شود؛ نمادی جاودانه از روح تسلیم‌ناپذیر مردمانی که حتی در سنگ، زندگی را معنا کردند.

مجسمه‌ی شیر سنگی، به عنوان قدیمی‌ترین شیر سنگی ایران زمین یادگار دوران مادها است که‌امروز در انتهای خیابان دوازده متری شیرسنگی و وسط میدانی به همین نام در همدان قرار گرفته است. مجسمه شیر سنگی زمانی نگاهبان شهر بوده و بیشتر مورخان و پژوهشگرانی که روزگاری از این دیار گذر کرده‌اند، هر یک بر اساس مستنداتی که صحیح می‌پنداشتند، درباره شیر سنگی مطلبی نوشته‌اند. شیر سنگی از جمله قدیمی‌ترین یادگارهای شهر همدان است و اکنون در انتهای‌خیابانی به همین نام، روی ستونی از جنس خاک و سنگ‌خفته است. با توجه به اینکه این اثر در تاریخ ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ و به شماره ۹۳ در فهرست آثار ملی و تاریخی ایران به ثبت رسیده است، هنوز آثار خراش‌ها و یادگاری‌های قدیمی و رد روغن بر روی این اثر باستانی دیده می‌شود که زیبنده این اثر باستانی نیست./ایمان حامی خواه

شیر سنگی، یا «بردشیر»، تندیس‌هایی از جنس سنگ هستند که در گذشته توسط سنگ تراش‌های ایل بختیاری در استان‌های چهارمحال و بختیاری و شمال خوزستان به شکل شیر تراشیده می‌شدند و به نشانهٔ شجاعت، دلاوری و ویژگی‌هایی، چون هنرمندی در شکار و تیراندازی در جنگ و مهارت در سوارکاری، بر آرامگاه بزرگان قوم خود قرار می‌دادند. هنوز هم در مناطق بختیاری نشین شیر‌های سنگی برای گذاشتن بر سر قبر‌ها می‌سازند. اما دیگر این شیر‌ها شبیه بردشیر‌ها نیستند. شیرسنگی ‌های جدید از جنس گرانیت و مرمر و سنگ‌های آهنگی صنعتی تراشیده می‌شوند و طرحشان شبیه شیر‌های رومی-فرنگی است. /علیرضا محمدی