کلیات
آبهای زیرزمینی به آبهایی گفته میشود که در لایههای آبدار و اشباع زیر زمین تجمع پیدا کردهاست. این آبها فقط حدود ۴ درصد از مجموعه آبهایی را که فعالانه در چرخهٔ آبشناختی دخالت دارند، تشکیل میدهد. با این وجود حدود ۵۰ درصد جمعیت دنیا از نظر آب شرب متکی به همین آبهای زیرزمینی هستند.
آب زیرزمینی، آب موجود در زیر سطح زمین، منافذ خاک و شکستگیهای سازه سنگی است. هنگامی که یک واحد سنگی یا یک رسوب غیر محکم (کانسار) آورد قابل توجهی از آب ایجاد کند، آبخوان نامیده میشود. عمقی که در آن، منافذ خاک یا شکستگیها و حفرههای موجود در سنگها کاملاً از آب اشباعشده باشند، سطح ایستابی خوانده میشود. آب زیرزمینی از سطح تغذیه میشود؛ و ممکن است در سطح زمین نیز به صورت طبیعی در قالب چشمهها و تراوشات طبیعی تخلیه شده و واحهها یا تالابهایی را به وجود آورد. آبهای زیرزمینی، اغلب برای مصارف کشاورزی، شهری و صنعتی از طریق چاه برداشت میشوند. مطالعهٔ توزیع و حرکت آبهای زیرزمینی، آبزمینشناسی یا هیدرولوژی آب زیرزمینی نامیده میشود.
معمولاً، تصور بر این است که آب زیرزمینی، آب جاری موجود در آبخوانهای کم عمق است اما از نظر فنی، رطوبت خاک، لایههای منجمد آب در خاک، آب راکد در سنگ بستر با نفوذپذیری خیلی اندک و آب عمیق زمینگرمایی (ژئوترمال) یا سازندهای نفتی را نیز شامل میشود. احتمالاً قسمت اعظم زیرزمین حاوی مقداری آب است که در بعضی موارد ممکن است با مایعات دیگر مخلوط شده باشد. آب زیرزمینی فقط محدود و منحصر به زمین نیست. احتمالاً ایجاد بعضی از اشکال زمینی در مریخ متأثر از آب زیرزمینی است. شواهدی مبنی بر وجود آب مایع در سطح زیرین اروپا قمر سیارهٔ مشتری نیز وجود دارد.
اغلب، دسترسی به آب زیرزمینی نسبت به آب سطحی ارزانتر، راحتتر و مناسب تر و مستعد آلودگی کمتری است. از این رو، معمولاً برای تأمین آب از آن استفاده میشود؛ مثلاً، در ایالات متحده، آب زیرزمینی، بزرگترین منبع آب مصرفی را تأمین میکند و کالیفرنیا سالانه بیشترین میزان آب زیرزمینی نسبت به همهٔ ایالتهای آمریکا را برداشت میکند. مخازن آب زیرزمینی حاوی مقدار آب بسیار بیشتری نسبت به ظرفیت همه مخازن سطحی و دریاچههای ایالات متحده از جمله دریاچههای بزرگ میباشد. مقدار زیادی از آب شهری صرفاً از آب زیرزمینی تأمین میشود.
آب زیرزمینی آلوده کمتر به چشم میآید و نسبت به آلودگی در رودخانهها و دریاچهها سختتر پاکسازی میشود. آلودگی آب زیرزمینی اغلب به دلیل دفع نادرست زبالهها در زمین است. مواد شیمیایی صنعتی و خانگی و محلهای دفن زباله، استفاده بیش از حد از کودها و آفتکشها در کشاورزی، تالابهای مواد زائد صنعتی (پسابهای صنعتی)، پسماندها و فاضلاب فرآوری شده معادن، fracking صنعتی، گودالهای آب نمکی میدان نفتی، نشت مخازن ذخیره و خطوط انتقال نفتی، شیرآبه فاضلاب شهری و سیستمهای سپتیک منابع اصلی (آلودگی) میباشد.
فرونشست در اصفهان شدت گرفته و از شمال شهر و دشت های اطراف آن به سمت آثار تاریخی در حال پیشروی است. نشانههای این پدیده از مدتی پیش در سیوسه پل هم نمایان شد و حالا آثار آن سر از پل جوبی، پل خواجو و میدان نقش جهان درآورده است.
فرونشست یک پدیده زیست محیطی بهمعنی نشست تدریجی یا ناگهانی سطح زمین بهدلیل تراکم مواد زیرسطحی است. برداشت بیش از حد از منابع آبی زیرزمینی در اثر افزایش نیاز به این مایع حیاتی به دنبال توسعه صنعتی و کشاورزی در اصفهان از دلایل اصلی فرونشست به شمار میرود.
تهدید و آسیبهای جبران ناپذیر بر سازهها و تأسیسات شهری، خطوط انتقال نیرو، ساختمانها و به خصوص بناهای تاریخی و شُهره شهر موزه اصفهان از جمله نگرانیهای کارشناسان برای آینده پیش روی این کلانشهر است که در اثر برداشتهای بیرویه از منابع آب زیرزمینی ایجاد شده است.
کد خبر: ۱۰۷۳۴۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۰
با فرونشست دیگر امکان تغذیه آبهای زیرزمینی وجود ندارد و پایداری زمین هم از بین میرود. از دست رفتن زمین یعنی از دست رفتن امنیت غذایی، از بین رفتن تولید و افزایش مهاجرت و تبعات منفی اجتماعی و اقتصادی. همه اینها به دلیل نبود مدیریت صحیح منابع آبی در کشور است.
کد خبر: ۱۰۶۸۴۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۶
مدیرکل مدیریت بحران استان قزوین گفت: فرونشست سه تا ۱۷ سانتی متری اراضی و دشت قزوین که براساس آخرین مطالعات زمین شناسی کشور صورت گرفته را باید جدی گرفت.
کد خبر: ۱۰۶۵۶۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۲
رئیس گروه آب زمینشناسی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی با تاکید بر اینکه آبی که از ۱۵۰ متری تا ۲۰۰ متری زیر سطح زمین برداشت میشود، جزء ثروت ملی و آب استراتژیک کشور است، گفت: بر اساس آخرین مطالعات انجام شده در یک بازه ۱۳ ساله در برخی از حوضهها؛ ۴ برابر آبی که وارد دشت شده به طرق مختلف برداشت شده است!
کد خبر: ۱۰۶۳۴۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۱
مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز گفت: استفاده بیرویه از آبهای زیرزمینی علاوه بر افت شدید سطح سفرههای آب زیرزمینی و فرونشست دشتها، بحران دیگری را نیز به صورت کانونهای گرد و غبار پدید آورده است.
کد خبر: ۱۰۶۳۲۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۰
رییس سازمان نقشه برداری کشور اعلام کرد: از ۳۱ استان کشور ۲۹ استان در خطر پدیده فرونشست زمین قرار دارند و لازم است مسوولان تصمیمات قاطع در این زمینه بگیرند، چرا که ایران در حال نشست است.
کد خبر: ۱۰۶۲۲۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۵
در کل ایران به طور میانگین چیزی حدود ۱۳۰میلیمتر بارندگی دریافت کردیم، در حالی که تا الان باید ۲۱۹ میلیمتر باران میبارید. این نشان میدهد میزان بارندگی در کل کشور ۴۱درصد زیر نرمال است. برای کشوری مثل ایران این عدد فوقالعاده تاثیرگذار است.
کد خبر: ۱۰۶۰۸۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۸
مدیرکل دفتر بهداشت آب و فاضلاب گفت: امکان انتقال ویروس کرونا از طریق اجساد به آبهای زیرزمینی وجود ندارد و جای هیچگونه نگرانی در این باره نیست.
کد خبر: ۹۷۲۷۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۸
معاون وزیر نیرو گفت: زبالههای بیمارستانی بصورت بهداشتی دفع میشوند و اکنون که ویروس کرونا شیوع پیدا کرده طبیعتا ملاحظات بیشتری صورت میگیرد.
کد خبر: ۹۷۲۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۲۷
بوشهر سالهاست که آلودگی هوای عسلویه و آلایندههایی که منطقه را تحت تاثیر قرار داده و در محاصره خود درآورده اند مردم استان بوشهر و این منطقه را نگران و درگیر کرده است، حالا و پس از آلودگی های هوا و دریا، نشت میعانات گازی سبب شده خسارت های جدیدی به محیط زیست منطقه وارد شود.
کد خبر: ۹۵۲۸۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۲۹
منابع زیرزمینی آب تهران در دشتهای ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار دارند و با توجه به اینکه حدود ۵۰ سال است که پمپاژ میشوند، همه آنها در روزهای پایانی عمر خود قرار دارند.
کد خبر: ۹۳۹۳۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۰۳
کد خبر: ۹۲۱۱۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۰۹
طبق آخرین آمار، تمامی دشتهای کشور با افت سطح منابع آب زیرزمینی مواجه هستند. ۴۰۵ دشت ایران در وضعیت ممنوعه است و ۱۷ دشت دیگر نیز در حال بررسی است که این موضوع بسیار هشداردهنده به نظر میرسد.
کد خبر: ۹۱۸۸۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۸
کد خبر: ۹۱۶۷۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۷
کد خبر: ۹۰۲۹۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۲
کد خبر: ۸۷۳۰۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۰۶
کد خبر: ۸۶۳۱۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۰۳
فرونشست پایتخت در ۱۲ سال اخیر دو برابر شده است
کد خبر: ۸۵۹۹۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۲۱
یک متخصص آبهای زیرزمینی در گفت وگو با «تابناک»؛
مدتی است، از سوی برخی متولیان آب کشور ضرورت ورود جدی به حوزه تأمین آب شیرین از طریق آبهای ژرف مورد توجه قرار گرفته و در همین راستا، اقداماتی نیز انجام شده است؛ اقداماتی که برخی کارشناسان و متخصصان این حوزه عقیده دارند، نیاز به مطالعات دقیقی دارد و در صورت تصمیم گیری های عجولانه به خسارات جبران ناپذیری دامن خواهد زد.
کد خبر: ۸۲۹۸۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۰
کد خبر: ۷۷۸۶۱۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۱۰