در مورد محرم در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

کلیات

مُحَرَّمُ الحَرام اولین ماه سال هجری قمری است. دلیل نامگذاری این ماه، حرام بودن جنگ در آن ذکر شده است. واقعه کربلا که منجر به شهادت امام حسین(ع) و یارانش شد در ماه محرم سال ۶۱ق اتفاق افتاد. شیعیان هر سال از ابتدای این ماه سوگواری می‌کنند.

علت نام‌گذاری

مُحَرَّمُ الحَرام یا مُحَرَّم اولین ماهِ سال، در تقویم هجری قمری است. این ماه را از آن جهت محرم نامیدند که در آن جنگ و غارت حرام بود.

ماه عزاداری شیعیان

پس از شهادت امام حسین(ع) در محرم سال ۶۱ هجری قمری، این ماه برای شیعیان به ماه عزا تبدیل شده است. امامان معصوم(ع) و شیعیان آنها به برگزاری مراسم عزاداری در این ماه همت می‌ورزیده‌اند. درحدیثی از امام رضا(ع) آمده است:

«چون ماه محرم فرا می‌رسید، کسی پدرم را خندان نمی‌دید و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‌شد تا روز عاشورا. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می‌گفت: امروز روزی است که حسین(ع) شهید شده است.»

میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب المراقبات در ذیل مراقبات و اعمال ماه محرم می‌نویسد:

«برای دوستداران خاندان پیامبر(ص) شایسته است که در دهه اول محرم در قلب و ظاهرشان آثار حزن و اندوه هویدا باشد و بعضی از لذت‌های حلال را به ویژه در نهم، دهم و یازدهم این ماه ترک کنند، به مانند کسی که داغدار عزیزانش است؛ و در دهه اول محرم هر روز امامشان را با زیارت عاشورا یاد کنند.»
اعمال ماه محرم
  اعمال ماه محرم
شب اول
  • خواندن صد رکعت نماز
  • خواندن دو رکعت نماز در رکعت اول سوره حمد و سوره انعام و در رکعت دوم سوره حمد و سوره یس
  • خواندن دو رکعت نماز در هر رکعت سوره حمد و یازده بار سوره توحید
روز اول
  • روزه گرفتن
  • خواندن دو رکعت نماز و پس از آن خواندن این دعا: اَللَّهُمَّ أَنْتَ الْإِلَهُ الْقَدِيمُ وَ هَذِهِ سَنَةٌ جَدِيدَةٌ فَأَسْأَلُكَ فِيهَا الْعِصْمَةَ مِنَ الشَّيْطَانِ وَ الْقُوَّةَ عَلَى هَذِهِ النَّفْسِ الْأَمَّارَةِ بِالسُّوءِ وَ الاشْتِغَالَ بِمَا يُقَرِّبُنِي إِلَيْكَ يَا كَرِيمُ يَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا عِمَادَ مَنْ لا عِمَادَ لَهُ يَا ذَخِيرَةَ مَنْ لا ذَخِيرَةَ لَهُ يَا حِرْزَ مَنْ لا حِرْزَ لَهُ يَا غِيَاثَ مَنْ لا غِيَاثَ لَهُ يَا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ يَا كَنْزَ مَنْ لا كَنْزَ لَهُ يَا حَسَنَ الْبَلاءِ يَا عَظِيمَ الرَّجَاءِ يَا عِزَّ الضُّعَفَاءِ يَا مُنْقِذَ الْغَرْقَى يَا مُنْجِيَ الْهَلْكَى يَا مُنْعِمُ يَا مُجْمِلُ يَا مُفْضِلُ يَا مُحْسِنُ، أَنْتَ الَّذِي سَجَدَ لَكَ سَوَادُ اللَّيْلِ وَ نُورُ النَّهَارِ وَ ضَوْءُ الْقَمَرِ وَ شُعَاعُ الشَّمْسِ وَ دَوِيُّ الْمَاءِ وَ حَفِيفُ الشَّجَرِ يَا اللَّهُ لا شَرِيكَ لَكَ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا خَيْرا مِمَّا يَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لَنَا مَا لا يَعْلَمُونَ وَ لا تُؤَاخِذْنَا بِمَا يَقُولُونَ حَسْبِيَ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَ مَا يَذَّكَّرُ إِلا أُولُوا الْأَلْبَابِ رَبَّنَا لا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَ هَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ
شب دهم
  • خواندن صد ركعت نماز در هر ركعت پس از سوره حمد سه مرتبه سوره توحید، و پس از صد رکعت این ذکر را بگوید: سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ
  • خواندن چهار رکعت نماز در آخر شب در هر رکعت پس از سوره حمد، هر کدام از آیة الکرسی و سوره‌های توحید، فلق و ناس را ده مرتبه بخواند و پس از اتمام نماز، صد مرتبه سوره توحید.
روز دهم (عاشورا)
  • ذکر مصیبت و عزاداری برای شهادت امام حسین (ع)
  • خواندن زیارت عاشورا
  • گفتن: أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلامُ وَ جَعَلَنَا وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الطَّالِبِينَ بِثَارِهِ مَعَ وَلِيِّهِ الْإِمَامِ الْمَهْدِيِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِمُ [عَلَيْهِ‏] السَّلامُ، به دیگر مومنان.
  • گفتن هزار مرتبه: اللَّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلامُ
  • خواندن زیارت وارث
روز بیست و یکم
  • روزه گرفتن

 

وقایع مهم محرم

تاریخ
وقایع مهم ماه محرم الحرام
۲ ورود امام حسین(ع) و یارانش به سرزمین کربلا سال ۶۱ قمری،سرآغاز حادثه عاشورا
درگذشت حضرت آدم(ع)
۶ شهادت حضرت یحیی(ع)
۷ جلوگیری از دستیابی اهل بیت امام حسین(ع) به آب به دستور عمر بن سعد
۹ تاسوعا و شب عاشورا روزی که دشمن، حسین بن علی(ع) و یارانش را در کربلا محاصره کرد و برای جنگ با آنها اجتماع نمود. امام حسین(ع) شب را از دشمن مهلت گرفت تا به عبادت و دعا بپردازد.
۱۰ روز عاشورا روز شهادت امام حسین(ع) و یارانش سال ۶۱ قمری
شام غریبان
انفجار بمب در حرم امام رضا(ع) سال ۱۴۱۵ق
۱۱ حرکت دادن اسیران کربلا به سوی کوفه سال ۶۱ق
۱۲ شهادت امام سجاد(ع) سال ۹۴ یا ۹۵ ق بنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۲۵ محرم است
۱۹ حرکت اسیران کربلا به سوی شام سال ۶۱ق
۲۳ بمب‌گذاری و تخریب حرم عسکریین(ع) در سامراء سال ۱۴۲۷ق
۲۵ شهادت امام سجاد(ع) سال ۹۴ یا ۹۵ق بنا بر قول دیگر شهادت ایشان ۱۲ محرم است
۲۶ محاصره مکه و سنگ‌باران کعبه توسط سپاهیان یزید بن معاویه سال ۶۴ق
۲۸ تبعید امام جواد(ع) به بغداد سال ۲۲۰ق

در مورد محرم در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

در ایام دهه اول محرم یکی از روضه خوانی‌های خانگی قدیمی یزد، روضه خوانی صبح‌های خانه ریسمانیان با قدمتی قریب به ۱۰۰ سال است. واقف خانه آقای ریسمانی یکی از تجار یزد بوده و بعد از او توسط پسرش حاج میرزا مهدی و اکنون توسط فرزندان حاج میرزا مهدی مراسم روضه خوانی اباعبدالله الحسین علیه السلام از طلوع آفتاب تا ساعت ۱۰ صبح در آن برگزار می‌شود.
کد خبر: ۱۳۱۶۴۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۲۰

حسینیه تابناک
همزمان با ایام عزاداری سرور و سالار شهیدان، نماهنگ آغازم کربلا را با نوای کربلایی حسین ستوده فراق و دلتنگی کربلا در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۳۱۶۴۲۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۲۰

رمان «اعترافات کاتب کشته‌شده» تصویرگر بی‌تعارف و حقیقی جبهه ناپاکان و موجودات نامشروعی است که مقابل امام حسین (ع) صف کشیده و به کشتن آن‌حضرت مبادرت کردند. این‌رمان همچنین از مظلومیت تاریخ و مردمی می‌گوید که فریب دروغ‌ها و تاریخ جعلی حاکمان جور را خورده و باعث رقم‌خوردن مصیبت می‌شوند.
کد خبر: ۱۳۱۵۸۹۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۸

کد خبر: ۱۳۱۵۷۵۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

نبض خبر
ویدیویی منتشر شده که یکی از اهالی روستای ماموستا در جمهوری آذربایجان با گریه از ممنوعیت مراسم عاشورا می‌گوید: «آقا جان باز در کربلا 72 نفر کنارت بودند، امروز هیچ کس نیست.» این ویدیوی تلخ را می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۱۵۹۸۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

حسینیه تابناک
همزمان با عزاداری محرم مداحی استودیویی یا مبدل السیئات بالحسنات را با نوای حاج حسین سیب سرخی می‌بینید و می‌شنوید
کد خبر: ۱۳۱۵۹۴۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

حسینیه تابناک
همزمان با ایام عزاداری سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) نماهنگ ایستاده می‌میرم را با نوای حاج سید رضا نریمانی می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۳۱۵۹۳۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

اسم پیغمبر(ص) بر روی منبرها کم کم ترک و ممنوع شد. لعن علی(ع) بر منبرها اجباری شد و حب علی یک جرم سیاسی شد. استفاده از ظرف طلا، انگشتر طلا و لباس حریر که اسلام بر مردان، حرام کرده بود و یک علت آن هم این بود که اینها تیپ لباس و اخلاقیات اشرافی و سرمایه‌داری است و اخلاق طبقاتی ایجاد می‌کند، دوباره رایج شد.
کد خبر: ۱۳۱۵۸۹۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

حسینیه تابناک
همزمان با ایام عزاداری سرور و سالار شهیدان نماهنگ آدم گریه کرده را با نوای مجید بنی فاطمه در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۳۱۵۸۲۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

کد خبر: ۱۳۱۵۶۷۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۷

حسینیه تابناک
شور و زمزمه سپردمت به خدا و به ریگ‌های بیابان را با نوای حسین طاهری در ذکر مصیبت حادثه کربلا و حضرت زینب (س) می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۳۱۵۷۶۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۶

این نوشتار روایتی از آغاز و انجام؛ از رحلت پدر بشریت، حضرت آدم (ع) که میراث هدایت را به فرزندان سپرد، تا سفرهای پر مشقت اهل بیت (ع) در شام غریبان پس از کربلا و نقش علمای شیعه چون علامه حلی در ترویج مکتب اهل بیت (ع) در دوران‌های گوناگون می باشد.
کد خبر: ۱۳۱۵۶۱۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۶

حضور سحر امامی مجری شبکه خبر در مراسم شام غریبان حسینی در حسینیه امام خمینی(ره) مورد توجه قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۳۱۵۵۶۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۶

مراسم خیمه سوزان عاشورا، ظهر یکشنبه (۱۵ تیر ۱۴۰۴) با حضور عاشقان سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و با آتش زدن خیمه نمادین منتسب به اهل بیت امام حسین (ع) در چهارراه گلوبندک تهران برگزار شد.
کد خبر: ۱۳۱۵۵۷۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۶

یک دسته هم اهل شهرستانک به قدر صد و پنجاه نفر بودند، موزیکانچی شهرستانکی هم جلوشان بود، اما به قدری خر بودند که به این خری دسته نمی‌شد، نه نوحه بلد بودند، نه سینه می‌زدند، همین‌طور خَرِ خَر آمدند و رفتند.
کد خبر: ۱۳۱۵۵۴۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۵

مهران غفوریان یک عکس از خود در کنار مجید بنی‌فاطمه در مراسم عزاداری روز عاشورا منتشر کرد.
کد خبر: ۱۳۱۵۵۴۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۵

نبض خبر
عزاداری طُوَیریج سوگواری سالانه اهالی طویریج، از شهر خود تا حرم امام حسین(ع) در روز عاشورا است. این مراسم غالباً به‌صورت هَرْوَله انجام می‌گیرد. عزاداران در مسیر 20 کیلومتری طویریج تا کربلا شعارهایی همچون «واحسینا»، لَبَّیکَ یا حسین و «وا ویل علی العباس» سر می‌دهند. ریشه هروله در عزاداری طویریج را به بیش از 300 سال قبل بر می‌گردانند و آن را نماد حرکت هروله‌کنان مردان بنی‌اسد از شهر طویریج در سال 61 قمری برای تدفین امام حسین(ع) ذکر کرده‌اند. در سال 1370 هجری شمسی حزب بعث عراق برپایی آن را ممنوع کرد، اما مردم برای برگزاری این مراسم پافشاری کردند و این امر موجب بازداشت‌ و اعدام شرکت‌کنندگان شد. برپایی این مراسم بعد از سقوط حکومت صدام در سال 1382 هجری از سر گرفته شد. امروز در کربلا این دسته با پرچم ایران به سمت حرم حسین بن علی (ع) حرکت کرد. تصاویر اختصاصی تابناک را می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۱۵۵۵۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۵

در اینفوگرافیک زیر تابناک به بررسی علت روشن کردن شمع در شام غریبان پرداخته است.
کد خبر: ۱۳۱۵۵۴۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۵

نبض خبر
رئیس جمهور امروز پس از عزاداری عاشورای حسینی در میان مردم تبریز، با حضور در صف نماز ظهر عاشورا این فریضه را در جمع مردم تبریز در محل مصلی این شهر به جای آورد.
کد خبر: ۱۳۱۵۵۳۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۵

حسینیه تابناک
عزاداری شیعیان آفریقایی در روز عاشورا در قم را می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۱۵۵۲۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۵