کلیات
جنگ جهانی دوم، جنگی فراگیر بین اول سپتامبر ۱۹۳۹ تا دوم سپتامبر ۱۹۴۵ بود. البته درگیریهای مرتبط با این جنگ از چند سال پیش از آن آغاز شده بودند. این جنگ بسیاری از کشورهای جهان از جمله تمامی ابرقدرتهای روز را درگیر خود کرد تا جایی که دو دسته از کشورهای مختلف با تشکیل اتحادهای نظامی به نامهای متّحدین و متّفقین در مقابل یکدیگر صف آرایی کردند.

ابعاد و پیامدهای جنگ
این جنگ گستردهترین جنگ جهانی تاریخ بشر بود که در آن بیش از ۱۰۰ میلیون نفر از قریب به سی کشور مختلف به صورت مستقیم در آن جنگیدند. در طول این جنگ که حالت یک جنگ تمام عیار به خود گرفته بود، کشورهای مختلف تمامی توان اقتصادی، صنعتی و علمی خود را صرف جنگ کردند تا حدی که تفاوتی بین منابع نظامی و غیرنظامی در آن نبود. این جنگ همچنین باعث کشتار جمعی غیرنظامیان و بمبارانهای راهبردی نابودکننده گسترده علیه مقاصد صنعتی و مراکز تمرکز مردم (که به مرگ بیش یک میلیون نفر از جمله در حملات اتمی به دو شهر ژاپنی انجامید) شد.
تعداد کشته ها
در طول جنگ جهانی دوم ۵۰ تا ۸۵ میلیون نفر کشته شدند که این آمار خونینترین درگیری انسان در طول تاریخ بشریت است.

کشورهای اصلی جنگ
اگر چه ژاپن تهاجم خود به جمهوری چین را از سال ۱۹۳۷ آغاز کرد، اما عموماً حمله آلمان نازی به نیمه غربی لهستان در اول سپتامبر سال ۱۹۳۹ که به اعلام جنگ فرانسه و بریتانیا به این کشور انجامید، تاریخ شروع جنگ جهانی دوم خوانده میشود. در طول جنگ آلمان نازی موفق شد با تشکیل اتحاد نظامی تحت عنوان قوای محور با ایتالیا و ژاپن، از طریق اعمال قوه قهریه یا انعقاد پیمان ضمیمه، بخش عمدهای از قاره اروپا را تحت کنترل خود درآورد. آلمان بعد از ضمیمه مرکز اروپا اتریش چکسلواکی مجارستان و سپس با حمله نظامی به شمال اروپا اسکاندیناوی و غرب اروپا فرانسه را اشغال و انگلستان را محاصره دریایی و جنگ هوایی کرد.. آلمان در شرق بر طبق قرارداد مولوتف-ریبنتروپ در اوت ۱۹۳۹ آلمان نازی و شوروی توافق کردند کشورهای اروپای شرقی شامل لهستان، فنلاند، رومانی و کشورهای حوزه دریای بالتیک را بین خود تقسیم کنند. اما بعدها در ژوئن ۱۹۴۱ آلمان و متحدانش حمله گستردهای را تحت عنوان عملیات بارباروسا علیه شوروی آغاز کردند که به بزرگترین صحنه نبرد تاریخ بشریت تبدیل شد. این نبرد که بخش عظیمی از توان نیروهای محور را صرف خود کرد با راهبرد زمین سوخته شوروی به یک جنگ فرسایشی تبدیل شد که با از بین بردن قسمت قابل توجهی از نیروی
نظامی مهاجمان، ورق را در نبرد به کلی به ضرر آلمان و متحدانش برگرداند.
فرجام حمله آلمان به شوروی
آلمانی ها در سال ۱۹۴۲ متحدین شمال آفریقا را از دست دادند؛ روند این شکستها در سال ۱۹۴۳ با غلبه کمرشکن شوروی در جناح شرق اروپا دو نبرد استالینگراد و کورسک بر آلمانی و حمله موفقیتآمیز متفقین غربی به جناح جنوب اروپا ایتالیا (که به تسلیم شدن ایتالیا انجامید) و در سال ۱۹۴۴ به جناح غرب اروپا فرانسه ادامه یافت. از سوی دیگر ایالات متحده که با حمله ژاپن به پرل هاربر هاوایی وارد جنگ شده بود، در جبهه اقیانوس آرام آسیا به موفقیتهایی دست یافت که این روند ابتکار عمل را از ژاپن گرفت و وارد جنگ اروپا در فرانسه هم شد. با استفاده از این فرصت شوروی که تمامی اراضی از دست رفته خود را پس گرفته بود، تهاجمی همهجانبه را علیه سرزمین آلمان و متحدانش آغاز کرد.
جنگ در اروپا در ۸ می ۱۹۴۵ با سقوط برلین به دست سربازان ارتش سرخ شوروی و تسلیم بیقید و شرط آلمان و در ژاپن که حاضر به تسلیم نبود، در ۱۵ اوت ۱۹۴۵ پس از دو حمله اتمی مرگبار و ویرانکننده به دو شهر هیروشیما و ناکازاکی توسط ارتش ایالت متحده پایان یافت تا پیروزی کامل نصیب متفقین شود. پ
پیامدهای پس از جنگ
پس از جنگ دادگاهی در نورمبرگ برگزار شد که در آن ۲۲ مقام آلمانی محاکمه شدند که بدنامترین آنها هیملر بود. نتیجه نهایی جنگ جهانی دوم پیروزی متفقین بود، اما پیامدهای این جنگ تغییرات بسیاری در پی داشت که از آن جمله میتوان تشکیل سازمان ملل متحد برای جلوگیری از مناقشات بین کشورها را نام برد که قدرتهای پیروز در جنگ شامل ایالات متحده آمریکا و بریتانیا و فرانسه و شوروی و چین به پنج عضو دائم شورای امنیت آن تبدیل شدند.
دو کشور ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به عنوان ابرقدرتهای نو ظهور پس از جنگ در مقابل یکدیگر قرار گرفتند که از آن با عنوان جنگ سرد یاد میشود که برای ۴۶ سال ادامه یافت. بسیاری از کشورهای آسیب دیده در جنگ به خصوص در اروپا با کنار گذاشتن دشمنیها در سایه بازسازی اقتصادی و صنعتی بهبود روابطشان با یکدیگر و ایجاد هویتی واحد را در پیش گرفتند.
۶ ژوئن ۱۹۴۴ در کرانه ساحل نرماندی
در آستانه هشتادمین سالگرد حماسه نرماندی (۶ ژوئن ۱۹۴۴)، مجموعهای نادر شامل ۱۵۰ عکس منتشرنشده از این نبرد تاریخی کشف شده است. این تصاویر که به مناسبت سالگرد D-Day منتشر میشوند، لحظات ناب و انسانیِ پشت جبهههای نبرد را به نمایش میگذارند. عکسها که توسط یک سرباز آمریکایی ثبت شده، شامل صحنههای کمدیدهشده از استراحت نیروها، عملیات لجستیکی و تعاملات سربازان با مردم محلی است. این مجموعه ارزشمند که هشت دهه در صندوقچهای در اوهایو مخفی مانده بود، اکنون در آستانه سالگرد تاریخی نرماندی به جهانیان معرفی میشود. کارشناسان معتقدند این تصاویر میتوانند نگاه ما را به یکی از سرنوشتسازترین روزهای تاریخ معاصر تغییر دهند.
کد خبر: ۱۳۱۰۰۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۶
نبض خبر
دونالد ترامپ پس از تحقیر ولادیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین، کییر استارمر نخست وزیر بریتانیا و سیریل راماپوزا رئیسجمهور آفریقای جنوبی، حالا رفتار مشابهی با فریدریش مرتس صدراعظم آلمان انجام داد و در دیدار با او در اتاق بیضی مقابل خبرنگاران گفت: «آزادی از دست نازیها روز خوبی نبود؟!» مرتس گفت: «فردا سالگرد روز دیدی (D-Day) است، روزی که آمریکاییها به جنگ در اروپا پایان دادند.» ترامپ ادامه داد: «اون روز برای شما خوشایند نبود؟ روز خوبی نیست؟» مرتس پاسخ داد: «این روز، روز رهایی کشور من از دیکتاتوری نازیها بود.» این لحظات را میبینید.
کد خبر: ۱۳۰۹۹۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۶
وقایع اتفاقیه؛
روز نکبت به مجموعهای از رویدادهای خشونتبار در سال ۱۹۴۸ اشاره دارد که طی آن بیش از ۷۵۰ هزار فلسطینی از سرزمین خود اخراج شدند و بیش از ۵۰۰ روستا ویران شد. شبهنظامیان صهیونیست با اجرای «نقشه دالت» اقدام به پاکسازی قومی و تخریب نظاممند روستاهای عربی کردند. این وقایع با اعلام موجودیت دولت اسرائیل همراه شد و موجی از آوارگی، جنگ و نابودی جامعه فلسطینی را رقم زد. فلسطینیان، کلید خانههای خود را نماد امید به بازگشت قرار دادند. برای آشنایی بیشتر با جزئیات تاریخی این فاجعه انسانی، این ویدیو را با زیرنویس اختصاصی در «تابناک» تماشا کنید.
کد خبر: ۱۳۰۹۰۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۱
جنگ جهانی دوم در ماه مه 1945 با تسلیم بی قید و شرط آلمان به پایان رسید. روزهای 8 و 9 مه به عنوان روز پیروزی در اروپا (V-E Day) جشن گرفته می شوند. این جشن دوگانه به این دلیل است که آلمان ها در تاریخ 8 مه به متفقین غربی، از جمله بریتانیا و ایالات متحده تسلیم شدند و تسلیم جداگانه ای در تاریخ 9 مه در روسیه انجام گرفت.
کد خبر: ۱۳۰۴۳۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۸
پس از نزدیک به چهار سال نبرد شدید، سرانجام نیروهای شوروی در آوریل 1945 حمله خود به شهر برلین، آلمان را آغاز کردند.
کد خبر: ۱۳۰۲۲۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۹
گزارش تابناک به مناسبت هشتادمین سالگرد مرگ هیتلر؛
امروز، سیام آوریل ۲۰۲۵، هفتم اردیبهشت هشتاد سال از روزی میگذرد که آدولف هیتلر در پناهگاه زیرزمینیاش در برلین، با شلیک گلولهای به زندگی خود پایان داد. در آن روز خاکستری،، مردی که جهان را به آتش کشیده بود، در تاریکی به خاک افتاد. اما سایهاش هنوز در گوشه و کنار دنیا پرسه میزند، حتی در خیابانهای تهران!
کد خبر: ۱۳۰۲۱۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۸
وقایع اتفاقیه
کنسرو بیسکویت یکی از کنسروهایی است که در دوران جنگهای جهانی اول و دوم باب بود اما با توسعه بسته بندی پلاستیکی کنار گذاشته شد. تصاویر کنسرو بیسکویت و نحوه باز کردنش را میبینید.
کد خبر: ۱۲۹۵۵۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۲
بهمن جوادپور
کد خبر: ۱۲۸۷۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۱۶
رهبران بسیاری طی جنگ جهانی دوم نقش های کلیدی ایفا کردند.
کد خبر: ۱۲۸۲۹۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۲۳
تصویری از بارگذاری خشاب توپ ۱۲.۷ میلی متری جنگنده پی ۴۷ تاندربولت در جنگ جهانی دوم ؛ هر بال مجموعا ۱۷۰۰ تیر گلوله ظرفیت دارد.
کد خبر: ۱۲۸۱۲۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۳
۷۰ سال پیش دولت وقت اتحاد جماهیر شوروی سابق از پرداخت غرامت اشغال ایران در زمان جنگ جهانی خبر داد.
کد خبر: ۱۲۷۷۳۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۱
آژانس آوارگان فلسطینی سازمان ملل (آنروا) امروز (جمعه) اعلام کرد، غزه شدیدترین بمبارانها علیه غیرنظامیان از زمان جنگ جهانی دوم را تجربه میکند.
کد خبر: ۱۲۷۴۷۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۹
تصویری کمتر دیده شده از جشن تولد شصت و نه سالگی وینستون چرچیل در تهران را همزمان با برگزاری کنفرانس سران متفقین در تهران در ایام اشغال ایران در دوران جنگ جهانی دوم مشاهده میکنید. در این جشن استالین، رهبر شوروی، روزولت رئیسجمهور امریکا در دو طرف چرچیل نشستهاند. تصویر در آذر ماه سال ۱۳۲۲ به ثبت رسیده است.
کد خبر: ۱۲۷۴۳۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۷
پس از جنگ جهانی دوم ، اسرائیل دلیل موجودیت آلمان است؛ این بدین معناست که در صورت نابودی رژیم صهیونیستی، آلمان هم از نقشه سیاسی جهان حذف میشود.
کد خبر: ۱۲۷۰۸۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۰
تابناک گزارش می دهد
انتشار فیلم و عکس از یک دختر بچه خردسال فلسطینی در حال حمل خواهر مجروحش اگرچه دل آزادگان را به درد آورد اما دنیای خفته را بیدار نکرد.
کد خبر: ۱۲۶۷۱۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۱
در روز ۳ شهریور ۱۳۲۰، ابتدا نیروهای شوروی از شمال و شرق از زمین و هوا به ایران حملهور شدند و سپس نیروهای بریتانیایی نیز از جنوب و غرب حمله کردند و شهرهای سر راه را یکبهیک به سرعت اشغال کردند و هر دو به سمت تهران حرکت کردند.
کد خبر: ۱۲۵۹۳۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۳
کد خبر: ۱۲۵۸۱۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۷
وقایع اتفاقیه
فرانکلین روزولت رئیس جمهور آمریکا در دوران جنگ جهانی دوم ، فهرستی از کشورها به عنوان ملتهای مستقل به هیتلر ارائه کرده بود و به رهبر آلمان نازی تاکید کرده بود که نباید به این کشورها حمله کنید. هیتلر اما در یک سخنرانی در میان نازیها، ضمن اشاره به این موضوع، با لحن تمسخرآمیز اسامی این کشورها را خواند و با خنده نازیهای حاضر همراه شد. در نهایت هیتلر جنگ جهانی دوم را شکل داد که سرنوشتش آشکار است. ویدیوی تمسخر روزولت توسط هیتلر را میبینید.
کد خبر: ۱۲۴۵۷۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۲
وقایع اتفاقیه
پس از آغاز جنگ جهانی دوم در نهم شهریور ۱۳۱۸ (۱ سپتامبر ۱۹۳۹)، ایران بیطرفی خود را اعلام کرد؛ اما پس از آغاز تهاجم آلمان به شوروی به دلیل گستردگی مرز ایران با اتحاد جماهیر شوروی، این بیطرفی ناپایدار بود. نیروهای متفقین به بهانهٔ حضور کارشناسان آلمانی در ایران این کشور را اشغال کردند. به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی و نیاز شوروی به کمکهای ایالات متحده و بریتانیا در جبهههای نبرد، متفقین تصمیم گرفتند از ایران به عنوان کریدوری برای تأمین نیروهای خود استفاده کنند و در نتیجه، نیروهای متفقین در ۲۵ اوت ۱۹۴۱ به ایران حمله کردند و این کشور را به اشغال خود درآوردند. روز ۳ شهریور ۱۳۲۰، ابتدا نیروهای شوروی از شمال و شرق از زمین و هوا به ایران حملهور شدند و سپس نیروهای بریتانیایی نیز از جنوب و غرب حمله کردند و شهرهای سر راه را یکبهیک به سرعت اشغال و هر دو به سمت تهران حرکت کردند. ارتش ایران به سرعت متلاشی شد. رضاشاه با فشار متفقین به خصوص بریتانیا سریع استعفا کرد و سپس با گذشتِ مدتها کشمکش بینِ روسها با دیگر کشورهایِ متفقین، و همچنین شکلگیری بحرانهای فراوان در ایران، با وساطت محمدعلی فروغی، بالاخره بر سر نوع حکومت جدید ایران و انتقال سلطنت به پسرش (محمدرضا) که ولیعهد پیشین نیز بود، به توافق رسیدند. در جریان اشغال ایران، قوای شوروی شامل ۴۰ هزار سرباز و هزار تانک تی-۲۶ بود که برتری عددی و کیفی زیادی نسبت به نیروهای ایرانی داشت. علاوه بر اینها، بیشترین برتری شوروی با نیروی هوایی بود که ۴۰۹ هواپیمای جنگی از جمله بمب افکنهای سنگین را برای اشغال ایران فراخواندند. قوای انگلیس نیز ۱۹۰۰۰ سرباز و ۵۰ تانک سبک به کار گرفته بودند. نیروی هوایی نیز قوای زمینی را پشتیبانی میکردند. تعداد هواپیماهای بمب افکن شوروی که نیروی زمینی را تقویت میکرد، پنج برابر نیروی هوایی دولت انگلیس بود. پس از اشغال، راهآهن سراسری ایران برای انتقال کمکهای نظامی از جنوب ایران به پشت جبههٔ شوروی، بر اساس قانون وام و اجاره مورد استفاده قرار گرفت. ایران که در آغاز جنگ، بیطرفی خود را اعلام کرده بود، نهایتاً در ۱۷ شهریور ۱۳۲۲ به آلمان اعلان جنگ داد. به پشتوانهٔ همین اعلان جنگ ایران میتوانست پس از پایان جنگ به اعلامیهٔ ملل متحد بپیوندد و همچنین در کنفرانسهای صلح پس از جنگ شرکت کند. محمدرضا پهلوی در سخنرانی به ضعف نظامی ایران در دوراه حکومت پدرش و خوش باوریاش در اعلام بیطرفی که به اشغال ایران و حوادث پس از آن از جمله قحطی اشاره کرده بود. این سخنرانی دردناک را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۲۵۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۳۰
بمبی عملنکرده مربوط به جنگ جهانی دوم که در پلیموث انگلیس پیدا شده بود، بهصورت کنترل شده در دریا منفجر شد.
کد خبر: ۱۲۲۳۷۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۶