کلیات
سینما در اصل واژهای است یونانی به معنای حرکت، اما در اصطلاح، سینما، هنر و فنی است که به کمک یک سری تصاویر متحرک، پیامی را به مخاطب خود که همان تماشا گر است منتقل میکند.
سینما آخرین هنر و به عبارت دیگر هفتمین هنر است. در این میان سینما تنها هنری است که نه تنها شش هنر دیگر را به خدمت گرفته بلکه به گونهای توانسته آنها را اعتلا نیز ببخشد. همچنین سینما صنعت، فن و تکنیک را نیز به خدمت گرفته و در متن خود دارد.
تاریخچه
برادران لومیر در سال ۱۸۹۵ سینماتوگراف (اولین دوربین فیلم برداری) را اختراع کردند. هرچند نمیتوان این دو برادر فرانسوی را یگانه افرادی دانست که به پیدایش هنر سینما کمک کردند. پیدایش سینما و فن فیلمبرداری خود مرهون پیشرفتهای بسیار زیادی هم در عرصهُ تکامل نگاتیو بود و هم تکامل دستگاههای اولیه عکاسی. به طوریکه نمیتوان قاطعانه از یک نفر بهعنوان مخترع سینما نام برد. دستگاههایی همچون کینتوسکوپ (ساخته توماس ادیسون)، ویتاسکوپ و بایوسکوپ همگی در پیدایش دستگاه سینماتوگراف مؤثر بودهاند. برادران لومیر خود دهها فیلم کوتاه ساختند که همهُ آنها صرفاً از یک نما تشکیل میشد و قطع و وصل و تدوین در آنها وجود نداشت. از جمله این فیلمها میتوانیم به ورود قطار به ایستگاه که به عنوان اولین فیلم ساخته شده به دست بشر محسوب میشود، خروج قایق از لنگرگاه، غذا خوردن کودک و خروج کارگران از کارخانه اشاره کرد.
پس از لومیرها، ژرژ مهلیس باعث تکامل فن سینما شد. دیدگاه مهلیس نسبت به سینما یک دیدگاه تئاتری بود. او پردههای گوناگونی از نمایش را فیلمبرداری میکرد و سپس این پردهها را به یکدیگر متصل میکرد. ژرژ مهلیس همچنین پدیدآورنده فن تروکاژ در سینماست.
پس از مهلیس، ادوین اس پورتر باعث تکامل بنیادین و ساختاری سینما شد. او با ساختن فیلمهای زندگی آتشنشان آمریکایی و سرقت بزرگ قطار سینما را به عنوان پدیدهای که امروزه میشناسیم معرفی کرد.
سینمای پورتر دیگر ارتباطی به تئاتر نداشت، بلکه به هنری مستقل و جدید تبدیل شده بود. پورتر، پیشگام فن تدوین فیلم نیز میباشد. راهی که او در سینما آغاز کرد در نهایت به سینمای داستانگوی هالیوود منجر شد.
ساختار سینما
در آغاز
سینما را بیشتر یک پدیده علمی صنعتی میدانستند. در سالهای جنگ جهانی اول سینما، به عنوان یک وسیله نمایشی و سرگرمی، رونق تجاری یافت. سپس قابلیتهای هنری آن توسط فیلم سازان اروپایی و آمریکایی کشف شد. در همین سالها ریچیوتو کانودو منتقد و نظریهپرداز ایتالیایی، سینما را «هنر هفتم» معرفی کرد. زیرا به عقیده او سینما هنری ترکیبی است که در آن همه هنرها حضور دارند.
سینما به معنی ثبت حرکات است و همانطور که در مباحث قبل گفتیم، پیدایش تصویر متحرک در نتیجه تکامل تکنولوژی ابزارهای عکاسی بود. به همین سبب شیوه ضبط تصویر (فیلمبرداری) آن، عکسبرداری پشت سر هم، البته با فواصل زمانی ثابت و متوالی است. هیچ هنری به استثنای رسانه تلویزیون، نتوانسته از لحاظ محبوبیت، فراگیری و نیروی تأثیر بر عواطف و افکار مخاطب، با سینما رقابت کند. به همین دلایل و همچنین به آن علت که سینما به صنعت فن و ابزارهای فنی اتکای زیادی دارد، آن را «هنر قرن بیستم» نامیده اند. منشأ اصطلاح سینماتوگرافی واژهای یونانی (کینه ما) به معنای حرکت است. سینماتوگرافی به معنای «حرکت نگاری» یا فن ضبط حرکت است. تاریخ تکامل و تحول سینما را به طور کلی می توان به سه دوره عمده (با تأکید بر فنون و تکنیکهای سینمایی) تقسیم بندی کرد:
دوره سینمای صامت: در سال ۱۸۹۵ دوره سینمای صامت آغاز شد. این دوره به زمان سینمایی بدون صدا و ساخت فیلم سیاه و سفید مربوط می شود.
دوره سینمای ناطق: در سال ۱۹۲۷ عصر فیلم صدادار آغاز شد و عامل صدا، عملاً سینما را به صورت یک هنر سمعی-بصری درآورد.
دوره سینمای رنگی: از اواخر دههٔ ۱۹۳۰ میلادی با اختراع فیلم رنگی آغاز شد.
اهمیت سینما
هنوز
سینما دورههای آغازین خود را طی میکرد که لنین (از جمله پایه گذاران و سردمداران نظام کمونیست شوروی) درباره سینما گفت: «سینما با ما، همه ارتشهای دنیا بر علیه ما، سرانجام پیروز خواهیم شد.»
همین یک جمله که از زبان یک سیاستمدار نقل شده، به خوبی نشانگر اهمیت و قدرت سینماست.
سینما وسیله خوبی برای تبلیغ و ارائه دیدگاهها و اندیشههای سیاسی و اجتماعی و حتی اقتصادی است و از همین رهگذر گاه مخاطبش را به بی راهه برده و او را در چمبره تبلیغات گسترده اسیر کرده، اما با این وجود سینما به علوم مختلف از پزشکی، الکترونیک و جغرافیا گرفته تا فیزیک، شیمی و تاریخ خدمات شایانی نموده است. سینما، این وسیله سمعی و بصری جذاب، بزرگترین کارکردش در خلق رویا، خلق ماجرا، خلق شخصیتهای دوست داشتنی، نفرت انگیز، ترحم بر انگیز و... و در نهایت ایجاد احساسات عمیق انسانی از عشق و محبت گرفته تا ترس و نفرت است.
دیگر
سینما یک وسیله ساده سرگرمی ساز نیست، سینما پا را بسیار فراتر گذاشته و تجربه نشان داده، نادیده گرفتن آن امری غیر عاقلانه است، چه از سوی تماشاگران معمولی و چه از سوی سیاست گذاران اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جوامع مختلف.
فضای سینمایی
فضای سینمایی همان فضا و حیطهای است که در فیلم خلق میشود و به جهان عینی ربطی ندارد. فضای سینمایی را میتوان به شیوههای زیر از فضای واقعی جدا کرد:
۱ – فضای سینمایی، دو بعدی است و تصاویری خلق میکند که به اصطلا ح. عمق ندارند. این فضا بر درک ما از اندازهها، فواصل و روابط اشیا تاثیر میگذارد، به همین خاطر، فیلم سازان از ترکیب بندی قاب، استفاده از عدسیهای مخصوص، حرکت دوربینهای مختلف و تدوین استفاده میکنند، تا به نحوی این واپیچیدگیها را جبران کنند و فضایی مشابه فضای واقعی و قابل قبول برای تماشاگر بسازند.
۲ – تدوین نماها از زوایای مختلف میتواند فضایی تازه و یگانه خلق کند، و تجربهای جدید برای تماشاگر باشد.
۳- فضای واقعی و عینی، برای ما پیوسته و فاقد قطع و پارگی است. اما تدوین میتواند در فضای سینمایی ما را به عقب و جلو پرت کند. ما میتوانیم در این فضا بدون هیچ حرکتی صحنهای را از زوایا و فاصلههای مختلف ببینیم. چنین تدوینی پرسپکتیو فضایی را از بین میبرد، و یا دگرگون میکند.
۴ - در سینما میتوان با دکورهای مختلف، استفاده از طراحی صحنههای پیچیده و، امروز با گرافیکهای کامپیو تری فضاهایی عجیب و غریب خلق کرد و تماشاگر را چنان در آن جذب کرد که همه چیز برایش طبیعی و قابل قبول جلوه کند در حالی که هرگز چنین تجربه ایی در دنیای واقعی نداشته است و شاید هم هرگز نخواهد داشت.
زمان سینمایی
توالی زمانی و رویدادهای تاریخی در فیلم به گذر زمان در دنیای واقعی ربطی ندارد. در حالی که تماشاگر در زندگی روزمره خود با سیر بی رحم ثانیهها، ساعتها و روزها سرو کار دارد، سینما این توانایی را دارد که به شیوههای زیر این سیر منطقی را به هم بزند و یا حتی توالی زمانی تازهای را خلق کند:
۱ – نشان دادن هم زمان رویدادهای مختلف که در زمانهای گوناگون اتفاق افتاده اند، به نحوی که هم زمان به نظر برسند.
۲- حذف زمانهای غیر مهم در صحنهها و سکانس ها. در این لحظهها هیچ حادثهای که به درد سینما بخورد رخ نمی دهد. مثلا در صحنه ای، ما شروع حرکت اتومبیلی را به مقصدی مشخص می بینیم و در صحنه بعد بدون این که شاهد حرکت آن اتومبیل در مسیرش باشیم آن را در مقصد میبینیم.
۳ – بر عکس آنچه در مورد ۲ گفته شد، گاهی هم، زمان واقعی بسط داده میشود. این کار در مورد نماهای مهم و حساس انجام میشود. برای این کار نماهایی را که از چند زاویه و فاصله مختلف از یک رویداد واحد گرفته شده در کنار هم نشان میدهند و به این ترتیب زمان واقعی رویداد را افزایش میدهند.
۴ – بسط دادن و یا کوتاه کردن حس زمانی تماشاگر از طریق قطع سریع و حرکت دوربین.
۵ – پیش رفتن و یا عقب نشستن در زمان از طریق فلاش بک
۶- بر هم نمایی دو رویداد مختلف در دو زمان متفاوت برای خلق حس تضاد
باید در نظر داشت همه این قوانین به صورت نا خودآگاه در طول تاریخ سینما در ذهن تماشاگر جای گرفته و به نوعی سینما، تماشاگرش را برای ایجاد ارتباط با خودش، تربیت کرده و آموزش داده. در حالی که اولین تماشاگران سینما قادر به درک کوچکترین پیچیده گی زمانی و مکانی در فیلمها نبودند، تماشاگر امروزی قادر به درک و قبول پیچیدهترین تمهیدات سینمایی است.
یکی دو سال گذشته برای محمد ساربان بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون سالهای سختی بود. او دچار بیماری بود و باید دوران مراقبت و نقاهت را میگذارند ولی خوشبختانه این روزها حال و احوالش خوب است و امید دارد که سال آینده در تئاتر روی صحنه برود.
کد خبر: ۱۱۰۸۲۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۶
سازمان سینما یی: فعالیت شورای عالی سینِما در دولتهای یازدهم و دوازدهم منحل و تعطیل شده بود. نخستین بار در دولت دهم شورای عالی سینما تشکیل شد که پس از مدتی در دولتهای یازدهم منحل و موجودیت و مصوبه آن ملغی و باطل شده بود... هیچ مستنداتی در مصوبات دولت پیشین مبنی بر تصویب انحلال شورای عالی سینما نیست و اگر چنین مصوباتی که قاعدتاً باید به تایید رئیس جمهور وقت به عنوان رئیس شورای عالی سینما میرسیده، وجود دارد، «تابناک» امیدوار است این مستندات منتشر شود.
کد خبر: ۱۱۰۵۸۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۲
گزارش کامل یازدهمین روز چهلمین جشنواره فجر؛
فیلمهای موقعیت مهدی با 14 نامزدی، علف زار با 13 نامزدی، برف آخر با 12 نامزدی، نگهبان شب با 9 نامزدی، دسته دختران با 7 نامزدی و خائن کشی با 6 نامزدی، بیشترین شانس را برای دریافت سیمرغهای بلورین دارند
کد خبر: ۱۱۰۳۵۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۱
گزارش کامل دهمین روز چهلمین جشنواره فجر؛
«ضد» یک تله فیلم درباره حادثه تروریستی حزب جمهوری اسلامی بود و البته از فیلمسازش بیش از این انتظار نمیرفت. «خائن کشی» اما فیلم کنجکاوی برانگیزی بود، چرا که انتظار میرود با توجه به اینکه کیمیایی این بار هر امکاناتی انتظار داشت، در اختیار داشت، شاهد فیلم قابل قبولی باشیم اما چنین نشد.
کد خبر: ۱۱۰۳۵۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۰
گزارش کامل نهمین روز چهلمین جشنواره فجر؛
فیلمهای ضعیفی که آوردهای برای تماشاگران نداشتند. در این میان فیلم 2888 با وجود مضمون ارزشمندش، از هر نظر غیرقابل دفاع و ماقبل نقد بود که با تحرکاتی در نشست خبری عملاً شاهد فرار از پاسخگویی بودیم.
کد خبر: ۱۱۰۳۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۹
گزارش کامل ششمین روز چهلمین جشنواره فجر
شب طلایی در داستان با حفرههای فراوانی همراه بود، در انتخاب بازیگر با اشتباهات فاحش مواجه است و در اجرا دچار ضعفهای غیرقابل انکار است. هناس اما یک تله فیلم بود که سازندگانش نیز احتمالاً با آگاهی شدت ضعف فیلم، کمپین تبلیغاتیشان را بر روی خانواده شهید هستهای متمرکز کردند تا برخی قید نقد این فیلم و هدر دادن بیت المال در مسیر ساخت چنین اثر ضعیف و مبتدیانهای را بزنند؛ ترفندی که حتمالاً جواب نمیدهد
کد خبر: ۱۱۰۲۸۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۶
گزارش کامل پنجمین روز چهلمین جشنواره فجر
در پنجمین روز از این دوره جشنواره فیلمهای «بیمادر» به کارگردانی مرتضی فاطمی و «دسته دختران» به کارگردانی منیر قیدی به نمایش در خواهد آمد. در این میان «دسته دختران» به واسطه هزینه بسیار بالایی که داشته و عنوان گرانترین فیلم جشنواره را گرفته، در معرض بیشتر است..
کد خبر: ۱۱۰۲۸۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۵
حالا ۱۱ سال از عمر تلویزیونی و ۸ سال از عمر سینما یی «پژمان جمشیدی» میگذرد. فوتبالیست سالهای نهچندان دور دنیای ورزش که توسط سروش صحت برای بازی در نقش خودش کشف شد و آنقدر روان بازی کرد که خیلی زود پایش به دنیای حرفهای فیلم و سریال باز شد.
کد خبر: ۱۱۰۲۷۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۴
گزارش کامل سومین روز چهلمین جشنواره فجر
نقطه قوت فیلم امیرحسین عسگری فضاسازی و استفاده از طبیعت و لانگشاتها بود و فیلم در روایت کند پیش میرفت و تیم خوبی نبود. امین حیایی نیز بازی قابل قبولی ارائه کرده بود و به پیشبرد فیلم کمک کرد. فیلمهای لایه دروغ نیز اینقدر ضعیف بود که اکثریت به اعتراض سالن را ترک کردند و به نظر میرسد اگر این فیلم تولید مشترک بنیاد فارابی و بنیاد فیلم فنلاند نبود، در جشنواره راه داده نمیشد.
کد خبر: ۱۱۰۲۵۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۳
این دوره جشنواره فیلم فجر با نمایش 22 فیلم بلند داستانی، 10 فیلم کوتاه داستانی و 10 فیلم مستند در حالی از فردا آغاز میشود که با توجه به غیبت شماری از مدعیان، تردیدهایی نسبت به کیفیت این دوره از جشنواره وجود دارد؛ هرچند انتظار میرود از میان چهرههای تازه وارد سینما شاهد کشف کارگردانان بااستعدادی باشیم که این عرصه صحنه درخشششان باشد.
کد خبر: ۱۱۰۲۰۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۰
در حالی چهلمین جشنواره فیلم فجر پژمان لشگریپور را در فهرست هیئت داوران به عنوان تهیهکننده اضافه کرده است که وی سوابقی چون ناظر پروژه در فیلم «چ» و هماهنگی گروه تهیه و تولید در فیلم «قارچ سمی» را در کارنامه دارد.
کد خبر: ۱۱۰۱۸۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۹
امیرحسین علم الهدی
کد خبر: ۱۰۹۷۸۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۸
سکانس طلایی؛
فیلم سینما یی بدلکاران به کارگردانی مهدی صباغ زاده و نویسندگی سید رحیم حسینی محصول سال 1376 است. فیروز، سال هاست که در سینما به عنوان بدلکار فعالیت میکند و مخارج تحصیل برادرش را در خارج فراهم میکند. حالا او که پزشک شده خبر میدهد که به همراه نامزدش و پدر او که مرد متمولی است قصد سفر به ایران دارد. در همه سالهایی که برادر فیروز به تحصیل اشتغال داشته، گمان میکرده که فیروز تهیهکننده و کارگردان مشهوری در سینما است. اکبر عبدی، افسانه بایگان، فیروز، عباس شباویز، حسن رضایی، جلال موسویزاده، فرهاد خانمحمدی، مهتاب یوسفی، مسعود ولدبیگی، علیرضا ریاحی و ابراهیمآبادی در این فیلم مقابل دوربین فرجالله حیدری بازی کردند. ناصر چشمآذر موسیقی متن این فیلم را ساخت و مهدی صباغزاده این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم سینما یی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۰۹۵۴۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۶
کانون کارگردانان ممانعت از اکران فیلم مجوزدار "چپ راست" به کارگردانی آقای حامد محمدی را باعث ضربه به اعتماد عمومی در سینما ی ایران میداند و خواستار رفع مشکل این فیلم و تعیین تکلیف هر چه سریعتر آن است. اگر مشکل در بدنه وزارت ارشاد یا نهادهای خارج از سینما ست لازم است هر چه زودتر اطلاع رسانی شده و با کارگردان و تهیه کننده فیلم که آمادگی مذاکره در این زمینه را دارند جلسه فوری گذاشته شود تا از زیان بیشتر در عدم اکران این فیلم جلوگیری شود. آقای حمید نعمت الله مثل دیگر اعضای کانون کارگردانان سینما از سرمایههای سینما ی کشور است و توقیف فیلم "قاتل و وحشی" که مخاطبین زیادی در انتظار دیدن آن هستند، کمک غیرمستقیم به رونق سینما ی مبتذلی است که آقای خزاعی در ابتدای مدیریت خود آن را نکوهش کردند.
کد خبر: ۱۰۹۵۲۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۵
اصحاب رسانه صبح امروز دوشنبه ۲۹ آذر از پردیس سینما یی لوتوس بزرگترین پردیس سینما یی کشور بازدید کردند. این مجموعه ۲.۵ سال قبل با بودجه حدود ۵۰ میلیارد تجهیز شده است. پردیس سینما یی لوتوس دارای ۱۴ سالن بوده که یک سالن بیشتر از کورش است و ۲۵۰۰ صندلی دارد که از این لحاظ دومین سینما بعد از کورش میباشد. این سالنها با یکدیگر از لحاظ طراحی و کاربری متفاوت است و سالنهای انتظار منحصربفرد و بزرگی دارد. این مجموعه به صورت آزمایشی افتتاح شده و قرار است در جشنواره فیلم فجر با ۶ سالن فعالیت کند. / ناصر جعفری
کد خبر: ۱۰۹۴۳۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۹
فیلم جدید «مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست» با فروش ۲۲۰ میلیون دلاری در افتتاحیه، چهارمین فروش آغازین تاریخ سینما را به نام خود ثبت کرد.
کد خبر: ۱۰۹۳۸۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۷
ماجرا از این قرار است که فیروز زاهدی اخیرن از استودیوی سازنده "داستان عامه پسند"، بابت بکاربردن خودسرانه ی عکس معروف گرفته شده توسط وی در تولید تعدادی از محصولات جانبی مرتبط با فیلم، شکایت می کند. زاهدی که خود را به لحاظ قانونی مالک تصویر معروف و نمادین از این کلاسیکِ دهه نودی می داند؛ عکس مورد بحث از شخصیتِ "میا والِس" با بازی "اما ثرمن" را درون استودیوی شخصی اش و در تاریخ ۷ اوریل ۱۹۹۴ به ثبت رسانده است.
کد خبر: ۱۰۹۱۵۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۵
کد خبر: ۱۰۹۰۵۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۹
نوباوه مشخص نکرده که چه فیلمهایی دقیقاً باید اکران نشود یا به عبارت دیگر توقیف شود و مشاور وزیر ارشاد هم از بیان مصادیق پرهیز کرده اما میتوان حدس زد شماری از فیلمهای کمدی و برخی از درامها که به فرمی از روابط زن و مرد میپردازند و یا فیلمهایی که مضامین دوپلو دارند، احتمالاً در چنین لیستی قرار دارند. باید صبر کرد و دید این ماجرا به مصادیق میرسد و آنها اصرار بر توقیف فیلمهای مشخصی میکنند یا نوباوه و همکارانش از موضعشان عدول میکنند.
کد خبر: ۱۰۹۰۳۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۸
او با انتقاد از فضاسازی اشتباهی که درباره میزان درآمد اهالی سینما و همچنین مباحث مالیاتی پیرامون دستمردها مطرح شده است، بیان کرد: واقعیت این است که تنها چند سلبریتی محدود و انگشت شمار شاید وضعیت مالی خوبی داشته باشند و بیش از نود و پنج درصد فعالان صنوف مختلف هنری و سینما گران فاقد فعالیت مستمر شغلی در طول سال هستند و با مصائب بیکاری، فقر، فقدان ثبات اقتصادی و رفاه نسبی دست و پنجه نرم میکنند. قوانین مالیاتی نباید به شکلی باشد که معیشت اکثریت قریب به اتفاق سینما گران که درآمد خوبی ندارند را تضعیف کند زیرا آسیب بیشتری به این گروه وارد خواهد شد. پیشنهاد می دهم کمک کنید تا قانون اخذ مالیات از هنرمندان بازنگری و اصلاح شود.
کد خبر: ۱۰۸۸۹۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۳۰