در مورد طرح شفافیت آراء در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
منظور از طرح شفافیت آرای نمایندگان طرحی است که بر اساس آن رای تک تک نمایندگان در مواردی که رأی گیری مخفی نیست بصورت موافق، مخالف و ممتنع بر روی سایت مجلس درج خواهد شد.
تاریخچه
طرح شفافیت آراء نمایندگان به طرح مشترک محمدجواد فتحی و حسینعلی حاجی دلیگانی گفته میشود که با نام اصلی «طرح الحاق دو تبصره به ماده ۱۱۹ قانون آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی» در مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی به ثبت رسید. هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۱۴ شهریورماه ۱۳۹۷ این طرح را با حمایت رسمی ۱۶۰ نماینده اعلام وصول کرد. گفته میشود که در مجموع ۲۱۰ نماینده در این طرح، سایر طرحهای مشابه، یا بهصورت مستقل از موضوع شفافیت آراء نمایندگان اعلام حمایت کردند.
سوابق طرح در مجلس دهم
طرح شفافیت آراء نمایندگان نخستین بار توسط آقای محمدجواد فتحی، نمایندهٔ اصلاحطلب شهر تهران و عضو فراکسیون امید در هشتم آذر سال ۱۳۹۶ مطرح شد. در آن زمان هیئتمدیرهٔ مجلس شورای اسلامی با بیان این موضوع که طرحهای متعددی در دستور کار مجلس است، اعلام وصول این طرح را به تعویق انداخت.
در هفده مرداد ۱۳۹۷ حسینعلی حاجی دلیگانی نمایندهٔ شاهینشهر، میمه و برخوار مجدداً طرح شفافیت آراء نمایندگان مجلس را با ۲۹ امضا تهیه کرده و به هیئت رئیسهٔ مجلس تحویل داد. وی در مورد این طرح گفتهاست: «یکی از بهترین معیارهای ارزیابی مردم از نمایندگان خود در مجلس این است که مردم بدانند نمایندگان آنها در خصوص طرحها و لوایح چه نظراتی داشتهاند، در خیلی از کشورهای دنیا از همین روش برای شفافیت استفاده میشود و این میتواند برای کشور مفید باشد.»
سرانجام در توافق فی مابین حاجی دلیگانی و فتحی، طرح فتحی در کنار تلاش حاجی دلیگانی برای جلب حمایت نمایندگان، به هیئترئیسهٔ مجلس تحویل داده شده و در تاریخ ۱۴ شهریور ۱۳۹۷ اعلام وصول شد.
متن طرح تبصره ۱- در تمام مواردی که به موجب این قانون رأیگیری به عمل میآید و مصادیق آن در ماده ۱۲۱ مشخص گردیده، جهت اطلاع مردم اسامی نمایندگان موافق، مخالفت و ممتنع، منتشر میشود. بدین منظور علاوه بر درج اسامی در مشروح مذاکرات، هیئت رئیسه موظف است نسبت به ایجاد سامانه الکترونیکی به طوری که قابلیت دسترسی به آن برای آحاد ملت فراهم باشد اقدام نماید. تبصره ۲- در موارد استثنایی با تقاضای ۱۵ نفر از نمایندگان مجلس و با رأی موافق اکثریت مطلق حاضران، رأیگیری به صورت مخفی انجام میگیرد.
رد یک فوریت طرح در جلسهٔ علنی چهارشنبه ۱۴ شهریورماه ۱۳۹۷ مجلس شورای اسلامی یک فوریت طرح شفافیت آراء نمایندگان را به رأی گذاشت و در نتیجه یک فوریت آن با ۵۹ رأی موافق، ۱۰۸ رأی مخالف و پنج رأی ممتنع از مجموع ۱۹۴ نمایندهٔ حاضر رد شد تا این طرح بهصورت عادی در دستور کار مجلس قرار بگیرد.
تصویب طرح طرح شفافیت آراء نمایندگان سرانجام در تاریخ ۷ آذرماه ۱۳۹۷ در کمیسیون آییننامهٔ داخلی تصویب شد. اما مصوبهٔ مذکور با طرح اصلی تفاوت بسیاری دارد، بهگونهای که شفافیت آراء نمایندگان را محقق نساختهاست. گزارش یک شوری کمیسیون آییننامهٔ داخلی پیرامون این طرح به شرح زیر است: طرح الحاق دو تبصره به ماده (۱۱۹) قانون آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی با حضور کارشناسان مراکز مختلف در جلسات متعدد مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نهایتاً در جلسه مورخ ۱۳۹۷/۸/۱۴ کمیسیون، با اصلاح در متن و عنوان به تصویب رسید: ماده ۱- متن زیر بهعنوان یک تبصره به ماده (۱۲۴) قانون آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی الحاق میشود: تبصره- در تمام مواردی که به موجب این قانون رأیگیری به عمل میآید، اسامی نمایندگانی که در هر مرحله در رأیگیری شرکت نمیکنند در مشروح مذاکرات و پایگاه اطلاعرسانی الکترونیکی مجلس، برای اطلاع عموم ثبت میشود.
غلامرضا کاتب، رئیس کمیسیون تدوین آییننامهٔ داخلی مجلس شورای اسلامی دراین باره اظهار داشت: «کمیسیون تدوین آییننامه داخلی مجلس طرحی که نمایندگان ارائه کرده بودند را تصویب کرد، ولی طرح جایگزینی تصویب شد و اولین طرحی که در زمینه شفافسازی آراء نمایندگان تصویب شد در خصوص مشخص شدن نمایندگان فعال در رأیگیریهای صحن مجلس است.»
طرح «اصلاح ماده ۱۱۷ قانون آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی» دومین طرح مربوط به شفافیت آراء نمایندگان در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۹۷ توسط هیئترئیسه اعلام وصول شد. این طرح به ابتکار آقای سید علی ادیانیراد نمایندهٔ قائمشهر، سوادکوه و جویبار ایجاد شده و به امضای ۳۸ نفر از نمایندگان مجلس رسیدهاست.
مخالفت با کلیات طرح در مجلس دهم
نمایندگان مجلس دهم با طرح شفافیت آرای نمایندگان مخالفت کردند. علی لاریجانی رئیس مجلس در پاسخ به چرایی این مخالفت مدعی بود که مجلس پیشتاز شفاف سازی است و تمام مکالمات صحن علنی از رسانه ها پخش می شود. ابتدا باید سایر دستگاه ها نیز در این سطح از شفافیت قرار بگیرند، بعداً صحبت از چنین طرح هایی صحبت شود.
پیگیری طرح در مجلس یازدهم
روز سه شنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۹ روح الله ایزدخواه یکی از نمایندگان مجلس یازدهم از پیگیری این طرح در مجلس گفت و گفت: طرحی تهیه شد که اصلاح موادی از آئین نامه داخلی مجلس است تا رای تک تک نمایندگان در مواردی که رای گیری مخفی نیست بصورت موافق، مخالف و ممتنع بر روی سایت مجلس درج شود.
وی ادامه داد: طبق این طرح رای گیری و مشروح مذاکرات در کمیسیونها هم قابل انتشار میَشود.
در مورد طرح شفافیت آراء در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
نماینده کرج، فردیس و اشتهارد در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون صنایع و معادن گفت: کمیسیون صنایع و معادن هفته گذشته جلسه مفصلی با حضور وزیر صمت داشت که ایشان یک فرصت شش ماهه از مجلس خواست تا به اوضاع نابسامان خودرو رسیدگی ویژهای داشته باشد و قرعهکشی خودرو را حذف کند.
کد خبر: ۱۰۸۳۸۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۲
اتفاق نظر اعضاء بر تصویب طرح شفافیت آراء نمایندگان
عضو فراکسیون مردمی انقلاب اسلامی گفت: طرح شفافیت آراء نمایندگان در جلسه امروز عصر فراکسیون مورد بحث و بررسی قرار گرفت و همه اعضاء بر دادن رأی مثبت به این طرح اتفاق نظر داشتند.
کد خبر: ۱۰۳۴۴۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۶
رئیس کمیسیون اصل نود مجلس:
کد خبر: ۹۲۳۷۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۲۳