کلیات
کردستان عراق یا اقلیم کردستان یک منطقه کوهستانی و خودمختار در بخش شمالی کشور عراق است. کردستان عراق از شرق با ایران از شمال با ترکیه و از غرب با سوریه هممرز است. پایتخت آن اربیل است. نام اربیل بر اساس قاعده قلب آوایی زبان کردی با تحریف آوایی روبهرو شده و توسط کردها به صورت «ههولیر» تلفظ میشود. واحد پول رایج در منطقه کردستان عراق، دینار عراق است و زبانهای رسمی در این منطقه چند گویش نسبتاً متفاوت از زبان کردی و همچنین زبان عربی است. رئیس اقلیم کردستان عراق مسعود بارزانی است.

مردم
سرشماری رسمی از تعداد جمعیت این منطقه در دست نیست، اما آخرین برآوردهای حکومت محلی جمعیت این منطقه را حدود ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر تخمین میزند. در منطقه کردستان عراق علاوه بر کُردها، اقلیتهای آشوری، ترکمن، عرب، کلدانی، ارمنی و ... نیز زندگی میکنند. اکثریت مردم کردستان عراق مسلمان سنیمذهب هستند.
در زمان حکومت بعثیان، آن حکومت تصمیم گرفت منطقهای حائل در مرزهای شمالی خود با ایران ایجاد کند و برای این منظور از سال ۱۹۶۳ تا پایان جنگ ایران و عراق در سال ۱۹۸۸ در حدود چهار هزار روستای کردنشین را در این منطقه ویران کرد. ساکنان این مناطق و بهطور کل حدود ۲۵ درصد از جمعیت کردنشین عراق به اجبار به نقاط دیگر عراق تبعید شدند و در این روند ۳۰۰ هزار کرد جان خود را از دست دادند. کردستان عراق از سال ۱۹۹۱ خودمختار بودهاست.
جغرافیا
کردستان عراق منطقهای کوهستانی است. کوههای منطقه کردستان عراق دارای ارتفاع متوسط حدود ۲۴۰۰ متر است. ارتفاع کوههای این اقلیم در نقاطی به سه هزار تا ۳۳۰۰ متر هم میرسد. تنها بخشهای جنگلی اقلیم کردستان عراق در همین ارتفاعات بلند قرار گرفتهاند.
بلندترین قله در اقلیم ۳۶۱۱ متر بلندا دارد. نام این کوه که در مرز با ایران قرار دارد را چیغیدر (به کردی: کێغی دهر) و گاه هَلگورد ذکر کردهاند. در برخی منابع معنی نام چیغیدر «کوه بیرونی» و در دیگر منابع معنی آن «چادر سیاه» ذکر شدهاست.
رودهای بسیاری از کوههای کردستان عراق سرچشمه گرفته و در این منطقه جریان دارند. رودهای زاب بزرگ و زاب کوچک از شرق به غرب در منطقه جریان دارند. رود دجله نیز که از ترکیه سرچشمه میگیرد با گذر از کردستان عراق وارد مناطق جنوبیتر عراق میشود.
بزرگترین دریاچه کردستان عراق دریاچه دوکان نام دارد. دریاچههای کوچکتری، چون دریاچه دهوک نیز در این منطقه وجود دارند.
بخشهای غربی و جنوبی کردستان عراق چندان کوهستانی نیست و زمینهای آن بیشتر به صورت تپهماهور و دشت است. این منطقه با این وجود نسبت به دیگر بخشهای صاف عراق سرسبزتر است.
کردستان عراق میان نه استان واقع شدهاست؛ که از این میان حکومت اقلیم کردستان بر چهار استان اربیل، سلیمانیه، دهوک و به تازگی استان حلبچه از استان سلیمانیه جدا و مستقل شدهاست و نیز قسمتهایی از استانهای نینوا و دیاله چیرگی دارد. همچنین حکومت کردستان درخواست پیوستن استان کرکوک و بخشهای بزرگتری از استانهای نینوا، دیاله و صلاحالدین و واسط را کردهاست.

آب و هوا
در اقلیم کردستان عراق ماههای تابستان یعنی از ژوئن تا سپتامبر بسیار گرم و خشک هستند. در ماههای ژوئیه و اوت، یعنی داغترین ماهها، میانگین دما ۳۹ تا ۴۳ درجه است و در بسیاری روزها به ۵۰ درجه سانتیگراد هم نزدیک میشود. پاییزها خشک و ملایم است. میانگین دما در ماه اکتبر ۲۴–۲۹ درجه است و در نوامبر کمی خنک میشود. زمستانها ملایم هستند، به جز در کوههای بلند. میانگین دماهای بالای زمستانی ۷ تا ۱۳ درجه سانتیگراد و میانگین دماهای پایین زمستانی ۲–۷ درجه سانتیگراد است.
تاریخچه
نام کردستان از ترکیب دو واژه کرد و پسوند ـستان گرفته شدهاست که به معنی سرزمین کردها است. بنابر قانون اساسی عراق نام این منطقه (به زبان عربی: اقلیم کردستان) است.
با ورود آریاییان به فلات ایران مناطق کردنشین امروزی ایران نیز از همان دورههای آغازین سکنهای آریاییتبار داشت و در حوزه فرهنگ ایرانی قرار گرفت. در آن دوره، اما بخشی از منطقه امروزی کردستان عراق آشورینشین بود و بخشی از امپراتوری آشور را تشکیل میداد.
آشور بانیپال در سال ۶۳۳ پ. م. درگذشت. شاه ایرانی ماد در حمایت از بابل به آشور اعلان جنگ داد. هووخشتره در سال ۶۱۴ پ. م. از کوههای زاگرس گذشت و ضمن تسخیر آبادیهای آشوری سر راه، شهر آشور پایتخت دولت آشور را در محاصره گرفت. پس از سقوط شهر آشور، نبوپلسر پادشاه بابل به دیدار هووخشتره آمد و در آنجا پیمان دوستی مادها و بابل تجدید شد. در سال ۶۱۳ پ. م. شاه آشور در نینوا بود و این شهر نیز در سال ۶۱۲ پ. م. تسخیر شد. نبوپلسر رهبر بابلیها به همکاری با ماد روی آورد. در دورههای بعدی این منطقه بخشی از شاهنشاهیهای هخامنشی، سلوکی، اشکانی و ساسانی گشت.
در زمان ساسانیان منطقه امروزی عراق را ناحیه سورستان یا دل ایرانشهر مینامیدند و طبق تقسیمات کشوری ایران آن زمان، سورستان به دوازده استان و شصت تسو (شهرستان) بخش شده بود. بیشتر بخش خاوری منطقه امروزی کردستان عراق در استان شادپیروز قرار داشت. شمال غربی کردستان عراق استان بالا نام داشت. شهرهای بزرگ آن دوره در این منطقه، اربیل، گرمیان (کرکوکامروزی) و آشب (عمادیه امروزی) بودند.
همه منطقه امروزی کردنشین تا سال ۱۵۱۴ میلادی یکی از ایالات ایران بود. در جنگ چالدران که بین نیروهای شاه اسماعیل اول صفوی و سلطان سلیم اول عثمانی در سال ۱۵۱۴ میلادی انجام گرفت بر اثر شکست ایران، بخشی از این مناطق از ایران جدا شد و نصیب عثمانی شد.
امپراتوری عثمانی سالها، چون ابرنیرویی بر گوشهای از جهان دربرگیرنده سرزمینهای عربی، آسیای صغیر و بالکان، فرمان راندند تا اینکه با پایان جنگ جهانی اول و نابودی امپراتوری عثمانی متصرفات آن: (کردستان عثمانی)، سرزمینهای عربی، آسیای صغیر و بالکان کمکم مستقل گردیدند. قرنها حکومت سلسله اردلان براین مناطق حکومت میکردند. کردستان عثمانی، در نقشه جغرافیای امروزی در سه کشور ترکیه، عراق، و سوریه قرار میگیرد. سه کشور ترکیه، عراق، و سوریه پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی عثمانی با توافق انگلستان، در سال ۱۹۲۳ تأسیس شدند.

تشکیل اقلیم کردستان
اقلیم کردستان در سال ۱۹۷۰ و در پی پیمانی میان حکومت وقت عراق و رهبران کرد عراق تشکیل شد.
مبارزه برای تشکیل یک دولت مستقل کردی در شمال عراق از دوران حکومت بریتانیا در عراق آغاز شد و در سال ۱۹۶۱ توسط حزب دموکرات کردستان مصطفی بارزانی از سر گرفته شد. این روند به جنگ کردها با دولت انجامید که در سال ۱۹۷۰ با یک توافقنامه صلح که به کردها خودمختاری اعطا کرد، به پایان رسید.
اما این توافق ناکام ماند و یک درگیری جدید در سال ۱۹۷۴ آغاز شد که به شکست سریع کردها انجامید. سال بعد، با ایجاد اتحادیه میهنی کردستان، در صفوف حزب دموکراتیک کردستان شکاف پدید آمد. در سالهای ۱۹۸۷–۱۹۸۸، زمانی که جنگ ایران و عراق به پایان خود نزدیک میشد، رژیم صدام عملیات خشونتباری علیه کردها آغاز کرد. طی عملیات انفال نزدیک به ۱۸۲ هزار نفر کشته و بیش از ۴۰۰۰ روستا ویران شد
سیاست «عربسازی» صدام حسین هزاران نفر را در کردستان عراق مجبور به ترک خانههای خود و جایگزینی آنها با اعراب کرد. بغداد علیه شهر حلبچه از سلاحهای شیمیایی استفاده کرد و ۵۰۰۰ تن را کشت.
کردستان عراق بعد از جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ عملاً خودگردان شد و قدرتهای غربی به منظور حفاظت از کردها در برابر حملات نیروهای صدام که باعث آواره شدن صدها هزار نفر به کشورهای همسایه، ازجمله ایران، شد، مداخله کردند. کردها در سال ۱۹۹۲ اولین پارلمان خود را انتخاب و یک دولت محلی تأسیس کردند.
فرهنگ
عراق کشوری است با قومیتهای گوناگون و ساکنان آن را عرب ۷۵٪-۸۰٪، کردها ۱۵٪–۲۰٪، ترکمنان، آشوریان و ... حدود ۵٪ تشکیل میدهند. کردها در کردستان عراق در نواحی شمال و شمال شرقی عراق زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی و زبانی و طرز پوشش با عربها متفاوتند. کردها اکثریت بافت اقلیم کردستان را تشکیل میدهند، ترکمنان دومین گروه جمعیتی، و بعدتر گروه، مسیحیان شامل (آشوری، کلدانی، سریانی) از باشندگان کردستان عراق میباشند.
روز عاشورا در کردستان عراق تعطیل رسمی است. اجزای فرهنگ کردستان عراق شباهت زیادی به فرهنگ ایرانی دارد ازجمله خویشاوندی زبانی و آداب و رسوم و جشنهایی مانند جشن ایرانی نوروز که جشن اصلی در منطقه کردستان عراق نیز بهشمار میرود. البته در این منطقه اقوامی مانند ترکمنها آشوریها، ارمنیها، عربها، و مندائیها نیز ساکنند که ویژگیهای جدای فرهنگی خود را نیز دارا میباشند.
زبانها
زبانهای رسمی در این منطقه زبان کردی سورانی، کردی بادینانی، و زبان عربی است. با آن حال اکثر اهالی اقلیم کردستان توانایی تکلم به زبان عربی را نیز دارند. سایر زبانهای رایج در اقلیم کردستان عراق آشوری، ترکمنان، ارمنی، مندایی میباشد. بادینانی که لهجهای از کردی کرمانجی است در مناطق شمالیتر کردستان عراق ازجمله در دهوک رواج دارد و کردی سورانی در مناطق جنوب شرق ازجمله اربیل و سلیمانیه رایج است.
نیروهای مشترک عراق برای بازگرداندن کنترل فرودگاه و تاسیسات نفتی کرکوک هم اکنون عملیات خود را از سه محور آغاز کردند.
کد خبر: ۷۳۹۰۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۲۴
کد خبر: ۷۳۸۹۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۲۴
لحظه به لحظه با جنگ در کرکوک:
یک منبع امنیتی از پیشروی صدها زره پوش نیروهای امنیتی عراق به سمت کرکوک خبر داد. شورای امنیت اقلیم کردستان عراق نیز اعلام کرد که در حال حاضر نیروهای عراقی از سمت منطقه «تازه خرماتو» واقع در جنوب کرکوک در حال پیشروی و انجام عملیاتی بزرگ هستند که هدفشان ورود به شهر و در دست گرفتن کنترل پایگاه هوایی K1 و مناطق نفتی است.
کد خبر: ۷۳۸۹۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۲۴
کد خبر: ۷۳۸۸۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۲۳
کد خبر: ۷۳۸۷۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۲۳
آخرین و مهم ترین تحولات خاورمیانه؛
بیانیه شدیداللحن دمشق در مورد حضور نظامی ترکیه در سوریه، استقبال مصر از راهبرد ترامپ علیه ایران، انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس و به اوج رسیدن جنگ مخوف تونل ها در سوریه، از جمله مهم ترین خبرها و رویدادهای خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به اظهارات تند بارزانی نیز اشاره کرد.
کد خبر: ۷۳۸۶۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۲۳
آخرین و مهم ترین تحولات خاورمیانه؛
بیانیه اقلیم کردستان خطاب به دولت عراق، پیششرط بغداد برای مذاکره با بارزانی، جزئیات توافق بین فتح و حماس در مصر، هشدار حامد کرزی در مورد راهبرد نظامی آمریکا در افغانستان، ترور نافرجام نخست وزیر دولت مستعفی یمن و دستور نتانیاهو برای خروج از یونسکو از جمله مهم ترین خبرها و تحولات خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. از سوی دیگر باید به درخواست اتحادیه میهنی کردستان برای ابطال همه پرسی اشاره کرد.
کد خبر: ۷۳۸۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۲۱
آخرین و مهم ترین تحولات خاورمیانه؛
گزارشی از آمادگی حشد الشعبی برای حمله گسترده به اقلیم کردستان و واکنش دولت عراق، آوارگی بیش از ۵ میلیون عراقی، شغل جدید دولت عربستان برای زنان، تسلط ارتش سوریه بر ۸۰۰۰ کیلومترمربع در حومه دمشق و سخنان لیبرمن در مورد جنگ بعدی اسرائیل با لبنان و سوریه از مهم ترین رویدادها و خبرهای مهم بوده اند. از سوی دیگر، درخواست و آمادگی روسیه برای میانجیگری بین ایران و عربستان نیز مورد توجه بوده است.
کد خبر: ۷۳۷۷۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۲۰
آخرین و مهم ترین تحولات خاورمیانه؛
آمادگی پنج هزار نیروی داوطلب ترکیه برای حمله به اقلیم کردستان ، ارزیابی روسیه از اقدام احتمالی آمریکا علیه سپاه، 5 درصد خاک عراق در دست داعش و نابودی کامل مرکز فرماندهی داعش در دیرالزور، از جمله مهم ترین خبرها و تحولات خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. در این میان، تسلط ارتش سوریه بر ۱۲۰۰۰ کیلومتر مربع از مرزهای سوریه-اردن نیز از جمله تحولات مهم بوده است.
کد خبر: ۷۳۷۴۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۹
حمله به مقر حزب «الدعوه» در کرکوک، درخواست کمپین برنده جایزه صلح نوبل به آمریکا در مورد برجام، آمادگی بارزانی برای مذاکرات بدون پیششرط با بغداد و جنگ روادید میان آمریکا و ترکیه و ابراز تأسف اردوغان، از جمله مهم ترین خبرها و رویدادهای خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. در این میان، هشدار آلمان در مورد خروج آمریکا از برجام نیز قابل توجه بوده است.
کد خبر: ۷۳۷۱۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۸
العربیه گزارش داد رئیس کردستان عراق با تعیین شرطهایی حاضر است اجرای نتایج همهپرسی جدایی این اقلیم از عراق را به حالت تعلیق درآورد.
کد خبر: ۷۳۷۰۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
آخرین تحولات خاورمیانه؛
اظهارات ضد ایرانی جدید وزیر خارجه بحرین، هماهنگی ترکیه و روسیه در ادلب، سفر سرنوشت ساز رئیس پارلمان عراق به اربیل و سخنان اردوغان در مورد اقدام نظامی در سوریه، از جمله مهم ترین تحولات خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. از سوی دیگر، حمله توپخانه ای اسرائیل به نوار غزه نیز از جمله خبرهای مهم شب گذشته بوده است.
کد خبر: ۷۳۶۸۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۷
کد خبر: ۷۳۶۶۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۶
کد خبر: ۷۳۶۵۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۶
آخرین و مهم ترین تحولات خاورمیانه؛
مفاد توافق مسعود بارزانی و معاونان رئیس جمهور عراق، حمله به کاخ سلطنتی حکومت عربستان در جده، انتخاب جانشین جلال طالبانی، ادامه همکاری اقتصادی روسیه با اقلیم کردستان و توصیه کرزای برای صلح با طالبان، از مهم ترین تحولات خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. تحول مهم دیگر، دستور رهبر طالبان برای توقف جنگ با داعش بوده است.
کد خبر: ۷۳۶۴۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۶
آخرین و مهم ترین تحولات خاورمیانه؛
درخواست عراق از ایران و ترکیه برای بستن مرزها با اقلیم کردستان ، طرح وزیر خارجه ترکیه برای برای ابطال همهپرسی کردستان، جنجال بر سر پرچم روی تابوت جلالطالبانی و آزادسازی 1800 کیلومتر مربع از مناطق شرقی استان حمص سوریه، از جمله مهم ترین خبرها و رویدادهای خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. از سوی دیگر، ورود ارتش سوریه به شهر المیادین نیز از جمله تحولات مهم بوده است.
کد خبر: ۷۳۶۱۴۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۵
آخرین و مهم ترین خبرهای خاورمیانه؛
خرید سامانه «اس 400» را از روسیه توسط عربستان، پیام القاعده به پیروانش برای حمله به آمریکا، آماده شدن ترکیه برای حمله به کردهای سوریه در عفرین، بسته شدن تمامی مرزهای ترکیه با کردستان عراق تا چند روز دیگر و موشکباران داعش توسط زیردریایی های روسی، از جمله مهم ترین و آخرین تحولات و خبرهای خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. در این میان، قرار گرفتن عربستان در فهرست سیاه ناقضان حقوق کودکان نیز از جمله خبرهای مهم بوده است.
کد خبر: ۷۳۵۹۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۴
آخرین تحولات خاورمیانه؛
ارسال 61 کامیون حامل کمک های بشردوستانه به استان های حمص و حماه، حبس ابد برای چهل نظامی ترکیهای به جرم تلاش برای ترور اردوغان، موضع گیری پوتین در موضوع اقلیم کردستان ، آزادی کامل شهر الحویجه در کرکوک و انتقاد وزیر خارجه ترکیه، ارسال تسلیحات از سوی آمریکا برای کردهای سوریه، از مهم ترین خبرها و رویدادهای خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. از سوی دیگر، باید به نامه ۱۸۰ نماینده آمریکایی به ترامپ برای تأیید برجام نیز اشاره کرد.
کد خبر: ۷۳۵۷۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۳
سرلشکر صفوی مطرح کرد
کد خبر: ۷۳۵۵۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۲
کد خبر: ۷۳۵۳۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۲