کلیات
بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران میپردازد و راهاندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامههای پیش روی خود دارد.
نیاز به ایجاد بازار شفاف جهت تسهیل معاملات و کشف نرخ قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطهای بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا، ایجاد ابزارهای مدیریت ریسک قیمت و تأمین مالی بازار کالایی و تضمین تعهدات طرفین معامله به منظور دستیابی به اثرات مثبت این مهم در توسعه اقتصادی، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تأسیس و راه اندازی بورسهای کالایی را در ایران فراهم سازند. در پی این امر، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال ۱۳۸۲ به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال ۱۳۸۳ شروع به فعالیت نمود. با بازنگری و تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۴ و تصمیم شورای عالی بورس، سرانجام بورسهای فلزات و کشاورزی در یکدیگر ادغام و بورس واحدی با عنوان بورس کالای ایران تشکیل شد و از ابتدای مهرماه سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرد. طبق قانون بازار اوراق بهادار کلیه معاملات در بورس کالای ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام میشود. از بنیانگذاران بورس کالا میتوان به دکتر سید ابراهیم عنایت اشاره کرد که پیشکسوت بازار سرمایه محسوب میشوند.
روشها و ابزارهای معاملاتی بورس کالای ایران
· بازار فیزیکی
معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام میشود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته میشود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام میکند. سپس خریداران در صورت تمایل، قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را جهت خرید پیشنهاد میکنند. در نهایت کالا به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت فروخته میشود. در واقع حراج، سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارشهای خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.
انواع قراردادهای مورد معامله در بازار فیزیکی:
- قرارداد نقدی: قراردادی است که طی آن پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله انجام میشود.
- قرارداد نسیه: قراردادی است که طی آن کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید پرداخت میگردد.
- قرارداد سلف: قراردادی است که طی آن کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت میگردد.
معاملات در بازار فیزیکی در دو رینگ داخلی و صادراتی صورت می پذیرد.
- رینگ داخلی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آنها صرفاً بازار هدف داخل ایران است.
- رینگ صادراتی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آنها صرفاً بازار هدف بینالمللی است.
· بازار فرعی
در این بازار کالاهایی که به دلایلی نظیر عدم تداوم عرضه، نیاز به بازدید حضوری کالا جهت احراز کمیت و یا کیفیت توسط متقاضی خرید، قابل اتکا نبودن نرخ کشف شده در بورس به واسطه سهم پایین معامله در بورس نسبت به کل بازار محصول و درخواست تسویه خارج از پایاپای معامله توسط عرضهکننده امکانپذیرش و معامله در بازار فیزیکی را ندارند قابل پذیرش و معامله میباشد و همانند بازار فیزیکی امکان معامله انواع قراردادها در دو رینگ داخلی و صادراتی بر روی سه دسته محصولات صنعتی و معدنی، فراوردههای نفتی و پتروشیمی و محصولات کشاورزی وجود دارد.
· بازار مشتقه
این بازار شامل معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله میباشد:
- قرارداد آتی: فروشنده متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین میکنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود، آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد میشوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس بگذارند و متعهد میشوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. مشخصات این قرارداد بر روی یک دارایی مشخص، یکسان میباشد و توسط بورس پیشنهاد و به تصویب هیئت پذیرش میرسد.
- قرارداد اختیار معامله: تفاوت این اوراق با معاملات آتی در این است که در قرارداد آتی دو طرف متعهد به خرید و فروش دارایی در سررسید هستند اما در این اوراق یک نفر متعهد است (فروشنده اختیار که پول آن را گرفتهاست) و دیگری دارای اختیار (خریدار اختیار که پول آن را به فروشنده داده است). فروشنده اوراق متعهد میشود در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال (قیمت معین معامله در آینده که الان تعیین شدهاست) معامله کند. برای جلوگیری از امتناع فروشنده اختیار از انجام تعهدش، فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس قرار میدهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند. اوراق اختیار در بازار ثانویه قابل خرید و فروش میباشند. اوراق اختیار معامله میتواند به دو نوع اختیار فروش یا اختیارخرید تقسیم گردد. در اختیار خرید، خریدار حق خرید یک کالا را در آینده از فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده به او بفروشد. در اختیار فروش، خریدار حق فروش یک کالا را در آینده به فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده از او بخرد.
· بازار مالی
- قرارداد سلف موازی استاندارد: فروشنده کالا در قالب این اوراق، همانند قرارداد سلف بهای کالایی را که در آینده تحویل خواهد داد، به صورت نقد دریافت میکند. این اوراق برخلاف قرارداد سلف، بازار ثانویه دارد و دارنده اوراق میتواند قبل از سررسید این اوراق را در بورس به فروش رساند.
- گواهی سپرده کالایی: گواهی سپرده کالایی ورقه بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده شده به انبار پذیرش شده در بورس کالا است و پشتوانه آن قبض انبار صادر شده توسط انباردار است. انباردار پس از ارزیابی کمی و کیفی کالای مشتری برای وی قبض انبار صادر مینماید. مشتری با سپرده کردن این قبض نزد اتاق پایاپای، میتواند این گواهی سپرده کالایی را که به پشتوانه قبض انبار صادر میشود در بازار ثانویه معامله نماید. مالک گواهی در طول مهلت نگهداری کالا، هر زمان که خواست میتواند به انبار مراجعه و کالا را از انبار تحویل گیرد.
- صندوق سرمایهگذاری کالایی: صندوق کالایی با جذب سرمایه از طریق فروش واحدهای سرمایهگذاری، منابع جذب شده را بر روی اوراقبهادار مبتنی بر کالا سرمایهگذاری میکند. صندوق کالایی به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینههای حمل و نقل، انبارداری و خسارتهای احتمالی آن، اوراق این صندوقها را خریداری نمایند. به عبارت دیگر، این صندوقها بخش قابل ملاحظهای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایهگذاری در کالایی خاص اختصاص میدهند و علاقهمندان به سرمایهگذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوقها میکنند.
شهرداری تهران بعد از خرید برخی از اقلام مورد نیاز پروژهها و عرضه املاک مازاد خود در بورس کالا ، در برنامه جدید خود که در دستورکار قرار داده، فروش ضایعات در بورس کالا را با ضایعات آهنی کلید زد.
کد خبر: ۱۱۴۲۵۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۰۶
نایب رئیس انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه گفت: خودرو باید در حاشیه بازار به فروش رود و قیمت آن بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود.
کد خبر: ۱۱۴۲۵۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۰۶
چهارشنبه ۳۰ شهریور ۱۴۰۱ دو خودرو دیگنیتی و کارای تک کابین در بورس کالا عرضه میشوند.
کد خبر: ۱۱۴۰۸۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۶
دیگنیتی پرایم روز چهارشنبه 30 شهریور برای دومین بار با قیمت پایه 8 میلیارد و 215 میلیون ریال به تالار بورس می رود.
کد خبر: ۱۱۴۰۴۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۳
بر اساس آخرین اخبار، ۱۰۰ دستگاه خودروی شاهین گروه سایپا برای تحویل ۲۳ مهر ۱۴۰۱ در بورس کالا ی ایران عرضه شد که در همان ابتدا ۳۹ دستگاه مورد معامله قرار گرفت.
کد خبر: ۱۱۴۰۲۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۲
بررسی فروش هایما در بورس کالا نشان میدهد رنگ مشکی این خودرو ۲۲۲ میلیون تومان زیر قیمت بازار به متقاضیان عرضه شد. مشتریان هایما S۷ سفید نیز ۲۱۲ میلیون سود کردند.
کد خبر: ۱۱۳۷۷۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۸
کد خبر: ۱۱۳۷۲۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۵
کد خبر: ۱۱۳۶۸۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۳
قرار بود به منظور سامان دهی وضعیت بازار خودرو و کنترل قیمت ها، عرضه خودروها از طریق بورس کالا انجام شود اما ظاهراً این موضوع به مذاق دلالان خودرو خوش نیامده و از هر طریقی برای سنگ اندازی جلوی این مسیر استفاده می کنند.
کد خبر: ۱۱۳۶۸۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۲
بورس کالا ابلاغیه شرایط خرید خودرو را به کارگزاران ارسال کرد که براساس آن هر کد بورسی فقط امکان خرید یک خودرو سواری از بورس کالا را دارد.
کد خبر: ۱۱۳۶۷۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۱
امروز سه شنبه ۱ شهریور ۱۴۰۱ اطلاعیههای زیادی بر روی سایت کدال قرار گرفت که در این مطلب به بررسی مهمترین اطلاعیهها خواهیم پرداخت.
کد خبر: ۱۱۳۶۷۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۱
این روزها خبرهای بسیاری مخابره میشود که هر یک میتواند بر روی بورس تاثیرات مثبت و منفی داشته باشد. امروز ۱ شهریورماه ۱۴۰۱ نیز خبرهایی بر روی خروجی رسانهها قرار گرفت که میتوانند بر روی بورس فردا آخرین روز معاملاتی هفته بازار سرمایه تاثیرگذار باشند. در مطلب زیر این ۱۰ خبر را ببینید و بخوانید.
کد خبر: ۱۱۳۶۷۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۱
پس از چند مدت کشمکش و باطل شدن عرضه خودرو در بورس و دخالت نابجا دولت در عرضه خودروهای گروه بهمن که به قیمت منصفانهای در بازار عرضه میشد، امروز چهارشنبه 26 مرداد تعداد 600 دستگاه فیدلیتی و دیگنیتی در بازار بورس کالا معامله شد.
کد خبر: ۱۱۳۵۶۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
با پذیرش ۸خودرو جدید در بورس کالا تعداد خودروهای پذیرش شده در بورس کالا به ۱۵محصول و تعداد خودروسازهایی که قرار است محصولاتشان را در بورس کالا عرضه کنند به ۹خودروساز رسید. بر این اساس متناسب با پذیرش محصولات جدید از امروز دور جدید عرضه محصولات شرکتهای خودروسازی در بورس کالا آغاز میشود.
کد خبر: ۱۱۳۵۵۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
امروز مطالبی همچون پای همسران واعظی و آخوندی به قراردادهای فولاد باز شد، تحلیل شستا | وضعیت شستا چگونه خواهد شد؟، چرا قیمت شیبا اینو در حال رشد است؟، پیش بینی قیمت خودرو در روزهای آینده، پیش بینی بورس امروز | بورس چگونه خواهد بود؟، قیمت لحظهای دلار و یورو در بازار + پیش بینی قیمت دلار؛ در سایت نبض بورس قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۱۳۵۴۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
خودروهای دیگنیتی پرایم، فیدلیتی پرایم تیپ 1 (5 نفره) و فیدلیتی پرایم تیپ 2 ( 7 نفره) بهمن موتور روز چهارشنبه 26 مرداد ماه از طریق بورس کالا به فروش می رسند.
کد خبر: ۱۱۳۴۴۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۰
مدیر عامل ساپکو در نشست خبری با اصحاب رسانه مطرح کرد
مدیرعامل شرکت طراحی مهندسی و تامین قطعات ایران خودرو (ساپکو) گفت: قیمت دستوری موجب شده تا ایرانخودرو برای تولید هر دستگاه خودرو ٢٠۶ تیپ دو دست کم ۴۵ میلیون تومان زیان متحمل شود، این در حالی است که اگر اجازه میدادند این خودرو را با قیمت تمام شده واقعی عرضه کنیم این امر باعث افزایش تولید، عرضه و کاهش قیمت این خودرو در بازار شده و نه خودروساز و نه مشتری ضرر نمیکردند.
کد خبر: ۱۱۳۴۳۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۹
قرار است به زودی امکان خرید خودرو از بورس کالا فراهم شود تا شاید از این طریق بخشی از سوداگری های بازار خودرو کاهش یابد؛ اتفاقی که به نظر می رسد تا پایان مرداد ماه وارد فاز اجرایی شود.
کد خبر: ۱۱۳۴۰۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۸
گروه صنعتی ایران خودرو با هدف شفافسازی فروش محصولات و حذف تدریجی قرعهکشی، برای عرضه خودرو در بورس کالا اقدام کرده که در نخستین گام، بخشی از تولیدات دو مدل هایما S5 و S7 از این طریق به فروش خواهد رسید.
کد خبر: ۱۱۳۴۰۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۸
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس مطرح کرد:
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: کمیسیون اقتصادی مجلس با طرح تنظیم بازار کالاهای مشمول الزام به عرضه در بورسهای کالایی که در کمیسیون صنایع و معادن مجلس قرار دارد مخالف است و قرار بود این موضوع به ما ارجاع شود که تاکنون انجام نشده است.
کد خبر: ۱۱۳۱۵۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۳