کلیات

ادسون آرانتس دو ناسیمنتو متولد ۲۳ اکتبر ۱۹۴۰، که با نام پله شناخته می‌شود، بازیکن سابق فوتبال اهل برزیل است که در پست مهاجم بازی می‌کرد. او به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بازیکنان تمام ادوار تلقی می‌شود و از سوی فیفا لقب «برترین» را گرفته‌است.

^{دوران حرفه ای فوتبال} 

 او یکی از موفق‌ترین و محبوب‌ترین چهره‌های ورزشی قرن بیستم بود. کمیته بین‌المللی المپیک در سال ۱۹۹۹ از او به عنوان ورزشکار قرن یاد کرد و نامش از سوی مجلهٔ تایم در فهرست ۱۰۰ شخصیت برجسته قرن بیستم قرار گرفت. پله در سال ۲۰۰۰ از سوی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال (IFFHS) به عنوان بازیکن برتر جهان انتخاب شد و همچنین یکی از دو برندهٔ مشترک بازیکن قرن فیفا بود. پله در مجموع ۱٬۲۷۹ گل در ۱٬۳۶۳ بازی زده‌است که شامل بازی‌های دوستانه نیز بوده‌است و این موضوع از سوی رکوردهای جهانی گینس به رسمیت شناخته شده‌است.

پله در دوران بازیکنی خود سه جام جهانی را کسب کرد و رکوردهای بسیاری، از جمله بیشترین گل در تاریخ فوتبال را شکست. از القاب دیگر او «ری» (شاه؛ سلطان) و «پرولا نگرا» (مروارید سیاه) بودند. او از نظر بسیاری از صاحب‌نظران، بزرگ‌ترین و بهترین بازیکن تاریخ فوتبال شناخته می‌شود. پله در تمام دورانی که فوتبال بازی می‌کرد موفق به بردن توپ طلا نشده بود، در حالی که توپ طلا از سال ۱۹۵۶ میلادی اهدا می‌شد (یعنی اولین سال بازی او در تیم سانتوس)؛ چرا که توپ طلا آن موقع تنها به بازیکنان اروپایی داده می‌شد. مجله فرانس فوتبال در سال ۱۹۹۹ در رای‌گیری از برندگان توپ طلا تا آن سال پله را با ۱۷ رای به عنوان برترین بازیکن قرن ۲۰ فوتبال انتخاب کرد. وی همچین از طرف کمیته بین الملی المپیک برترین ورزشکار قرن ۲۰ شناخته شد.

زندگی فوتبالی 

وی فوتبال را از سال ۱۹۵۰ در سن ۱۰ سالگی شروع کرد و خیلی زود در سال ۱۹۵۸ با اینکه ۱۸ سال بیشتر نداشت در جام جهانی سوئد جوانترین بازیکن برزیلی شناخته شد و همچنین توانست با گلزنی به افتخارات خویش بیفزاید. او ضمن مهارت بازی به عنوان هافبک یا مهاجم، مهارت کامل بازی با هر دو پا را داشت. تمام‌کننده‌ای قهار بود، دریبل‌زنی بی‌نظیر و پاسوری به یاد ماندنی. او حتی — به عنوان یک فوروارد — تکل‌زن قهاری نیز بود. سرعت، قدرت و دقت شوت او از معروف‌ترین ویژگی‌هایش هستند.

او در دوران حرفه‌ای خود در چهار جام جهانی بازی کرد و موفق به کسب ۳ جام جهانی (۱۹۶۲، ۱۹۵۸ و ۱۹۷۰) شد. در جام‌جهانی ۱۹۵۸ سوئد او با ۱۷ سال سن جوانترین بازیکن برزیل بود و موفق شد با گلزنی در فینال برزیل را قهرمان جهان کند. در جام جهانی ۱۹۶۲ در دومین بازی برزیل برابر چکسلواکی مصدوم شد و نتوانست برزیل را در دیدارهای بعدی همراهی کند. در جام جهانی ۱۹۶۶ نیز مصدومیت باعث شد تا تنها در دو بازی برای برزیل بازی کند و برزیل این بار در همان مرحلهٔ گروهی حذف شد؛ ولی در جام جهانی ۱۹۷۰ با قدرت بازگشت و با گلزنی در فینال برابر ایتالیا علاوه بر کسب جام قهرمانی یکی از معدود بازیکنانی شد که در دو فینال جام جهانی گلزنی کرده‌اند. او موفق شد در چهار دوره پیاپی جام جهانی گلزنی کند.

باشگاه ورزشی

او تمام دوران فوتبال خود را در باشگاه برزیلی سانتوس بازی کرد و تنها در سال‌های آخر به آمریکا رفت تا برای کاسموس بازی کند.

دوران بازنشستگی

بعد از بازنشستگی در ۱۹۷۷ او به عنوان شخصیتی ورزشی فعالیت کرده‌است و مدتی وزیر ورزش برزیل بوده‌است؛ و اولین بازیکنی است که از فیفا جایزه افتخاری بهترین بازیکن جهان را دریافت کرده‌است؛ این اتفاق در سال ۲۰۱۴ میلادی رخ داد که در آن شب که مراسم اهدای توپ طلا بود به صورت افتخاری یک توپ طلا به پله نیز داده شد.

درگذشت

پله در تاریخ ۲۹ دسامبر سال ۲۰۲۲ در بیمارستان آلبرت انیشتین شهر سائو پائولو در سن ۸۲ سالگی درگذشت.

• در مورد لیونل مسی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید