کلیات
جاده ۷۷ یا جاده هراز، به همراه جاده ۵۹ (کرج-چالوس)، مهم‌ترین جاده تهران-مازندران است. این جاده از درهٔ رود هراز می‌گذرد و نزدیکترین راه اصلی به قله دماوند است.
جاده هراز واقع در شمال خاوری تهران به طول تقریبی یکصد و هشتاد کیلومتر، نزدیکترین راه دسترسی به سواحل دریای خزر و یکی از چهار راهی است که پایتخت کشور را به شمال آن متصل می کند.این جاده در سال ۱۳۴۲ بعنوان یک راه دسترسی اصلی در دره هراز، به بهره برداری رسید. در طول ۲۳ سال ساخت، کشته ها و زخمی های زیادی را از خود به جای گذاشت. این روند به ویژه پس از گشودن راه به روی وسایل نقلیه نیز ادامه یافت. تا اینکه مشکلات ناشی از ناپایداری دامنه ها، دولت وقت را وادار به احداث جاده ای جدید نمود که از دماوند، فیروزکوه و سوادکوه می گذشت. این جاده در سال ۱۳۶۲ به بهره برداری رسید. اما از سوی دیگر، سکونت و ساخت و ساز در مسیر هراز (دره هراز) و همچنین لزوم دستیابی به تاسیسات مهمی چون سد لار، سبب شد تا فکر بستن جاده هراز که به عقیده صاحبنظران، خطرناکترین راه موجود در کشور است، هیچگاه عملی نشود. عامل اصلی تمامی این مشکلات کمبود مطالعات سایت در هنگام مسیر یابی بود که اثراتش را به صورت حوادث بعدی برجای گذاشته و می گذارد.
این جاده یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین جاده‌های جهان است که به انتخاب مردم ایران در سال هشتاد و نه بعد از جاده زیبای چالوس دومین جاده زیبای ایران انتخاب شده‌است، همچنین این جاده تاریخ منطقه عظیم البرز و دماوند، آمل و ایران را بیان می‌کند. جاده هراز کوتاه‌ترین مسیر تردد میان دو شهر تهران و آمل است. برآورد می‌شود که فقط در ایام نوروز، این جاده میزبان ۴ میلیون مسافر باشد. حجم زیاد تردد در کنار ظرفیت کم جاده گاهی موجب به وجود آمدن ترافیکهای بسیار طولانی می‌شود. به همین لحاظ پروژه چهاربانده کردن این جاده در دست اجرا بوده و هم‌اکنون حدود نیمی از این مسیر چهاربانده شده‌است. جاده هراز دارای ۱۵ تونل بوده که طولانی‌ترین آن‌ها بیش از ۱۵۰۰ متر طول دارد. کار ساخت این جاده ۲۳ سال به طول انجامید.
اگرچه استفاده از دره هراز به عنوان راه ارتباطی آمل به ری سابقه بسیار طولانی دارد، ولی جاده هراز یکی از جدیدترین جاده‌های اتوموبیل‌روی منتهی به شمال کشور است. در اطراف این جاده جاذبه‌های گردشگری تاریخی، طبیعی و مذهبی وجود داشته و همین امر نیز موجب ترغیب مسافران بیشتری به استفاده از این جاده شده‌است.