کد خبر: ۱۳۱۴۰۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۸
وقایع اتفاقیه
دروازه قرآن یکی از نمونه‌های برجسته توجه به حضور خدا در همه ابعاد زندگی ایرانی‌هاست، حتی وقتی قرار است دروازه‌ای برای شهر بسازند. عضدالدوله دیلمی برای شهر شیراز دروازه‌ای از ساروج و خشت ساخت و بالای طاق آن قرآنی قرار داد تا مسافران از زیر آن رد شوند و در پناه خدا به سلامت بروند و بیایند. بعد از آن مردم اعتقادی راسخ به این دروازه پیدا کردند و جز وقت سفر، اول ماه قمری هم کنارش جمع می‌شدند تا در طول ماه از بلا به دور باشند. دروازه‌ای که شکوهی از معماری ایرانی اسلامی را به نمایش می‌گذارد؛ دروازه‌ای تشکیل شده از یک دهنه بزرگ که دو دهنه کوچک در دو سوی آن قرار گرفته‌اند. راه‌پله‌ای که به اتاق بالای دروازه می‌رود در دهنه غربی است. اتاقی که سه پنجره مشبک کاشی‌کاری‌شده دارد و قرآن حافظ مسافران در آن جای گرفته است. در دهنه شرقی، «حاج حسین ایگار» آرمیده است و البته خود دروازه الان یکی از جاهای دیدنی شیراز شده است. شیراز جز دروازه قرآن چند دروازه دیگر هم داشته است؛ دروازه اصفهان، دروازه سعدی، دروازه قصابخانه، دروازه کازرون و دروازه شاه داعی‌الله، اما تنها همین یکی مانده است. البته از بین بی‌شمار دروازه‌های شهرهای ایران که خراب شده است تنها همین یکی مانده‌است و شاید دلیل این ماندگاری تقدسی بوده است که قرآن بالای اتاقک دروازه به آن داده است و اعتقادی که مردم به آن داشتند. دروازه قرآن به‌دلیل بلایای طبیعی چندباری مرمت شده است. از جمله زلزله زمان قاجار که خرابی‌ها و صدمات به‌بارآورده‌اش را محمدزکی‌خان نوری تعمیر کرد. دو طرف این طاق قرآن دو اتاقک نگهبانی برای محافظت از دروازه ساخت و کنارش هم آب‌انباری ساخت که از آب رکن‌آباد پر می‌شد و گوارای وجود مسافر تازه از راه رسیده است. اما غم‌انگیز اینکه شهردار وقت شیراز در سال 1315 بنا را با دینامیت تخریب کرد تا راه عبورومرور خودرو و کامیون باز شود. هرچه قبلی‌ها برای این دروازه احترام قائل بودند، این آدم به فکر خودروها بود که راحت تردد کنند. اما از آن جایی‌که این طاق قرآنی اهمیت معنوی زیادی برای شیرازی‌ها داشت و جمع‌شدن کنار آن از آداب اول هر ماه قمری، حال مردم از این رخداد بد شد تا اینکه 12 سال بعد (سال 1328) حاج حسین ایگار، بازرگان شیرازی معروف به اعتمادالتجار، این دروازه را با فاصله کمی از دروازه کهن ساخت؛ بزرگ‌تر و با دهانه‌ای قوسی تیزه‌دار و دهانه‌ای در چپ و راست آن و اتاقکی مستطیلی برای نگهداری قرآن. دورتادور این دروازه آیات قرآن با خط ثلث و نسخ کار شده است؛ در پیشانی شمال طاق آیه: «انّ هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم». (سوره اسراء، آیه 9)، بر پیشانی جنوبی و سمت شهر شیراز آیه: «قل لئن اجتمعت الانس و الجنّ علی…». (سوره اسراء، آیه 88) و در گوشه غربی طاق آیه: «انّا نحن نزّلنا الذّکر» و در گوشه شرقی: «و انّا له لحافظون» (سوره حجر، آیه 9). اعتمادالتجار وصیت کرد او را سمت چپ دروازه که رو به دره بود دفن کنند. به دیدار دروازه که رفتید، سری هم به این بازرگان فهیم بزنید. این دروازه تا سال 1365 که همچنان مسیر تردد خودروها بود و از مسیر تاریخ ی اصفهان به شیراز ماشین‌ها از زیر آن رد می‌شدند. تا اینکه بالاخره در سال 1375 با شماره 1800 ثبت آثار تاریخ ی ملی شد.
کد خبر: ۱۳۱۳۸۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۶
بازخوانی تاریخ؛
رضاشاه پهلوی، با رویای مدرنیزاسیون ایران، نقشه پیچیده ای برای مهار روحانیت شیعه کشید: از تأسیس مؤسسه وعظ و خطابه برای دولتی کردن روحانیون گرفته تا بازی پیچیده با مناسک مذهبی مانند عید مبعث!
کد خبر: ۱۳۱۰۷۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۰
تعیین «بدترین زمان» در تاریخ بشر به عوامل متعددی بستگی دارد: مرگ‌ومیر، رنج انسانی، تخریب فرهنگی، یا فروپاشی تمدن‌ها.
کد خبر: ۱۳۱۰۲۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۸
از جمله گروه هایی که با رژیم شاه مبارزه می کردند، اعضای سازمان مجاهدین خلق بودند که بعدها به شدت دچار انحراف شدند و مقابل مردم ایستادند و اسلحه گشودند. مرحوم دعایی مدتی با آنها حشرو نشر پیدا کرده بود و ازشان دفاع می کرد و باقی ماجرا
کد خبر: ۱۳۰۹۷۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۵
۶۲ سال از قیام خونین ۱۵ خرداد سال ۴۲ می‌گذرد، قیامی که در آن مردم دشت ورامین با دستان خالی، حرکتی را آغاز کردند که امام راحل از آن به عنوان انقلاب نخست مردم ایران یاد کردند و فجایعی در آن روز اتفاق افتاد که بنیانگذار جمهوری اسلامی این روز را برای همیشه عزای عمومی اعلام کرد.
کد خبر: ۱۳۰۹۷۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۵
وقایع اتفاقیه
امام خمینی در شامگاه 13 خرداد 1368 خورشیدی در بیمارستان تهران به علت ایست قلبی جان به جان آفرین تسلیم کرد و دیار خاکی را ترک کرد. بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران در زمان رحلت 86 سال داشت. خبر ارتحال امام صبح 14 خرداد 1368 از رادیو اعلام شد و پس از یک مراسم وداع در مصلای تهران در 16 خرداد 1368 در نزدیکی بهشت زهرا به خاک سپرده شد. پیکر امام روح الله خمینی در روز 15 خرداد 1368 به مصلای تهران منتقل شد، یخچال بزرگی با دیوارهای شیشه‌ای بر روی چند کانتینر به‌طوری قرار گرفت تا مردم بتوانند پیکر پیچیده در کفن را که عمامه‌ای سیاه سادات بر روی سینه ایشان داشت را ببینند. نماز میت در ساعات اولیه روز 16 خرداد توسط آیت الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی خوانده شد. پس از نماز ابتدا تصمیم گرفته شد برای تشییع جنازه کامیونی تابوت حامل پیکر را به بهشت زهرا که در 20 کیلومتری مصلا منتقل کند و یک هلی کوپتر از آغاز مسیر تابوت را همراهی می‌کرد، در میانه راه به علت هجوم جمعیت زیادی که برای تشییع پیکر آمده بودند تابوت و کفن از هم پاشید. جمعیت هیجان زده از کنترل خارج شده بود، کامیون به سمت خاکی جاده منحرف شد و هلی کوپتر به زحمت به زمین نشست و پیکر امام را برای تکفین مجدد به جماران منتقل کردند. سپس از طریق رسانه‌ها اعلام شد که خاکسپاری به روز بعد موکول شده تا از حجم جمعیت کاسته شود و در نهایت با حضور احمد خمینی و اکبر هاشمی رفسنجانی تدفین انجام شد و کانتینری جهت حفاظت بر روی قبر قرار گرفت، جمعیت شرکت‌کننده در این مراسم تا 10 میلیون نفر برآورد می‌شود که بزرگترین تشییع جنازه دنیا لقب گرفته‌است. مستند تشییع بزرگ روایتی دیدنی از پیچیدگی تشییع پیکر امام خمینی (ره) را روایت می‌کند. این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۹۷۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۴
در گذشته فروش لباس‌های دست دوم در تهران رونق خوبی داشت و کارخانه گلیسیرین یکی از بهترین مکان‌ها برای شست‌وشوی اینگونه لباس‌ها بود. خروجی آب‌های خنک‌کننده دستگاه‌های کارخانه، آب داغ بود و مردم به‌ویژه فروشندگان لباس‌های دست دوم به آن احتیاج داشتند.
کد خبر: ۱۳۰۹۴۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۴
وقایع اتفاقیه؛
روز نکبت به مجموعه‌ای از رویدادهای خشونت‌بار در سال ۱۹۴۸ اشاره دارد که طی آن بیش از ۷۵۰ هزار فلسطینی از سرزمین خود اخراج شدند و بیش از ۵۰۰ روستا ویران شد. شبه‌نظامیان صهیونیست با اجرای «نقشه دالت» اقدام به پاکسازی قومی و تخریب نظام‌مند روستاهای عربی کردند. این وقایع با اعلام موجودیت دولت اسرائیل همراه شد و موجی از آوارگی، جنگ و نابودی جامعه فلسطینی را رقم زد. فلسطینیان، کلید خانه‌های خود را نماد امید به بازگشت قرار دادند. برای آشنایی بیشتر با جزئیات تاریخ ی این فاجعه انسانی، این ویدیو را با زیرنویس اختصاصی در «تابناک» تماشا کنید.
کد خبر: ۱۳۰۹۰۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۱
وقایع اتفاقیه؛
انقلاب سودان در سال ۲۰۱۸ با امید به گذار دموکراتیک آغاز شد. سرنگونی عمر البشیر با حمایت نیروهای نظامی از جمله عبدالفتاح البرهان و محمد حمدان دقلو (حمیدتی) انجام شد، اما اختلاف بر سر ادغام نیروهای شبه‌نظامی در ارتش، روند انتقال قدرت را به درگیری تبدیل کرد. قدرت‌طلبی این دو فرمانده منجر به جنگ داخلی، صدها کشته و آوارگی هزاران تن شد. شکاف میان نیروهای مسلح و نیروهای پشتیبانی سریع، هرگونه تلاش برای صلح را با شکست مواجه ساخته است. معترضان که آغازگر انقلاب بودند، اکنون خود را قربانی خیانت داخلی و بی‌توجهی جهانی می‌دانند. این ویدیو را با زیرنویس اختصاصی در «تابناک» تماشا کنید.
کد خبر: ۱۳۰۹۰۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۱
وقایع اتفاقیه؛
با آغاز اعتراضات در سوریه در سال ۲۰۱۱ و عقب‌نشینی ارتش اسد از شمال، کردها در مناطق سنتی خود ساختار سیاسی جدیدی تحت عنوان روژاوا بنا نهادند. آنها با ایجاد دولت‌های محلی و ادغام جمعیت غیرکرد در نبرد با داعش به یکی از مؤثرترین نیروها تبدیل شدند. اما این موفقیت‌ها موجب نگرانی ترکیه و کاهش حمایت آمریکا پس از شکست داعش شد. این منجر به افزایش تهدیدات نظامی و تضعیف روابط خارجی آن شده و رویای کردها برای تشکیل یک دولت مستقل را در موقعیتی شکننده قرار داد. با تماشای این ویدیو در تابناک با فراز و فرود تجربه روژاوا بیشتر آشنا شوید.
کد خبر: ۱۳۰۹۰۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۱
وقایع اتفاقیه؛
در دهه گذشته، گروه‌های افراط‌گرایی با پوشش اسلامی مانند بوکو حرام، القاعده و داعش، از خلأ حکمرانی و فقر در مناطق مختلف آفریقا بهره‌برداری کرده‌اند. از نیجریه و دریاچه چاد تا شمال مالی و سومالی، این گروه‌ها با بیعت با خلافت‌های تروریستی و بهره‌گیری از بحران‌های قومی و غذایی، پایگاه‌هایی ایجاد کرده‌اند که دولت‌های مرکزی توان مهار آنها را ندارند. حملات مرگبار، ربایش و تأمین خدمات اولیه در ازای جذب نیرو، بخشی از راهبرد آن‌هاست. در این ویدیو با زیرنویس اختصاصی تابناک با ابعاد گسترش این تهدید در قاره آفریقا بیشتر آشنا شوید.
کد خبر: ۱۳۰۹۰۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۱
اثر انگشت انسان‌گونه‌ای که بر سنگی ۴۳ هزار ساله نقش بسته، رازهای تازه‌ای از دنیای ذهنی نئاندرتال‌ها آشکار می‌کند.
کد خبر: ۱۳۰۸۷۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۰
زندگی و زمانه جواهر لعل نهرو؛ از مبارزه تا نخست‌وزیری هند
جواهر لعل نهرو، نخست‌وزیر نخستین هند مستقل، یکی از چهره‌های ماندگار تاریخ معاصر آسیاست؛ رهبر روشنفکری که در کنار مهاتما گاندی، با استعمار کهن بریتانیا مبارزه کرد. او از طبقه نخبه هند بود اما دل در گرو رهایی ملت داشت. نهرو سال‌ها زندان‌های استعمار را تجربه کرد و پس از استقلال، ساختار هند نوین را با تکیه بر وحدت، توسعه و سکولاریسم پی‌ریزی کرد. رابطه او با انگلیس پس از استقلال، هرچند رسمی و دیپلماتیک باقی ماند، اما نهرو به استقلال واقعی و حفظ هویت ملی وفادار ماند. در کنار گاندی، او تلاش کرد خشونت را از سیاست حذف و آرمان‌گرایی را جایگزین آن کند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سخنان مختلف، نهرو را شخصیتی مهم در روند تحولات منطقه و نمونه‌ای از رهبران ضد استعماری جهان می‌دانند. ایشان نهرو را شخصی با افکار قابل مطالعه معرفی کرده و بر شناخت اندیشه‌هایش برای فهم بهتر تاریخ معاصر تأکید کرده‌اند. این روایت تصویری، نگاهی است به زندگی و زمانه مردی که هند مدرن را ساخت و استعمار را به عقب راند
کد خبر: ۱۳۰۷۷۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۵
وقایع اتفاقیه؛
مستند پارک مرکزی پنج به کارگردانی کن و سارا برنز و دیوید مک ماهون محصول سال ۲۰۱۲ است. این مستند به بررسی پرونده معروف "پنج نفر پارک مرکزی" می‌پردازد که در آن پنج نوجوان سیاه‌پوست و اسپانیایی‌تبار به اشتباه به جرم تجاوز به یک زن در پارک مرکزی نیویورک در سال ۱۹۸۹ محکوم شدند. این مستند با استفاده از مصاحبه‌ها، تصاویر آرشیوی و تحلیل‌های دقیق، داستانی جامع از این پرونده و تأثیرات آن بر زندگی این نوجوانان و جامعه را روایت می‌کند. این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۳۲۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۳
وقایع اتفاقیه؛
مستند «ماشین‌تحریر کالیفرنیا» به کارگردانی داگ نیکول در سال ۲۰۱۶ ساخته شده و درباره‌ی علاقه‌ی عمیق برخی افراد به ماشین‌تحریرهای قدیمی است. این فیلم با محوریت فروشگاه کوچکی به همین نام در کالیفرنیا، داستان اشتیاق و نوستالژی نسبت به فناوری‌های آنالوگ را روایت می‌کند.در این مستند، شخصیت‌هایی چون تام هنکس، جان مایر و دیگر هنرمندان و نویسندگان، درباره‌ی رابطه‌ی شخصی‌شان با ماشین‌تحریر صحبت می‌کنند. فیلم نگاهی شاعرانه به ارتباط میان انسان، خلاقیت و ابزارهای سنتی دارد و هم‌زمان، به مقاومتی فرهنگی در برابر دنیای دیجیتال اشاره می‌کند.. این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۳۱۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۱
وقایع اتفاقیه؛
مستند فارنهایت ۹/۱۱ به کارگردانی مایکل مور محصول سال ۲۰۰۴ است. این مستند نگاهی انتقادی به ریاست جمهوری جرج دابلیو. بوش، جنگ در عراق و پوشش رسانه‌ای این جنگ دارد. مایکل مور در این فیلم ادعا می‌کند که رسانه‌های آمریکایی تشویق‌کننده‌های تهاجم به عراق در سال ۲۰۰۳ بوده‌اند و تحلیل دقیق یا عینی از منطق جنگ و تلفات در آنجا را ارائه ندادند.این مستند برای نخستین بار در جشنواره فیلم کن ۲۰۰۴ به نمایش درآمد و موفق به دریافت نخل طلا شد. این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۳۱۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۳۱
میان ایرانیان، سخنی بر زبان‌ها است که می‌گوید اصفهان نصف جهان است. پرتوِ فرهنگ بالنده و درخشانِ عصر طلایی صفوی هنوز هم در اینجا بازمانده است. این شهر برکنار شمالی زاینده رود افتاده و با سیصد هزار نفر جمعیت، شهری بزرگ است. پایتخت کنونی، ایران، تهران نه بافت آسیایی و نه ترکیب اروپایی دارد، و چندان چیزی از خلاقیت هنر و معماری در آن نیست. همانطور که گینزای نوسازی شده نه حال و هوای، ژاپنی که رنگ و روی آمریکایی دارد، نماد و نمود تهران هم سه چهارمش روسی است، اما اصفهان، ایران اصیل است. هیچ دیدارکننده این شهر برجال آن افسوس نمی‌خورد و نمی‌گوید که کاش برای نوساختن و درآوردن این شهر به سیمای امروزی تدبیری می‌شد.
کد خبر: ۱۳۰۵۷۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۶
وقایع اتفاقیه؛
مستند آتیکا به کارگردانی استنلی نلسون و تریسی اِی. کاری محصول سال ۲۰۲۱ است. این مستند به بررسی یکی از بزرگترین شورش‌های زندانیان در تاریخ ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۷۱ می‌پردازد. این فیلم با استفاده از تصاویر آرشیوی نادیده‌گرفته‌شده و مصاحبه با زندانیان، نگهبانان و خانواده‌های آنها، روایت دقیقی از پنج روز پرتنش و خونین ارائه می‌دهد.مستند «اتیکا» نگاهی عمیق به نابرابری نژادی، خشونت دولتی و شرایط غیرانسانی در زندان‌های آمریکا دارد و همچنان بازتابی از بحران‌های حقوق بشر و عدالت اجتماعی در آن کشور است.. این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۳۱۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۴
انسان‌های خیرخواه، در جهان فراوانند؛ کسانی که از خود می‌گذرند و بار اهالی یک محله، شهر، سرزمین و حتی جهان را بر دوش می‌کشند و بی‌چشمداشت می‌بخشند.
کد خبر: ۱۳۰۵۴۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۴