در مورد تاریخ در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

وقایع اتفاقیه؛
مستند Armstrong به کارگردانی دیوید فیرهد در سال ۲۰۱۹، پرتره‌ای جامع و انسانی از زندگی نیل آرمسترانگ، نخستین انسانی که بر سطح ماه قدم گذاشت، ارائه می‌دهد. این فیلم با استفاده از تصاویر آرشیوی نادر، فیلم‌های خانوادگی دیده‌نشده و روایت و صدای هریسون فورد از نوشته‌های شخصی آرمسترانگ، از دوران کودکی او در اوهایو تا پروازهای جنگی در کره، فعالیت به‌عنوان خلبان آزمایشی، مأموریت تاریخ ی آپولو ۱۱ و زندگی پس از بازگشت به زمین را به تصویر می‌کشد. ​مستند با مصاحبه‌هایی از اعضای خانواده، دوستان و همکاران آرمسترانگ، جنبه‌های مختلف شخصیت او را بررسی می‌کند؛ از جمله تأثیر فقدان دختر خردسالش، کارن، بر زندگی‌اش و چالش‌های شهرت ناخواسته پس از مأموریت ماه. این اثر، تصویری صادقانه از مردی فروتن و مصمم ارائه می‌دهد که دستاوردهایش نه تنها علمی، بلکه انسانی و فرهنگی نیز بودند.​این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۲۶۲۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۳

وقایع اتفاقیه
نیویورک پست با انتشار ویدیویی گزارش داد، یک تونل مخفی با قدمتی تاریخ ی زیر اتاق لینکلن در ساختمان کنگره آمریکا | United States Capitol یا ساختمان کاپیتول کشف شده است. تیم مور، نماینده جمهوری‌خواه کنگره، در ویدئویی از این کشف گفت این گذرگاه قدیمی از طریق حفره‌ای در کف اتاق به راه‌پله‌ای منتهی می‌شود که احتمالاً در جریان حمله بریتانیا در سال 1814 استفاده شده است. این اتاق در گذشته اداره پست مجلس نمایندگان در دوران لینکلن بوده و به سالن مجسمه‌ها نزدیک است. بر دیوار تونل امضاهایی دیده می‌شود که ممکن است متعلق به چهره‌های تاریخ ی باشند. ساختمان کنگره، که از قرن هجدهم ساخته شده، دارای شبکه‌ای از تونل‌های زیرزمینی است؛ برخی برای جابه‌جایی و برخی برای اهداف امنیتی. این تونل به رمز و رازهای تاریخ ی پایتخت آمریکا و احتمال وجود گذرگاه‌های ناشناخته بیشتر دامن زده است. تصاویر این تونل و جزئیات را با ترجمه تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۵۲۰۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۳

وقایع اتفاقیه؛
مستند کودتای ۵۳ به کارگردانی تقی امیرانی محصول سال ۲۰۱۹ است. این مستند به بررسی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در ایران می‌پردازد و نقش سازمان‌های اطلاعاتی بریتانیا و آمریکا در این رویداد تاریخ ی را واکاوی می‌کند. تقی امیرانی با استفاده از مصاحبه‌ها، تصاویر آرشیوی و اسناد محرمانه، داستانی جامع و جدید و کاملا مستند از این کودتا ارائه می‌دهد. این مستند با ارائه اطلاعات جامع، مخاطبان را با دنیای تاریک سیاست و تاریخ معاصر ایران بیشتر آشنا می‌کند.برش‌هایی از این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۲۵۹۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۰

مستند؛
مستند فراهنجارسازی (هایپرنرمالیزیشن) به کارگردانی آدام کورتیس محصول سال ۲۰۱۶ است. این مستند به بررسی چگونگی ایجاد یک "جهان خیالی" توسط دولت‌ها، موسسات مالی و شرکت‌های تکنولوژی از سال ۱۹۷۰ به این سو می‌پردازد و نگاهی عمیق و انتقادی به چگونگی شکل‌گیری دنیای پیچیده و آشفتهٔ امروز دارد. کرتیس در این مستند توضیح می‌دهد که چگونه از دههٔ ۱۹۷۰ به بعد، سیاست‌مداران، بانکداران و قدرت‌های رسانه‌ای شروع به ساختن نسخه‌ای ساده‌شده و غیرواقعی از واقعیت کردند تا بتوانند کنترل شرایط را حفظ کنند.در این فرآیند، دولت‌ها و نخبگان، در مواجهه با بحران‌ها و پیچیدگی‌ها، به جای حل مسائل واقعی، دنیایی ساختگی و قابل‌کنترل ارائه دادند؛ دنیایی که مردم در آن وانمود می‌کنند همه چیز طبیعی و عادی است، در حالی که در واقع از درون در حال فروپاشی است. این پدیده همان چیزی است که کرتیس آن را "هیپرنرمالیزیشن" می‌نامد. این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۲۵۹۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۹

جنگ جهانی دوم در ماه مه 1945 با تسلیم بی قید و شرط آلمان به پایان رسید. روزهای 8 و 9 مه به عنوان روز پیروزی در اروپا (V-E Day) جشن گرفته می شوند. این جشن دوگانه به این دلیل است که آلمان ها در تاریخ 8 مه به متفقین غربی، از جمله بریتانیا و ایالات متحده تسلیم شدند و تسلیم جداگانه ای در تاریخ 9 مه در روسیه انجام گرفت.
کد خبر: ۱۳۰۴۳۴۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۸

تعداد قابل توجهی از ایرانیان هر زمان که اصطلاح «خلیج عربی» ذکر می‌شود عمیقاً احساس توهین می‌کنند آنها این را یک بیانیه ضد ایرانی می‌دانند. در نتیجه، حتی ذکر اتفاقی خلیج عربی در ملاقات‌های شخصی یا رسمی می‌تواند به راحتی بحث‌های شدیدی را برانگیزد.
کد خبر: ۱۳۰۴۰۴۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۸

بمناسبت یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم
عالم ربانی وفقیه عالیقدر حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی(قده)درعداد احیاگران ومجددان تعلیم وتعلم معارف اسلامی وحوزوی دردوران معاصر به شمار می رود.آن بزرگوار با هجرت به شهر مقدس قم وبازسازی وتقویت بنیه علمی آن،آغازگر تحولاتی مهم در عرصه علوم دینی وفرهنگ ایران گشت که در سالیان بعد بر سپهرسیاسی کشور نیز تاثیراتی شگرف نهاد.رویکرد مدیریتی آیت الله حائری در دوران فشار واقتدار رضاخانی،نمادی از تدبیر وخردورزی عالمان شیعی در مقاطع خطیر به شمار می رود.
کد خبر: ۱۳۰۴۲۲۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۸

وقایع اتفاقیه؛
مستند Armadillo به کارگردانی یانوس متز در سال 2010، روایتی واقع‌گرایانه و تکان‌دهنده از حضور سربازان دانمارکی در جنگ افغانستان است. این فیلم، گروهی از سربازان جوان را در پایگاه نظامی «آرمادیلو» در استان هلمند دنبال می‌کند و تجربه‌های آن‌ها را از لحظه‌های آرام تا درگیری‌های شدید با طالبان به تصویر می‌کشد. مستند با نمایش زندگی روزمرهٔ سربازان، از جمله گشت‌زنی‌ها، تعامل با مردم محلی و لحظات فراغت، به تدریج به نمایش جنبه‌های تاریک‌تر جنگ می‌پردازد. ​یکی از بخش‌های بحث‌برانگیز فیلم، صحنه‌ای است که در آن سربازان پس از درگیری با طالبان، به نظر می‌رسد که جنگجویان زخمی را نیز از بین می‌برند. این صحنه واکنش‌های گسترده‌ای را در دانمارک برانگیخت و بحث‌های اخلاقی و سیاسی زیادی را به دنبال داشت. مستند «آرمادیلو» با دریافت جایزهٔ بزرگ هفتهٔ منتقدان در جشنوارهٔ کن ۲۰۱۰ و جایزهٔ امی برای تدوین، به یکی از آثار برجسته در حوزهٔ مستندسازی جنگ تبدیل شد. این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۲۵۸۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۷

وقایع اتفاقیه؛
مستند جزیره مستحکم به کارگردانی یانس فورد محصول سال ۲۰۱۷ است. این مستند به بررسی قتل برادر کارگردان، ویلیام فورد جونیور، و تأثیرات آن بر خانواده و جامعه می‌پردازد. یانس فورد با استفاده از مصاحبه‌ها، تصاویر آرشیوی و مستندات معتبر، داستانی تاثیرگذار و احساسی از این واقعه تلخ را به تصویر می‌کشد. این مستند نگاهی عمیق به مسائل نژادی و عدالت اجتماعی در آمریکا دارد و تلاش می‌کند تا به سوالات بی‌پاسخ پیرامون این پرونده بپردازد. این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۲۱۱۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۶

جنگ کریمه در دهه ۱۸۵۰، مسلماً جایی بود که این ژانر عکاسی با عکاسان بریتانیایی مانند راجر فنتون (۱۸۱۹-۱۸۶۹) و جیمز رابرتسون (۱۸۱۳-۱۸۸۸)، فلیس بیتو ایتالیایی-بریتانیایی (۱۸۳۲-۱۹۰۹) و کارول ساتماری اتریشی-مجارستانی (۱۸۱۲-۱۸۸۷) که چیزی را ساختند که اکثر مورخان آن را اولین عکس‌های یک درگیری نظامی بزرگ می‌دانند. عکس‌های آنها ممکن است فاقد درام اغلب بی‌رحمانه عکاسی جنگ مدرن باشند، اما با این وجود به عنوان اسنادی قانع‌کننده از ظاهر و به نوعی، تدارکات جنگ اواسط قرن نوزدهم عمل می‌کنند. ظرف چند سال، متیو بردی، الکساندر گاردنر و دیگران جنگ داخلی آمریکا را کامل‌تر و گرافیکی‌تر از فنتون، رابرتسون، بیتو یا هر کس دیگری که در کریمه کار می‌کرد، مستند کردند - نشانه روشنی از اینکه عکاسی چقدر سریع به عنوان یک روش انتقادی گزارش‌دهی جا افتاد. اتفاقاً، برخی از خوانندگان ممکن است ستون حماسی سه قسمتی ارول موریس در نیویورک تایمز را چند سال پیش به یاد بیاورند، زمانی که این فیلمساز و مقاله‌نویس عمیقاً به دو عکس خاص راجر فنتون از جنگ کریمه پرداخت. اگر با آن آشنا نیستید، کل آن را بخوانید. شگفت‌انگیز است.
کد خبر: ۱۳۰۳۶۸۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۵

تاثیر این متفکر یونان باستان آن‌قدر فراگیر است که ما حتی متوجه نمی‌شویم تا چه اندازه دنیای ما تحت نفوذ ایده‌های او شکل گرفته است. از سیاست گرفته تا علم، از ادبیات تا منطق، تاثیر ارسطو همه‌جا دیده می‌شود.
کد خبر: ۱۳۰۱۷۴۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۳

مولوی، تا اوایل دهه هفتاد یکی از معدود بازارهای محلی پایتخت بود که از جان مرغ تا شیر آدمیزاد در آن خرید فروش می شد. مولوی در آن سال ها پاتوق پسرهای کف خیابان بود که سر بر آسمان داشتند تا کفتر جَلد خود را درآبی آسمان پیدا کنند. آسمان در روزگار کفتر و کفتر بازی آبی آسمانی بودو خبری از آلودگی و هوای ناسالم نبود.مولوی در روزهای تعطیل و به خصوص جمعه ها میزبان مردمان محله های قدیمی چون پامنار ،سنگلج،شاپور نازی آباد عارف و آهنگ بود.کاسبی به راه بود پسربچه ها جوجه و سار می فروختند و بزرگ تر ها کفترو قوش. مولوی پایین امام زاده نزدیک کاروانسرای خانات روزی رسان بسیاری ازخانواده های بود که دستشان به سختی به دهانشان می رسید.این تصاویر توسط عکاس روزنامه ایران در دهه هفتاد به ثبت رسیده است.
کد خبر: ۱۳۰۲۹۲۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۲

وقایع اتفاقیه؛
مستند آشکارسازی اسرار اهرام مصر به کارگردانی پاتریس پویارد محصول سال ۲۰۱۰ است. این مستند به بررسی رازها و شگفتی‌های اهرام مصر می‌پردازد و با استفاده از تصاویر آرشیوی و تحلیل‌های علمی، به مخاطبان نشان می‌دهد که چگونه مهندسان مصری بدون استفاده از ماشین‌آلات قدرتمند و در مدت زمان بیست ساله توانسته‌اند این سازه‌های بزرگ را خلق کنند. پاتریس پویارد با استفاده از مصاحبه‌ها و تصاویر واقعی، داستانی جذاب و مستند از این ماجرا ارائه می‌دهد و به زوایای مختلف ساخت و اهمیت اهرام مصر می‌پردازد. این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۰۳۸۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۲

وقایع اتفاقیه
مستند جهنم و بازگشتی دوباره به کارگردانی دانفونگ دنیس محصول سال ۲۰۱۱ است. این مستند به بررسی تجربیات سربازان آمریکایی در جنگ افغانستان و بازگشت آن‌ها به زندگی عادی پس از جنگ می‌پردازد. دانفونگ دنیس با استفاده از تصاویر واقعی و مصاحبه‌های اختصاصی، داستانی تاثیرگذار و احساسی از چالش‌ها و مشکلات سربازان پس از بازگشت به خانه را روایت می‌کند. این مستند شما را با گوشه‌ای از جنگ افغانستان و مشکلات سربازان آمریکایی پس از بازگشت آشنا می‌کند. این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۰۳۸۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۱

کد خبر: ۱۳۰۲۳۵۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۱۰

وقایع اتفاقیه؛
مستند چهره سکوت به کارگردانی جاشوآ اوپنهایمر محصول سال ۲۰۱۴ است. این مستند به بررسی کودتا و کشتارهای ضدکمونیستی اندونزی در سال ۱۹۶۵ میلادی می‌پردازد و داستان عینک‌ساز دوره‌گردی را روایت می‌کند که برای جنایتکاران سابق و مسئولان امروز اندونزی عینک می‌سازد و در خلال دیدار و گفتگوهایش با آن‌ها از قربانیان‌شان می‌پرسد. فرماندهان سابق فجایع با افتخار خاطرات کشتارهایشان را بازگو می‌کنند و شرح جزئیات وقایع و ولع جلادان در روایت جنایت‌هایشان، شخصیت اصلی مستند و بیننده را به شدت متأثر می‌سازد و همزمان از یکی از بزرگترین جنایت‌های مسکوت قرن بیستم پرده برمی‌دارد. این مستند را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۰۰۴۰۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۸

این طرح در یکی از سفرهای ناصرالدین‌شاه به فرنگ کشیده شده، که ملکه ویکتوریا را در حال استقبال از او نشان می‌دهد.
کد خبر: ۱۳۰۱۴۴۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۶

بازخوانی تاریخ؛
محسن همراز رکورددار نمایندگی در دوران پهلوی اول بود و از ۱۳۰۷ تا ۱۳۲۰ به دلیل نزدیکی به دربار شاهنشاهی نماینده مجلس بود، او همزمان به عنوان وکیل رسمی دربار پهلوی اول مشغول رتق و فتق املاک گسترده رضاشاه بود، حکایت مرگ و قبر او هم خواندنی و عبرت آموز است!
کد خبر: ۱۳۰۰۹۷۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۲

مطالعات فرهنگی/
یکی از جالب‌ترین یافته‌ها در این لشکر، مجسمه‌ای با چهره سبزرنگ است. در ابتدا، باستان‌شناسان این تغییر رنگ را ناشی از واکنش‌های شیمیایی در خاک دانستند؛ اما مطالعات دقیق‌تر نشان داد که این رنگ‌آمیزی تعمدی بوده است، چرا که سایر مجسمه‌ها دستخوش چنین دگرگونی نشده‌اند.
کد خبر: ۱۳۰۰۵۰۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۱

پاسخ تاریخ‌نگار روس به یک‌سوال؛
ولادیمیر آلکسی پویچ دمیتری‌یف تاریخ ‌نگار روس در کتابی که نوشت ثابت کرد نیروهای نظامی ساسانیان، نه فقط در خشکی بلکه در دریا نیز دارای یگان و تشکیلات بوده‌اند.
کد خبر: ۱۲۹۹۷۰۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۷